«Το πράσινο σε γκαζόν, χαμηλή φύτευση και ανθόφυτα στις πλατείες και τα πάρκα έχει επεκταθεί λόγω του ΣΒΑΚ στα παρτέρια των δρόμων και τους κυκλικούς κόμβους. Η αλήθεια είναι ότι όλη αυτή η βλάστηση δίνει μια άλλη πανέμορφη εικόνα στην πόλη»
Γράφει ο Γιώργος Σούλτης
Η κλιματική αλλαγή είναι μια πραγματικότητα, όσο και αν υπάρχουν πολιτικοί οι οποίοι αρνούνται ότι υπάρχει. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία το καταλαβαίνουμε στην καθημερινή μας ζωή. Η θερμοκρασία και οι εποχές αλλάζουν και τα όρια από τη μία εποχή στην άλλη γίνονται δυσδιάκριτα. Τα ακραία φαινόμενα εκδηλώνονται με μεγαλύτερη συχνότητα και με πολύ μεγαλύτερη ένταση. Το νερό πνίγει τις πόλεις και από την άλλη γίνεται όλο και λιγότερο απειλώντας τις καλλιέργειες και την ύδρευση των πόλεων. Οι θαλασσιές ακτές αλλάζουν μορφή, παραλίες εξαφανίζονται καθώς η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει. Όλο αυτό απειλεί την χλωρίδα και την πανίδα σε όλο τον πλανήτη.
Η επιστήμη μιλάει για ανθρωπογενείς παράγοντες οι οποίοι ευθύνονται για τις μεγάλες και ταχύτατες αυτές κλιματικές αλλαγές. Νομίζω ότι δεν χρειάζεται να το πει η επιστήμη για να καταλάβουμε ότι αυτό είναι αλήθεια. Προσωπικά πάντως δεν πιστεύω την θεωρία του «κακού» και «παρασιτικού» ανθρώπου που δεν σέβεται την φύση, την απομυζεί και καταστρέφει αλόγιστα όλη την χλωρίδα και την πανίδα της Γης. Αυτός που δεν σέβεται την φύση και την καταστρέφει, είναι το κατεστημένο παγκόσμιο κοινωνικοπολιτικό σύστημα το οποίο κινείται με ένα μόνο κίνητρο, το κέρδος και την παράλογη συσσώρευση πλούτου. Η έμφυτη τάση του ανθρώπου για την πρόοδο της επιστήμης και της τεχνολογίας δυστυχώς δεν αφήνεται να αναπτυχθεί ελεύθερα για το καλό όλου του πλανήτη και της ανθρωπότητας. Η επιστήμη και η τεχνολογία κατευθύνεται και ελέγχεται από το κέρδος, τον πλούτο και τους ανταγωνισμούς. Στην σημερινή λογική όταν λέμε ανάπτυξη εννοούμε αύξηση του πλούτου και μπροστά σε αυτό δεν λογαριάζουμε ούτε τον άνθρωπο ούτε τη φύση!
Μία από τις συνέπειες της παγκόσμιας ανάπτυξης και του κοινωνικοπολιτικού συστήματος είναι και το φαινόμενο της γιγάντωσης των αστικών κέντρων και της ερήμωσης της υπαίθρου. Ο παγκόσμιος πληθυσμός συγκεντρώνεται στα μεγάλα αστικά κέντρα. Όλοι οι «προφήτες», από την εποχή του ‘80 μέχρι και σήμερα (την εποχή της ΑΙ) προέβλεπαν ότι η τεχνολογία (η τηλεργασία, η πνευματική εργασία, τα μέσα μαζικής μεταφοράς κλπ) θα αντέστρεφε το κλίμα της αστυφιλίας. Όλες αυτές οι τοποθετήσεις διαψεύδονται πανηγυρικά! Οι πόλεις μεγαλώνουν και απλώνονται, αλλοιώνοντας την φυσιογνωμία της φύσης του πλανήτη. Η χλωρίδα και η πανίδα της περιοχής αλλάζει, ρέματα κλίνουν, το νερό του υπεδάφους μειώνεται, τα κτήρια από μπετόν λειτουργούν σαν συσσωρευτές, τα αυτοκίνητα αυξάνουν την ρύπανση, και γενικά το φαινόμενο του θερμοκηπίου χειροτερεύει. Οι επιστήμονες εφηύραν τον όρο ανθεκτικές πόλεις και αναζητούν τρόπους να μειώσουμε τα προβλήματα και να βελτιώσουν την ζωή στις πόλεις – γίγαντες.
Όλα αυτά τα προβλήματα τα οποία εντείνονται λόγω της κλιματικής αλλαγής δεν αφορούν μόνο τις μεγάλες πόλεις αλλά τις πόλεις και τους οικισμούς κάθε μεγέθους σε όλο τον κόσμο. Οι ελληνικές πόλεις αν και στη μεγάλη τους πλειοψηφία είναι μικρού μεγέθους σε σχέση με τα διεθνή δεδομένα, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν είναι μεγάλα και η κλιματική αλλαγή επηρεάζει προς το χειρότερο την όλη κατάσταση. Ο τρόπος ανάπτυξης των ελληνικών πόλεων, η διαχρονική άναρχη δόμηση, η έλλειψη μέριμνας από την πολιτεία, η ανυπαρξία πραγματικής αυτονομίας στην τοπική αυτοδιοίκηση, η ανυπαρξία οργανωμένης πολιτικής προστασίας στους δήμους είναι οι αιτίες για τις τραγικές καταστροφές που έγιναν τις τελευταίες δύο δεκαετίες κυρίως από πλημμύρες και πυρκαγιές. Η συζήτηση η οποία παίρνει πλέον σοβαρό χαρακτήρα στους δήμους είναι πως θα θωρακίσουμε τις πόλεις μας ενόψει της κλιματικής αλλαγής, πως θα κάνουμε τις πόλεις μας ανθεκτικές.
Η Λάρισα έχει όλα τα χαρακτηριστικά και όλες τις παθογένειες που έχουν όλες οι ελληνικές πόλεις και μάλιστα οι ηπειρωτικές (χωρίς θάλασσα) πόλεις. Η Λάρισα βρίσκεται στο κέντρο του Θεσσαλικού κάμπου και το κλίμα ήταν πάντα σκληρά ηπειρωτικό με ρεκόρ ζέστης το καλοκαίρι και βαρείς χειμώνες. Τις τελευταίες δεκαετίες οι αλλαγές στο κλίμα έχουν γίνει αισθητές, με πολύ ήπιους χειμώνες, αλλά και με καύσωνες 24ώρου και μεγάλης διάρκειας τα καλοκαίρια. Αν μιλήσουμε για την ανθεκτικότητα της Λάρισας όχι θεωρητικά, αλλά με όρους πρακτικούς, νομίζω ότι το πρώτο κεφάλαιο για το οποίο πρέπει να μιλήσουμε είναι το πράσινο στην πόλη. Έχει αποδειχτεί επιστημονικά και με μετρήσεις και στην ίδια τη Λάρισα ότι σε περιοχές με πολύ πράσινο έχουμε μείωση της θερμοκρασίας αρκετούς βαθμούς κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, το βλέπουμε άλλωστε και εμπειρικά. Ο δήμος της Λάρισας ευτύχησε να έχει μια εξαιρετική και καλά στελεχωμένη υπηρεσία πρασίνου, η οποία προέρχονταν από την εποχή του αείμνηστου Λαμπρούλη. Το πράσινο στη σύγχρονη Λάρισα βρίσκεται σε καλό επίπεδο και οφείλεται στην καλή αυτή υπηρεσία πρασίνου. Δυστυχώς σήμερα η υπηρεσία πρασίνου όπως και όλος ο δήμος έχει μείνει με ελάχιστο προσωπικό και η πολιτεία κωφεύει προκλητικά!
Μπορεί η Λάρισα από άποψη πρασίνου να βρίσκεται σε σχετικά καλό επίπεδο συγκριτικά με άλλες ελληνικές πόλεις, αλλά απέχει ακόμα πάρα πολύ από το μέσο όρο των ευρωπαϊκών πόλεων. Η Λάρισα όντας επίπεδη στο μέσο του θεσσαλικού κάμπου και δίπλα στο ποτάμι έχει μεγάλες δυνατότητας αύξησης του πρασίνου της. Βέβαια υπάρχει το πολύ μεγάλο πρόβλημα της συντήρησης πρασίνου. Η χωρίς προσωπικό υπηρεσία πρασίνου ήδη αδυνατεί να συντηρήσει το υπάρχον πράσινο και ο δήμος προσπαθεί με εργολαβίες να αντιμετωπίσει το πρόβλημα. Όσο και αν κάποιοι δήθεν φιλελεύθεροι (της παρούσας κυβέρνησης) προσπαθούν να μας πείσουν ότι αυτό είναι το μέλλον και όχι οι δημόσιοι υπάλληλοι, ας κοιτάξουν σε όλες τις χώρες της Ευρώπης να δουν πως δουλεύουν οι δήμοι εκεί. Επιτέλους πότε θα παραδεχτούν κάποιοι ότι όλες οι ιδιωτικοποιήσεις στην Ελλάδα έχουν αποτύχει (ΟΣΕ, ΔΕΗ, ΟΤΕ); Αν δε γίνουν άμεσα διορισμοί στους δήμους να καλύψουν τις συνταξιοδοτήσεις του γερασμένου προσωπικού, οι δήμοι θα «κλείσουν»!
Για να αυξηθεί το πράσινο στη Λάρισα το πρώτο που πρέπει να κάνουμε είναι να αυξήσουμε τους ελεύθερους χώρους των πάρκων, αλσών και μικρών δασών. Οι υπάρχοντες οργανωμένοι χώροι μέσα στην πόλης σήμερα είναι: το αισθητικό Άλσος, το Αλκαζάρ, η εσωτερική κοίτη του Πηνειού, το πάρκο του Αγίου Αντωνίου, το πάρκο των χρωμάτων (Χατζηχαλάρ), και να μην ξεχνάμε το δασύλλιο της Γεωργικής Σχολής. Σε όλους αυτούς τους χώρους το πράσινο χρειάζεται μεγαλύτερη προσοχή. Πρέπει να γίνει επέκταση και αντικατάσταση δέντρων. Η πρότασή μου είναι σε συνεργασία με το τμήμα δασοπονίας του πανεπιστημίου Θεσσαλίας (πρώην ΤΕΙ στην Καρδίτσα) να γίνει άμεσα μια μελέτη για την αναζωογόνηση όλων αυτών των χώρων και κυρίως για το δασύλλιο της Γεωργικής Σχολής στην οποία μεγάλωσαν πολλές γενιές Λαρισαίων. Για την υλοποίηση των συντηρήσεων θα μπορούσε ο δήμος να απευθυνθεί σε ιδιωτικές επιχειρήσεις της πόλης οι οποίες θα μπορούσαν να υιοθετήσουν από ένα χώρο και να χρηματοδοτήσουν την αναζωογόνησή του. Σημειώνω ότι για κάποιους από αυτούς τους χώρους πρέπει να αναθεωρηθεί και να επανεκτιμηθεί η πολιτική των τραπεζοκαθισμάτων (π.χ. Αλκαζάρ, Αγ. Αντώνιος).
Το δεύτερο θέμα είναι η δημιουργία νέων χώρων-πάρκων στη Λάρισα και αναφέρω: Πρώτα απ’ όλα τους ήδη προγραμματισμένους χώρους δηλαδή: Τον χώρο του Μεζούρλου τον οποίο ο δήμος ενέταξε στο σχέδιο ΒΑΑ, τον χώρο του ΕΘΙΑΓΕ όπου έχει γίνει αρχιτεκτονικός διαγωνισμός και ελπίζω η νέα δημοτική αρχή να μη χάσει οριστικά την χρηματοδότηση για την εκπόνηση της μελέτης εφαρμογής για τους χώρους πρασίνου. Πρέπει επίσης γρήγορα να ανατεθεί από το δήμο η μελέτη της επέκταση του πάρκου του Χατζηχαλάρ μετά την οδό Χατζημηχάλη έως την οδό Ιωαννίνων. Ο δήμος της Λάρισας επιτέλους πρέπει να σκύψει και να ασχοληθεί με το περιαστικό πράσινο. Προσωπικά επιμένω στην «δον Κιχωτική» ιδέα που πάλεψα όσο ήμουν στο δήμο για το παραπίνειο μονοπάτι από τα «Τέμπη» της Αμυγδαλέας έως στο Δασύλλιο του Δασοχωρίου. Αν όλο το μονοπάτι θεωρείται οραματική και δύσκολη ιδέα ας φροντίσουμε για τα Αλσύλλια: του Δασοχωρίου, της Τερψιθέας, του παλαιού Φυτωρίου ( στα όρια Αμυγδαλέας και Τερψιθέας), και του Αγίου Νικολάου της Τερψιθέας.
Μια πολύ σημαντική και εφικτή κατά τη γνώμη μου ιδέα, αν κάποιος από τον δήμο την πάρει σοβαρά είναι η εξής: Συνεργασία με το Πανεπιστήμιο (πρώην ΤΕΙ) , τον στρατό και τον ΟΣΕ για την υλοποίηση μαζικών δενδροφυτεύσεων μέσα στους χώρους της ιδιοκτησίας τους. Φανταστείτε ένα πράσινο τοίχος που θα ξεκινάει από την Γεωργική Σχολή και θα φτάνει έως και το στρατόπεδο Τζίμα, τι θα προσέφερε στην κλιματική προστασία της Λάρισας. Αυτό που χρειάζεται για το ουτοπικό αυτό έργο είναι: Μια οργανωμένη πρόταση επιστημονικά μελετημένη από το δήμο Λάρισας και στην συνέχεια επίμονες συζητήσεις με τις υπηρεσίες που προαναφέραμε σε τοπικό και ίσως σε ανώτερο διοικητικό επίπεδο. Όσο για την χρηματοδότηση, πιστεύω ότι σίγουρα μπορούν να βρεθούν πόροι, άλλωστε μιλάμε για ένα μπάτζετ πολύ μικρό αν το συγκρίνουμε με ένα τεχνικό έργο (μην αναφέρω ειρωνικά τα τεράστια κονδύλια που κατευθύνονται σε «άυλα ψηφιακά έργα»).
Ο επόμενος τομέας πρασίνου είναι οι δεντροστοιχίες των δρόμων και το πράσινο στις πλατείες και τους ελεύθερους χώρους (δέντρα, κήποι, γκαζόν κλπ). Η Λάρισα και στο επίπεδο αυτό βρίσκεται σε αρκετά καλό επίπεδο για τα ελληνικά δεδομένα. Τα προβλήματα που υπάρχουν σχετικά με τις δεντροστοιχίες προέρχονται κυρίως από δέντρα τα οποία με τα χρόνια δημιουργούν προβλήματα στα πεζοδρόμια με το ανασήκωμα του εδάφους. Οι λύσεις σε αυτό το πρόβλημα είναι: 1) Η διεύρυνση των δεντροδόχων, αν υπάρχει χώρος και είναι εφικτό 2) Η αντικατάσταση των δέντρων με άλλες ποικιλίες που δεν δημιουργούν πρόβλημα με το ριζικό τους σύστημα. Σύμφωνα με το νόμο σήμερα δέντρα κόβονται μόνο μετά από απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου και μάλιστα το κόψιμο ενός δέντρου αποτελεί ποινικό αδίκημα.
Το θέμα είναι όταν για λόγους ασφαλείας ο δήμος είναι υποχρεωμένος να κόψει ένα δέντρο, η αντικατάσταση του πρέπει να γίνεται άμεσα, πράγμα που μέχρι και σήμερα ο δήμος δεν το κατάφερε. Στην ανακαστασκευή των δρόμων γίνεται μεγάλη προσπάθεια να μην κόβονται τα παλιά δέντρα. Όταν είναι αναγκαίο να κοπούν κάποια δέντρα γίνεται άμεση αντικατάσταση με την εργολαβία την ίδια. Μάλιστα στα νέα δέντρα λαμβάνεται ειδική μέριμνα προστασίας του δρόμου από το ριζικό σύστημα με την προθήκη ειδικού πλέγματος πριν την φύτευση. Όσον αφορά το είδος των δέντρων που πρέπει να τοποθετούνται στους δρόμους της Λάρισα, είναι ένα θέμα στο οποίο δεν έχει δοθεί ακόμα μια ξεκάθαρη επιστημονική άποψη. Πιστεύω ότι θα ήταν πολύ χρήσιμο να γίνει ένα συνέδριο-ημερίδα με το θέμα αυτό από τον δήμο. Θα μπορούσε να είναι πανελλήνιο γιατί αφορά όλους τους δήμους στην Ελλάδα.
Το πράσινο σε γκαζόν, χαμηλή φύτευση και ανθόφυτα στις πλατείες και τα πάρκα έχει επεκταθεί λόγω του ΣΒΑΚ στα παρτέρια των δρόμων και τους κυκλικούς κόμβους. Η αλήθεια είναι ότι όλη αυτή η βλάστηση δίνει μια άλλη πανέμορφη εικόνα στην πόλη. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι όλα αυτά απαιτούν μια τεραστίων διαστάσεων συνεχή συντήρηση. Σήμερα ό δήμος λύνει το πρόβλημα με εργολαβίες, όπως προείπαμε αυτό δεν είναι λύση και σύντομα θα καταρρεύσει χωρίς μόνιμο προσωπικό του δήμου!
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
