Συντάξεις: Νέος μηχανισμός αυξήσεων για 4 κατηγορίες – Τι αλλάζει, πότε και για ποιους; (πίνακες)

1. Συνταξιούχοι με προσωπική διαφορά (υπολογίζονται σε 671.586).
2. Συνταξιούχοι οι οποίοι συνεχίζουν να εργάζονται αφότου συνταξιοδοτήθηκαν (ανέρχονται σε 220.000).
3. Συνταξιούχοι που αναγνωρίζουν πλασματικά έτη (σχεδόν οι 4 στους 10 βγαίνουν με αναγνωρίσεις πλασματικού χρόνου).
4. Νέοι συνταξιούχοι που θα υποβάλουν αίτηση για σύνταξη από την 1η/1/2026 και μετά.

Για αυτές τις 4 κατηγορίες οι αυξήσεις συντάξεων θα υπολογιστούν με διαφορετικό μηχανισμό από αυτόν που εφαρμόζεται για το γενικό ποσοστό αύξησης των συντάξεων βάσει πληθωρισμού και ΑΕΠ.

Για παράδειγμα, οι ασφαλισμένοι που συνταξιοδοτούνται με αναγνωρίσεις πλασματικού χρόνου μπορούν να αυξήσουν τη σύνταξή τους σημαντικά ακόμη και με 2 πλασματικά έτη. Ενας ασφαλισμένος με συντάξιμο μισθό 1.500 ευρώ και 38 έτη μπορεί να εξαγοράζει άλλα 2 για να συνταξιοδοτηθεί με 40ετία. Για την εξαγορά θα πληρώσει 7.200 ευρώ, αλλά θα πάρει μεγαλύτερη ανταποδοτική σύνταξη κατά 74 ευρώ. Το κέρδος είναι ακόμα μεγαλύτερο, καθώς με τα 38 έτη θα έπαιρνε μικρότερη ανταποδοτική σύνταξη και  μειωμένη την εθνική σύνταξη κατά 130 ευρώ, ενώ με την 40ετία θα πάρει 74 ευρώ επιπλέον στην ανταποδοτική σύνταξη και 130 ευρώ στην εθνική σύνταξη, γιατί θα είναι πλήρης και όχι μειωμένη. Το συνολικό όφελος από την εξαγορά φτάνει στα 214 ευρώ τον μήνα ή στις 2.568 ευρώ τον χρόνο, που σημαίνει ότι σε δυόμιση χρόνια θα κάνει απόσβεση των χρημάτων που θα καταβάλει για την εξαγορά.

Νέος μηχανισμός αυξήσεων θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά από το 2026 σε 671.586 συνταξιούχους που έχουν υπόλοιπο προσωπικής διαφοράς. Με το νέο σύστημα που θα εφαρμοστεί στους  εν λόγω συνταξιούχους, το 2026 θα πάρουν στην τσέπη τουλάχιστον τη μισή αύξηση και το υπόλοιπο ποσό θα συμψηφιστεί με την προσωπική διαφορά. Από το 2027 και μετά θα παίρνουν στην τσέπη όλη την αύξηση, ενώ η προσωπική διαφορά θα καταβάλλεται ξεχωριστά από τη σύνταξη, ως ειδική συνταξιοδοτική παροχή που δεν θα συμψηφίζεται με καμία αύξηση.

Το κέρδος που θα έχουν οι συνταξιούχοι με προσωπική διαφορά από τις αυξήσεις του 2026 μπορεί να είναι μικρό, αλλά αν σκεφτεί κανείς ότι στην πράξη καταργείται η προσωπική διαφορά, γιατί οι αυξήσεις θα πηγαίνουν κατευθείαν στην τσέπη και όχι στον συμψηφισμό με την προσωπική διαφορά, τότε το όφελος είναι σημαντικό, διότι, σε διαφορετική περίπτωση, οι αυξήσεις θα «ξεπάγωναν» μετά από πολλά χρόνια.

Νέο σύστημα υπολογισμού των αυξήσεων θα έχουν και οι συνταξιούχοι που απασχολούνται. Πέραν του γενικού ποσοστού αύξησης των συντάξεών τους βάσει πληθωρισμού και ΑΕΠ που θα δοθεί για το 2026, δικαιούνται και προσαύξηση σύνταξης, που υπολογίζεται ανάλογα με τους μήνες ή τα έτη που συμπληρώνουν ως εργαζόμενοι συνταξιούχοι και τις εισφορές που κατέβαλαν για την απασχόλησή τους. Για κάθε πλήρες έτος απασχόλησης δικαιούνται προσαύξηση 0,77% επί των συντάξιμων αποδοχών τους. Ενας συνταξιούχος, για παράδειγμα, που απασχολείται 3 έτη ως μισθωτός με μισθό 1.000 ευρώ τον μήνα θα πάρει 23 ευρώ επιπλέον στη σύνταξή του.

Νέος μηχανισμός με βάση τον «δείκτη μισθών» που οδηγεί σε μεγαλύτερες συντάξεις θα εφαρμόζεται στις αιτήσεις συνταξιοδότησης που θα υποβληθούν από 1ης/1/2026 και μετά. Ο νέος δείκτης θα αυξάνει τις συντάξιμες αποδοχές πιο πάνω απ’ ό,τι αυξάνονται με τον πληθωρισμό, με αποτέλεσμα να είναι και μεγαλύτερα τα ποσά των ανταποδοτικών συντάξεων.

Πόσο αυξάνονται οι νέες συντάξεις με τον «δείκτη μισθών»

Υψηλότερες συντάξεις, που θα πριμοδοτούνται κάθε χρόνο από τον «δείκτη μισθών», θα λαμβάνουν οι νέοι συνταξιούχοι από το 2026. Το «πριμ» που θα πάρει στη σύνταξη ένας ασφαλισμένος που θα κάνει αίτηση συνταξιοδότησης το 2026, ακόμη και αν έχει τον ίδιο χρόνο ασφάλισης σε σχέση με έναν άλλον ασφαλισμένο που θα συνταξιοδοτηθεί  το 2025, φτάνει ενδεικτικά ως και τα 40 ευρώ. Το όφελος είναι μεγαλύτερο όταν η αύξηση από τον «δείκτη μισθών» συνδυαστεί και με την προσαύξηση που παίρνουν τα ποσοστά αναπλήρωσης για κάθε επιπλέον έτος ασφάλισης.

Ο «δείκτης μισθών» θα πρέπει να αντικαταστήσει από 1ης/1/2026 τον δείκτη πληθωρισμού για την αναπροσαρμογή των συντάξιμων αποδοχών που λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της ανταποδοτικής σύνταξης.

Η αλλαγή αυτή στην πράξη σημαίνει μεγαλύτερες συντάξιμες αποδοχές και καλύτερη ανταποδοτική σύνταξη.

Το νέο σύστημα σημαίνει ότι αν οι μισθοί αυξηθούν φέτος κατά 5,5%, τότε ο συντάξιμος μισθός βάσει του οποίου θα υπολογιστεί η ανταποδοτική σύνταξη για όσους αποχωρήσουν το 2026, θα αυξηθεί κατά 5,5%. Μέρος αυτής της αύξησης θα περάσει και στη σύνταξη. Συμπερασματικά, όσο μεγαλύτερος είναι ο συντάξιμος μισθός τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η σύνταξη.

Για παράδειγμα:

*Ασφαλισμένος που θα συνταξιοδοτηθεί το 2025 με 40 έτη και συντάξιμο μισθό 1.575 ευρώ θα πάρει σύνταξη 1.257 ευρώ μαζί με την αύξηση 2,6%. Ασφαλισμένος που έχει τον ίδιο συντάξιμο μισθό αλλά θα αποχωρήσει το 2026, με την εφαρμογή του «δείκτη μισθών» (5,5%) ο συντάξιμος μισθός  θα αυξηθεί στα 1.662 ευρώ και η τελική σύνταξη θα βγει στα 1.279  ευρώ, δηλαδή 22 ευρώ πιο πάνω από τη σύνταξη του 2025 με τα ίδια έτη ασφάλισης.

*Ασφαλισμένος που θα συνταξιοδοτηθεί το 2025 με 40 έτη και συντάξιμο μισθό 2.765 ευρώ θα έχει σύνταξη 1.868 ευρώ μαζί με την αύξηση 2,6%. Ασφαλισμένος που έχει τον ίδιο συντάξιμο μισθό αλλά θα αποχωρήσει το 2026 με την εφαρμογή του «δείκτη μισθών», ο συντάξιμος μισθός θα διαμορφωθεί στις 2.917 ευρώ και η τελική σύνταξη θα βγει στα 1.907 ευρώ, δηλαδή 39 ευρώ πιο πάνω από τη σύνταξη του 2025.

Πώς αυξάνουν τη σύνταξη ως και 289 ευρώ τα πλασματικά έτη

Αύξηση που ενδεικτικά φτάνει ως και τα 289 ευρώ δίνουν στη σύνταξη τα πλασματικά έτη.

Για παράδειγμα:

*Μισθωτός ασφαλισμένος που είναι 62 ετών και έχει 35 χρόνια ασφάλισης θεμελιώνει δικαίωμα για μειωμένη σύνταξη από τον ΕΦΚΑ. Αν έχει συντάξιμο μισθό 1.240 ευρώ, θα πάρει 463 ευρώ ανταποδοτική σύνταξη και 305,5 ευρώ εθνική σύνταξη αντί 436,40 ευρώ που είναι το πλήρες ποσό, επειδή λόγω μειωμένης έχει το πέναλτι 30% και χάνει 130,92 ευρώ. Συνολικά θα βγει με 768 ευρώ σύνταξη. Αν κάνει αναγνώριση 5 ετών για να συμπληρώσει 40ετία, θα πάρει πλήρη σύνταξη. Η αναγνώριση θα υπολογιστεί με τον μέσο μισθό του τελευταίου 12μήνου πριν από την αίτηση. Αν ο μισθός 12μήνου είναι 1.380 ευρώ, τότε τα 5 χρόνια θα κοστίσουν 16.560 ευρώ. Το κόστος είναι μεν υψηλό, αλλά αυτομάτως ο ασφαλισμένος θα πάρει όλη την εθνική σύνταξη, δηλαδή 436,40 ευρώ και 620 ευρώ ανταποδοτική, δηλαδή θα βγει με σύνταξη 1.057 ευρώ, κερδίζοντας 289 ευρώ αύξηση σύνταξης ή 3.468 ευρώ ετησίως. Με αυτήν την ετήσια αύξηση θα κάνει απόσβεση του κόστους εξαγοράς σε 4 χρόνια και 8 μήνες.

Το όφελος είναι μεγαλύτερο αν συνυπολογίσει κανείς ότι με τα πλασματικά έτη οι ασφαλισμένοι μπορούν να συνταξιοδοτηθούν ως και 7 χρόνια νωρίτερα.

Τι θα αλλάξει στις νέες συντάξεις ο «δείκτης μισθών»;

Με τον νέο μηχανισμό, οι συντάξιμες αποδοχές των ασφαλισμένων που θα αποχωρήσουν από 1ης/1/2026 θα αναπροσαρμοστούν όχι με τον πληθωρισμό, αλλά με το ποσοστό αύξησης των μισθών το 2025.

Ο πληθωρισμός θα αύξανε τις αποδοχές τους κατά 2,9% με 3%, ενώ με τον «δείκτη μισθών» θα αυξηθούν κατά 5% ως 6% και αναπόφευκτα η αύξηση στις συντάξιμες αποδοχές θα ανεβάσει και το ποσό της ανταποδοτικής σύνταξης. Τα οφέλη θα είναι μεγαλύτερα χρόνο με τον χρόνο.

Δείτε τους πίνακες στο eleftherostypos.gr

Κώστας Κατίκος