Την τέταρτη έκδοση του του βιβλίου Ο Συντάκτης Ύλης παρουσιάζουν οι Εκδόσεις Μπαρμπουνάκη και ο συγγραφέας Δημήτρης Κουμπιάς στην ΕΣΗΕΑ Ακαδημίας 20, α’ όροφος, την Τετάρτη 19 Νοεμβρίου 2025, ώρα 18:30.
Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι δημοσιογράφοι Νίκος Αλιάγας, Λώρα Ιωάννου, Δημήτρης Μανιάτης, Σώτη Τριανταφύλλου και ο συγγραφέας, με συντονιστή τον Φοίβο Καρζή. Χαιρετισμό θα απευθύνει η πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ, Μαρία Αντωνιάδου.
Στις 390 σελίδες της έκδοσης ξετυλίγεται η ιστορία του ελληνικού Τύπου τον 20ό αιώνα και η εξέλιξή του στον 21ο.
Ο συγγραφέας που έχει θητεύσει, σε διευθυντικές θέσεις σε εφημερίδες και έχει διδάξει δημοσιογραφία τόσο σε ιδιωτικές σχολές, όσο και σε σεμινάρια του Παντείου Πανεπιστημίου και της ΕΣΗΕΑ, αποτυπώνει τη σπουδαιότητα της ειδικότητας του συντάκτη ύλη στη δημοσιογραφία. Μιας ειδικότητας σχεδόν άγνωστης στο ευρύ κοινό που, χωρίς αυτήν, δεν θα υπήρχαν εφημερίδες.
Το βιβλίο απευθύνεται σε όλους όσοι επιθυμούν να ασχοληθούν με τον δημοσιογραφικό κλάδο, αλλά και σε αυτούς που επιθυμούν να γνωρίσουν εκ των έσω πώς στήνεται μία εφημερίδα, πώς λειτουργεί το ρεπορτάζ, πώς ξεχωρίζει η πραγματική είδηση από τα fake news, ποια η διαφορά της ειδησεογραφίας και των social media.
Με χρηστικά παραδείγματα για την ορθή χρήση της γλώσσας, αλλά και πλούσια πληροφόρηση για τον κόσμο των media σε Ελλάδα και εξωτερικό, το βιβλίο μεταβαίνει από το πριν στις σύγχρονες προκλήσεις της δημοσιογραφίας και την ανάγκη προάσπισης της δεοντολογίας.
Ο Δημήτρης Γ. Κουμπιάς, γεννήθηκε το 1943 στη Νέα Φιλαδέλφεια, από Μικρασιάτες γονείς. Ξεκίνησε τη δημοσιογραφική του πορεία από μαθητής σε τοπικό έντυπο και επαγγελματικά εργάστηκε από το 1962 σε σημαντικές εφημερίδες και περιοδικά, όπως η «Ελευθερία», το «Φως των Σπορ», τα «Αθλητικά Χρονικά», «Τα Σημερινά» και η «Απογευματινή» καθώς και στο ΕΙΡ. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της «Ελευθεροτυπίας» και αρχισυντάκτης της, ενώ κατείχε διευθυντικές θέσεις στις εφημερίδες «Έθνος της Κυριακής», «24 Ώρες», «Κέρδος» και «Ναυτεμπορική». Διετέλεσε επίσης εκπρόσωπος Τύπου του Ιδρύματος Μποδοσάκη, της Τράπεζας της Ελλάδος (2005-2008) και αναπληρωτής πρόεδρος του Αθηναϊκού & Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων.
Παράλληλα, υπηρέτησε στο χώρο της δημοσιογραφικής εκπαίδευσης από το 1976, ως συνιδρυτής στο «Εργαστήρι Δημοσιογραφίας» και διδάσκοντας σε ΙΕΚ και πανεπιστημιακά σεμινάρια.
Συνδικαλιστικά, δραστηριοποιήθηκε στη ΕΣΗΕΑ από το 1972 και εκλέχθηκε σε σειρά θέσεων, μεταξύ αυτών πρόεδρος της ΠΟΕΣΥ (2014-2018) και γενικός γραμματέας του ΕΔΟΕΑΠ (2018 έως σήμερα).
Έχει δημιουργήσει τον δημοσιογραφικό ιστότοπο www.syntaktisylis.gr
Έγραψαν για το βιβλίο
Αντώνης Παπαγιαννίδης: Σε παλιότερους καιρούς, το να αφιερώσει κάποιος ένα ολόκληρο βιβλίο στον «αιώνια αφανή ήρωα» των εφημερίδων που ανέκαθεν ήταν ο συντάκτης ύλης – ο «υλατζής» κατά το φιλικότερο, αλλά και κάπως πατροναριστικό – θα ηχούσε παράδοξα. Τις τελευταίες δεκαετίες, όμως, όταν δηλαδή οι εφημερίδες, και ο έντυπος Τύπος συνολικότερα, βρέθηκε σε περιδίνηση και ως εκ τούτου χρειάστηκε να επιμεληθεί περισσότερο την εικόνα του αλλά – κυρίως – να κάνει τα κείμενά του πιο άμεσα ελκυστικά, πιο προσιτά/κατανοητά, τότε ο συντάκτης ύλης είδε το άστρο του να ανεβαίνει.
Στο εξώφυλλο του βιβλίου του Δημήτρη Κουμπιά – βετεράνου της δημοσιογραφίας από «Ελευθερία» και «Απογευματινή» μέχρις «Ελευθεροτυπίας», «Έθνους» και «Ναυτεμπορικής» –ο συντάκτης ύλης, τον οποίο γνώρισε καλά ο ίδιος, απεικονίζεται ανάμεσα σε στοίβες χειρόγραφων να κραδαίνει μια μαχαίρα, φορώντας σκούφο μάγειρα και με το παλιοκαιρινό τηλέφωνο δίπλα του. Η απεικόνιση έχει την σημασία της: Ο υλατζής παραλαμβάνει τα χειρόγραφα (όταν υπήρχαν τα χειρόγραφα, βέβαια, τώρα όλα στην οθόνη), διαμορφώνει, κόβει-ράβει, ελέγχει (ακόμη και πραγματολογικά), εν πολλοίς τιτλοφορεί, προωθεί στην σελιδοποίηση. Δηλαδή «φτιάχνει» την εφημερίδα.
Έχοντας την γνώση από μέσα, ο Δημ. Κουμπιάς επισημαίνει κάτι που αποτελούσε καλά κρυμμένο μυστικό: Ο συντάκτης ύλης ήταν από τους πιο καλοπληρωμένους στην εφημερίδα. συν κάτι άλλο, που αυτό συνειδητοποιήθηκε με τα χρόνια – πάντως τις τελευταίες δυο-τρεις δεκαετίες – ό,τι δηλαδή αυτή η θέση οδηγούσε όλο και συχνότερα στην κορυφή της ιεραρχίας, στη διεύθυνση σύνταξης, στη διεύθυνση ακόμη-ακόμη. Δεν ήταν άμοιρον ευθύνης, σ’ αυτό, το γεγονός ότι ο συντάκτης ύλης βρισκόταν σταθερά «εκεί», στην εφημερίδα, σε αντίθεση με πιο προβεβλημένους συντάκτες ή ρεπόρτερ που κινούνταν «έξω» (κι έτσι αποκτούσαν φιγούρα δημόσια, όχι όμως αναγκαστικά και ισχύ), και από αυτόν περνούσαν όλα τα νήματα του προϊόντος «εφημερίδα».
Πάντως «Ο Συντάκτης Ύλης» πηγαίνει πολύ πιο μακριά από τον κυρίως τίτλο – που, άλλωστε, συμπληρώνεται «από το μάρμαρο στην οθόνη, στην Τεχνητή ή Νοημοσύνη, στη Freelance δημοσιογραφία και στα Social Media». Πράγματι, μετά από μια μακρά δημοσιογραφική πορεία – μάλιστα με συνδικαλιστική δράση που τον έφερε μέχρι και την προεδρία της ΠΟΕΣΥ, αλλά με λογική στροφής προς τις επόμενες γενιές – ο Δημ. Κουμπιάς δίδαξε σε σπουδαστές (στο «Εργαστήριο Δημοσιογραφίας») από το 1976. Ήδη το 1992 έδωσε στην δημοσιότητα σε μορφή βιβλίου τις σημειώσεις του που με το πέρασμα του χρόνου, αλλά και ενσωματώνοντας την εξέλιξη της δημοσιογραφίας και των ΜΜΕ, έλαβαν την τωρινή τους μορφή. (Φυσικά, στα χρόνια που ζούμε, δεν θα μπορούσαν να μην έχουν και την ιντερνετική τους εκδοχή: το www.syntaktisylis.gr).
Όποιος ξεφυλλίσει – ή σκρολλάρει – αυτή τη δουλειά, δεν θα αργήσει να διαπιστώσει πως πρόκειται για έναν συνολικό αναστοχασμό, σίγουρα περιγραφικό αλλ’ όχι μόνο, για το πώς λειτουργεί αυτή η δουλειά (του δημοσιογράφου). τι σημαίνει/σε τι παραπέμπει όλη εκείνη η συζήτηση περί «τέταρτης εξουσίας». Εδώ, ακριβώς στο ξεκίνημά του, ο Δημ. Κουμπιάς παραπέμπει – προσγειωτικά – σε δυο αντιδιαμετρικής στράτευσης κείμενα. Αντώνης Καρκαγιάννης στην στήλη του «Κάθε Μέρα» στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ: «μερικοί αγαπητοί συνάδελφοι, ποιοι νομίζουν ότι είμαστε; Μας ονόμασαν «τέταρτη εξουσία» και άλλα τέτοια κουραφέξαλα και αφελέστατα (ή από κουτοπονηριά) τα πιστέψαμε και κωμικότατα παριστάνουμε την «εξουσία»). Και Σάββα Κωνσταντόπουλο (ναι!) σε σύναξη συντακτών του ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΚΟΣΜΟΥ: «Είσαστε σαν τους αυτόματους πωλητές καφέ. Ο εκδότης βάζει τα κέρματα και, πατώντας το κουμπί, παίρνει το ρόφημά του ανάλογα με τα γούστα του και τα συμφέροντά του. Γλυκό, μέτριο, σκέτο, αντιπολιτευτικό, συμπολιτευτικό. Τώρα μόνο συμπολιτευτικά» (χρόνια Χούντας, γαρ).
Μετά από αυτήν την προσγείωση, και αφού επιπρόσθετα υποστηρίξει ότι η δημοσιογραφία είναι επάγγελμα «και μάλιστα πολύ σκληρό» και όχι λειτούργημα, ο Δημ. Κουμπιάς βλέπει την δημοσιογραφία άλλοτε και τώρα. βλέπει την (καίρια) προσαρμογή της δημοσιογραφικής γλώσσας στην σημερινή πραγματικότητα. έχει την ωραία ατάκα ότι «οι δημοσιογράφοι των εντύπων λατρεύουν τα κείμενά τους, οι δημοσιογράφοι της τηλεόρασης την εικόνα τους» (ενώ οι δημοσιογράφοι των sites και portals κυνηγάνε την είδηση που συνέβη όχι πριν λίγα λεπτά, αλλά εκείνην που συμβαίνει τώρα). Αποτολμά όμως να προχωρήσει και στο ναρκοπέδιο («αστερισμό» το αποκαλεί) της ΑΙ/Τεχνητής Νοημοσύνης. Πεδίο στο οποίο δίνει μεγάλη έκταση, δείχνοντας ένα σεβαστό άγχος να ευαισθητοποιήσει στα θέματα ευθύνης/δεοντολογίας/αμεροληψίας/αξιοπιστίας, αλλά και μπροστά στο ενδεχόμενο μιας «δημοσιογραφίας που [θα] τα στρογγυλεύει όλα».
Από κει και πέρα, ο «Συντάκτης Ύλης» απευθύνεται περισσότερο στον επίδοξο δημοσιογράφο, αλλού με προσέγγιση τεχνικών του επαγγέλματος, αλλού με κάτι από προειδοποίηση για τις παγίδες που χρειάζεται να μην ξεχνιούνται, παραπέρα με αιχμηρές παρατηρήσεις για την διαφοροποίηση των περιοδικών (και μάλιστα του διαβόητου λάιφσταϊλ) από τις εφημερίδες (και τις ταμπλόιντ). Ενώ δεν αποφεύγει ο Δημ. Κουμπιάς – καίτοι εκπρόσωπος μιας παλιότερης γενιάς, όπου υπήρχαν π.χ. μισθολόγια και καριέρες και προσδοκίες …– να μιλήσει διεξοδικά και για το φαινόμενο του freelance δημοσιογράφου. Σε φόντο μάλιστα της συζήτησης για ένα «νέο οικονομικό μοντέλο» για τα ΜΜΕ – και για τους ανθρώπους τους. Εκεί όπου η επιλογή της δημοσίευσης ή της αποσιώπησης, η «συναίσθηση ευθύνης» του δημοσιογράφου, έρχεται να συναντήσει την οικονομική πραγματικότητα της καθημερινότητας.
Άραγε θα αρκεί η εμβληματική ατάκα «Και η σιωπή είναι δουλεία» ώστε να συνεχίσει τον δρόμο του το συνάφι των δημοσιογράφων;
Φοίβος Θ. Καρζής: Η δημοσιογραφία ζει τα τελευταία λίγα χρόνια μια αλλαγή τόσο μεγάλη όσο δεν είχαν φέρει στο επάγγελμα οι προηγούμενες δεκαετίες. Η ψηφιακή τεχνολογία και τα νέα μέσα την έχουν επηρεάσει ίσως περισσότερο και από τη μετάβαση στην εποχή της εικόνας, όταν η τηλεόραση έγινε το σύμβολο της μεταπολεμικής εποχής.
Αλλά για όποιον θέλει να την κατανοήσει, και ακόμη περισσότερο για όποιον θέλει να γίνει δημοσιογράφος, η γνώση και η εξοικείωση με την παραδοσιακή, έντυπη μορφή της εξακολουθεί να αποτελεί το καλύτερο όχημα. Και «Ο Συντάκτης Ύλης» του Δημήτρη Κουμπιά είναι η καλύτερη εισαγωγή στο επάγγελμα του δημοσιογράφου μέσα από μια ειδικότητα που είναι η λιγότερο γνωστή, η λιγότερο προβεβλημένη και η πιο ουσιαστική και απαραίτητη στη διαδικασία έκδοσης μιας εφημερίδας – αλλά, όπως θα διαπιστώσει ο αναγνώστης του βιβλίου, εξίσου ουσιαστική και στις σύγχρονες μορφές ηλεκτρονικής δημοσιογραφίας, στις ιστοσελίδες ή ακόμη και τα κοινωνικά δίκτυα.
«Ο Συντάκτης Ύλης» είναι ο σκαπανέας κάθε εντύπου, ο αφανής ήρωας της καθημερινής διαδικασίας της έκδοσης. Η δουλειά του είναι να συγκεντρώνει τα κείμενα των συντακτών, να τα μορφοποιεί, να τα κατανέμει στη σελίδα, να αποφασίζει ποιο θα προβληθεί, ποιο θα μπει σε δεύτερη μοίρα και ποιο δεν θα βρει ποτέ το δρόμο προς τη δημοσίευση. Αυτή η απόφαση είναι η πιο απαιτητική και πιο ουσιαστική πλευρά της «ύλης» -όπως αποκαλείται στη δημοσιογραφική αργκό- μαζί με την επιλογή ενός τίτλου που θα κρατήσει τον αναγνώστη και θα τον κάνει να διαβάσει το κείμενο. Είναι ταυτόχρονα η αρχιτεκτονική και το μάρκετινγκ της δουλειάς των ρεπόρτερ, των αρθρογράφων, όλων των άλλων συντακτών.
Δεν είναι τυχαίο ότι από αυτή την ειδικότητα προέρχονταν οι περισσότεροι διευθυντές εφημερίδων. Και ο συγγραφέας του βιβλίου έχει κάνει όλη τη διαδρομή – από το ρεπορτάζ στους δρόμους μέχρι το γραφείο του διευθυντή και γι’ αυτό καταφέρνει να κάνει ελκυστικό ανάγνωσμα το πιο τεχνικό κομμάτι της δημοσιογραφικής δουλειάς.
Το υλικό συγκεντρώθηκε στη διαδρομή μισού αιώνα – από το 1976 όταν μοίραζε σε φωτοτυπίες τις σημειώσεις για το μάθημα της «ύλης» στους σπουδαστές του στο Εργαστήρι Δημοσιογραφίας. Το βιβλίο συνοψίζει την καθημερινή εμπειρία της δουλειάς, την πρακτική της, αλλά και τη θεωρία, τα μεγάλα δεοντολογικά ζητήματα που πάντοτε παραμένουν επίκαιρα και άλυτα, ξεκινώντας από το ερώτημα-τίτλο του πρώτου κεφαλαίου «Ποιος ασκεί την «τέταρτη εξουσία»».
Το βιβλίο στο πρώτο μέρος του, θίγει τα καίρια διλήμματα όλων των μέσων ενημέρωσης: τη σχέση του τύπου με τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα, το παρελθόν και το παρόν, το αιώνιο ερώτημα αν οι δημοσιογράφοι ασκούν «επάγγελμα ή λειτούργημα», τη διελκυστίνδα μεταξύ εκδοτών και δημοσιογράφων, τη σχέση της δημοσιογραφίας με τη διαφήμιση, την επικοινωνία και τις δημόσιες σχέσεις.
Το δεύτερο μέρος είναι μια ανατομία της δουλειάς του «συντάκτη ύλης» και ένα απαραίτητο εγχειρίδιο για τους επίδοξους λειτουργούς της – με την επισήμανση ότι οι αρχές της, αν όχι τα μέσα, παραμένουν εξίσου επίκαιρα και αναγκαία στις σημερινές συνθήκες της ενημέρωσης και της διάχυσης της πληροφορίας.
Οι 390 σελίδες του βιβλίου του Δ. Κουμπιά, γραμμένες από έναν δάσκαλο για γενιές δημοσιογράφων και από τους κορυφαίους συντάκτες ύλης στην ελληνική δημοσιογραφία, αποτελούν απαραίτητο -και ευχάριστο!- ανάγνωσμα για όποιον θέλει να γνωρίσει τις ρίζες, τα διαχρονικά ζητήματα, τις τεχνικές απαιτήσεις και τις τελευταίες εξελίξεις ενός επαγγέλματος που, με όλες τις αστοχίες ή τις προκλήσεις, εξακολουθεί να υπηρετεί τη δημοσιότητα – δηλαδή το δημόσιο συμφέρον.
https://harddog-sport.blogspot.com/ Η 4η έκδοση του βιβλίου που έγραψε ο δάσκαλος της δημοσιογραφίας και επί χρόνια στέλεχος σε ΜΜΕ, Δημήτρης Κουμπιάς – Στοιχεία για μια «ειδικότητα σχεδόν άγνωστη στο ευρύ κοινό» «Ο Συντάκτης Ύλης» έφτασε στην 4η έκδοσή του. Δεν είναι λίγο, δεν είναι και πολύ.
Όσο υπάρχει δημοσιογραφία, όσο θα μπαίνει νέο αίμα στον κλάδο (αλλά και όσο οι παλιοί θα θέλουν να εμβαθύνουν στον τρόπο δουλειάς τους), το βιβλίο του Δημήτρη Κουμπιά θα εξαντλείται και θα έρχεται πάλι με νέες εκδόσεις: Και 5η και 6η –όσες χρειαστούν για να διαβάσουν όσο το δυνατόν περισσότεροι τα στοιχεία που δίνει ο συγγραφέας-δάσκαλος της δημοσιογραφίας και επί σειρά ετών επιτελικό στέλεχος σε πάρα πολλά ΜΜΕ.
Μαρία Κουλούρη, https://www.offlinepost.gr/ Ο χώρος της δημοσιογραφίας μπορεί να χαρακτηριστεί πληθωρικός, ενδιαφέρων και μυστηριώδης. Η είδηση και η πληροφορία δεν είναι… απλή υπόθεση, καθώς οι παράγοντες που την καθορίζουν είναι πολυάριθμοι. Γι’ αυτό ένας άνθρωπος που θα θελήσει να ασχοληθεί με τον τομέα αυτό, θα πρέπει να γνωρίζει καλά τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του. Το βιβλίο Ο συντάκτης ύλης του Δημήτρη Γ. Κουμπιά αποτελεί μια «χρυσή Βίβλο» για τους επίδοξους δημοσιογράφους και κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μπαρμπουνάκη.
Ο συγγραφέας του βιβλίου, Δημήτρης Γ. Κουμπιάς γεννήθηκε στη Νέα Φιλαδέλφεια το 1943, από οικογένεια μικρασιατικής καταγωγής. Η εργασιακή του εμπειρία ξεκίνησε το 1962 και έκτοτε απασχολήθηκε σε σημαντικούς έντυπους σταθμούς της Ελλάδας όπως το «Έθνος της Κυριακής» και η «Ναυτεμπορική». Υπήρξε συνιδρυτής στο «Εργαστήρι Δημοσιογραφίας» από το 1976, και έχει διδάξει σε ΙΕΚ και πανεπιστημιακά σεμινάρια. Από το 2018 μέχρι σήμερα είναι γενικός γραμματέας του ΕΔΟΕΑΠ.
Σχετικά με το βιβλίο, αυτό είναι χωρισμένο σε 3 μεγάλα μέρη, στα οποία εξερευνάται ο ρόλος του συντάκτη ύλης και παρουσιάζεται εν γένει ο βαθύτερος και πιο άγνωστος κόσμος της δημοσιογραφίας. Θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε πως πρόκειται για μια μικρή εγκυκλοπαίδεια που απευθύνεται σε εν δυνάμει δημοσιογράφους, σπουδαστές και επαγγελματίες, καθώς και σε όσους επιθυμούν να μάθουν τα μυστικά της είδησης και του χώρου μεταφοράς της.
Το πρώτο μέρος φέρει τίτλο «Περί δημοσιογραφίας». Αυτό το αρκετά μεγάλο σε έκταση μέρος — το οποίο αποτελείται από 38 κεφάλαια —πραγματεύεται θεμελιώδη ζητήματα του τομέα, όπως το περιεχόμενο της έννοιας της «Ύλης», την ιστορία της δημοσιογραφικής εκπαίδευσης, την ευθύνη των δημοσιογράφων, καθώς και την επιρροή των νέων τεχνολογιών (Τεχνητή Νοημοσύνη και ChatGPT) στο σύνολο του τομέα.
Το δεύτερο μέρος τιτλοφορείται ως «Τα μαθήματα». Στα 25 κεφάλαιά του αναλύονται θέματα σχετικά με την είδηση, τη σχέση της νεολαίας με την ενημέρωση, γίνεται μια μικρή αναδρομή στην ιστορία των περιοδικών και δίνονται συμβουλές για τους εν δυνάμει ανθρώπους του χώρου της πληροφόρησης. Τέλος, στο τρίτο μέρος, που φέρει τον τίτλο «Freelancer δημοσιογραφία», περιέχονται 10 μαθήματα για τους σπουδαστές της δημοσιογραφίας, αλλά και ασκήσεις ακαδημαϊκού επιπέδου όπως και το νομικό πλαίσιο που διέπει τον χώρο.
Εν κατακλείδι, πρόκειται για ένα ιδιαίτερα διαφωτιστικό και ευανάγνωστο πόνημα. Η μικρή έκταση των κεφαλαίων του και ο διδακτικός του χαρακτήρας το καθιστούν ως ένα ανάγνωσμα που ενδείκνυται για όσους φιλοδοξούν να δραστηριοποιηθούν στον ενδιαφέροντα κόσμο της είδησης και της πληροφορίας. Αναμφισβήτητα, αποτελεί ένα βιβλίο «θησαυρό», αφού το περιεχόμενό του, υπό άλλες συνθήκες, θα μπορούσε να είναι γνωστό μόνο σε όσους φοιτούσαν σε σχετικά ακαδημαϊκά τμήματα.
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
