Ξεκινά συνήθως διακριτικά. Ένα μικρό “κλικ” όταν ανεβαίνεις τις σκάλες, ένας πόνος μετά από μια βόλτα ή ένα ελαφρύ πρήξιμο που αποδίδεις στην κούραση.
«Θα περάσει», σκέφτεσαι. Όμως τις επόμενες μέρες το γόνατο συνεχίζει να διαμαρτύρεται — και κάθε κίνηση θυμίζει ότι κάτι δεν πάει καλά.
Ο πόνος στο γόνατο είναι ένα από τα πιο συχνά ορθοπαιδικά συμπτώματα, αλλά και ένα από τα πιο παρεξηγημένα. Από έναν απλό μυϊκό ερεθισμό μέχρι μια σοβαρή ρήξη μηνίσκου ή φθορά του χόνδρου, οι αιτίες είναι πολλές και συχνά “κρύβονται” πίσω από μικρά προειδοποιητικά σημάδια που αγνοούμε.
Γιατί πονάει το γόνατο;
Το γόνατο είναι μία από τις πιο πολύπλοκες αρθρώσεις του σώματος. Αποτελείται από οστά, χόνδρους, συνδέσμους, τένοντες και μηνίσκους που συνεργάζονται για να προσφέρουν σταθερότητα και ευελιξία.
Αυτό σημαίνει πως κάθε στοιχείο μπορεί να τραυματιστεί ή να φθαρεί — και να προκαλέσει διαφορετικό τύπο πόνου.
Ο πόνος μπορεί να προέρχεται από:
- Φθορά του αρθρικού χόνδρου (οστεοαρθρίτιδα)
- Ρήξη μηνίσκου μετά από στροφή ή κάμψη του γονάτου
- Φλεγμονή στους τένοντες ή τους συνδέσμους
- Κακή ευθυγράμμιση ή παλαιούς τραυματισμούς που αλλάζουν τη μηχανική του γόνατου
Κάθε περίπτωση έχει τα δικά της “σημάδια” — όμως σχεδόν πάντα, το σώμα προειδοποιεί.
Το πρώτο «κλικ»: Όταν το γόνατο ψιθυρίζει
Οι περισσότεροι ασθενείς περιγράφουν το ξεκίνημα με ένα ανεπαίσθητο “κλικ” ή “τρίξιμο” στο γόνατο. Αυτό μπορεί να οφείλεται:
- σε παροδική μετατόπιση του μηνίσκου,
- σε μικρή φλεγμονή της άρθρωσης,
- ή σε αρχική φθορά του χόνδρου.
Όταν αυτά τα “μηχανικά” συμπτώματα συνοδεύονται από πόνο, πρήξιμο ή δυσκαμψία, δεν πρέπει να αγνοούνται.
Συχνά αποτελούν τα πρώτα σημάδια μιας ρήξης μηνίσκου, που μπορεί να προχωρήσει χωρίς εμφανές τραύμα.
Πώς γίνεται η ρήξη του μηνίσκου;
Ο μηνίσκος είναι ένας ημικυκλικός χόνδρινος δίσκος που λειτουργεί σαν «αμορτισέρ» μεταξύ μηριαίου και κνήμης, απορροφώντας τους κραδασμούς.
Η ρήξη του συμβαίνει συνήθως με μια απότομη στροφή του ποδιού ή ένα “στρίψιμο” κατά την κίνηση. Δεν χρειάζεται πάντα πτώση ή χτύπημα — μερικές φορές ένα απλό σκύψιμο ή λύγισμα αρκεί.
Ο ασθενής συχνά αναφέρει:
- Ένα αιφνίδιο “κλικ” ή “σκάλωμα” στο γόνατο
- Αίσθημα “κλειδώματος”, όπου η άρθρωση δεν τεντώνει πλήρως
- Πόνο στην εσωτερική ή εξωτερική πλευρά του γονάτου
- Πρήξιμο μετά από λίγες ώρες
Πολλοί προσπαθούν να «ξεπεράσουν» το πρόβλημα με ξεκούραση ή πάγο, όμως η φθορά προχωρά.
Μια μερική ρήξη μπορεί εύκολα να εξελιχθεί σε πλήρη, οδηγώντας σε χρόνιο πόνο και αστάθεια.
Από την υποψία στη διάγνωση
Η έγκαιρη διάγνωση είναι καθοριστική.
Με μια κλινική εξέταση και απεικονιστικό έλεγχο (συνήθως μαγνητική τομογραφία), ο ορθοπαιδικός μπορεί να εντοπίσει με ακρίβεια τη βλάβη — είτε πρόκειται για μηνίσκο, σύνδεσμο ή χόνδρο.
Η μαγνητική δίνει σημαντικές πληροφορίες όχι μόνο για τη ρήξη, αλλά και για τη γενική κατάσταση του γόνατος: πρήξιμο, φλεγμονή, κύστεις ή αρχόμενη αρθρίτιδα.
Η έγκαιρη επίσκεψη στον ειδικό προλαμβάνει τη μόνιμη φθορά και μπορεί να γλιτώσει τον ασθενή από χειρουργείο.
Οι σύγχρονες θεραπείες για τον πόνο στο γόνατο
Η αντιμετώπιση εξαρτάται από τη σοβαρότητα της βλάβης και την ηλικία ή δραστηριότητα του ασθενούς.
Σήμερα, χάρη στην πρόοδο της ορθοπαιδικής, υπάρχουν συντηρητικές αλλά και ελάχιστα επεμβατικές λύσεις που προσφέρουν εξαιρετικά αποτελέσματα.
Συντηρητική θεραπεία
Σε ήπιες ρήξεις ή φλεγμονές:
- Αντιφλεγμονώδη φάρμακα
- Πάγος και ξεκούραση
- Ειδικές φυσικοθεραπείες για ενδυνάμωση των μυών γύρω από το γόνατο
- Εγχύσεις υαλουρονικού οξέος ή PRP (πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια) για βελτίωση της λίπανσης και επούλωση των ιστών
Αρθροσκόπηση γόνατος
Όταν υπάρχει ρήξη μηνίσκου ή βλάβη χόνδρου που δεν αντιμετωπίζεται συντηρητικά, η αρθροσκόπηση προσφέρει γρήγορη και ασφαλή λύση.
Πρόκειται για ελάχιστα επεμβατική τεχνική, όπου μέσω μικρών οπών, ο γιατρός διορθώνει τη βλάβη με κάμερα και μικροεργαλεία.
Η επέμβαση διαρκεί λιγότερο από μία ώρα, γίνεται με τοπική ή ραχιαία αναισθησία, και ο ασθενής επιστρέφει σπίτι του την ίδια μέρα.
Η ανάρρωση είναι ταχεία, με σταδιακή επαναφορά στην άσκηση σε 3–6 εβδομάδες.
Μπορεί να προληφθεί ο πόνος στο γόνατο;
Σε μεγάλο βαθμό, ναι.
Η πρόληψη βασίζεται σε απλές αλλά ουσιαστικές συνήθειες που διατηρούν τις αρθρώσεις υγιείς:
- Διατήρησε υγιές βάρος, γιατί κάθε επιπλέον κιλό επιβαρύνει τα γόνατα.
- Προτίμησε ήπια άσκηση όπως περπάτημα, κολύμπι ή ποδήλατο.
- Απόφυγε το σκύψιμο και το στρίψιμο του ποδιού χωρίς υποστήριξη.
- Επίλεξε κατάλληλα παπούτσια με καλή απορρόφηση κραδασμών.
- Κάνε διατάσεις και ενδυνάμωση των μυών γύρω από το γόνατο — ειδικά τετρακέφαλων και ιγνυακών.
Η κίνηση είναι φίλος, όχι εχθρός — αρκεί να γίνεται σωστά και με μέτρο.
Το σημαντικότερο “μάθημα”
Ο πόνος στο γόνατο δεν είναι απλώς ενόχληση. Είναι ένα μήνυμα από το σώμα σου ότι κάτι χρειάζεται προσοχή.
Όσο νωρίτερα αναζητήσεις ιατρική καθοδήγηση, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να αποφύγεις επιπλοκές.
Η σύγχρονη ορθοπαιδική δίνει πλέον τη δυνατότητα σε κάθε ασθενή να επιστρέψει πλήρως στην καθημερινότητα του — χωρίς πόνο, χωρίς περιορισμούς.
Η σωστή στιγμή να δράσεις
Αν το γόνατό σου:
- Πονάει μετά την άσκηση ή την ορθοστασία,
- Παρουσιάζει “κλικ”, “σκάλωμα” ή πρήξιμο,
- Ή απλώς δεν “νιώθει” όπως παλιά,
τότε είναι ώρα να το εξετάσει ένας εξειδικευμένος ορθοπαιδικός.
Με την κατάλληλη διάγνωση και καθοδήγηση, μπορείς να αποφύγεις τη ρήξη, να προστατέψεις το γόνατο και να κινηθείς ξανά με αυτοπεποίθηση.
Ο Δρ. Ιωάννης Κορμπάκης είναι Ορθοπαιδικός Χειρουργός με εξειδίκευση στις παθήσεις γόνατος και στην αρθροσκόπηση. Επικοινώνησε για αξιολόγηση ή για να ενημερωθείς σχετικά με τις πλέον σύγχρονες θεραπείες αποκατάστασης.
Ακολουθήστε το στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.