Παρουσίαση του Βάιου Κουτριντζέ, συγγραφέα
Προλογικά:
* Κατά τη διάρκεια δημοσίευσης της μελέτης θα διορθώνονται ουσιαστικές παραλείψεις και λάθη, που θα εντοπίζονται. Έτσι:
** Οι δύο τελευταίες προτάσεις τους υποσημείωσης 5 του 1ου δημοσιευθέντος αποσπάσματος διορθώνονται ως εξής: Οι ιδρυτές του Λ Π ήταν (αλφαβητικά) οι ποιητές Ιντζές Στάθης, Γώγος Θάνος, Παστάκας Σωτήρης, και Ψάλτης Αντώνης. Σήμερα, εκ των τεσσάρων, την προσπάθεια στηρίζει μόνο ο Θάνος Γώγος.
*** Για το ΛΠ «ΘΡΑΚΑ» ετοιμάζεται ξεχωριστή παρουσίαση
β. Τα αμιγή ΛΠ
Είναι τα ΛΠ που περιέχουν, αποκλειστικά, λογοτεχνικό περιεχόμενο[1].
Το λογοτεχνικό περιεχόμενό του, ένα ΛΠ, το αντλεί, άλλοτε, από περιορισμένο εύρος τους λογοτεχνικής παραγωγής, δηλαδή, επιλέγει τα κείμενα με αυστηρά κριτήρια (αυτά τα ΛΠ είναι ελάχιστα και γνωστά στο αναγνωστικό κοινό), οπότε, αποκτά λογοτεχνική ταυτότητα [2] και, άλλοτε, διέπεται από πλουραλιστική τάση και αναφέρεται σε ευρύτερο φάσμα τους λογοτεχνικής παραγωγής (αυτά είναι τα περισσότερα ΛΠ).
Γ. Τα σύμμεικτα ΛΠ
Έχει καθιερωθεί, στην πράξη, ένα ΛΠ να μην έχει ακραιφνώς λογοτεχνικό χαρακτήρα, τους όφειλε εξ ορισμού [3]. Η ύλη του, δηλαδή, να είναι ανάμεικτη. Στη δεύτερη κατηγορία ΛΠ, προστίθεται στο λογοτεχνικό τμήμα (άλλοτε, σε ειδικές σελίδες, άλλοτε, αναμίξ) και το καλλιτεχνικό τμήμα, που έχει ως αντικείμενο την παρουσίαση έργων τέχνης, των δημιουργών τους και τη συναφή αρθρογραφία.
Δ. Η διάκριση αμιγών-σύμμεικτων ΛΠ
Η διάκριση μεταξύ των δύο ειδών ΛΠ γίνεται, άμεσα, με την ανάγνωση των υπότιτλων. Μερικοί υπότιτλοι που προσδιορίζουν με σαφήνεια την αμιγή λογοτεχνική ενασχόληση του ΛΠ είναι οι εξής: 1. Επιθεώρηση για τη σύγχρονη λογοτεχνία, 2. Λογοτεχνικό περιοδικό, 3. Περιοδική έκδοση λογοτεχνίας 4. Ελληνική και ξένη λογοτεχνία, κ.λπ.. Ανάλογοι υπότιτλοι για τη σύμμεικτη (λογοτεχνική + καλλιτεχνική) ενασχόληση είναι οι εξής: 5. Κατάλυμα για τη λογοτεχνία και τους τέχνες, 6. Εγχείρημα λόγου τέχνης και λοιπής φαντασίας, 7. Ετήσια λογοτεχνική και καλλιτεχνική έκδοση.[4]
Στην περίπτωση που δεν υφίσταται υπότιτλος, χρειάζεται να ξεφυλλιστεί το περιοδικό, προκειμένου να διαπιστωθεί ο χαρακτήρας του.
ε. Μια σημειολογική παρατήρηση
Όσο η καλλιτεχνική ύλη καλύπτει ένα μικρό μέρος του περιοδικού, δεν προκύπτει πρόβλημα ως τους το χαρακτηρισμό του. Εξακολουθεί να είναι ένα ΛΠ. Σε τους περιπτώσεις, τους, η συμπερίληψη καλλιτεχνικής ύλης, προβάλλεται στο εξώφυλλο και, μάλιστα, ισότιμα μ’ εκείνη των έργων του έντεχνου λόγου. Θεωρούμε ότι είναι μία αδόκιμη τακτική, διότι έτσι, αφενός μεν, προκαλείται, προσωρινά, σύγχυση στον αγοραστή περί του κυρίαρχου χαρακτήρα του περιοδικού· αφετέρου δε, δημιουργείται προβληματισμός τους μελετητές και τους βιβλιοθηκονόμους για την βιβλιοθηκονομική κατάταξη του περιοδικού.
Ίσως, η εμμονή τους για έναν ξεκάθαρο ειδολογικό χαρακτηρισμό στον υπότιτλο του ΛΠ, όταν το περιεχόμενο δεν είναι αμιγές, να είναι υπερβολική και άνευ ουσίας. Ωστόσο, παραμένει ως ένα ζήτημα σημειωτικής, που χρήζει περαιτέρω έρευνας.
Παρ’ όλ’ αυτά, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Στην περίπτωση του ΛΠ «Το Παραμιλητό», ο υπότιτλος είναι: περιοδικό τέχνης. Τους το «Παραμιλητό» είναι ένα καθαρότατο ΛΠ! Ωστόσο, από το εξώφυλλό του απουσιάζει ο λογοτεχνικός προσδιορισμός του. Βέβαια, η Λογοτεχνία ανήκει τους Τέχνες (Καλές) και, συνεπώς, έχει θέση στο εν λόγω περιοδικό, μόνο που ο αγοραστής δεν αντιλαμβάνεται σε «πρώτο χρόνο», ότι πρόκειται για ΛΠ, αν δε διαβάσει τον κατάλογο των περιεχομένων, που βρίσκεται τυπωμένος στο εξώφυλλο ή το ανοίξει, για να το ξεφυλλίσει. Η συγκεκριμένη περίπτωση, ίσως, να είναι το άκρον άωτον του υποτιτλισμού τους ΛΠ, που, πλην τους απορίας που προκαλεί τους αναγνώστες, θα κάνει και τους ερευνητές, τους μελετητές και βιβλιοθηκάριους να τραβούν τα μαλλιά τους.
Συμπέρασμα: Οι λεζάντες, οι υπότιτλοι, αντί να προσδιορίζουν το περιεχόμενο και την κατηγορία στην οποία υπάγεται ένα περιοδικό, προκαλούν βιβλιοθηκονομική σύγχυση.
…συνεχίζεται
[1] π.χ. ΛΠΘ: «ΙΑΝΟΣ» 1982.
[2] Σ’ αυτήν την περίπτωση, ενδεχομένως, να αποκλείονται κείμενα που δεν είναι ταυτόσημα με το ταυτοτικό πρότυπο του περιοδικού ή κείμενα ησσόνων συγγραφέων. Κάποια εξ αυτών των ΛΠ είναι εκείνα που περιέχουν πεζά ή ποιητικά κείμενα με στοχαστικό ή ιδεολογικό (με την ευρεία έννοια) προσανατολισμό.
[3] Ένα ΛΠ είναι ένα περιοδικό για τη λογοτεχνία (κι όχι για τις άλλες Καλές Τέχνες, οι οποίες διαθέτουν τα δικά τους περιοδικά: κινηματογραφικά περιοδικά, αρχιτεκτονικά περιοδικά, κόμικς, κ.λπ.), επομένως, έχει, αδιαμφισβήτητα, αποκλειστικά και εξ ορισμού, λογοτεχνικό περιεχόμενο.
[4] 1. «να ένα μήλο», 2. «μύρτιλο», 3. «Πανδώρα», 4. «η λέξη», 5. «Μπιλιέτο», 6. «εμβόλιμον», 7. «Φιλολογική Πρωτοχρονιά».
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.