Ως την πρώτη προτεραιότητα της κυβέρνησης του χαρακτήρισε τη μάχη κατά της ακρίβειας ο Κυριάκος Μητσοτάκης, διαφημίζοντας με βίντεο στο TikTok την πρωτοβουλία για την πτώση τιμών στα Σούπερ Μάρκετ σε 2000 προϊόντα. Η επικοινωνία, σε αυτό το άκρως ευνοϊκό μιντιακό περιβάλλον, παραμένει το μεγάλο όπλο της κυβέρνησης, ωστόσο εν προκειμένω μοιάζει εξαιρετικά δύσκολο να πείθει την κοινή γνώμη ο πρωθυπουργός όταν λέει πως «η μάχη για την αντιμετώπιση της ακρίβειας αποτελεί την πρώτη προτεραιότητά μας».
Θα είχε μεγαλύτερη πειθώ αν αυτό το deal μεταξύ Υπουργείου Ανάπτυξης, αλυσίδων λιανικής και προμηθευτών – όπως ο ίδιος περιέγραψε ως συμβαλλόμενα μέρη – είχε γίνει τέσσερα χρόνια πριν, τότε που ξεκίνησε η εκτόξευση στις τιμές των προϊόντων. Η παρέμβαση έρχεται απελπιστικά αργά και αφότου επί τόσους μήνες οι αισχροκερδείς πρακτικές ροκανίζουν, μέσω διαδοχικών αυξήσεων, το εισόδημα των πολιτών.
Αλήθεια, γιατί δεν έγινε μια τέτοια προσπάθεια στην έναρξη της πληθωριστικής κρίσης ώστε να είχε σταλεί εξ’ αρχής ένα μήνυμα στο κερδοσκοπικό μοντέλο, που μέσω της καρτελοποίησης της αγοράς και της ασυδοσίας των μεσαζόντων μαστίζει τα ελληνικά νοικοκυριά;
Στο σχετικό βίντεο του Greekonomics ο καθηγητής Κοσμάς Μαρινάκης είχε περιγράψει την Ελλάδα ως «Κολομβία της Ευρώπης», σε ότι αφορά την εξέλιξη και δράση των Καρτέλ. Για ποιο λόγο χρειάστηκε να περάσουν τέσσερα χρόνια διαρκών ανατιμήσεων για να αναληφθεί μια τέτοια πρωτοβουλία από το Υπουργείο Ανάπτυξης;
Σύμφωνοι, οι τιμές καθορίζονται σε μεγάλο βαθμό από το νόμο της προσφοράς και της ζήτησης και είναι η αλήθεια ότι το ελληνικό καταναλωτικό κοινό δεν διαθέτει την κουλτούρα της «αντίστασης» σε ότι του σερβίρουν. Επιπλέον, οι ενώσεις καταναλωτών έχουν αποτύχει παταγωδώς στο ρόλο της «αφύπνισης», με την ελλιπέστατη δράση τους. Με λίγα λόγια, οι επιτήδειοι βρίσκουν εν μέρει και τα κάνουν.
Αυτό όμως δεν δικαιολογεί και την ελλιπέστατη δράση της κυβέρνησης για την πάταξη του φαινομένου. Κατ’ αρχάς, αν αποτελούσε πρώτη προτεραιότητα της, ο μηχανισμός που δημιουργήθηκε το 2020 για τη θέσπιση κανόνων στην αγορά δεν θα ήταν υποστελεχωμένος. Πέντε χρόνια μετά η Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς (ΔΙ.Μ.Ε.Α.) αριθμεί μόλις 80 εργαζομένους και η πλήρωση των οργανικών θέσεων είναι στο 65%.
Ακόμα όμως και όσα πρόστιμα προλαβαίνει να επιβάλλει αυτή σε επιχειρήσεις έχει αποδειχτεί ότι δεν έχουν την παραμικρή «σωφρονιστική» επίδραση, τουλάχιστον με την παρούσα νομική υπόστασή τους (εφόσον σε αυτό το διάστημα η πορεία των τιμών είναι διαρκώς ανοδική). Σε πολλές περιπτώσεις τα πρόστιμα ακυρώνονται ή μειώνονται δικαστικά. Το βασικό όμως είναι ότι δεν πληρώνονται άμεσα, απλά βεβαιώνονται και στο τέλος ρυθμίζονται με άλλα χρέη των επιχειρήσεων, συνοδεία μεγάλων εκπτώσεων. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, μόνο το 15,1% των προστίμων που επιβάλλονται πληρώνονται, κάτι που σημαίνει ότι όταν διαβάζεις στα ΜΜΕ βαρύγδουπους τίτλους για μεγάλα πρόστιμα σε αλυσίδες Σούπερ Μάρκετ, καλό είναι να… κράτας μικρό καλάθι.
Για να δούμε όμως και πόσο βαρύγδουποι είναι οι τίτλοι περί μείωσης τιμών σε 2.000 προϊόντα, που κατακλύζουν τα τελευταία 24ωρα τα ΜΜΕ. Αναμφίβολα ακούγεται εντυπωσιακός ο αριθμός των 2.000 προϊόντων, γεμίζει το στόμα σου όταν το λες. Το ουσιώδες όμως είναι το ποσοστό της μείωσης και η διάρκεια που θα έχει αυτή. Και αυτό είναι κάτι που το συναντάς συνήθως στα… ψιλά γράμματα των δημοσιευμάτων.
Σύμφωνα λοιπόν με τα στοιχεία που κοινοποίησε το υπουργείο, η μεσοσταθμική μείωση, που θα δουν οι καταναλωτές στο ράφι από την Τετάρτη 15/10 είναι στο 8%.
Ενδεικτικά, το εύρος μειώσεων τιμών ανά κατηγορία προϊόντων (οι οποίες ποικίλουν ανά εταιρεία και κωδικό προϊόντος) έχουν ως εξής:
Αλάτι: Από -5% έως -8%
Αλεύρι: Από -5% έως -12%
Αλλαντικά: Από -5% έως -30%
Αναψυκτικά: Από -5 έως -18%
Απορρυπαντικά – Καθαριστικά: Από -4% έως -30%
Γαλακτοκομικά: Από -5% έως -13%
Γιαούρτια / Επιδόρπια: -4% έως -6%
Για να έχουμε βέβαια μια ολοκληρωμένη εικόνα του τι ακριβώς έτσι μείωση, θα πρέπει να κάνουμε μια ανασκόπηση στις ανατιμήσεις της τελευταίας τετραετίας. Με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, από τον Ιούλιο του 2021 έως τον Ιούλιο του 2025, η γενική κατηγορία της διατροφής έχει ακριβύνει κατά 33,6%. Δηλαδή ένα καλάθι με τρόφιμα που κόστιζε 100 ευρώ τον Ιούλιο του 2021 έφτασε να κοστίζει 134 ευρώ και τώρα θα μειωθεί περίπου στα 126 ευρώ.
Ένα ακόμη πρόβλημα είναι ότι οι μεγαλύτερες αυξήσεις σε αυτή την τετραετία καταγράφηκαν στα πλέον βασικά προϊόντα, αυτά δηλαδή που συγκεντρώνουν το συντριπτικό ποσοστό του τζίρου.
Χαρακτηριστικά, την υψηλότερη αύξηση την έχει καταγράψει το ελαιόλαδο, συγκεκριμένα 73%! Μάλιστα, σε μηνιαία βάση, από τον Ιούνιο στον Ιούλιο του 2025, σημειώθηκε νέα ανατίμηση 9,5%, παρότι η παραγωγή αυξήθηκε.
Τη δεύτερη θέση στις αυξήσεις καταλαμβάνουν τα προϊόντα σοκολάτας με ποσοστό 62,5%, φαινόμενο βέβαια που είναι διεθνές.
Ακολουθεί το μοσχάρι με 53,2%! Η ανατίμηση σε αρνί-κατσίκι είναι της τάξης του 40,4%, ενώ ακόμα και τα πουλερικά, που θεωρούνται η πιο προσιτή πρωτεΐνη, σημείωσαν αύξηση 28,9%. Οι αυξήσεις τιμών στα αλλαντικά «περιορίστηκαν» στο 20,5%.
Η τιμή του καφέ αυξήθηκε κατά 43,8%, των νωπών λαχανικών κατά 37,9% (στο 37,7% έχει διαμορφωθεί η αύξηση στην τιμή της πατάτας, βασικό συνοδευτικό στο ελληνικό τραπέζι), ενώ ένα άλλο βασικό στοιχείο της διατροφής – τα αυγά – παρουσιάζουν αύξηση 36,4%.
Ακολουθούν το ψωμί (35,9%), τα τυριά (35,2%), τα φρέσκα φρούτα (32,4%), το γιαούρτι (30%), το αλεύρι (28,3%), το φρέσκο γάλα (23,1%) και το ρύζι (23%).
Ο κατάλογος είναι ατελείωτος φυσικά, να προστεθεί μόνο ότι στις πιο τρανταχτές περιπτώσεις συμπεριλαμβάνονται οι χυμοί φρούτων (38,6%) και τα αναψυκτικά (28,7%).
Μ’ αυτά και μ’ αυτά, πάντα σύμφωνα με τη Eurostat, η αγοραστική δύναμη των Ελλήνων το 2024 – πέντε χρόνια δηλαδή μετά το τέλος των μνημονίων και τη ρύθμιση του χρέους – ήταν στην προτελευταία θέση στην ευρωπαϊκή κατάταξη, ξεπερνώντας μόνο τη Βουλγαρία. Παράλληλα, η Ελλάδα βρίσκεται 30% κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Οι τιμές των βασικών αγαθών είναι μόνο η μία όψη της ακρίβειας στη χώρα, αφού η ενέργεια, τα καύσιμα (και το ενοίκιο για πάρα πολύ κόσμο) πρακτικά τροφοδοτούν ένα φαύλο κύκλο.
Επίσης, ένα άλλο κρίσιμο ερώτημα είναι για πόσο διάστημα θα ισχύσουν αυτές οι μειώσεις, αφού σε πρώτη φάση η περίοδος που έχει «κλειδώσει» είναι έως το τέλος του χρόνου, δηλαδή μόλις για 2,5 μήνες.
Για να το θέσουμε σε εισοδηματικούς όρους θα δώσουμε ένα παράδειγμα της ανακούφισης που προκύπτει στα νοικοκυριά από το νέο μέτρο: αν μια οικογένεια δαπανά 700 ευρώ μηνιαίως στο σούπερ μάρκετ, η ετήσια επιβάρυνση (με αύξηση 33,6% στις τιμές) έφτασε τα 2.822 ευρώ. Τώρα, από αυτή την επιβάρυνση θα αφαιρεθούν 560€, χάρη στη μείωση του 8%. Μέσες-άκρες, στους τρεις μισθούς που χάθηκαν, επιστρέφεται ο μισός.
Φυσικά, οποιαδήποτε προσπάθεια για την προστασία του εισοδήματος των πολιτών είναι ευπρόσδεκτη, ωστόσο προκαλεί θυμηδία να προβάλλεται και να διαφημίζεται ως κάτι πολύ μεγαλύτερο από αυτό που πραγματικά είναι.
Πηγή: menhouse.gr
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
