Γυρίστηκε πρόχειρα με ελάχιστα λεφτά: Η πινελιά του Φίνου στον «Μπακαλόγατο» που έσωσε την θρυλική ταινία του Κώστα Χατζηχρήστου

Στις μπροσούρες και τις διαφημιστικές καταχωρήσεις στις εφημερίδες της εποχής αναγράφεται πως «σπάζει κάθε ρεκόρ εισιτηρίων», αλλά η αλήθεια δεν είναι ακριβώς έτσι. Ο λόγος για την ταινία «Της κακομοίρας» που έμεινε στην ιστορία ως ο «Μπακαλόγατος» και σήμερα θεωρείται ως μια από τις πιο αγαπημένες κωμωδίες της «χρυσής» εποχής του ελληνικού κινηματογράφου.

Αν ανατρέξουμε, ωστόσο, στα διαθέσιμα στοιχεία θα δούμε πως τα πράγματα ήταν κάπως διαφορετικά. Για την ακρίβεια, η ταινία βγήκε στις αίθουσες στις 18 Ιανουαρίου 1963 και παρά το γεγονός ότι σε αυτήν συμμετείχαν μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα εκείνων των χρόνων, έκοψε 201.008 εισιτήρια. Μια επίδοση που όχι μόνο δεν συνιστούσε ρεκόρ, όπως προβαλλόταν, αλλά και την κατέταξε στην 26^η θέση, μόλις, ανάμεσα στις 92 που κυκλοφόρησαν την ίδια σεζόν.

Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι στην πραγματικότητα το έργο σώθηκε και αναδείχθηκε μέσα από την τηλεόραση. Όταν έφτασε και το –τότε- νέο μέσο και στην Ελλάδα, το κοινό  (λες και ήταν έτοιμο πια) την λάτρεψε και ουσιαστικά την ανέδειξε, δίνοντάς της το στάτους που απολαμβάνει σήμερα.

Το ομώνυμο θεατρικό

Όπως ξέρουμε πια, το φιλμ βασίστηκε στο ομώνυμο θεατρικό των Χρήστου και Γιώργου Γιαννακόπουλου. Γράφτηκε ειδικά για τον θίασο που είχε δημιουργηθεί από την σύμπραξη ορισμένων «ιερών τεράτων» της ελληνικής κωμωδίας.

Από την μία ο Κώστας Χατζηχρήστος και από την άλλη η τριάδα των Βασίλη Αυλωνίτη, Γεωργίας Βασιλειάδου και Νίκου Ρίζου.

Ανέβηκε στο ιστορικό θέατρο Χατζηχρήστου, που την περίοδο 1962-1963 περιέργως δεν πήγαινε καλά, παρά την παρουσία τόσων πολλών και καλών ονομάτων.

Ο θίασος είχε δοκιμάσει ήδη και άλλα έργα, πράγμα συνηθισμένο για την εποχή, αφού εφόσον δεν «τράβαγε» κάποια δουλειά, οι θιασάρχες αμέσως δοκίμαζαν κάτι καινούριο, εκμεταλλευόμενοι φυσικά και την πλειάδα των διαθέσιμων ταλαντούχων θεατρικών συγγραφέων.

Τότε ξεχώρισε, βγάζοντας τον θίασο από την δύσκολη θέση, ενώ στη συνέχεια η παράσταση ανέβηκε και στην Θεσσαλονίκη γνωρίζοντας κι εκεί επιτυχία.

Μεταφορά στην μεγάλη οθόνη

Ακολουθώντας το ρεύμα και την πεπατημένη της εποχής, δεν άργησαν να έρθουν σκέψεις για μεταφορά του και στον κινηματογράφο. Την παραγωγή ανέλαβε και χρηματοδότησε ο ίδιος ο Κώστας Χατζηχρήστος με τον αδελφό του, Δημήτρη. Την σκηνοθεσία υπογράφει ο Ντίνος Κατσουρίδης, όπως και το διασκευασμένο σενάριο, με βάση το θεατρικό.

Υπήρξαν πάντως αλλαγές στο κάστινγκ, καθώς στο ρόλο της κυρα-Δέσποινας αντί της Γεωργίας Βασιλειάδου συναντάμε την Μαρίκα Νέζερ, ενώ στη θέση του Βασίλη Αυλωνίτη προτιμήθηκε ο Κώστας Δούκας ο οποίος ενσάρκωσε τον Παντελή Σκουφάντερο. Εκείνοι που παρέμειναν ακλόνητοι ήταν ο Νίκος Ρίζος ως κινηματογραφικός Κιτσάρας Μπούρμπουρης και φυσικά ο Κώστας Χατζηχρήστος ως ο γνωστός πια σε όλους και λατρεμένος Ζήκος.

Ο Φίνος το… έσωσε

Πάντως ο αγαπημένος ηθοποιός που όπως είπαμε εκτός από βασικός πρωταγωνιστής ήταν και παραγωγός, δεν φάνηκε να πιστεύει ιδιαίτερα στο έργο. Ίσως επειδή την ίδια χρονική περίοδο έκανε γυρίσματα και για το φιλμ «Ο ταυρομάχος προχωρεί».

Σε αυτό είχε ρίξει όλο το βάρος και την προσοχή του. Σε μια ακριβή παραγωγή, με γυρίσματα ακόμη και σε χώρες του εξωτερικού, στην οποία στηρίχτηκαν πολλές ελπίδες. Ωστόσο κανένας από όσους πόνταραν σε αυτήν δεν πρέπει να ένιωσε δικαιωμένος από τα αποτελέσματα. Το φιλμ, το οποίο βγήκε στις αίθουσες την ίδια σεζόν (62-63) έκοψε μόνο 166.910 εισιτήρια, καταλαμβάνοντας την 32^η θέση συνολικά.

Τα πήγε δηλαδή πολύ χειρότερα και από τον «Μπακαλόγατο», που σώθηκε περισσότερο από το πείσμα του ίδιου του Φίνου. Αν και ταπεινή και πολύ πιο φτηνή παραγωγή, ο σπουδαίος Φιλοποίμην Φίνος είδε αυτό το κάτι σε αυτήν με το έμπειρο μάτι του.

Κι επειδή είχε και ιδιαίτερη αδυναμία στον Κώστα Χατζηχρήστο, ασχολήθηκε προσωπικά με την ταινία, βάζοντας το χεράκι του στην τεχνική επεξεργασία και στην επιμέλειά της. Και μπορεί να έσπασε τα ταμεία όταν προβλήθηκε, αλλά σε σχέση με το μικρό της κόστος ήταν μια επιτυχία, που αργότερα γιγαντώθηκε όταν ο κόσμος λάτρεψε τον χαρακτήρα του… χωριάτη που υιοθέτησε και σε άλλα φιλμ του ο Έλληνας ηθοποιός.