«Ο βασικός στόχος πρέπει να είναι να βελτιώσουμε σημαντικά την ασφάλειά μας απέναντι στις τουρκικές απειλές και να εξέλθουμε με κέρδη από την αντιπαράθεση μαζί της»
“Η τουρκική απειλή καθημερινά γιγαντώνεται, ενώ παράλληλα αναδύεται γύρω μας ένας κόσμος ασταθής και συγκρουσιακός” υπογράμμισε από τη Λάρισα ο Καθηγητής και πρώην Υφυπουργός Εξωτερικών κ. Γιάννης Βαληνάκης στην παρουσίαση του βιβλίου του «Για μια νέα στρατηγική απέναντι στην Τουρκία – Πώς θα ακυρώσουμε την ‘Γαλάζια Πατρίδα’» (εκδόσεις ΣΙΔΕΡΗΣ0, που έγινε στο Αμφιθέατρο της ΔΕΥΑΛ (Σάββατο, 15 Νοεμβρίου 2025).
Αναλυτικά ολόκληρη η ιστορική ομιλία του Καθηγητή, πρώην Υφυπουργού Εξωτερικών κ. Γιάννη Βαληνάκη στη Λάρισα:
Το βιβλίο αυτό είναι απότοκο εθνικής αγωνίας για την καθημερινά διογκούμενη τουρκική απειλή και φιλοδοξεί να συμβάλει σε ένα δημόσιο διάλογο αναζήτησης μιας πιο αποτελεσματικής εθνικής στρατηγικής.
Η τουρκική απειλή καθημερινά γιγαντώνεται, ενώ παράλληλα αναδύεται γύρω μας ένας κόσμος ασταθής και συγκρουσιακός.
Απειλούνται θεμελιώδεις κανόνες της διεθνούς ειρηνικής συνύπαρξης,
με πρώτο το απαραβίαστο (δηλ. τη σταθερότητα) των διεθνών συνόρων.
Η αβεβαιότητα επιτείνεται από την αμφίσημη στάση του προέδρου Τραμπ απέναντι στις αμερικανικές εγγυήσεις ασφάλειας για τα μέλη του ΝΑΤΟ, αλλά και την εμφανή προτίμηση που επιδεικνύει στην ισχύ των κρατών και όχι στο διεθνές δίκαιο.
Όλα αυτά, από κοινού με τον θαυμασμό του προς «ισχυρούς και σκληρούς ηγέτες» όπως είναι – σύμφωνα με τα λεγόμενά του – ο κ. Ερντογάν, είναι εξόχως ανησυχητικά για τον Ελληνισμό.
Την ίδια ώρα η άλλη ασπίδα ασφάλειάς μας, η ΕΕ, παλινωδεί αδύναμη, χωρίς ηγεσία και όραμα.
Η γεωγραφία και η ιστορία καταδίκασαν την Ελλάδα να μην έχει στα ανατολικά της σύνορα έναν Ευρωπαίο γείτονα, αλλά μια αναθεωρητική Τουρκία που φαντασιώνεται ολοένα και πιο εμμονικά, την ανασύσταση υπό νέα μορφή του αυτοκρατορικού οθωμανικού της παρελθόντος.
Το βιβλίο μου προσπαθεί να απαντήσει με ένα συνολικό σχέδιο στο (κατά τη γνώμη μου) καίριο ερώτημα:
– Αποδίδει η στρατηγική μας για την αντιμετώπιση της Τουρκίας;
– Συγκρατεί ή ακυρώνει την τουρκική επιθετικότητα και τη «Γαλάζια Πατρίδα»;
-και, αν όπως αποδεικνύεται, δεν επαρκεί, ποιός είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος αντιμετώπισης της Τουρκίας;
Με επικοινωνιακές «ατάκες», διεθνολογικές θεωρίες, μαγικές λύσεις-πανάκεια, ή, τελικά, με ένα ολοκληρωμένο, φιλόδοξο, διεκδικητικό, αλλά και υλοποιήσιμο εθνικό σχέδιο;
Ένα τέτοιο συνολικό σχέδιο προσπάθησα να σκιαγραφήσω σε μια χώρα που δεν φημίζεται για τον σχεδιασμό της.
Προτείνω γι’ αυτό δεκάδες τεκμηριωμένα και υλοποιήσιμα μέτρα στους επιμέρους τομείς της διπλωματίας, της άμυνας, του διεθνούς δικαίου, των συμμαχιών, της ενέργειας, των μυστικών υπηρεσιών, στο Κυπριακό κλπ.
Ο βασικός στόχος πρέπει να είναι να βελτιώσουμε σημαντικά την ασφάλειά μας απέναντι στις τουρκικές απειλές και να εξέλθουμε με κέρδη από την αντιπαράθεση μαζί της.
Ποια σημεία «πάσχουν»
Επιτρέψτε μου να επικεντρωθώ στα κυριότερα σημεία της στρατηγικής μας που κατά τη γνώμη μου «πάσχουν»:
Το «πρόβλημα Τουρκία» με την πάροδο του χρόνου διογκώνεται.
Αντιμετωπίζουμε ένα μακρόπνοο στρατηγικό σχεδιασμό (τον «αιώνα της Τουρκίας») με ψευδαισθήσεις, σπονδές στο δίκαιο και επικοινωνιακές εξαγγελίες.
Ακολουθούμε την βολική τακτική της ατέρμονης αναβλητικότητας,
ενώ παράλληλα καλλιεργούνται στην κοινή γνώμη επικίνδυνες ψευδαισθήσεις:
—περί «απομονωμένης και θρασύδειλης» Τουρκίας, η οποία δήθεν δεν εννοεί όσα εξαγγέλλει, και η επιθετικότητα της οποίας έχει περιοριστεί «από τα ήρεμα νερά» ή προορίζεται για «εσωτερική κατανάλωση» κλπ.
—ότι θα συνετιστεί από συμμάχους μας και τη διεθνή κοινότητα και «θα συνέλθει»
—ότι η πάροδος του χρόνου μας ευνοεί
—ότι διαθέτουμε υπεροπλία, εξασφαλισμένες αντιτουρκικές συμμαχίες, και άλλα παρόμοια αφηγήματα εφησυχασμού…
Σε αντίθεση όμως με τους ισχυρισμούς μας, η αποτρεπτική στρατηγική που ακολουθούμε, ουσιαστικά απέτυχε, αφού
—ούτε απέτρεψε,
—ούτε περιόρισε τις αναθεωρητικές αξιώσεις της Τουρκίας.
—Απεναντίας αυτές διευρύνθηκαν θεαματικά και διευρύνονται καθημερινά, ειδικά κατά το πλέον πρόσφατο διάστημα.
Ακόμη χειρότερα, αρνούμαστε να συνειδητοποήσουμε ότι
τα τελευταία χρόνια προσπαθεί να επιβάλει μια pax turca, δηλ. μια «τουρκική ειρήνη», σύμφωνα με την οποία:
—αφενός η χώρα μας θα πρέπει να περιοριστεί στα 6 νμ από τις ακτές της, χωρίς κανένα δικαίωμα για άλλες θαλάσσιες ζώνες στο Αιγαίο και την Αν.Μεσόγειο —μιλάμε για μια ζώνη 500.000 τετραγ.χλμ, δηλ. 4 φορές η έκταση της χώρας μας
—αφετέρου να μην παρεμποδίζει τα διάφορα οφέλη τα οποία προσπαθεί ο Ερντογάν να αποκομίσει από την ΕΕ και τις ΗΠΑ : εξοπλισμούς, υψηλή τεχνολογία, χρηματοδοτήσεις, συμμετοχή στη λήψη των αποφάσεων, ελεύθερη μετανάστευση, εμπορικά προνόμια κλπ.
Αναμφίβολα έχουν καταγραφεί κατά τα τελευταία χρόνια και σημαντικές διπλωματικές και εξοπλιστικές επιτυχίες, όπως
-η πρόσφατη ενεργειακή Σύνοδος στην Αθήνα,
-η Συμμαχία με τη Γαλλία,
-η μερική οριοθέτηση ΑΟΖ με την Αίγυπτο,
-τα Rafale και οι παραγγελίες Belharra και
-πρόσφατα άλλων προηγμένων συστημάτων, όπως drones, πυραύλων μακρού πλήγματος κ.ά.
—Το πρόβλημα όμως είναι ότι την ίδια ώρα η Τουρκία κάνει συνολικά περισσότερα!
—Ενώ δηλ. εμείς πραγματοποιούμε βήματα, ο αντίπαλός μας κάνει άλματα.
Κατά συνέπεια, σε όλους σχεδόν τους καίριους τομείς: δημογραφικό, ΑΕΠ, στρατιωτικό διπλωματικό κλπ, η ανισορροπία καθημερινά διευρύνεται, αντί να μειώνεται.
Στον στρατιωτικό τομέα επαιρόμαστε για την δήθεν υπεροπλία μας,
—απομονώνοντας μια μόνο οπλική κατηγορία όπου πράγματι σήμερα υπερτερούμε, δηλ. τα μαχητικά αεροσκάφη.
Παράλληλα, συγκρίνουμε συνήθως τους δικούς μας μελλοντικούς εξοπλισμούς με τους σημερινούς τουρκικούς
—και αφαιρούμε εντελώς από την εξίσωση κάθε οπλική κατηγορία που δεν μας ευνοεί (πολεμική βιομηχανία, πυραύλους, μη επανδρωμένα συστήματα, κυβερνοπόλεμο κλπ).
Μία σύγκριση…
Μακάρι το εξαγγελθέν από τον κ. Δένδια εξοπλιστικό πρόγραμμα 2030
να αναδιατάξει τον σημερινό συσχετισμό δυνάμεων.
Κι επειδή κάποιοι θέλουν να το συγκρίνουν με την περίοδο ΝΔ επί διακυβέρνησης Κώστα Καραμανλή θα περιοριστώ σε μια απλή αντικειμενική αξιολόγηση από μια αμερικανική ιστοσελίδα παγκοσμίου κύρους (GlobalFirepower.com):
—επί εποχής Κώστα Καραμανλή η Ελλάδα βρισκόταν στην 13η θέση στρατιωτικής ισχύος στον κόσμο και η Τουρκία στην 20η,
—αντίθετα, σήμερα, δυστυχώς η Τουρκία εκτοξεύθηκε στην 9η θέση και η χώρα μας υποχώρησε στην 30η!
Εθνική στρατηγική
Η εθνική στρατηγική έχει επιπλέον εγκλωβιστεί στην απατηλή βεβαιότητα περί απόλυτης ισχύος του διεθνούς δικαίου σαν μαγικής ράβδου, που από μόνη της θα εξασφαλίσει -εν είδει Αϊ Βασίλη- την ανατροπή των τουρκικών τετελεσμένων και την τιμωρία των παραβατών.
Το οξύμωρο είναι μάλιστα ότι ενώ η χώρα ορκίζεται απόλυτη αφοσίωση στο διεθνές δίκαιο (ειδικά μάλιστα της θάλασσας) δεν το αξιοποιεί απέχοντας από δυνατότητες που της χαρίζει σε θαλάσσιες ζώνες!
Εναποθέτοντας τα πάντα στο «διεθνές δίκαιο και τη διεθνή ηθική», η διπλωματία μας εξελίχθηκε σε ράθυμη και ξέχασε να διαπραγματεύεται.
—αυτοχαρακτηρίζεται επίσημα ως «μη- συναλλακτική» και «ανιδιοτελής», παραπέμποντας έτσι
—σε ένα αιθεροβάμον ΥΠΕΞ που λειτουργεί σαν να ήταν ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός αντί να διαπραγματεύεται προωθώντας το εθνικό συμφέρον, ενώ παράλληλα περιορίζει τη διπλωματία μας σε απλές ανταλλαγές επισκέψεων, «παρακολούθηση των εξελίξεων» και «ενημερώσεις» της ΕΕ και τρίτων.
Κρίσιμες αντιφάσεις
Σημειώνω και πολλές κρίσιμες αντιφάσεις:
Παρά τον θεωρητικό «διεμβολισμό» του τουρκολιβυκού μνημονίου που λέμε ότι εξασφαλίσαμε το 2020 μέσω της Συμφωνίας ΑΟΖ με την Αίγυπτο, την τελευταία απλώς την κορνιζάραμε στον τοίχο και επί 5ετία … την καμαρώνουμε:
ενώ δηλ. ορθά δρομολογούμε επιτέλους έρευνες για υδρογονάνθρακες νότια της Κρήτης (σε μη οριοθετημένη ΑΟΖ), δεν χαράξαμε καν θαλασσοτεμάχια στην οριοθετημένη ΑΟΖ με την Αίγυπτο…
Δεν τολμήσαμε εξάλλου να προκηρύξουμε οικόπεδα βόρεια της Κέρκυρας εντός της ΑΟΖ μας, σύμφωνα με τη Συμφωνία Καραμανλή-Μπερίσα του 2009.
«Ασκούμε την κυριαρχία μας»
Όταν οι αρμόδιοι επαίρονται λέγοντας απλά «ασκούμε την κυριαρχία μας» δείχνουν να έχουν σιωπηρά παραιτηθεί από οποιοδήποτε δικαίωμά μας για θαλάσσιες ζώνες έξω από τα 6νμ. Είναι πάντως βέβαιο ότι έτσι το ερμηνεύει η Τουρκία..
Η εθνική φιλοδοξία μας έχει δυστυχώς συρρικνωθεί στα «ήσυχα καλοκαίρια —δηλ. στην προσωρινή εκτόνωση της έντασης, την οποία μάλιστα δείχνουμε να τρέμουμε, παραβλέποντας ότι οι εντάσεις είναι καθημερινές στη διεθνή πολιτική.
Η εθνική στρατηγική κατά τα φαινόμενα περιορίζεται αμήχανα στο βολικό πέταγμα της «καυτής πατάτας» στον επόμενο χειριστή — όχι χωρίς εθνικό κόστος και διολισθήσεις που κινδυνεύουν να οδηγήσουν στις χειρότερες δυνατές «λύσεις» με την Τουρκία.
«Οφείλουμε να απεγκλωβιστούμε από πρόχειρους αυτοσχεδιασμούς και παρωχημένους τρόπους προσέγγισης, να υιοθετήσουμε μια νέα στρατηγική και να προωθήσουμε έγκαιρα με συνετή αποφασιστικότητα εθνικά φιλόδοξες και ρεαλιστικές λύσεις»
Το ψευδοδίλημμα
Βέβαια ο διάλογος είναι συνήθως ευπρόσδεκτος, οι δίαυλοι επικοινωνίας αναγκαίοι και η εξομάλυνση με την Τουρκία ευκταία.
—Όμως, άλλος ο (δήθεν «διερευνητικός») διάλογος με μηδενικό εθνικό κέρδος,
και άλλο η «έξυπνη» διαπραγμάτευση με βάση φιλόδοξες διεκδικήσεις (σε θαλάσσιες ζώνες).
Με άλλα λόγια δεν υπάρχει το ψευδοδίλημμα που εμφανίζει η κυβέρνηση ανάμεσα στη σημερινή προσέγγιση των ε/τ προβλημάτων και τον πόλεμο.
Το πραγματικό δίλημμα είναι ανάμεσα
—αφενός τον ακολουθούμενο διάλογο με μόνη φιλοδοξία την ηρεμία που εξασφαλίζει η σιωπηρή παραίτηση από εθνικά δικαιώματα και
—αφετέρου τη φιλόδοξη και διεκδικητική διαπραγμάτευση από ισχυρότερη θέση με στόχο τα κέρδη σε σχέση με τη σημερινή κατάσταση.
Είναι χαρακτηριστικός ο απολογισμός της Διακήρυξης των Αθηνών που υπογράψαμε με την Τουρκία πριν 2 χρόνια.
Η χώρα μας εξέλαβε το ευχολόγιο της Διακήρυξης —περί φιλικής σχέσης μεταξύ των δυο γειτόνων και ειρηνικής επίλυσης των προβλημάτων — ως δέσμευση της Άγκυρας για «ήρεμα νερά» και αποχή από προκλήσεις.
Σήμερα, 2 χρόνια αργότερα, διαπιστώνουμε, εν είδει απολογισμού, τα εξής αρνητικά επακόλουθα:
—Ο συσχετισμός ισχύος με την Τουρκία καθημερινά επιδεινώνεται (στρατιωτικά, διπλωματικά, δημογραφικά κλπ).
—η Άγκυρα εκμεταλλεύεται ανενδοίαστα τα «ήρεμα νερά» προκειμένου να αποτρέψει οποιαδήποτε δική μας πρωτοβουλία που την ενοχλεί και να ισχυροποιηθεί ακόμη περισσότερο.
—οι απειλές δεν εξέλιπαν, έγιναν απλώς πιο πολιτισμένες
[Φινταν 19/10/25 « Αν κάνουν κάτι τρελό {οι Έλληνες}, τα όπλα είναι δική μας δουλειά. Δεν έχουν πολεμήσει ποτέ. Δεν θα έπρεπε καν να τα σκέφτονται αυτά τα πράγματα.»]
[Ερχιουρμαν 25/10/25 : «Η Δημοκρατία της Τουρκίας είναι ο εγγυητής ολόκληρου του νησιού, θα είναι πάντα έτσι»]
—Οι βλέψεις της δεν παραμένουν «πάγια οι ίδιες» , όπως λανθασμένα επιμένουν πολλοί Έλληνες αναλυτές, αλλά διευρύνονται συνεχώς – πχ. με το καθαρά επεκτατικό δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» που στοχεύει στον πλήρη έλεγχο του Αν.Αιγαίου και της Αν.Μεσογείου.
—Αποθράσυνση διεκδικήσεων έχουμε και στην Κύπρο και την ΑΟΖ της με την πρόταση για 2 κράτη και τώρα την κουτοπόνηρη συνομοσπονδιακή συνένωση 2 ισότιμων κρατών που πρότεινε ο νεοεκλεγείς Τ/Κ ηγέτης Ερχιουρμάν. Πολύ απλά θέλει να υφαρπάξει και όσα η Τουρκία δεν πέτυχε δια της εισβολής: διεθνή αναγνώριση των Κατεχομένων, τον ενεργειακό πλούτο στις θαλάσσιες ζώνες γύρω από την ΚΔ αλλά και να αναγνωρίσουμε το δικαίωμα στρατιωτικής επέμβασης της Τουρκίας και στα ελεύθερα τμήματα της Μεγαλονήσου
—Αποδεχθήκαμε εξάλλου την τουρκική υπόδειξη για έναν στενότατα διμερή διάλογο και παραιτηθήκαμε έτσι στο όνομα του (τελικά μονομερώς) ήπιου κλίματος, της αξιοποίησης προς όφελός μας των συμμαχιών και πλεονεκτημάτων μας στην ΕΕ (βέτο), στο Κογκρέσο κλπ.
Με άλλα λόγια διαπραγματευόμαστε ολομόναχοι αντί όπως κάναμε επί κυβερνήσεων Κώστα Καραμανλή: η ΕΕ να επιβάλει τους όρους μας στην Τουρκία και εμείς να κρίνουμε τη συμμόρφωσή της με δικαίωμα βέτο για κάθε όφελος που ελπίζει να αντλήσει.
Η Τουρκία «ξεπλύθηκε»
—Αντίθετα, η Τουρκία «ξεπλύθηκε» απέναντι στη Δύση και αντλεί πλέον ανεμπόδιστα όλα τα οφέλη που επιθυμεί:
-Χάσαμε πχ. συμμάχους που θεώρησαν (επικαλούμενοι ως πρόσχημα τους εναγκαλισμούς μας με την Άγκυρα) ότι μπορούσαν ανεμπόδιστα να συναλλαγούν μαζί της (Γαλλία, Αιγυπτος, ΗΑΕ, Σαουδ.Αραβία).
Στηρίζουν έκτοτε ολοένα και πιο ανερυθρίαστα τους τουρκικούς εξοπλισμούς και τα άλλα σχέδια που απειλούν την Ελλάδα:
12 δυτικά εμπάργκο, δηλ. απαγορεύσεις εξαγωγής όπλων (πλήρη ή μερικά) επιβλήθηκαν το 2019 στην Τουρκία και έκτοτε ΌΛΑ ήρθησαν (τελευταίες οι συμφωνίες Στάρμερ και Μερτς για τα eurofighter ) [Γερμανία, Μεγ.Βρετανία, Ιταλία, Ισπανία,Γαλλία, Σουηδία, Δανία, Φινλανδία, Ολλανδία, Καναδάς, Νορβηγία, Βέλγιο].
Οι ΗΠΑ το έκαναν μερικώς (F-16) και το Κογκρέσο αντιστέκεται ακόμη για τα F-35.
Ευρύτερα, η Τουρκία μέσα σε ελάχιστα χρόνια
—έφθασε να την θαυμάζει ο Τραμπ
—να διεκδικεί την είσοδό της στην άμυνα της ΕΕ,
—να εξοπλίζεται μανιωδώς, και
—να αλωνίζει διεθνώς θεωρούμενη ως Μεγάλη Δύναμη…
—Σε όλες αυτές τις εθνικές απώλειες η κυβέρνηση αντιπαραβάλλει ως κυριότερο επίτευγμα την (μάλλον προσωρινή) αποχή της Τουρκίας από παραβιάσεις στο Αιγαίο.
Παραβλέπεται όμως έτσι έντεχνα η αδυναμία στην οποία έχει περιέλθει η αεροπορία των γειτόνων μας εξαιτίας των αμερικανικών κυρώσεων CAATSA μετά την αγορά του ρωσικού S-400.
Έγκυροι αναλυτές υποστηρίζουν πχ. ότι μόλις 50 τουρκικά F- 16 είναι αυτή τη στιγμή ικανά να επιχειρήσουν [Το Βήμα 2/11/25].
Η αποχή συνεπώς από παραβιάσεις έχει κυρίως να κάνει με την σημερινή ελληνική υπεροπλία στον αέρα. Μόλις ο γείτονάς μας αισθανθεί με τα eurofighter και τα άλλα στρατιωτικά μέσα που αναπτύσσει, ισχυρότερη, θα επιπέσει επιθετικότερη επί του Ελληνισμού.
Στα θετικά αναφέρονται επίσης οι άνω των 100.000 Τούρκων τουριστών στα νησιά μας.
Μας έστειλε παράλληλα βέβαια και πολλούς μετανάστες [Το α’εξαμ του 2024 αυξήθηκαν κατά 75%]
Μόλις δυο χρόνια μετά τη Διακήρυξη των Αθηνών, όχι τυχαία,
καθυστερούν οι πολυδιαφημισμένες επαφές σε επίπεδο ηγετών και
εγκαταλείπονται οι ψευδαισθήσεις ότι με τα «ήρεμα νερά» :
—ο Erdogan θα εγκατέλειπε τις αξιώσεις του
—θα προσφεύγαμε από κοινού στη Χάγη, και
—ότι η ηρεμία θα διαρκέσει ακόμη και χωρίς «λύσεις».
Pax turca
Όμως ο Ερντογάν είναι σαφής: «ήρεμα νερά» και ειρήνη (pax turca) θα έχετε όσο παραμένετε σε μηδενικά θαλάσσια δικαιώματα σε Αιγαίο/Αν.Μεσόγειο».
Γι’ αυτό και παρεμποδίζει (ενίοτε βίαια) κάθε ελληνική κίνηση που «δεν συμμορφώνεται με τις υποδείξεις».
Ποιό ήταν το αποτέλεσμα;
—Όλες οι ελληνικές απόπειρες τα 2 τελευταία χρόνια να βγούμε πέρα από τα 6 νμ προσέκρουσαν σε τουρκικές αντιδράσεις και δυστυχώς -κατά την επίσημη δικαιολογία- αποσύρθηκαν προσωρινά:
—ο αγωγός EastMed
—τα υπεράκτια αιολικά πάρκα
—τα θαλάσσια πάρκα,
—ο ΘΧΣ,
—η ηλεκτρική διασύνδεση GSI (το γνωστό καλώδιο).
Tι έκανε η Αθήνα
Η Αθήνα κινήθηκε με νομικές ιδεοληψίες και προφανή έλλειψη στοιχειώδους γεωστρατηγικού σχεδιασμού και -το χειρότερο- πάγωσε τις πρωτοβουλίες της μετά από τις τουρκικές αντιδράσεις:
1.Ο αγωγός EastMed ναυάγησε -προ ημερών το Ισραήλ ζήτησε την επανενεργοποίησή του.
2.Τα υπεράκτια αιολικά πάρκα στο Αιγαίο περιορίστηκαν τελικά εντός των 6 νμ. (αντίθετα από τον αρχικό σχεδιασμό).
3.Ο εθνικός ΘΧΣ αναβαλλόταν συνεχώς παρά την υποστήριξη αλλά και τις πιέσεις της ΕΕ. Μόνο ενόψει καταδίκης από το Δικαστήριο της ΕΕ οδηγηθήκαμε στη δημοσιοποίηση ενός ατελούς Σχεδίου και χάρτη, λιγότερο διεκδικητικού από αυτόν που ανήρτησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή…
Αν μάλιστα συγκριθεί με τον αντίστοιχο (προσώρας ανεπίσημο) τουρκικό που διεισδύει ακόμη και στο δυτικό Αιγαίο, τα συμπεράσματα δεν είναι ευοίωνα…
4.Επικίνδυνα μηνύματα υπαναχώρησης εκπέμψαμε και με το θαλάσσιο πάρκο στο Αιγαίο:
α) Ο χάρτης του 2024 περιελάμβανε πέραν των χωρικών υδάτων των 6 νμ. και διεθνή ύδατα (αμφισβητούμενη από την Τουρκία ελληνική υφαλοκρηπίδα). Αντίθετα στη νέα εξαγγελία του 2025 αναφέρθηκε κατηγορηματικά ότι το πάρκο θα υλοποιηθεί εντός των 6 ν.μ.
β)Το αρχικά (2024) εξαγγελθέν εκ μέρους μας θαλάσσιο πάρκο στο Αιγαίο, εμπεριείχε μικρονήσια και στα Δωδεκάνησα («γκρίζες ζώνες» κατά την Τουρκία), ενώ το 2025 στη περιορίστηκε με μια ελάχιστη εξαίρεση στις «νότιες Κυκλάδες».
γ)εθνική προτεραιότητα στα απειλούμενα νησιά μας συνιστά η κινητροδότηση της επανεγκατάστασης των Ακριτών κατοίκων τους και όχι η παρεμπόδισή τους με πάρκα για θαλασσοπούλια.
Το ίδιο σημαντικοί είναι και οι αλιείς μας που σηκώνουν τη σημαία μας στις θάλασσές μας. Τους επιβάλλεται τώρα με τα πάρκα μια αύξηση των περιοχών μόνιμης απαγόρευσης αλιείας από το 57% των χ.υ. μας στο 77%! Δίκαια διαμαρτύρονται ότι η αλιεία μας πλήττεται αντί να κινητροδοτείται όταν τα 3 τελευταία χρόνια παροπλίστηκε το 1/5 των σκαφών και το 50% διατίθεται για πώληση: «Η Τουρκία θα είναι μέσα κι εμείς έξω»! όπως καταγγέλλουν… [αλιείς Β.Ελλάδας, Τυπος Θεσνικης, 1/11/25].
5.Το καλώδιο GSI ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Κύπρου
Στο ζήτημα αυτό δεν διακυβεύεται μόνο ένα στρατηγικής σημασίας ενεργειακό σχέδιο, αλλά και η ίδια η ύπαρξη ελληνικής ΑΟΖ στην Αν.Μεσόγειο και το κύρος της χώρας.
Ξεκινήσαμε με την πολιτικά αφελή παραδοχή ότι «αφού όλη η Μεσόγειος είναι κατεσπαρμένη με καλώδια, το έργο δεν μπορεί να εμποδιστεί»…
Είδαμε ως αποτέλεσμα τα ναυλωθέντα ερευνητικά σκάφη να παρεμποδίζονται από τουρκικές φρεγάτες περί την Κάσο και να επιστρέφουν άπρακτα.
Συνεπώς, αυτό που διεμβολίστηκε στο πεδίο δεν ήταν το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, αλλά η νόμιμη (και επί πενταετία ανεκμετάλλευτη) Συμφωνία ΑΟΖ με την Αίγυπτο του 2020. Συρρικνώνεται έτσι, αν αυτό συνεχιστεί, κάθε ελπίδα διεκδίκησης κυριαρχικών δικαιωμάτων σε Αιγαίο και Αν.Μεσόγειο πέρα από τα 6 νμ.
Επιπλέον, η υπαναχώρηση αυτή θέτει σε κίνδυνο όλες τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις, όπως με την Αίγυπτο (GREGY) αλλά και των νησιών του Αν. Αιγαίου με την ηπειρωτική Ελλάδα.
Κοινό πυρήνα των νέων αυτών προβλημάτων αποτελεί η επέκταση των τουρκικών διεκδικήσεων στη θαλάσσια «Γαλάζια Πατρίδα» αλλά και στο ίδιο το ελληνικό έδαφος!
Επί σειρά ετών το πολιτικό μας σύστημα και η κοινωνία επιλέγουν να υποβαθμίζουν ή να ξορκίζουν την άμεση ή έμμεση τουρκική διεκδίκηση όλων των ελληνικών νησιών του Αν. Αιγαίου. Πέραν των διεκδικούμενων 160 μικρονήσων, «των γκρίζων ζωνών», η Άγκυρα -μέσω επίσημων επιστολών στον ΟΗΕ- αμφισβητεί πλέον προκλητικά την ελληνική κυριαρχία ακόμη και επί των μεγάλων ανατολικών νησιών μας όπως η Λέσβος, η Ρόδος κλπ. με το εκβιαστικό δίλημμα «ή τα αποστρατιωτικοποιείτε, ή τα διεκδικώ και θάρθω μια νύχτα ξαφνικά»…
Η συμμετοχή μας στην ΕΕ
Απέναντι στον τουρκικό αναθεωρητισμό η συμμετοχή μας στην ΕΕ συνιστά ένα από τα σημαντικότερα όπλα.
Κι αντί αξιοποίησης, ολιγωρήσαμε επί πολλά χρόνια μπροστά στις ευκαιρίες που μας παρουσιάστηκαν να ενισχύσουμε μέσω Ευρώπης την ασφάλεια και τα σύνορά μας.
Υπνωτισμένοι από το αφήγημα με τα «ήρεμα νερά» και την «πορεία εξομάλυνσης», τα τελευταία 2-3 χρόνια παρακολουθήσαμε σιωπηλοί τις προσπάθειες της Τουρκίας να προσεταιριστεί τους εταίρους μας και μέσω «κλοπής»/αντιγραφής τεχνολογίας, εταιρικών συνεργασιών κλπ.
Γιγάντωσε έτσι τους εξοπλισμούς και την πολεμική βιομηχανία της με στόχο τον Ελληνισμό.
Και ξαφνικά, στο και πέντε, μπροστά στην τουρκική επέλαση στο ιερό της ΕΕ και την Κερκόπορτα που άνοιξε το χρηματοδοτικό πρόγραμμα SAFE— ο Πρωθυπουργός έθεσε όρους στη συμμετοχή της Τουρκίας.
Το κυριότερο, πρόσθεσε (ορθά) στην άρση του casus belli ΚΑΙ τον πολύ σημαντικότερο όρο (όπως ακριβώς ζητούσαμε οι «επικριτές του πληκτρολογίου») δηλ. την άρση του τουρκικού αναθεωρητισμού συνόρων, τις λεγόμενες γκρίζες ζώνες στο Αιγαίο.
Διότι αυτός είναι ο μεγαλύτερος εθνικός κίνδυνος!
Μένει φυσικά να αποδειχθεί ότι θα εμείνουμε να θέτουμε μέχρι τέλους —και χωρίς υπόγειες παρακάμψεις— το καίριο ζήτημα της ιταμής διεκδίκησης ελληνικού εδάφους από την Άγκυρα, παρά τις εμφανείς αντιστάσεις εταίρων μας, που ήδη πολλαπλασιάζονται…
Ατυχής ήταν αντίθετα (ενόψει μιας φημολογούμενης αμερικανικής παρέμβασης στην περιοχή μας) η πρόσφατη ελληνική πρωτοβουλία για μια «Διάσκεψη της Αν. Μεσογείου».
Είναι απίστευτο, αλλά δυστυχώς επαναφέρει στην πραγματικότητα μια παλαιότερη πρόταση του κ. Ερντογάν.
Είναι δυνατόν το μόνο σχέδιο που σκεφτήκαμε ως χώρα να είναι το…τουρκικό;
Την πρόταση αυτή αποδεχθήκαμε τον Οκτώβριο 2020, υπό την πίεση του Ορούτς Ρέις στην ελληνική ΑΟΖ και της «μεσολάβησης ίσων αποστάσεων» της ΕΕ.
Την απορρίψαμε (ορθά) λίγο αργότερα, όταν αντιληφθήκαμε πού οδηγούσε.
Γιατί λοιπόν ξαφνικά επαναφέρουμε χωρίς μάλιστα -κατά τις διαρροές οποιαδήποτε προετοιμασία- , ένα σχέδιο τουρκικής έμπνευσης που στοχεύει ουσιαστικά τόσο στην επιβολή της «Γαλάζιας Πατρίδας» σε Αιγαίο και Αν. Μεσόγειο, όσο και στην αναβάθμιση των Κατεχομένων σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας;
—Διαβλέπουμε την κατάρρευση της Διακήρυξης των Αθηνών και του διαλόγου όπως τον βιώσαμε έκτοτε και αναζητούμε ένα εναλλακτικό φόρουμ;
—πιεζόμαστε από το αδιέξοδο στο οποίο έχουμε περιέλθει αφού κάθε κίνηση που επιχειρούμε έξω από τα 6νμ μπλοκάρεται από την Τουρκία που επέστρεψε στη γλώσσα των ωμών απειλών;
—Πιστεύουμε πραγματικά ότι ο γείτονάς μας θα προσέλθει (σύμφωνα με τις διαρροές) σε συνομιλίες με βάση το διεθνές δίκαιο της θάλασσας και θα αποδεχθεί τη συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας χωρίς να εκβιάσει αντίστροφα για ελληνική ευελιξία ώστε να αποδεχθούμε έμμεσα τη συμμετοχή και του ψευδοκράτους (ιδίως τώρα με τη νίκη Ερχιουρμάν);
—Ποιός θα εκπροσωπεί τη Λιβύη (και τί είδους παρενέργειες θα προκαλέσει η τυχόν αποδοχή και των δυο κυβερνήσεών της);
—Έχουμε εξασφαλίσει κάποιες προκαταρκτικές στηρίξεις πριν ανακοινώσουμε την πρόταση και άρα θα «στριμώξουμε» την Άγκυρα;
—Με ποιές διεκδικήσεις θα προσέλθουμε σε μια τέτοια Διάσκεψη και σε ποιά συγκεκριμένα κέρδη αποσκοπεί η «πρωτοβουλία» μας;
—εκπονήσαμε ένα νέο σχέδιο, σοφότερο, ρεαλιστικότερο και επικερδέστερο της (υπό κατάρρευση) Διακήρυξης των Αθηνών;
Μια διαπραγμάτευση
Τελικά, γιατί θα είναι πιο επικερδής για τον Ελληνισμό μια πολυμερής και προβληματικότατη διαπραγμάτευση με κυρίαρχη την Άγκυρα όταν διμερώς κανένα πρόβλημα δεν έχει λυθεί;
Γιατί όχι, αντίθετα, μια γνήσια ελληνική πρωτοβουλία που θα προωθούσε τους στόχους μας και θα ήταν ταυτόχρονα συμβατότατη με τις ενεργειακές επιδιώξεις το “drill baby, drill” του Τραμπ;
Έχω δημοσιεύσει μια τέτοια πρόταση από το 2020 και την ανέπτυξα και στο βιβλίο μου με την Ελλάδα στο επίκεντρο.
Το πλαίσιο της ΕΕ
—αξιοποιούμε το πλαίσιο της ΕΕ και με «έξυπνες» παράλληλες διμερείς διαπραγματεύσεις οριοθέτησης, πιέζουμε καθένα από τους γείτονές μας για το ταχύτερο κλείσιμο όσων περισσότερων εκκρεμοτήτων/περιοχών μπορούμε ώστε και οι εκάστοτε δυο πλευρές της συμφωνίας να τις αξιοποιήσουν σύντομα ενεργειακά.
Ενεργειακός πλούτος
Κλείνω με το πρόσφατο ενεργειακό συνέδριο στην Αθήνα που ήταν πράγματι κομβικής σημασίας, αν και όχι ιστορικής —τουλάχιστον προσώρας…
Είναι θετικό να συνειδητοποιήσουμε επιτέλους ότι κάθε χρόνος που περνάει χωρίς εκμετάλλευση του ενεργειακού μας πλούτου συνεπάγεται τεράστια διαφυγόντα κέρδη. Πέρασαν έτσι ήδη 50 χρόνια !
Ο νέος Υπ. Ενέργειας κ. Παπασταύρου δείχνει να το έχει καταλάβει και «τρέχει» το θέμα της Λιβύης και των άλλων ερευνών.
Μόνο έτσι θα ελέγξουμε τις εξελίξεις, θα αξιοποιήσουμε τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα και θα προκαλέσουμε τη θετική στήριξη των ΗΠΑ.
Ακόμη σημαντικότερη ήταν η υπουργική σύνοδος 3+1 (με ΗΠΑ, Ισραήλ και Κυπρ.Δημοκρατία) με στόχο να καταστεί η χώρα μας κόμβος διαμετακόμισης αλλά και παραγωγός ενέργειας με αμερικανική στήριξη.
Είμαστε όμως απλώς στην αρχή και οι πανηγυρισμοί ότι εξασφαλίσαμε ιστορικά επιτεύγματα
—ή ότι η έλευση ενεργειακών κολοσσών οδηγεί αυτόματα και σε οριοθέτηση και λήξη των αντιπαραθέσεων για τις ΑΟΖ μας—
Είναι πρόωρο και επικίνδυνο να εφησυχάσουμε και μάλιστα με θεωρητικές και ευσεβοποθικές παραδοχές, για να ανακαλύψουμε αργότερα ότι ήμασταν απροετοίμαστοι απέναντι στην τουρκική αντεπίθεση.
Ο δρόμος θα είναι μακρύς και δύσκολος και θα χρειαστούν:
—η αποφασιστική παράκαμψη όλων των εγχώριων χρονοβόρων εμποδίων που συχνά ακυρώνουν τα μεγάλα σχέδια,
—να επιδείξουν υπομονή οι πάντα ανυπόμονοι επενδυτές και
—κυρίως ένα σχέδιο απέναντι στην υπονόμευση κάθε προσπάθειας της Ελλάδας και της Κύπρου από την Τουρκία η οποία λυσσωδώς θα προωθήσει με αρκετούς υποστηρικτές πολλά ανταγωνιστικά σχέδια και δεν θα μείνει άπραγη μπροστά σε ελληνικές επιτυχίες.
Συμπερασματικά: Τα σύννεφα στον εθνικό μας ορίζοντα πολλαπλασιάζονται και επιταχύνονται δυσμενείς για εμάς διεθνείς εξελίξεις.
Οφείλουμε γι’ αυτό να απεγκλωβιστούμε από πρόχειρους αυτοσχεδιασμούς και παρωχημένους τρόπους προσέγγισης, να υιοθετήσουμε μια νέα στρατηγική και να προωθήσουμε έγκαιρα με συνετή αποφασιστικότητα εθνικά φιλόδοξες και ρεαλιστικές λύσεις.
Ο Δαβίδ επικράτησε του Γολιάθ χρησιμοποιώντας το μυαλό του και τη σφεντόνα ως πολλαπλασιαστή ισχύος.
Πρέπει επιτέλους η χώρα του Οδυσσέα να σκεφτεί όχι με την καρδιά και το συναίσθημα, αλλά με το μυαλό και με κυρίαρχο οδηγό το εθνικό συμφέρον του Ελληνισμού.
Εμείς πρέπει να βρούμε τις κινήσεις, με τις οποίες θα κερδίσουμε στην αναμέτρηση με την Τουρκία!
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
