Page 108 - επιχειρείν - Νοέμβριος 2024

E

Το πρόβλημα αυτό είναι αποτέλεσμα
πολλών και αλληλοενισχυόμενων επιμέ-
ρους παραγόντων, όπως η γεωγραφική
μορφολογία της Ελλάδας, το γενικότερο
μοντέλο της επιχειρηματικότητας στην
Ελλάδα (κυριαρχία μικροεπιχειρήσεων
και οικογενειακών επιχειρήσεων, και
εκτεταμένη επιχειρηματικότητα ανάγκης),
το διαχρονικό κληρονομικό δίκαιο και η
περιορισμένη/μη-αποδοτική χρήση του
εργαλείου του αναδασμού, η ανεπαρ-
κής χωρική οργάνωση της χρήσης του
εδάφους, η πολύ μικρή φορολόγηση της
ιδιοκτησίας αγροτικών εκτάσεων (ακόμα
και όταν παραμένουν ανενεργές) και τα
διάφορα οικονομικά κίνητρα διατήρησης
μικρο-καλλιεργειών. Η αντιμετώπιση
αυτών των παραγόντων, με προτεραιότητα
στον καθορισμό επιτρεπτών χρήσεων γης
και, εν συνεχεία, στη δημιουργία ενός
αποτελεσματικού συστήματος κινήτρων-
αντικινήτρων, μπορεί να αντιστρέψει την
εξέλιξη του προβλήματος.
2. Μεγάλη ηλικία αγροτών
Το 2020, σχεδόν το 65% των διαχειριστών
αγροτικών μονάδων ήταν τουλάχιστον 55
ετών, με την πλειονότητά τους μάλιστα
(37,1%) να είναι τουλάχιστον 65 ετών.
Βάσει αυτών των στοιχείων, χρειάζεται τα
επόμενα χρόνια να αναπληρωθούν περί τα
200 χιλ. άτομα (που το 2020 ήταν ηλικίας
65+), ενώ εντός της επόμενης δεκαετίας θα
χρειαστεί κάτι αντίστοιχο για άλλα σχεδόν
150 χιλ. άτομα (που το 2020 ήταν ηλικίας
55-64 ετών).
Η μεγάλη ηλικία των αγροτών, που συ-
νήθως συνδυάζεται και με χαμηλό εκπαι-
δευτικό επίπεδο, δημιουργεί δυσχέρειες
στην παρακολούθηση των τεχνολογικών
εξελίξεων, στην κατανόηση των νέων
τεχνολογιών και τη δυνατότητα πρακτικής
υιοθέτησής τους. Επιπλέον, συνεπά-
γεται βραχύτερο χρονικό ορίζοντα στη
διαδικασία αξιολόγησης μακροχρόνιων
αποφάσεων, με αποτέλεσμα μικρότερη
διάθεση επένδυσης χρόνου, κόπου και
χρημάτων για επιχειρηματική επέκταση
(αύξηση κλίμακας παραγωγής), νέο φυσικό
κεφάλαιο (εξοπλισμός), νέο ανθρώπινο
κεφάλαιο (κατάρτιση) και υιοθέτηση των
νέων μεθόδων και τεχνολογιών.
Για τον μετριασμό του προβλήματος της
γήρανσης των αγροτών απαιτείται κατ’
αρχάς γενική βελτίωση της οικονομικής
βιωσιμότητας των αγροτικών μονάδων,
ώστε να καταστούν ελκυστικές επιλογές

108 επιχειρείν 2024