Ο κακός ύπνος ροκανίζει τις άμυνες του οργανισμού – Με ποιο τρόπο μας αποδυναμώνει η αϋπνία

Το άγχος και η αϋπνία φαίνεται να μην επηρεάζουν μόνο την ψυχική ευεξία, αλλά και τη φυσική άμυνα του οργανισμού. Νέα επιστημονική μελέτη από τη Σαουδική Αραβία δείχνει ότι τα άτομα με συμπτώματα άγχους και διαταραχές ύπνου παρουσιάζουν σημαντική μείωση στα λεγόμενα «φυσικά κύτταρα φονείς» (Natural Killer – NK), τα οποία αποτελούν κρίσιμο μηχανισμό προστασίας του ανοσοποιητικού συστήματος.

Τα κύτταρα φονείς είναι κύτταρα πρώτης γραμμής άμυνας: Αναγνωρίζουν και καταστρέφουν παθογόνους μικροοργανισμούς, ξένους εισβολείς και μολυσμένα κύτταρα πριν η λοίμωξη εξαπλωθεί. Όταν τα επίπεδά τους μειώνονται, η λειτουργία του ανοσοποιητικού εξασθενεί και αυξάνεται η ευαλωτότητα σε ασθένειες.

Τι έδειξε η μελέτη

Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο Frontiers in Immunology και περιλάμβανε 60 γυναίκες ηλικίας 17 έως 23 ετών. Οι συμμετέχουσες συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια σχετικά με το κοινωνικό τους υπόβαθρο, την ποιότητα ύπνου και την παρουσία συμπτωμάτων άγχους, ενώ δόθηκαν και δείγματα αίματος για τη μέτρηση των NK κυττάρων.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι:

• το 53% των συμμετεχουσών παρουσίαζε διαταραχές ύπνου που παρέπεμπαν σε αϋπνία
• περίπου 75% εμφάνιζε συμπτώματα άγχους
• το 17% ανέφερε μέτρια συμπτώματα και το 13% σοβαρά

Μειωμένη άμυνα σε όσες αγχώνονται ή δεν κοιμούνται καλά

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι φοιτήτριες με συμπτώματα αϋπνίας είχαν μειωμένο αριθμό τόσο συνολικών NK κυττάρων όσο και των επιμέρους υποκατηγοριών τους. Αντίστοιχα, οι γυναίκες που εμφάνιζαν άγχος παρουσίαζαν χαμηλότερους αριθμούς κυκλοφορούντων NK κυττάρων στο αίμα, με τη μείωση να είναι εντονότερη σε όσες είχαν μέτρια ή σοβαρά συμπτώματα.

Αξιοσημείωτο είναι ότι όσο πιο έντονο ήταν το άγχος, τόσο μικρότερος φαινόταν να είναι ο πληθυσμός των NK κυττάρων, γεγονός που υποδηλώνει πιθανή δοσοεξαρτώμενη σχέση ανάμεσα στην ψυχολογική επιβάρυνση και στην ανοσολογική απόκριση.

Τι είναι τα NK κύτταρα

Τα «φυσικά κύτταρα φονείς» χωρίζονται σε δύο κύριες υποομάδες:

• CD16+CD56dim, που έχουν έντονη κυτταροτοξική δράση, δηλαδή καταστρέφουν κύτταρα που έχουν προσβληθεί
• CD16+CD56high, που συμμετέχουν στη ρύθμιση της ανοσολογικής αντίδρασης και στην έκκριση σηματοδοτικών μορίων

Και οι δύο ομάδες κυκλοφορούν στο αίμα και θεωρούνται κρίσιμες για τη σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού.

Κίνδυνοι για την υγεία

Η μείωση των «φυσικών φονικών κυττάρων» έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο για λοιμώξεις, χρόνια νοσήματα, φλεγμονώδεις καταστάσεις, ακόμα και καρκίνους. Παράλληλα, οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι ψυχικές διαταραχές, όπως η κατάθλιψη, συνδέονται επίσης με δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού.

«Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο το άγχος και η αϋπνία επηρεάζουν τα ανοσοκύτταρα μπορεί να μας βοηθήσει να εξηγήσουμε τους μηχανισμούς που συνδέουν το ψυχικό στρες με τη φλεγμονή και την καρκινογένεση», όπως επισημαίνει η επικεφαλής της μελέτης δρ. Renad Alhamawi, επίκουρη καθηγήτρια Ανοσολογίας και Ανοσοθεραπείας στο Πανεπιστήμιο Taibah.

Περιορισμοί της μελέτης

Οι ερευνητές διευκρινίζουν ότι το δείγμα αφορούσε μόνο νεαρές γυναίκες, γεγονός που περιορίζει τη δυνατότητα γενίκευσης των αποτελεσμάτων σε άλλα φύλα ή ηλικιακές ομάδες. Τονίζουν ότι απαιτούνται ευρύτερες μελέτες με άνδρες, μεγαλύτερες ηλικίες και πληθυσμούς από διαφορετικές χώρες.

Παρότι χρειάζονται περισσότερα δεδομένα, η έρευνα ενισχύει την άποψη ότι η ψυχική υγεία και ο ύπνος δεν είναι απλώς θέμα «διάθεσης», αλλά κρίσιμοι παράγοντες σωματικής υγείας. Η διαχείριση του άγχους, ο ποιοτικός ύπνος, η υγιεινή διατροφή και η σωματική άσκηση δεν ωφελούν μόνο το μυαλό, αλλά θωρακίζουν και την άμυνα του οργανισμού απέναντι σε ασθένειες.