Page 106 - επιχειρείν - Νοέμβριος 2024

E

να φτάνει στο 11%. Τα τελευταία τρία έτη
παρατηρείται μια τάση αύξησης της απα-
σχόλησης στον ΑΤ, όπως και του μεριδίου
της, χωρίς όμως αυτό να αντικατοπτρίζεται
στην αντίστοιχη πραγματική μεταβολή στην
αξία παραγωγής ή στην προστιθέμενη αξία.
Αντίθετα, η αξία παραγωγής και η ΑΠΑ ανά
απασχολούμενο, είναι σημαντικά χαμηλό-
τερα από τα αντίστοιχα μέσα επίπεδα στην
ΕΕ και, μάλιστα, η απόκλιση είναι έντονα
διευρυνόμενη τα τελευταία χρόνια.
Παρά το αρκετά καλό επίπεδο μέσης
ανταγωνιστικότητας, ο ελληνικός ΑΤ πα-
ρουσιάζει σημαντικά χαμηλές επιδόσεις
σε όλους τους δείκτες που μετρούν την
παραγωγικότητα της εργασίας και του εδά-
φους, ιδιαίτερα σε σύγκριση με την ΕΕ. Το
φαινόμενο αυτό οφείλεται σε ένα ευρύ πε-
δίο προβλημάτων και αδυναμιών, κάποια εκ
των οποίων αποτελούν καθολικά ζητήματα
για ολόκληρη την ελληνική οικονομία (όπως
η περιορισμένη διαθεσιμότητα πόρων για
επενδύσεις, η πολύ μικρή επιχειρηματικό-
τητα και το μεγάλο μερίδιο επιχειρηματικό-
τητας ανάγκης, η υστέρηση στην υιοθέτηση
νεότερων και σύγχρονων τεχνολογιών και η
χαμηλή ένταση δραστηριοτήτων Έρευνας &
Ανάπτυξης, η κακή σύνδεση εκπαίδευσης
και αγοράς εργασίας, η υπερφορολόγηση,
η περιορισμένη εγχώρια αγορά κ.ά.), ενώ
κάποια άλλα αφορούν ειδικά τον ΑΤ.
Τα κυριότερα προβλήματα και προκλή-
σεις του ελληνικού ΑΤ μπορούν να κατα-
νεμηθούν σε έξι κατηγορίες:
1. Πολύ μικρές και κατακερματισμένες
αγροτικές εκμεταλλεύσεις
Η μέση χρησιμοποιούμενη έκταση των
ελληνικών αγροτικών μονάδων το 2020 ξε-
περνούσε οριακά τα 5,3 εκτάρια (53 στρέμ-
ματα), λιγότερο από το 1/3 της αντίστοιχης
μέσης έκτασης στην ΕΕ-27 (17,1 εκτάρια).
Η πολύ μικρή μέση έκταση δεν επιτρέπει
την αξιοποίηση των αυξανομένων οικονο-
μιών κλίμακας που προκύπτουν από την
αύξηση του σταθερού κόστους (αυξανόμενη
ένταση φυσικού κεφαλαίου στη διεθνή
αγροτική παραγωγή). Αντίθετα, λειτουργεί
στρεβλωτικά, περιορίζοντας τα οφέλη που
προκύπτουν από τον σταδιακό εκσυγχρονι-
σμό του εξοπλισμού και των εγκαταστάσεων
ανά αγροτική εκμετάλλευση, κάτι που οδη-
γεί σε μια παγίδα, αφενός περιορισμένου
και πεπαλαιωμένου φυσικού κεφαλαίου
και αφετέρου χαμηλής παραγωγικότητας
της εργασίας και της έκτασης, για το σύνολο
του κλάδου.

106 επιχειρείν 2024