Γράφει ο Μπαλντούνης Ευάγγελος, Kαθηγητής φιλόλογος – συγγραφέας – ιστορικός ερευνητής
Η λάμψη της Ολυμπίας ήταν και αθλητική και θρησκευτική, αφού οι αγώνες γίνονταν προς τιμήν του Δία, του οποίου το τεράστιο άγαλμα στεκόταν στον ιερό χώρο της.
Ο ΠINΔΑΡΟΣ ΤΡΑΓΟΥΔΑ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΤΟΥ ΩΔΗ: «Όπως το νερό είναι το πολυτιμότερο από τα στοιχεία – όπως ο χρυσός προβάλλει σαν το πιο ακριβό ανάμεσα σε όλα τα αγαθά – όπως τέλος ο ήλιος φωτοβολεί περισσότερο από κάθε άλλο άστρο, έτσι και η Ολυμπία λάμπει επισκιάζοντας κάθε άλλο αγαθό».. Οι αγώνες συνδύαζαν: α) Το βαθύ θρησκευτικό πνεύμα, με το ηρωικό παρελθόν των Ελλήνων….
β) Τον μέγιστο βαθμό καλλιέργειας του σώματος, του νου και της ψυχής, με τις πανανθρώπινες αξίες….
γ) Την προβολή του ατόμου και των πόλεων, με το ύψιστο ιδανικό της ελευθερίας.
Η ΓΥΜΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΑΘΛΗΤΩΝ: Οι αρχαίοι Έλληνες αγωνίζονταν γυμνοί. Γι’ αυτούς το γυμνό σώμα δεν ήταν ντροπή, γιατί το έντυνε η αρετή και η ανδρεία. Τα σώματά τους έδειχναν την προσπάθεια και την προπόνηση που είχαν κάνει. Αντίθετα ντροπή συνιστούσε το αγύμναστο κορμί. Έδειχνε άνθρωπο χωρίς μόρφωση και χωρίς καλλιέργεια. Στην αρχαία Ελλάδα ο αθλητισμός αποτελούσε μέρος της ευρύτερης παιδείας του ατόμου, η οποία απέβλεπε στην αρμονική διάπλαση των πνευματικών, ψυχικών και σωματικών του αρετών. Το πιο τέλειο σώμα ήταν αυτό του πενταθλητή. Οι πενταθλητές είχαν μακριά πόδια, ευλύγιστη μέση και πολύ ωραίο παράστημα.
~ Όλα τα είδη της αρχαίας τέχνης ασχολήθηκαν με το θέμα των αγώνων: γλυπτική – ζωγραφική – αγγειογραφία – νομίσματα. Ο λόγος είναι πως ο αθλητισμός και η τέχνη είχαν ένα κοινό ενδιαφέρον : το ανθρώπινο σώμα.
ΤΟ ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΟ ΜΕ ΤΟΝ ΔΙΑΣΗΜΟ ΟΛΥΜΠΙΟΝΙΚΗ ΔΙΑΓΟΡΑ: Ο Διαγόρας ο Ρόδιος υπήρξε πολλές φορές νικητής στο αγώνισμα της πυγμαχίας, τόσο στην Ολυμπία όσο και σε άλλους Πανελλήνιους αγώνες. Σε προχωρημένη πια ηλικία ήταν παρών στην Ολυμπία, όταν οι δύο γιοι του στέφθηκαν κι αυτοί Ολυμπιονίκες. Λέγεται ότι αμέσως μετά την ανακήρυξή τους σε νικητές, τα παιδιά του τον ανέβασαν στους ώμους τους (δες τον πίνακα) και τον περιήγαγαν θριαμβευτικά στο στάδιο! Ένας θεατής φώναξε: Κάτθανε (πέθανε) Διαγόρα! Μην περιμένεις να ανεβείς και στον Όλυμπο!» Πράγματι ο υπερήλικας Διαγόρας, εν μέσω επευφημιών και τρισευτυχισμένος, άφησε την τελευταία του πνοή… Ο μικρότερος τρίτος του γιος στέφθηκε αργότερα κι αυτός Ολυμπιονίκης, όπως και ο εγγονός του (γιος της Καλλιπάτειρας).
Η ΕΝΑΡΞΗ ΤΩΝ ΑΓΩΝΩΝ. Οι αγώνες διενεργούνταν λίγο πριν την πρώτη πανσέληνο του θερινού ηλιοστάσιου (πρώτες εβδομάδες του Ιουλίου). Δύο ημέρες πριν το επίσημο ξεκίνημα, μία πομπή αθλητών και Ελλανοδικών, ξεκινούσε από την Ήλιδα. Ακολουθώντας την Ιερά Οδό που οδηγούσε στην Ολυμπία, έφταναν το επόμενο πρωί. Εκεί τους υποδέχονταν το θορυβώδες και ζωηρό πλήθος που ήδη είχε συγκεντρωθεί.
1η ΗΜΕΡΑ: ΟΡΚΟΙ ΚΑΙ ΘΥΣΙΕΣ. Γινόταν η επίσημη έναρξη. Εγγράφονταν οι αθλητές και αναφωνούνταν ο όρκος των αγωνιζομένων και των κριτών. Πρώτα ορκίζονταν για το «ευ αγωνίζεσθαι». Μετά οι κριτές ότι θα έκριναν δίκαια. Ύστερα τελούνταν οι θυσίες και οι σπονδές προς τιμήν του Δία. Το απόγευμα το πλήθος σκόρπιζε και επισκεπτόταν όλους τους ναούς και τους βωμούς. Συναντιόταν με φίλους και διηγούνταν ιστορίες για παλιούς Ολυμπιονίκες ή άκουγαν συγγραφείς και ποιητές να απαγγέλουν τα έργα τους.
2η ΗΜΕΡΑ: ΑΓΩΝΕΣ ΠΑΙΔΩΝ. Πριν από τα χαράματα γέμιζαν οι κερκίδες, αφού με τις πρώτες ηλιαχτίδες άρχιζαν και τα πρώτα αγωνίσματα. Αυτή η μέρα ήταν αφιερωμένη στους παίδες, οι οποίοι διαγωνίζονταν: στην πάλη – πυγμαχία – παγκράτιο, μέχρι αργά το απόγευμα. Ακολουθούσαν πολύωροι πανηγυρισμοί των νικητών.
3η ΗΜΕΡΑ: ΙΠΠΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ – ΠΕΝΤΑΘΛΟ. Τα ιππικά αθλήματα ήταν: τέθριππο (άρμα 4 ίππων) – αρματοδρομία με άρμα 2 ίππων – ιπποδρομίες. Στο στάδιο γινόταν το απόγευμα το πένταθλο: άλμα – δρόμος – ακόντιο – δίσκος – πάλη. Η 3η μέρα τελείωνε με τελετές προς τιμήν του Πέλοπα που πίστευαν ότι πρωτοξεκίνησε τους αγώνες.
4η ΗΜΕΡΑ: Η ΕΚΑΤΟΜΒΗ και ΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΔΡΟΜΟΥ. Η 4η μέρα άρχιζε με την εντυπωσιακή εκατόμβη, προς τιμήν του Δία. 100 βόδια, προσφορά των Ηλείων, θυσιάζονταν μπροστά στον βωμό του Διός! Έπονταν οι αγώνες δρόμου: το στάδιο (μία διαδρομή) – ο δίαυλος (δύο στάδια) – ο δόλιχος (24 στάδια) – ο οπλίτης δρόμος. Μετά, τα αθλήματα της πάλης – πυγμαχίας και παγκράτιου ( άθλημα θεαματικό, δημοφιλές, επικίνδυνο, αφού μπορεί να είχε ως αποτέλεσμα και τον θάνατο αντιπάλου).
5η ΗΜΕΡΑ: ΛΗΞΗ ΑΓΩΝΩΝ – ΘΥΣΙΕΣ – ΑΠΟΝΟΜΕΣ. Την 5η μέρα υπήρχε η βράβευση και η λήξη των αγώνων. Μπροστά στους διάφορους βωμούς τελούνταν θυσίες στις θεότητες του Ολύμπου. Οι νικητές συναθροίζονταν στον ναό του Δία για την απονομή των στεφάνων. Φορώντας μια κόκκινη μάλλινη ταινία στο μέτωπο και κρατώντας στο δεξί χέρι κλαδί φοίνικα, έμπαιναν στον ναό. Μέσα υπήρχαν στεφάνια από αγριελιά, οι κότινοι, πάνω σε χρυσελεφάντινο τραπέζι. Νωρίτερα ένας «παις αμφιθαλής» (ζούσαν οι γονείς του) είχε κόψει με χρυσό ψαλίδι τα κλαδιά από το Ιερό Δέντρο. Μ’ αυτά στεφανώνονταν! Ύστερα οι υπεύθυνοι παρέθεταν γεύμα στο Πρυτανείο, για να τους τιμήσουν. Γλεντούσαν τα «επινίκια»….
Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΝΙΚΗΤΩΝ. Μετά τους πανηγυρισμούς οι Ολυμπιονίκες γυρνούσαν στις πατρίδες τους, όπου τους υποδέχονταν με ιδιαίτερες τιμές. Τους απένειμαν τιμητικούς τίτλους, προνόμια και χρηματικά βραβεία. Ταυτίζονταν με τους ήρωες και τους ημίθεους με φήμη για πάντα. Στη Σπάρτη αποκτούσαν το δικαίωμα να πολεμούν δίπλα στον βασιλιά. Σε μερικές περιπτώσεις γκρέμιζαν ένα μέρος των τειχών της πόλης. Ήθελαν να δείξουν ότι δεν ήταν πια αναγκαία για την υπεράσπισή της, αφού διέθετε τέτοιους ήρωες!
Η ΠΑΛΛΑΪΚΗ ΥΠΟΔΟΧΗ ΤΟΥΣ: Η είσοδος στην πόλη πάνω σε τέθριππο ήταν εορταστική και ένδοξη, με το συγκεντρωμένο πλήθος να πετάει λουλούδια. Επισκεπτόταν αμέσως τον ναό του προστάτη θεού της πόλης και του πρόσφερε το στεφάνι του. Ακολουθούσε πάνδημη γιορτή. Σε όσους νικούσαν 3 φορές, οι πόλεις τους έστηναν ανδριάντα… Κάθε πόλη ήθελε να υπερηφανεύεται πως είχε τους περισσότερους Ολυμπιονίκες. Γι’ αυτό και θεσμοθετούσαν νόμους που ενθάρρυναν τον αθλητισμό.
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
