Το ΤΕΕ/ΤΚΔΘ παρουσίασε το έργο της Ομάδας Εργασίας του Τμήματος με τίτλο «Βελτιστοποίηση της ασφάλειας μέσω ανάπτυξης προτάσεων που θα προκύψουν από τη διερεύνηση και αξιολόγηση λύσεων για το πρόβλημα της διέλευσης σιδηροδρομικών γραμμών εντός του αστικού ιστού της Λάρισας, των Τρικάλων και της Καρδίτσας».
Σύμφωνα με τη μελέτη τα πιο σοβαρά προβλήματα παρουσιάζονται στο πολεοδομικό συγκρότημα της Λάρισας, ενώ καταγράφεται και αυξητική τάση των σιδηροδρομικών συμβάντων. Προτείνεται η υπογειοποίηση των σιδηροδρομικών γραμμών, η μελέτη καταδεικνύει την ανάγκη μετεγκατάστασης του εμπορευματικού σταθμού στην προβλεπόμενη θέση από το ΓΠΣ Λάρισας που είναι στο εργοστάσιο Ζαχάρεως, όπως και την μετεγκατάσταση του Τελωνείου. Τέλος, ειδική αναφορά γίνεται στα σχέδια αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών.
Η εκδήλωση, που έγινε στην Αίθουσα εκδηλώσεων «Ιωάννης Βαρνάς» του Περιφερειακού Τμήματος Κεντρικής και Δυτικής Θεσσαλίας του ΤΕΕ, ανέδειξε τον κομβικό ρόλο του ΤΕΕ/ΤΚΔΘ ως Τεχνικού Συμβούλου της Πολιτείας και τη συμβολή του στην εξεύρεση ουσιαστικής και βιώσιμης λύσης σε ένα ζήτημα μείζονος σημασίας για την ασφάλεια των πολιτών και την πολεοδομική συνοχή των τριών πόλεων.
Η Ομάδα Εργασίας του Τμήματος, μέλη της οποίας είναι η Δρ. Τσιτσιφλή Σταυρούλα, ο Δρ. Γαλάνης Αθανάσιος, η κα Γιαννιού Άννα, ο κ. Δομοξούδης Μάριος, η κα Νέμα Σοφία και ο κ. Τάτσης Γεώργιος, παρουσίασε αναλυτικά τα δεδομένα και τα αποτελέσματα που προέκυψαν από τη μελέτη, εστιάζοντας σε τρεις θεματικές ενότητες:
- Καταγραφή συμβάντων: Παρουσιάστηκε η μεθοδολογία και η στατιστική ανάλυση των ατυχημάτων, όπου αναφέρθηκε ότι την περίοδο 1995-2023 σημειώθηκαν στην περιοχή μελέτης συνολικά 48 σοβαρά συμβάντα, με τη συντριπτική πλειοψηφία αυτών να λαμβάνει χώρα εντός των αστικών ιστών.
- Τεχνικές λύσεις: Αναλύθηκε το εύρος των έξι συνολικά πιθανών τεχνικών λύσεων που εξετάστηκαν ειδικά για τη Λάρισα. Οι λύσεις αυτές εκτείνονται από το μηδενικό σενάριο και την Υπεργειοποίηση (Flyover), μέχρι τη βύθιση, την Υπογειοποίηση και τις εναλλακτικές χαράξεις (Παρακάμψεις).
- Αξιολόγηση: Παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα της πολυκριτηριακής μεθόδου αξιολόγησης (SWOT-SIMUS), η οποία συνυπολόγισε κρίσιμους παράγοντες όπως η ασφάλεια, το κόστος, οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις και η κοινωνική αποδοχή.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, η Υπογειοποίηση των γραμμών κρίθηκε ως η πλέον ενδεδειγμένη παρέμβαση, με γνώμονα την προσφορά μέγιστης ασφάλειας και την πολεοδομική ενοποίηση του αστικού ιστού της Λάρισας.
Επιπλέον, ιδιαίτερη αναφορά έγινε στα αστικά κέντρα των Τρικάλων και της Καρδίτσας. Η ανάλυση των ατυχημάτων έδειξε ότι οι κυριότερες αιτίες συμβάντων είναι οι συγκρούσεις σε ισόπεδες διαβάσεις και η παραβίαση μέτρων ασφαλείας από πεζούς. Δεδομένου ότι το πρόβλημα είναι μικρότερης κλίμακας σε σχέση με τη Λάρισα, η Ομάδα Εργασίας πρότεινε άμεσα μέτρα θωράκισης, και συγκεκριμένα:
- Την ολοκλήρωση και κατασκευή ανισόπεδων οδικών διαβάσεων.
- Την τοποθέτηση ηχοπετασμάτων για τη μείωση της όχλησης.
- Την ενίσχυση της περίφραξης κατά μήκος της γραμμής για την αποτροπή της παράνομης διέλευσης πεζών.
Με αφορμή την παρουσίαση του έργου, ο Πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ/ΤΚΔΘ, κ. Νίκος Παπαγεωργίου σημείωσε μεταξύ άλλων: «Το ΤΕΕ/ΤΚΔΘ παραδίδει στην κοινωνία και την Πολιτεία μια ολοκληρωμένη μελέτη που δεν αποτελεί απλώς μια καταγραφή, αλλά έναυσμα για ουσιαστικές αποφάσεις και λύσεις σε ένα σημαντικό πρόβλημα που ταλανίζει τις κοινωνίες των πόλεών μας εδώ και πολλά χρόνια. Απέναντι στα ανησυχητικά δεδομένα, απαντάμε με επιστημονική τεκμηρίωση. Σήμερα, με θεσμικότητα και υψηλό αίσθημα ευθύνης, καταθέτουμε ένα τεχνικά άρτιο υπόβαθρο που ανοίγει το δρόμο για σοβαρό και ώριμο διάλογο με σκοπό την εξεύρεση της βέλτιστης λύσης. Πρόκειται για μια ανάλυση που θα δώσει τη δυνατότητα στους αρμόδιους φορείς να λάβουν αποφάσεις, ρεαλιστικές και αναγκαίες, για να προχωρήσουμε μπροστά, με ασφάλεια και όραμα για τις πόλεις μας».
Tα συμπεράσματα
Από την προαναφερόμενη ανάλυση προκύπτουν τα ακόλουθα γενικά συμπεράσματα:
- Η ασφάλεια των ανθρώπων από την διέλευση σιδηροδρομικών γραμμών μέσα από τον αστικό ιστό των πόλεων είναι πρωτίστης σημασίας.
- Στην περιοχή μελέτης τα πιο σοβαρά προβλήματα παρουσιάζονται στο πολεοδομικό συγκρότημα της Λάρισας το οποίο διασχίζει κατά μήκος το πρωτεύον σιδηροδρομικό δίκτυο απ’ όπου διέρχονται τόσο επιβατικές όσο και εμπορευματικές αμαξοστοιχίες. Ακολουθεί το πολεοδομικό συγκρότημα των Τρικάλων, ενώ στην περίπτωση της Καρδίτσας το σιδηροδρομικό δίκτυο διέρχεται περιμετρικά της πόλης.
- Η ανάλυση των σιδηροδρομικών συμβάντων κατέδειξε μια αυξητική τάση ιδιαίτερα στην περιοχή μελέτης όπου οι βασικότερες αιτίες είναι οι ισόπεδες διαβάσεις.
- Η ανάλυση που προηγήθηκε καταδεικνύει την ανάγκη μετεγκατάστασης του εμπορευματικού σταθμού στην προβλεπόμενη θέση από το ΓΠΣ Λάρισας που είναι στο εργοστάσιο Ζαχάρεως (ΦΕΚ ΑΑΠ 523/2009).
- Η ανάλυση των προτεινόμενων παρεμβάσεων κατέδειξε ως επικρατέστερες λύσεις, για τη συνολική αντιμετώπιση των προβλημάτων που δημιουργούνται από τη διέλευση των σιδηροδρομικών γραμμών εντός του αστικού ιστού της Λάρισας, την υπογειοποίηση των σιδηροδρομικών γραμμών με την κατασκευή σήραγγας κλειστής ή υπόγειας διάνοιξης, την υπογειοποίηση των γραμμών με κατασκευή σήραγγας cut & cover και την νέα ανατολική χάραξη. Προκειμένου να επιλεγεί η προκρινόμενη παρέμβαση, θα πρέπει να υλοποιηθούν αναλυτικές τεχνικές και οικονομικές μελέτες και να ληφθούν υπόψη τυχόν μετεγκαταστάσεις των σιδηροδρομικών σταθμών.
- Η λύση της υπογειοποίησης όλου ή μέρους του σιδηροδρομικού δικτύου (Σ3-Α) με κατασκευή κλειστής σήραγγας παρέχει τη βέλτιστη ασφάλεια, βελτιώνει τη συνδεσιμότητα του σιδηροδρόμου, μειώνει την ηχορύπανση, συμβάλλει στην αναβάθμιση υποβαθμισμένων περιοχών και στην ανάπτυξη χώρων πρασίνου, ενώ αντιμετωπίζεται θετικά από το κοινωνικό σύνολο. Επιπλέον διαταράσσει στο ελάχιστο τη λειτουργία του σιδηροδρόμου και έχει σχετικά περιορισμένες και παροδικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Για την εφαρμογή αυτής της παρέμβασης απαιτείται σχετικά υψηλό κόστος, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν κάποιες τεχνικές προκλήσεις (π.χ. εξειδικευμένες τεχνικές μελέτες, σεισμικότητα περιοχής, κ.α.), ενώ ενδεχομένως να απαιτηθούν κάποιες απαλλοτριώσεις.
- Η λύση της υπογειοποίησης όλου ή μέρους του δικτύου με κατασκευή σήραγγας cut & cover (Σ3-Β) παρέχει τη βέλτιστη ασφάλεια, βελτιώνει τη συνδεσιμότητα του σιδηροδρόμου, μειώνει την ηχορύπανση, συμβάλλει στην αναβάθμιση υποβαθμισμένων περιοχών και μερικώς στην ανάπτυξη χώρων πρασίνου, ενώ αντιμετωπίζεται θετικά από το κοινωνικό σύνολο. Επιπλέον έχει σχετικά περιορισμένες και παροδικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Για την εφαρμογή αυτής της παρέμβασης απαιτείται σχετικά υψηλό κόστος, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν κάποιες τεχνικές προκλήσεις (π.χ. εξειδικευμένες τεχνικές μελέτες, σεισμικότητα περιοχής, κ.α.), ενώ ενδεχομένως να απαιτηθούν κάποιες απαλλοτριώσεις. Η συγκεκριμένη παρέμβαση διαταράσσει σημαντικά την ομαλή λειτουργία του σιδηροδρόμου. Η λύση αυτή, λαμβάνει σημαντικά μεγαλύτερη βαθμολογία συγκριτικά με τις υπόλοιπες λύσεις, παρότι έχει μεγαλύτερο κόστος αρχικής επένδυσης. Το γεγονός αυτό είναι ενδεικτικό του συγκριτικά μεγαλύτερου οφέλους για την πόλη της Λάρισας , την οικονομία της περιοχής και τη λειτουργία του σιδηροδρόμου.
- Η λύση της νέας ανατολικής χάραξης του σιδηροδρομικού δικτύου (Σ6) παρέχει τη βέλτιστη ασφάλεια, βελτιώνει μερικώς τη συνδεσιμότητα του σιδηροδρόμου, συμβάλλει στην αναβάθμιση υποβαθμισμένων περιοχών και στην ανάπτυξη χώρων πρασίνου στον αστικό ιστό στην θέση των υφιστάμενων σιδηροδρομικών υποδομών. Επιπλέον διαταράσσει στο ελάχιστο τη λειτουργία του σιδηροδρόμου. Για την λύση αυτή υπάρχουν περιορισμένες τεχνικές προκλήσεις και κοινωνικές αντιστάσεις (κυρίως αναφορικά με την μετεγκατάσταση του σιδηροδρομικού σταθμού). Υφίστανται μέτριες περιβαλλοντικές επιπτώσεις και ηχορύπανση. Για την εφαρμογή αυτής της παρέμβασης απαιτείται σχετικά υψηλό κόστος και σημαντικές απαλλοτριώσεις. Η λύση αυτή συγκεντρώνει τη μικρότερη θετική βαθμολογία, παρουσιάζει δηλαδή μεγαλύτερα οφέλη από ότι κόστη σε μικρότερο βαθμό από ότι οι άλλες δύο λύσεις.
- Για την συνολική αναβάθμιση της ασφάλειας των κατοίκων απαιτείται και η μετεγκατάσταση του Τελωνείου από την υφιστάμενη θέση του στην οδό Φαρσάλων σε νέα θέση εκτός πόλης. Πιθανόν θα μπορούσε να προταθεί και η μεταφορά του πλησίον της νέας θέσης του εμπορευματικού σταθμού στο εργοστάσιο Ζαχάρεως. Την δεκαετία του 1990 είχε κατασκευαστεί νέο κτίριο Τελωνείου στο Ομορφοχώρι Λάρισας, το οποίο δεν αποπερατώθηκε ποτέ και δεν λειτούργησε.
- Για την περίπτωση της πόλης των Τρικάλων και της Καρδίτσας προτείνονται παρεμβάσεις όπως η τοποθέτηση περίφραξης / ηχοπετασμάτων και όπου κριθεί αναγκαίο η υπογειοποίηση του οδικού δικτύου.
- Περαιτέρω προτάσεις περιλαμβάνουν την υιοθέτηση εξελιγμένων τεχνολογιών ανίχνευσης και παρακολούθησης που επιτρέπουν την έγκαιρη διάγνωση προβλημάτων. Επίσης ασφαλείς σταθμοί και διαβάσεις, εξοπλισμένες με φράγματα και συστήματα προειδοποίησης που προστατεύουν πεζούς και οχήματα. Παράλληλα, η εκπαίδευση του προσωπικού και η ανάπτυξη σχεδίων αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών ενισχύουν την ετοιμότητα για γρήγορη και αποτελεσματική ανταπόκριση σε κρίσεις. Η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τους κινδύνους και τους κανόνες ασφαλείας ολοκληρώνουν την ολιστική προσέγγιση για ένα ασφαλές σιδηροδρομικό δίκτυο.
Αναλυτικά, προτείνεται τακτική και σχολαστική συντήρηση των σιδηροδρομικών γραμμών και των τρένων για να αποφευχθούν τεχνικές βλάβες και ατυχήματα. Οι σταθμοί και οι διαβάσεις πρέπει να είναι ασφαλείς και εύκολα προσβάσιμοι. Οι πεζοί και οι ποδηλάτες που διασχίζουν σιδηροδρομικές γραμμές πρέπει να ενημερώνονται για τους κινδύνους και να τηρούν τους κανόνες ασφαλείας. Η εγκατάσταση φραγμάτων και σημάτων προειδοποίησης στις διαβάσεις, καθώς και η χρήση τεχνολογίας όπως οι έξυπνοι φωτεινοί σηματοδότες, μπορούν να συμβάλλουν στην πρόληψη ατυχημάτων. Είναι σημαντικό οι τοπικές αρχές να αναπτύσσουν και να εφαρμόζουν σχέδια αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών. Αυτά τα σχέδια περιλαμβάνουν τη συνεργασία με τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης, ώστε να διασφαλιστεί η γρήγορη και αποτελεσματική ανταπόκριση σε περίπτωση ατυχήματος ή άλλης κρίσης. Οι ασκήσεις προσομοίωσης καταστάσεων ανάγκης μπορούν να βοηθήσουν στην εκπαίδευση του προσωπικού και την ενίσχυση της ετοιμότητας. Η ενημέρωση και η εκπαίδευση του κοινού σχετικά με την ασφαλή χρήση των σιδηροδρομικών υποδομών είναι απαραίτητη. Οι καμπάνιες ευαισθητοποίησης και τα εκπαιδευτικά προγράμματα μπορούν να ενισχύσουν την κατανόηση των κινδύνων και να προωθήσουν υπεύθυνη συμπεριφορά.
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
