Τον περασμένο χρόνο, περισσότεροι από 18.000 ηλικιωμένοι με άνοια στην Ιαπωνία εγκατέλειψαν τα σπίτια τους και περιπλανήθηκαν χωρίς προορισμό. Σχεδόν 500 από αυτούς βρέθηκαν νεκροί αργότερα. Η αστυνομία αναφέρει ότι τέτοια περιστατικά έχουν διπλασιαστεί από το 2012, επιβεβαιώνοντας την πίεση που βιώνει η χώρα με τον πιο γηρασμένο πληθυσμό στον κόσμο.
Η κρίση επιδεινώνεται περαιτέρω από τη συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού και τους αυστηρούς περιορισμούς στην είσοδο ξένων εργαζομένων που θα μπορούσαν να προσφέρουν φροντίδα. Η ιαπωνική κυβέρνηση έχει αναγνωρίσει την άνοια ως μία από τις πιο επείγουσες πολιτικές προκλήσεις. Το Υπουργείο Υγείας εκτιμά ότι το κόστος φροντίδας και υγειονομικής περίθαλψης που σχετίζεται με την άνοια θα φτάσει τα 14 τρισεκατομμύρια γεν (90 δισ. δολάρια) έως το 2030, από τα 9 τρισ. γεν το 2025.
Η κυβέρνηση στρέφεται στην τεχνολογία για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Σε όλη τη χώρα, οι πολίτες υιοθετούν συστήματα εντοπισμού με GPS για να παρακολουθούν ανθρώπους που τείνουν να περιπλανώνται. Ορισμένες περιοχές προσφέρουν φορετές ετικέτες GPS που ειδοποιούν τις αρχές τη στιγμή που ένα άτομο φύγει από μια καθορισμένη ζώνη.
Σε κάποιες πόλεις, εργαζόμενοι σε παντοπωλεία λαμβάνουν ειδοποιήσεις σε πραγματικό χρόνο — ένα είδος δικτύου κοινοτικής ασφάλειας που μπορεί να εντοπίσει ένα άτομο που αγνοείται, μέσα σε λίγες ώρες.
Ρομπότ φροντιστές και τεχνητή νοημοσύνη
Άλλες τεχνολογίες στοχεύουν στην έγκαιρη ανίχνευση της άνοιας. Το σύστημα aiGait της Fujitsu χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη για να αναλύει τη στάση και τον τρόπο βαδίσματος, εντοπίζοντας πρώιμα σημάδια άνοιας — όπως σύρσιμο των ποδιών ή δυσκολία στη διατήρηση ισορροπίας κατά το περπάτημα. Το σύστημα δημιουργεί περιγράμματα του σκελετού τα οποία μπορούν οι γιατροί να μελετήσουν κατά τους τακτικούς προληπτικούς ελέγχους.
«Η έγκαιρη ανίχνευση των παθήσεων που σχετίζονται με τη γήρανση είναι το κλειδί», εξηγεί στο BBC ο Χιντενόρι Φουτζιουάρα, εκπρόσωπος της Fujitsu. «Αν οι γιατροί μπορούν να αξιοποιήσουν δεδομένα κίνησης, μπορούν να παρέμβουν νωρίτερα και να βοηθήσουν τους ανθρώπους να παραμείνουν δραστήριοι για περισσότερο χρόνο».
Παράλληλα, ερευνητές του Πανεπιστημίου Waseda αναπτύσσουν το AIREC, ένα ανθρωπόμορφο ρομπότ που ζυγίζει 150 κιλά και έχει σχεδιαστεί για να λειτουργεί ως μελλοντικός φροντιστής. Το ρομπότ μπορεί να βοηθήσει ένα άτομο να φορέσει τις κάλτσες του, να χτυπήσει αυγά ή να διπλώσει τα ρούχα. Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι στο μέλλον το AIREC θα μπορεί να αλλάζει πάνες και να προλαμβάνει κατακλίσεις. Παρόμοια ρομπότ χρησιμοποιούνται ήδη σε γηροκομεία για να παίζουν μουσική στους ενοίκους ή να τους καθοδηγούν σε απλές ασκήσεις διάτασης. Ρομπότ χρησιμοποιούνται επίσης για νυχτερινή παρακολούθηση — τοποθετούνται κάτω από στρώματα, καταγράφουν τον ύπνο και τις συνθήκες των ασθενών — μειώνοντας την ανάγκη για συνεχείς ελέγχους.
Αν και τα ανθρωπόμορφα ρομπότ αναπτύσσονται για χρήση στο άμεσο μέλλον, ο επίκουρος καθηγητής Ταμόν Μιγιάκε λέει ότι θα χρειαστούν τουλάχιστον πέντε χρόνια μέχρι να διαθέτουν την ακρίβεια και ευφυΐα που απαιτείται για ασφαλή ανθρώπινη αλληλεπίδραση.
«Απαιτείται πλήρη αντίληψη του σώματος και προσαρμοστική κατανόηση – πώς να προσαρμόζεται σε κάθε άτομο και κατάσταση», εξηγεί.
Η συναισθηματική υποστήριξη είναι επίσης ζωτικής σημασίας για τους ασθενείς με άνοια. Το Poketomo, ένα ρομπότ ύψους 12 εκ., χωρά σε μια τσάντα ή ακόμη και στην τσέπη. Υπενθυμίζει στους ασθενείς να πάρουν τα φάρμακά τους, τους δίνει συμβουλές για το πώς να προετοιμαστούν για τις καιρικές συνθήκες έξω και προσφέρει συντροφιά σε όσους ζουν μόνοι — κάτι που, σύμφωνα με τους δημιουργούς του, βοηθά στη μείωση της κοινωνικής απομόνωσης.
«Εστιάζουμε σε κοινωνικά ζητήματα… και στη χρήση νέας τεχνολογίας για την αντιμετώπισή τους», είπε στο BBC η Μίχο Καγκέι, διευθύντρια ανάπτυξης της Sharp.
Παρά την χρησιμότητά τους, όμως, καμία συσκευή ή ρομπότ δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ανθρώπινη επαφή.
«Τα ρομπότ πρέπει να συμπληρώνουν, όχι να αντικαθιστούν, τους ανθρώπινους φροντιστές», τονίζει ο Μιγιάκε. «Μπορεί να αναλάβουν ορισμένες εργασίες, αλλά ο βασικός τους ρόλος είναι να υποστηρίζουν τόσο τους φροντιστές όσο και τους ασθενείς».
Το «εστιατόριο των λανθασμένων παραγγελιών»
Στο «εστιατόριο των λανθασμένων παραγγελιών» στο Τόκιο που ίδρυσε η Ακίκο Κάννα, οι πελάτες εξυπηρετούνται από άτομα που πάσχουν από άνοια. Εμπνευσμένη από την εμπειρία του πατέρα της, η Κάννα ήθελε να δημιουργήσει έναν χώρο όπου άνθρωποι με άνοια θα μπορούσαν να παραμένουν ενεργοί και να νιώθουν χρήσιμοι.
Ο Τοσίο Μορίτα, ένας από τους σερβιτόρους του καφέ, χρησιμοποιεί λουλούδια για να θυμάται ποιο τραπέζι παρήγγειλε τι. Παρά τη γνωστική του έκπτωση, ο Μορίτα απολαμβάνει την επαφή με τον κόσμο. Η περίπτωση του καφέ της Κάννα αποδεικνύει ότι οι κοινωνικές παρεμβάσεις και η κοινοτική στήριξη είναι απαραίτητες. Η τεχνολογία μπορεί να προσφέρει εργαλεία και ανακούφιση, αλλά η ουσιαστική επαφή και η ανθρώπινη σύνδεση είναι αυτές που πραγματικά στηρίζουν όσους ζουν με άνοια.
Πηγή: ertnews.gr
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
