Η κακοκαιρία Byron έδωσε την ευκαιρία να αποδειχτεί στην πράξη ότι επιχειρησιακά το Κέντρο Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Θεσσαλίας λειτουργεί όντως ως ένα κεντρικό στρατηγείο πρότυπο και πρωτότυπο στην Ελλάδα στη Διαχείριση Κινδύνου Καταστροφών. Μία μόλις εβδομάδα μετά την επιτυχή επιχειρησιακή ανταπόκριση που έλαβε χώρα κατά την διαχείριση στο πεδίο της τριήμερης κακοκαιρίας, η οποία έφτασε στο 30% του καταστροφικού Daniel προ διετίας, ακολούθησε η επιβεβαίωση σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Μόλις προ δύο ημερών ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα του προγράμματος EU-DRIVE που προωθεί την καινοτομία, την ανάπτυξη δεξιοτήτων και την κοινωνική ένταξη στο ειδικό κοινωνικό ζητούμενο της ανθεκτικότητας έναντι καταστροφών και έλαβε χρηματοδότηση ως κέντρο αριστείας από την ΕΕ. Ήταν μια από τις 14 προτάσεις που εγκρίθηκαν σε σύνολο 364 που υποβλήθηκαν.
Το σημαντικό που κατάφερε το Κέντρο Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Θεσσαλίας, το οποίο είναι μοναδικό στην ελληνική επικράτεια είναι ότι χρησιμοποίησε την ψηφιακή καινοτομία μέσω της χρήσης διαδικτυακών πλατφορμών και διαδραστικών ψηφιακών εργαλείων (GIS, εικονικές προσομοιώσεις) για την εκτίμηση και το σχεδιασμό κινδύνου καταστροφών, τη διαχείριση εφοδιαστικής (logistics) και την επάρκεια στη λειτουργία εξειδικευμένου εξοπλισμού έκτακτης ανάγκης. Κατάφερε με μία δική του ψηφιακή πλατφόρμα που λειτουργεί εδώ και δύο μήνες να συγκεντρώσει όλη την πληροφορία σε ένα σημείο. Η ως άνω εφαρμογή σε συνδυασμό με την πλατφόρμα D4H, που αποτελεί ένα πλήρες σύστημα καταγραφής και διαχείρισης συμβάντων, την εφαρμογή Windy, καθώς και τη χρήση στοιχείων από τη σελίδα του ΕΛΚΕΘΕ, η οποία περιλαμβάνει όλες της πληροφορίες για τα σταμθήμετρα σε real time και τη σελίδα του Meteo (Μετεωρολογική Πρόγνωση Υψηλής Ανάλυσης της Περιφέρειας Θεσσαλίας) εξασφαλίζει την επιτυχία του ΚΕΣΥΠ (Κέντρου Συντονισμού Πολιτικής Προστασίας) της Περιφέρειας Θεσσαλίας.
Ο κ. Γιάννης Χλόπσιος, Προϊστάμενος του Τμήματος Σχεδιασμού Μέτρων Πρόληψης και Σχεδίων Αντιμετώπισης Καταστροφών του ΚΕΣΥΠ μας πληροφορεί τόσο για το ίδιο το φαινόμενο Byron, όσο και τη διαχείρισή του από το Κέντρο Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Θεσσαλίας.
«Ένα από τα μοντέλα πρόβλεψης έδινε πρόβλεψη και την περιοχή Τρικάλων και Καρδίτσας. Εμείς ακολουθήσαμε το πιο σκληρό μοντέλο, αυτό που έδειχνε την χειρότερη εκδοχή της κακοκαιρίας και βάσει αυτού ξεκίνησε ο σχεδιασμός. Υπήρξαν πολλές συναντήσεις στο Κέντρο Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Θεσσαλίας με τον Περιφερειάρχη, τους Αντιπεριφερειάρχες, τις Διευθύνσεις Τεχνικών Έργων, τη Διευθυνση Πολιτικής Προστασίας παρουσία του κ. Λαγουβάρδου από το Εθνικό Αστεροσκοπείο, για να αποφασιστεί το πως θα αναπτυχθούν οι πόροι της Περιφέρειας, οι «δυνάμεις» για να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο Byron. Τελικά, επαληθεύτηκε το δυσμενές σενάριο. Αυτό που έπρεπε να σε πρώτη φάση να κάνουμε είναι να παρακολουθούμε πως ανεβαίνει η στάθμη του νερού στα ποτάμια.
Παρατηρήσαμε αρχικά μεγάλες ποσότητες βροχής στην ορεινή περιοχή του αστικού Βόλου. Παρόλο που το μεγαλύτερο ύψος βροχής το είχαμε στη Πορταριά με 250 χιλιοστά βροχής, δεν υπήρξε κάνε πρόβλημα στο Βόλο γιατί είχαν καθαριστεί σωστά τα ρέματα. Θυμίζουμε ότι από τον Ιανουάριο μέχρι τον Μάιο του 2024 μεταφέρθηκαν 1 εκ. τόνοι φερτά υλικά από τα συγκεκριμένα ρέματα, όταν σε αντίστοιχο διάστημα η Περιφέρεια Αττικής αφαίρεσε 7.000 τόνους.
Μετά η προσοχή μας έπεσε στην περιοχή των Φαρσάλων, στον Ενιπέα και στις ποσότητες νερού που κατέβαιναν από τα ορεινά των Τρικάλων και της Καρδίτσας. Την Παρασκευή, 5 Δεκεμβρίου, παρατηρήθηκε μια τεράστια αύξηση της στάθμης των ποταμών του Ενιπέα στο ύψος του οικισμού Βασιλί. Μέσα σε 3 ώρες ανέβηκε από 0,25 μέτρα σε 3 μέτρα. Καταλάβαμε ότι κάτι περίεργο συμβαίνει και είμασταν σε επιφυλακή για όποια εξέλιξη, παρακολουθώντας συνεχώς και τα επόμενα σταθμήμετρα στο Κεραμίδι, στον Πηνειό στη θέση Κουτσόχερο, στη θέση Diver, στο ύψος του Ομορφοχωρίου και στα Τέμπη.
Ακολούθησε το συμβάν της Υπέρειας με την υπερχείλιση του ρέματος Δρισκολιώτης. Επειδή στο παρελθόν η Υπέρεια είχε ξαναπλημμυρίσει από το συγκεκριμένο ρέμα, αποφασίστηκε να σταλεί 112 τους κατοίκους που περιλάμβανε σύσταση απομάκρυνσης προς τα Φάρσαλα. Τελικά, δεν χρειάστηκε να πραγματοποιηθεί εκκένωση καθώς το νερό δεν έφτασε ποτέ στον οικισμό.
Η προσοχή στη συνέχεια στράφηκε στην περιοχή του Βλοχού, όπου συναντιούνται όλα τα ποτάμια της περιοχής της Καρδίτσας και των Τρικάλων και εισρέουν στον Πηνειό. Το σταθμήμετρο στο Κεραμίδι έδειχνε και αυτό ταχεία άνοδο της στάθμης. Παρόλα αυτά τα ποτάμια είχαν πολύ καλή ροή νερού, απόρροια του σωστού καθαρισμού τους που είχε προηγηθεί, με αποτέλεσμα τα μην υπάρξουν πλημμυρικά φαινόμενα παρά μόνο ελάχιστα σε κάποια χωράφια βάσει σχεδίου.
Είναι πολύ σημαντικό ότι δεν δημιουργήθηκαν προβλήματα, παρά ελάχιστα, ούτε στην περιοχή του Βλοχού στο Κεραμίδι ούτε κατά μήκος του Ενιπέα όπου λειτούργησαν τα ψηλά αναχώματα που είχαν γίνει από την Περιφέρεια με σκοπό να προστατέψουν τους οικισμούς, δίνοντας τη δυνατότητα στο νερό να διοχετευθεί στις πλημμυρικές ζώνες, δηλαδή είτε σε κάποια χωράφια είτε προς το βουνό, στα σημεία που η κοίτη ήταν παράλληλη με τους ημιορεινούς όγκους. Να επισημανθεί ότι το νερό στον Ενιπέα ήταν στην πραγματικότητα το 80-85% του Daniel. Η μέγιστη παροχή νερού στον Ενιπέα κατά τον Byron ήταν 946 κυβικά μέτρα νερού, ενώ στον Daniel ήταν 1190. Η μεγάλη διαφορά εντοπίζεται στο χρόνο ροής, τώρα έκανε 22 ώρες ενώ στον Daniel 39. Αυτό οφείλεται στο ότι είχαν καθαριστεί τα ρέματα από τα φερτά υλικά και όχι επειδή ήταν λιγότερο το νερό.
Η διόδευση των πλημμυρικών φαινομένων στο Πηνειό, που μας ενδιαφέρει σε περίπτωση μεγάλης κακοκαιρίας, είναι η διαδρομή του νερού από το σταθμήμετρο του Διαλεχτού, στη Νομή, στη συμβολή με τον Ενιπέα, στο Κουτσόχερο, στη θέση Diner (πλησίον Ομορφοχωρίου) και στα Τέμπη καθώς το πόση ώρα κάνει να φτάσει ο όγκος του νερού από το ένα σημείο στο άλλο. Όσο πιο σύντομος είναι ο χρόνος της διαδρομής τόσο περισσότερο αποδεικνύει ότι οι κοίτες είναι καθαρές από φερτά υλικά και λειτουργούν τα αναχώματα.
Αυτό που συνέβη με τον Byron είναι το όριο, είναι δηλαδή το σημείο μέχρι το οποίο μπορεί να αντέξει το υπάρχον υδραυλικό σύστημα, με τα υπάρχοντα έργα υποδομής από τα οποία λείπουν τα έργα ορεινής υδρονομίας και τα μεγάλα έργα που αφορούν στα φράγματα στο Μουζάκι, στη Σκοπιά και στην Πύλη Τρικάλων. Το όριο είναι μια κακοκαιρία της τάξης του 30% του Daniel.
Τα έργα της ορεινής υδρονομίας βάσει της μοντελοποίησης που έγινε με βάσει τα στοιχεία του Byron, δείχνουν πως θα είχαν συνεισφέρει ιδιαιτέρως στο φαινόμενο της επίμαχης κακοκαιρίας. Η μικρές καμπύλες δείχνουν πως το νερό θα έφτανε σε μικρότερες ποσότητες και πολύ πιο αργά στα ποτάμια με αποτέλεσμα να προλαβαίνει μέσω της φυσιολογικής ροής να απορρέουν οι όγκοι του νερού προς τη θάλασσα. Το ζητούμενο είναι να καταφέρεις να επιβραδύνεις και να φτάσει το νερό στη θάλασσα πριν φουσκώσουν τα ποτάμια. Μια καθυστέρηση του νερού κατά δέκα με δεκαπέντε ώρες από τα ορεινά προς τα ποτάμια της πεδιάδας είναι καταλυτική σε φαινόμενα μεγάλης κακοκαιρίας».
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
