Page 80 - επιχειρείν - Νοέμβριος 2023

E

Δημογραφική - οικογενειακή πολιτική

και «Εθνικό Σχέδιο για το Δημογραφικό»

Ο καθηγητής δημογραφίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Βύρωνας Κοτζαμάνης αναλύει τους άξονες
και τις υφιστάμενες προκλήσεις για τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού «Εθνικού Σχεδίου για το
Δημογραφικό»

υπαρξιακό στοίχημα για το μέλλον μας» και
εξαγγέλλοντας ταυτόχρονα και ένα «Εθνικό
Σχέδιο για το Δημογραφικό».
Δημογραφική και οικογενειακή πολιτική
Η προσέγγιση του δημογραφικού απαιτεί
-εκτός των άλλων- και την υιοθέτηση μιας
δημογραφικής πολιτικής, με συγκεκριμέ-
νους στόχους, μέτρα και πόρους. Το πεδίο
εφαρμογής της πολιτικής αυτής δεν περιο-
ρίζεται, όμως, μόνο σε δράσεις που αποσκο-
πούν στην αλλαγή της πορείας των δημογρα-
φικών παραμέτρων, αλλά περιλαμβάνει και
δράσεις που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση
των συνεπειών τους -δηλαδή πολιτικές που
αποσκοπούν στην προσαρμογή της κοινω-
νίας σε μια νέα δημογραφική κατάσταση.
Φυσικά, δεν μπορούν να θεωρηθούν όλες
οι πολιτικές για την εκπαίδευση, την υγεία,
τη στέγαση, τη συνταξιοδότηση κλπ. ως δη-
μογραφικές, αλλά μόνο εκείνα τα στοιχεία
τους που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση
των συνεπειών της δημογραφικής αλλαγής.
ι δημογραφικές εξελίξεις και την άμβλυνση των όποιων αρνητικών τους Τα όποια δε μέτρα λαμβάνονται στο πλαίσιο
οι επιπτώσεις τους προβλη- επιπτώσεων (ιδίως αυτών που απορρέουν μιας δημογραφικής πολιτικής θα πρέπει,
ματίζουν όλο και περισσότερο από τη δημογραφική γήρανση, αλλά όχι ταυτόχρονα, να είναι διαβαθμισμένα στον
την τελευταία δεκαετία και τα μόνο). Δεν είναι, έτσι, τυχαίο που τα τελευταία χρόνο (βραχυ-/μεσο-/μακρο-πρόθεσμα)
Οπολιτικά κόμματα, ενώ κοινω- χρόνια είχαμε τη δημιουργία μιας διακομμα- ανάλογα με τους στόχους, να υλοποιούνται
νικοί, επαγγελματικοί και επιστημονικοί τικής επιτροπής για το δημογραφικό και τη και να υπόκεινται στη δυνατότητα της on-
φορείς, καθώς και η κοινή γνώμη δείχνουν δημοσιοποίηση της έκθεσής της (2019). Δεν going και ex-post αξιολόγησης των αποτε-
ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον. Αρχίζουμε, είναι επίσης τυχαία η ίδρυση Υπουργείου λεσμάτων τους. Η δημογραφική πολιτική
έτσι, έστω και καθυστερημένα, να συνειδη- Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας και δεν συνίσταται, επομένως, στη συνάθροιση
τοποιούμε προοδευτικά ότι η δημογραφία η λήψη σειράς μέτρων από την παρούσα και μέτρων ατάκτως ερριμμένων και οι στόχοι
αποτελεί παράγοντα που δεν έχουμε πλέον την προηγούμενη κυβέρνηση. της οφείλουν να είναι συμβατοί με τους στό-
την πολυτέλεια να υποτιμούμε. Τα μέτρα αυτά παρουσίασε πρόσφατα και χους «συγγενών» πολιτικών (αναπτυξιακής,
To «δημογραφικό» αναδεικνύεται ως ο πρωθυπουργός, ο οποίος χαρακτήρισε κοινωνικής, οικονομικής κλπ.).
ένα από τα ζητήματα που πρέπει να αντιμε- το «δημογραφικό» ως «εθνικό κίνδυνο [...] Η πρόσφατη δημιουργία του Υπουργείου
τωπιστούν, με στόχο την προσαρμογή στις που δεν πρέπει όμως να γίνει καθεστώς», Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας είναι
αναμενόμενες μεσοπρόθεσμα εξελίξεις, αναφέροντας ότι «η συνολική δημογραφική προφανώς ένα θετικό βήμα, αλλά θα πρέπει
την ανακοπή των υφιστάμενων τάσεων και κατάρρευση καθίσταται κυριολεκτικά ένα να σημειώσουμε ότι η δημογραφική πο-

80 επιχειρείν 2023