Ο αριθμός των ειδών άγριων μελισσών στην Ευρώπη που κινδυνεύουν με εξαφάνιση έχει υπερδιπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία, ενώ ο αριθμός των ειδών πεταλούδων που απειλούνται με εξαφάνιση έχει σχεδόν διπλασιαστεί.
Υπό απειλή πολλά είδη μελισσών και πεταλούδων
Ο κίνδυνος που αντιμετωπίζουν οι ζωτικής σημασίας επικονιαστές αποκαλύφθηκε από επιστημονικές μελέτες για τον κόκκινο κατάλογο απειλούμενων ειδών της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN), οι οποίες διαπίστωσαν ότι τουλάχιστον 172 από τα 1.928 είδη μελισσών κινδυνεύουν με εξαφάνιση στην Ευρώπη, αναφέρει δημοσίευμα του Guardian.
Ο αριθμός των πεταλούδων που απειλούνται με εξαφάνιση στην Ευρώπη έχει αυξηθεί από 37 σε 65 από την τελευταία μελέτη, που διεξήχθη πριν από 14 χρόνια. Ένα είδος, η μεγάλη λευκή πεταλούδα της Μαδέρας (Pieris wollastoni), έχει πλέον κηρυχθεί εξαφανισμένο.
«Πέρα από την ομορφιά και την πολιτιστική τους σημασία, οι επικονιαστές όπως οι μέλισσες και οι πεταλούδες είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία, τα συστήματα διατροφής και τις οικονομίες μας, καθώς συντηρούν τα φρούτα, τα λαχανικά και τους σπόρους που μας τρέφουν», δήλωσε η Γκρέθελ Αγκουίλαρ, γενική διευθύντρια της IUCN. «Οι τελευταίες αξιολογήσεις του ευρωπαϊκού κόκκινου καταλόγου αποκαλύπτουν σοβαρές προκλήσεις, με αυξανόμενες απειλές για τις πεταλούδες και τα κρίσιμα είδη άγριων μελισσών».
Οι αιτίες της πρόσφατης ταχείας μείωσης είναι η συνεχιζόμενη καταστροφή ή ζημιά των οικοτόπων που προκαλείται από την εντατικοποίηση της γεωργίας και την εγκατάλειψη της γης, την αποστράγγιση των υγροτόπων, την υπερβόσκηση από τα ζώα και τη χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, συμπεριλαμβανομένων των νεονικοτινοειδών. Ο κατακερματισμός των οικοτόπων που ευνοούν τους επικονιαστές αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο τοπικής εξαφάνισης.
Η υπερθέρμανση του πλανήτη αποδεικνύεται επίσης μια σημαντική απειλή: το 52 % όλων των απειλούμενων με εξαφάνιση πεταλούδων στην Ευρώπη κινδυνεύουν από την κλιματική κρίση – περίπου διπλάσιες από ό,τι πριν από μια δεκαετία.
Η μεγάλη αξία της επικονίασης
Σύμφωνα με τον Δρ Ντένις Μίτσεζ, επικεφαλής συντονιστή της αξιολόγησης των άγριων μελισσών, έως και το 90 % των ανθοφόρων φυτών στην Ευρώπη εξαρτώνται από την επικονίαση από ζωντανούς οργανισμούς. «Δυστυχώς, οι πληθυσμοί των άγριων μελισσών μειώνονται δραστικά και δεν μπορούν να αντικατασταθούν εύκολα από εκτρεφόμενες αποικίες», δήλωσε. «Εάν οι άγριες μέλισσες εξαφανιστούν, πολλά άγρια φυτά ενδέχεται να κινδυνεύσουν επίσης».
Δεκαπέντε είδη μελισσών, τα οποία διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην επικονίαση μπιζελιών, φασολιών, φιστικιών και τριφυλλιού, και 14 είδη μελισσών γνωστές για την επικονίαση δέντρων όπως ιτιές και κόκκινα σφενδάμια, έχουν πλέον ταξινομηθεί ως απειλούμενα. Το Simpanurgus phyllopodus, μια μέλισσα που ζει σε ορυχεία, μοναδική στον ήπειρο και το μόνο είδος αυτού του γένους στην Ευρώπη, θεωρείται πλέον σε κρίσιμο κίνδυνο – η επιστημονική κατηγορία που βρίσκεται πιο κοντά στην εξαφάνιση στη φύση.
Οι πεταλούδες που βρίσκονται μόνο στις κορυφές των βουνών είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στην υπερθέρμανση του πλανήτη, καθώς πρέπει να μετακινούνται προς τα πάνω καθώς τα ενδιαιτήματά τους γίνονται θερμότερα, αλλά τελικά εξαντλούνται οι χώροι. Στη νότια Ισπανία, η πεταλούδα Nevada grayling και η πεταλούδα Andalusian anomalous blue συγκαταλέγονται μεταξύ των περισσότερων από 40 % των ευρωπαϊκών ενδημικών ειδών (που βρίσκονται μόνο στην Ευρώπη) που απειλούνται με εξαφάνιση.
Στη Μεσόγειο, είδη όπως η Karpathos grayling, που βρίσκεται σε κρίσιμο κίνδυνο εξαφάνισης, απειλούνται από την ακραία ξηρασία και τις πυρκαγιές.
Σύμφωνα με τον Guardian, στον Αρκτικό Κύκλο, η υπερθέρμανση του πλανήτη προκαλεί τη μετακίνηση της γραμμής των δέντρων προς τα βόρεια κατά δεκάδες μέτρα κάθε χρόνο, με τους θάμνους να κατακλύζουν τα έλη και την τούνδρα. Οι θερμότερες συνθήκες σημαίνουν επίσης ότι οι τάρανδοι δεν μπορούν πλέον να διασχίζουν τον πάγο για να βόσκουν στα αρκτικά λιβάδια και να τα διατηρούν ανοιχτά. Οκτώ είδη πεταλούδων απειλούνται με εξαφάνιση σε αυτή την περιοχή, μεταξύ των οποίων η Freyja’s fritillary και η Arctic ringlet.
Υπό εξαφάνιση οι λειμώνες στην Ευρώπη
«Ο μεγαλύτερος βιότοπος για όλους αυτούς τους επικονιαστές είναι οι λειμώνες με πλούσια χλωρίδα, οι οποίοι εξαφανίζονται πολύ γρήγορα σε όλη την Ευρώπη λόγω όλων αυτών των παραγόντων», δήλωσε ο Μάρτιν Γουόρεν, ένας από τους κύριους συντονιστές της αξιολόγησης των πεταλούδων. «Το θετικό είναι ότι τώρα πολλοί άνθρωποι ενδιαφέρονται και υπάρχει πολύ μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση. Σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ για την αποκατάσταση της φύσης, όλα τα κράτη μέλη πρέπει να αντιστρέψουν τη μείωση των επικονιαστών έως το 2030 και θα πρέπει να αρχίσουν να κάνουν κάτι. Υπάρχουν ιδιοκτήτες γης που ενδιαφέρονται. Ας ελπίσουμε ότι θα λάβουν τα κίνητρα που θα τους βοηθήσουν στην προσπάθειά τους».
Σύμφωνα με τον Γουόρεν, υπάρχουν «εύκολα πράγματα που μπορούν να επιτευχθούν» όσον αφορά τις δράσεις για τους επικονιαστές, τα οποία δεν θα μειώσουν την παραγωγή τροφίμων – και μπορεί να την ενισχύσουν – όπως για παράδειγμα οι αγρότες να δημιουργούν περιθώρια πλούσια σε λουλούδια γύρω από τα χωράφια τους.
Η Τζέσικα Ρόσγουολ, επίτροπος της ΕΕ για το περιβάλλον, την ανθεκτικότητα των υδάτων και την ανταγωνιστική κυκλική οικονομία, χαρακτήρισε την κατάσταση διατήρησης των άγριων μελισσών, των πεταλούδων και άλλων επικονιαστών ως «απαράδεκτη».
«Απαιτείται επείγουσα και συλλογική δράση για την αντιμετώπιση αυτής της απειλής. Μαζί με τα κράτη μέλη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θεσπίσει ένα σύστημα παρακολούθησης των επικονιαστών σε επίπεδο ΕΕ, με βάση τον κανονισμό της ΕΕ για την αποκατάσταση της φύσης, το οποίο θα συμβάλει στην παρακολούθηση της προόδου μας. Τώρα, πρέπει να επικεντρωθούμε στην εφαρμογή και τη συνεργασία με τα κράτη μέλη για την προστασία των επικονιαστών μας», δήλωσε.
Η δημοσίευση των αξιολογήσεων για τις μέλισσες και τις πεταλούδες έρχεται μετά την πρώτη πανευρωπαϊκή αξιολόγηση των σφήκων, μιας άλλης κρίσιμης ομάδας επικονιαστών. Η αξιολόγηση, που δημοσιεύθηκε το 2022, αποκάλυψε ότι το 37 % όλων των ειδών σφήκων στην Ευρώπη απειλούνται με εξαφάνιση.
Πηγή: in.gr
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
