Του Κωνσταντίνου Κοντοκώστα
Η απεργεία πείνας του Πάνου Ρούτσι στο Σύνταγμα και το αίτημα για εκταφή της σορού του γιου του για τη διενέργεια τοξικολογικών και άλλων εξετάσεων πλανιοταν πάνω από τον Άρειο Πάγο και το Δικαστικό Μέγαρο Λάρισας τις τελευταίες είκοσι μέρες.
Ήταν μια κατάσταση που πίεζε τις αντοχές της κοινωνίας αλλά και της δικαιοσύνης η οποία ήθελε πάνω απ’ όλα να μην επηρεαστεί η πορεία της βασικής δικογραφίας για τη σύγκρουση των δύο αμαξοστοιχιών στα Τέμπη και να οδηγηθεί χωρίς καθυστέρηση η υπόθεση στο ακροατήριο όπου στο εδώλιο του κατηγορουμένου θα καθίσουν 36 άτομα.
Η λύση τελικά στον γρίφο της εκταφής ήρθε από την Εισαγγελία Πρωτοδικών Λάρισας με τη μορφή της προκαταρκτικής εξέτασης και μιας δικογραφίας σε βάρος ιατροδικαστών που είχε αρχειοθετηθεί τον Ιούλιο του 2024.
Το υπόβαθρο πίσω από τα αιτήματα για εκταφές και εξετάσεις είναι η φωτιά που ακολούθησε της σύγκρουσης των αμαξοστοιχιών και το σενάριο μεταφοράς άγνωστου φορτίου που για ορισμένους συγγενείς θυμάτων παραμένει ακόμα ανοιχτό παρά την κρίση του εφέτη ανακριτή με την ολοκλήρωση της ανάκρισης ότι τέτοιο φορτίο δεν υπήρχε.
Για να φτάσουμε όμως στην σημερινή προκαταρκτική εξέταση που ενδεχομένως θα είναι ακόμα σε εξέλιξη καθώς θα εξελίσσεται η δίκη για τη σύγκρουση, προηγήθηκε μια μήνυση και ένα αίτημα.
Η αρχειοθέτηση και τα πρώτα αιτήματα
Το καλοκαίρι του 2024 συγγενείς θυμάτων καταθέτουν μήνυση σε βάρος των ιατροδικαστών Λάρισας οι οποίοι κλήθηκαν να καταθέσουν στον εισαγγελέα εφετών στον οποίο ανατέθηκε η δικογραφία. Στις 17 Ιουλίου του 2024 ο εισαγγελέας αρχειοθετεί την μήνυση καθώς δεν βρήκε κάτι αξιόποινο στον τρόπο που οι ιατροδικαστές χειρίστηκαν την υπόθεση. Για το θέμα των αιτιών θανάτου και της μη διενέργειας τοξικολογικών εξετάσεων σε όλα τα θύματα οι εξηγήσεις που έδωσαν οι ιατροδικαστές ήταν πως αυτό δεν ήταν απαραίτητο καθώς δεν υπήρξε για καμία σορό αμφισβήτηση ως προς την αιτία του θανάτου.
Στην διάταξη αρχειοθέτησης του εισαγγελέα εφετών αναφέρεται πως “στις μη απανθρακωμένες σορούς, αιτία του άμεσου θανάτου ήταν οι διαπιστωθείσες βαρύτατες θανατηφόρες κακώσεις συνεπεία κυρίως των φυσικών δυνάμεων που αναπτύχθηκαν από τη σύγκρουση των αμαξοστοιχιών, κακώσεις οι οποίες λόγω του είδους αυτών δεν κατέλειπαν περιθώριο αμφισβήτησης του αιτίου που επέφερε τον θάνατο. Στις απανθρακωμένες σωρούς ο θάνατος επήλθε λόγω της άμεσης επίδρασης της φωτιάς. Ως εκ τούτου, δεν υπήρχε επίσης περιθώριο προς διερεύνηση επέλευσης του θανάτου από άλλη αιτία, όπως από ανοξυγοναιμία που δημιουργείται λόγω εισπνοής ικανής ποσότητας παραχθέντος μονοξειδίου του άνθρακα (CO) σχηματίζοντας έτσι ανθρακυλαιμοσφαιρίνη. Το αδιαμφισβήτητο γεγονός πρόκλησης του θανάτου λόγω της βλαπτικής επίδρασης της φωτιάς αποδεικνύεται από την κατάσταση της κάθε σορού”.
Στο ερώτημα αν υπήρχαν επιβάτες που απεβίωσαν από την φωτιά ενώ ήταν ακόμα ζωντανοί αναφέρεται πως: “ο εντοπισμός αιθάλης σε όργανα του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, ένδειξη ότι το άτομο ήταν εν ζωή κατά την εκδήλωση του φαινομένου της φωτιάς, αποδεικνύεται στην πράξη έργο δυσχερές να επιβεβαιωθεί στις περιπτώσεις πτωμάτων με καθολική απανθράκωση”.
Να σημειωθεί πως σύμφωνα με το πόρισμα του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ) οι θάνατοι που οφείλονται στην φωτιά είναι 5 ως 7.
Ο εισαγγελέας στην διάταξη συνεχίζει την σκέψη του και αναφέρει ως ενισχυτικο του συμπεράσματος ότι τυχόν ιστολογική και τοξικολογική διερεύνηση των συγκεκριμένων σορών δεν θα εισέφερε περαιτέρω στον μηχανισμό θανάτου, το γεγονός πως ο Προϊστάμενος της Κεντρικής Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας και προϊστάμενος κάθε ιατροδικαστή του Υπουργείου Δικαιοσύνης όσο και οι λοιποί παριστάμενοι ιατροδικαστές “ουδεμία σχετική επισήμανση ή σύσταση υπέβαλαν για τη λήψη τοξικολογικών και ιστολογικών εξετάσεων, ούτε πρόβαλαν επιστημονική άποψη για την αναγκαιότητα και χρησιμότητα λήψης βιολογικών υλικών για περαιτέρω διερεύνηση”.
Αφού λοιπόν ο εισαγγελέας έθεσε στο αρχείο τη δικογραφία κρίνοντας ως “επαρκές και απολύτως βάσιμο” το περιεχόμενο των εξηγήσεων των ιατροδικαστών, σειρά είχε το αίτημα του Παύλου Ασλανίδη λίγους μήνες μετά για εκταφή του γιου του και διενέργεια εξετάσεων στη σορό του. Αίτημα το οποίο απορρίφθηκε τόσο από τον εφέτη ανακριτή όσο και από το Συμβούλιο Εφετών Λάρισας στη βάση του ότι αυτό σχετίζεται με την θεωρία της ύπαρξης αγνώστου φορτίου στην εμπορική αμαξοστοιχία. Θεωρία η οποία όπως αποφαίνεται ο ανακριτής δεν τεκμηριώνεται με βάση τις πραγματογνωμοσύνες, το βιντεοληπτικό υλικό και άλλες εκθέσεις στη δικογραφία. Να σημειωθεί πως εκτός από τον κ. Ασλανίδη αίτημα εκταφής κατέθεσε και άλλος συγγενής θύματος το καλοκαίρι του 2025 το οποίο επίσης απορρίφθηκε με την ίδια λογική από τον εφέτη ανακριτή.
Η απεργία και η πρώτη απόφαση της προέδρου εφετών
Φτάνοντας λοιπόν στο τέλος Αυγούστου, η ανάκριση κλείνει, και ο εισαγγελέας εφετών στέλνει τον Σεπτέμβριο την εισαγγελική του πρόταση στην πρόεδρο εφετών. Την ίδια περίπου περίοδο ξεκινά απεργία πείνας στο Σύνταγμα ο Πάνος Ρούτσι ζητώντας την εκταφή του παιδιού του. Ταυτόχρονα μεσολαβεί το δεκαήμερο όπου οι διάδικοι μπορούσαν να καταθέσουν τα υπομνήματα τους επι της εισαγγελικής πρότασης. Λίγα 24ωρα πριν την λήξη της προθεσμίας οι Παύλος Ασλανίδης, Πάνος Ρούτσι, Μαρία Καρυστιανού και Χρήστος Κωνσταντινίδης καταθέτουν αιτήματα εκταφής για διενέργεια τοξικολογικών-βιοχημικών εξετάσεων.
Παράλληλα η πίεση της κοινωνίας, πολιτικών αλλά και του νομικού κόσμου να ικανοποιηθεί το αίτημα του απεργού πείνας έφτασε σε σημείο όπου η πρόεδρος του Αρείου Πάγου σε δημόσια εκδήλωση δήλωσε πως “Σε αυτή την περίπτωση το αίτημα αφορά την εξέταση των οστών για ξυλόλιο και άλλες τέτοιες ουσίες. Τέτοια αιτήματα έχουν γίνει κατά τη διάρκεια της ανάκρισης και έχουν απαντηθεί, άρα δεν μπορούμε να επανέλθουμε επ’ αυτών. Ζητούν μια ανακριτική πράξη. Θα πρέπει να το ζητήσει η πρόεδρος Εφετών (Λάρισας)”.
Τελικά η πρόεδρος εφετών Λάρισας θα παραπέμψει το ζήτημα των εκταφών στην εισαγγελέα πρωτοδικών Λάρισας μόνο όμως ως προς το σκέλος της διερεύνησης της διαχείρισης των σορών των θυμάτων και ενώ είχε απορρίψει τη διενέργεια άλλη ανακριτικής πράξης για τυχόν ανεύρεση ουσιών στους θανόντες αφού όπως αναφέρει επικαλούμενη τις εκθέσεις πραγματογνωμοσύνης δεν διαπιστώθηκε ως αιτία της ανάφλεξης μετά τη σύγκρουση των τραίνων ύποπτο φορτίο ούτε και η μεταφορά του στην εμπορική με βάση το βιντεοληπτικό υλικό.
Το «μπαλάκι» στην εισαγγελέα πρωτοδικών
Με αυτή την πράξη η πρόεδρος εφετών στην ουσία απέμπλεξε το ζήτημα των εκταφών από την κύρια υπόθεση της σύγκρουσης και έβαλε τη βάση για μια παράλληλη δικογραφία στο επίπεδο πλέον της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Λάρισας. Και πράγματι η εισαγγελέας προτοδικών την Παρασκευή 26 Σεπτεμβρίου διέταξε τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης για την εκταφή της σορού του Ντένις Ρούτσι προκειμένου να διενεργηθεί όμως μόνο εξέταση DNA γεγονός που δεν ικανοποίησε τον πατέρα του ο οποίος συνέχισε την απεργία πείνας στο Σύνταγμα.
Τελικά πριν μερικές μέρες “λύση” στο ζήτημα των τοξικολογικών εξετάσεων βρέθηκε με την ανάσυρση από τον εισαγγελέα εφετών της αρχειοθετημενης δικογραφίας για τους ιατροδικαστές και της νέας προκαταρκτικής εξέτασης που παρήγγειλε η εισαγγελέας πρωτοδικών. Αυτή τη φορά δίνεται σε όσους συγγενείς το επιθυμούν να συναινέσουν στην εκταφή, και να πραγματοποιηθούν όλες οι εξετάσεις στις σορούς των ανθρώπων τους και με την παρουσία των τεχνικών τους συμβούλων.
Παράλληλα καλούνται εκ νέου σε εξηγήσεις οι ιατροδικαστές με το διερευνώμενο αδίκημα να είναι η παράβαση καθήκοντος και η ψευδής βεβαίωση.
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
