Διαδικτυακές απάτες με «άρωμα» ερωτισμού. Αυτοί οι επιτήδειοι δεν εμφανίζονται ούτε ως τεχνικοί, ούτε ως υπάλληλοι κάποιας εταιρείας παροχής ρεύματος.
Παριστάνουν απλά… τους ερωτευμένους, που προσεγγίζουν άνδρες και γυναίκες μέσω κλασικών διαδικτυακών εφαρμογών, αλλά και εφαρμογών γνωριμιών. Όταν καταφέρουν να πιάσουν επαφή, τους «πουλάνε» έρωτα, έχοντας ως απώτερο σκοπό την απόσπαση χρημάτων. Παρουσιάζονται με ψεύτικες ελκυστικές εικόνες προφίλ, που μοιάζουν με αληθινές.
Υποκρίνονται επιτυχημένους επαγγελματίες, στρατιωτικούς, γιατρούς, ακόμα και άτομα που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην προσωπική τους ζωή και χρειάζονται βοήθεια. Υπόσχονται αιώνια αγάπη και αποκλειστικότητα στα υποψήφια θύματά τους – κι όταν εκείνα τους εμπιστευθούν, έρχεται η ώρα να τους ζητήσουν λεφτά.
Στην έρευνα των «ΝΕΩΝ» για το φαινόμενο που είναι γνωστό και ως «romance scam», συνομιλήσαμε με οικογένειες θυμάτων, αλλά και με ειδικούς στην κυβερνοασφάλεια. Οπως χαρακτηριστικά μας είπε η διευθύντρια του Διεθνούς Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας, Κέλλυ Ιωάννου, τα περιστατικά «ρομαντικών απατών» που κλήθηκε να διαχειριστεί μέσα στο 2024 ήταν τόσο πολλά, που καθιστούν το romance scam την τρίτη πιο συχνή κατηγορία διαδικτυακής εξαπάτησης. «Στατιστικά, τα θύματα είναι κυρίως γυναίκες άνω των 60 ετών στις περισσότερες περιπτώσεις μοναχικές ή χήρες. Η προσέγγιση ξεκινά όχι τόσο μέσα από συμβατικές εφαρμογές γνωριμιών, αλλά από τα κοινά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, Facebook, Instagram κ.λπ.».
To ψεύτικο προφίλ
Ο θύτης εκμεταλλευόμενος τα αισθήματα μοναξιάς που μπορεί να νιώθει ένα άτομο, δημιουργεί ένα ψεύτικο προφίλ, πολλές φορές έχοντας τη φωτογραφία ενός άλλου υπαρκτού ατόμου. Χτίζει έναν κανονικό λογαριασμό, με ενδιαφέροντα, πληροφορίες, τόπο διαμονής κ.ο.κ. Αρχίζει τότε να αναπτύσσει μία σχέση εξ αποστάσεως με το θύμα του και, σε αντίθεση με τη συνηθισμένη τακτική των απατεώνων που ποντάρουν στο «εδώ και τώρα», εδώ συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο, μπορεί να περάσει ακόμη και μήνες μιλώντας από το πρωί μέχρι το βράδυ με το θύμα του, προκειμένου να το πείσει για τη γνησιότητα των συναισθημάτων του και να το χειραγωγήσει πείθοντάς το ότι πρόκειται για ένα υπαρκτό άτομο.
Ακολουθεί το δεύτερο στάδιο – ο λεγόμενος «βομβαρδισμός» αγάπης. Με λίγα λόγια, ο απατεώνας χρησιμοποιεί εκφράσεις όπως: «Είσαι πάρα πολύ όμορφος/η!», «Είμαι ερωτευμένος μαζί σου!», «Εχουμε ξεχωριστό δέσιμο». Αμέσως μετά έρχεται το στάδιο της απομόνωσης, ώστε να μειωθούν οι πιθανότητες η απάτη να γίνει αντιληπτή από τρίτα πρόσωπα: «Οι άλλοι δεν μπορούν να καταλάβουν αυτό που έχουμε», «μη μιλάς στους δικούς σου για εμάς». Ο θύτης προτρέπει, έτσι, το θύμα να απομακρυνθεί από τον περίγυρό του για να μην το επηρεάζουν. Εύλογα ωστόσο θα μπορούσε κάποιος να αναρωτηθεί: μα δεν κατάλαβαν ότι πρόκειται για ψεύτικο λογαριασμό;
Κι όμως. Οι κυβερνοαπατεώνες, χρησιμοποιώντας την κοινωνική «μηχανική», έχουν εξελιχθεί τόσο πολύ που ακόμη και οι ειδικοί στο ηλεκτρονικό έγκλημα δυσκολεύονται πολλές φορές να τους εντοπίσουν. Εχουν περάσει πολύ χρόνο μελετώντας το θύμα και τις συνήθειές του, ώστε να μπορέσουν να έχουν την πρωτοβουλία και το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα, λέγοντάς του πράγματα που θέλει να ακούσει.
Στο κόλπο και η ΤΝ
«Χρησιμοποιούν τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης. Εχουν υπάρξει περιπτώσεις που έρχονται στο γραφείο μου και μου λένε πως αποκλείεται να είναι ψεύτικο αυτό το πρόσωπο γιατί εγώ πραγματοποίησα και ζωντανή βιντεοκλήση μαζί του. Και τους εξηγούμε ότι πλέον με τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης είναι πολύ εύκολο να αναπτυχθεί ένα ψεύτικο βίντεο παίρνοντας τη φωτογραφία του ανθρώπου που έχουν στήσει όλη την απάτη γύρω από το πρόσωπό του και δίνοντας σε αυτό το πρόσωπο ακόμα και οπτικοακουστική μορφή, με πολύ αληθοφανές αποτέλεσμα», τονίζει η Κέλλυ Ιωάννου.
Οπως προαναφέρθηκε, στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι απατεώνες προφασίζονται πως είναι άτομα με οικονομική επιφάνεια: γιατροί, στρατιωτικοί, πιλότοι. Το κάνουν δε προκειμένου να πείσουν το θύμα ότι είναι αποκατεστημένοι επαγγελματικά και το μόνο που αποζητούν είναι συντροφιά. Οι ψεύτικοι εραστές του Διαδικτύου προβάλλουν μια σειρά από διάφορες δικαιολογίες – ότι έχουν ιατρικές ανάγκες, οικονομικές δυσκολίες ή ακόμη και ότι ζητούν χρήματα για να ταξιδέψουν και να συναντήσουν το υποψήφιο θύμα τους, επιτέλους από κοντά!
Εχουμε φτάσει, κάπως έτσι, στο τελευταίο στάδιο. Οι απατεώνες μεθοδεύουν έτσι την κατάσταση, ώστε το θύμα να προσφερθεί από μόνο του να βοηθήσει οικονομικά. Συχνά, μάλιστα, τις πρώτες φορές αρνούνται την προσφορά, για να κερδίσουν την εμπιστοσύνη του. «Τα ποσά μπορεί να ξεκινούν από 2.000 ευρώ και να αυξάνονται. Εχουμε περιπτώσεις ανθρώπων που μπορεί να έχουν χάσει 60.000 ευρώ σε περιστατικά romance scam. Αυτό εξαρτάται από το πώς κλιμακώνει ο κυβερνοαπατεώνας».
«Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να γίνεται καταγγελία, γιατί πολλές φορές τα θύματα, πέρα από τα χρήματα, έχουν ανταλλάξει και πολλά προσωπικά τους δεδομένα, όπως φωτογραφίες των ιδίων και των οικογενειών τους, ΑΦΜ, διεύθυνση κατοικίας. Σε αυτή την περίπτωση, το να γίνει μία καταγγελία από το θύμα εξασφαλίζει ότι τα προσωπικά δεδομένα δεν θα χρησιμοποιηθούν ως «δούρειος ίππος» προκειμένου να εξαπατηθεί ένα επόμενο εν δυνάμει θύμα. Γιατί έχουν υπάρξει περιπτώσεις που οι επιτήδειοι έχουν πάρει φωτογραφίες των θυμάτων τους και τις έχουν χρησιμοποιήσει για να εξαπατήσουν άλλους ανθρώπους» προειδοποιεί η Κέλλυ Ιωάννου.
Πιο ευάλωτοι οι άνδρες
Ο τρόπος και η μεθοδολογία των απατεώνων διαφέρει στις περιπτώσεις που τα επίδοξα θύματά τους είναι άνδρες. Σύμφωνα με τους ειδικούς στο κυβερνοέγκλημα, οι άνδρες αναπτύσσουν πολύ συντομότερα μια ερωτικού τύπου σχέση με τον/την απατεώνα, προβαίνοντας σε ανταλλαγή υλικού με σεξουαλικό περιεχόμενο. Πολύ γρήγορα, σε αυτές τις περιπτώσεις, ο scamer εκβιάζει το εκάστοτε θύμα του ότι θα δημοσιεύσει το υλικό αυτό στο συγγενικό και επαγγελματικό του περιβάλλον εάν δεν του δώσει χρήματα. Και τότε το δίλημμα είναι μεγάλο…
Μια σχέση εξάρτησης του θύματος με τον θύτη
Οσο κι αν φαντάζει αφελές ένας άνθρωπος να «ερωτεύεται» και να εμπιστεύεται κάποιον που δεν έχει δει ποτέ διά ζώσης, οι ειδικοί επισημαίνουν πως ο καθένας μπορεί να εξαπατηθεί, ανεξαρτήτως ηλικίας, μορφωτικού επιπέδου ή άλλων δημογραφικών στοιχείων. Και αυτό γιατί ο απατεώνας «ποντάρει» ακριβώς σε αυτή την ευαλωτότητα και μοναχικότητα του θύματος τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Αποτέλεσμα; Τα θύματα δένονται τόσο πολύ με τον «υποτιθέμενο» σύντροφό τους, που ακόμη κι όταν αντιλαμβάνονται την εξαπάτηση, δεν μπορούν να τον «αποχωριστούν». Αν το θύμα αρχίσει να αμφισβητεί τις προθέσεις του δράστη, εκείνος επιχειρεί να του δημιουργήσει ενοχές. «Αν με αγαπούσες δε θα αρνιόσουν να μου στείλεις χρήματα» αναφέρουν συχνά και εκδικητικά σταματούν την επικοινωνία. «Η διαλειμματική ανταμοιβή είναι χαρακτηριστικό τέχνασμα των απατεώνων και συνήθως τα θύματα ενδίδουν. Στη Νότια Αφρική, στην Ασία υπάρχει ολόκληρη βιομηχανία πίσω από το romance scam. Ενας λόγος για τον οποίο ακόμα στη χώρα μας δεν υπάρχει βιομηχανοποιημένη ακόμη αυτή η τακτική είναι η γλώσσα. Ομως η τεχνητή νοημοσύνη θα εξελίξει τις τεχνικές τους σύντομα και στη χώρα μας» τονίζει στα «ΝΕΑ» η Ειρήνη Γεωργή, συγγραφέας και σύμβουλος επικοινωνίας.
Η Ελληνική Αστυνομία συνιστά στους πολίτες να μη δίνουν προσωπικά τους στοιχεία και να επικοινωνούν με τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος όταν τους ζητούν χρήματα μέσω διαδικτυακών εφαρμογών.
«Υστερα από δύο μήνες που μιλούσαν ξεκίνησε να της ζητάει μικροποσά»
Μια 29χρονη γυναίκα, της οποίας η θεία έπεσε θύμα κυβερνοαπατεώνων, μίλησε στα «ΝΕΑ» για την εμπειρία της και τον τρόπο με τον οποίο κατάφεραν να της αποσπάσουν σημαντικά χρηματικά ποσά. «Είχε έρθει η θεία μου πάρα πολύ χαρούμενη να μας δείξει κάποιον κύριο που την έκανε φίλη στα μέσα κοινωνική δικτύωσης. Εμείς προσπαθήσαμε αμέσως να της εξηγήσουμε ότι λογικά είναι κάποιος scamer που θέλει να της αποσπάσει χρήματα. Ομως, η ανάγκη της για να μιλήσει με κάποιον την έκανε να αρχίσει να επικοινωνεί. Μιλούσαν περίπου έναν χρόνο και μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα κατάφερε να της αποσπάσει χρήματα» περιγράφει.
Συνεχίζει δε ως εξής: «Η θεία μου είναι γύρω στα 56 και εκείνος έλεγε ότι είναι ότι έχουν την ίδια ηλικία και τα ίδια προβλήματα. Ξεκίνησε να της μιλάει ερωτικά, να της λέει πόσο όμορφη είναι, ότι έχουν ένα πολύ ιδιαίτερο δέσιμο. Και περίπου ύστερα από δύο μήνες που μιλούσαν ξεκίνησε να της ζητάει μικροποσά. Με την πρόφαση ότι ήταν στρατιωτικός γιατρός και εκεί που βρισκόταν δεν είχε να πάρει μια κάρτα τηλεφώνου, να ανανεώσει τον χρόνο ομιλίας του για να μιλάει μαζί της».
Και καταλήγει: «Στο προφίλ του είχε τρεις φωτογραφίες, ελάχιστους φίλους, μόνο γυναίκες. Αυτός ταυτόχρονα έκανε αιτήματα φιλίας και σε άλλα συγγενικά μας πρόσωπα. Είχαμε θορυβηθεί πολύ οικογενειακώς και ψάχναμε αποδείξεις να την πείσουμε πως δεν επρόκειτο για υπαρκτό πρόσωπο. Εκείνη τον ρώτησε αν ήταν όλα ψέματα και ευτυχώς τότε σταμάτησε να της μιλάει γιατί είδε πως δεν είχε να κερδίσει κάτι άλλο οικονομικά».
Πηγή: in.gr
Ακολουθήστε το στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
























