Μέρος Πρώτο
Γράφει ο Γιώργος Καούνας
Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά των συμποσίων ήταν το φαγοπότι. Δηλαδή σαν να λέμε, «τι έχει το μενού σήμερα». Φυσικά το να θεωρήσει κανείς, πως τα συμπόσια, αποτέλεσαν τις πρώτες γαστρονομικές μονάδες και τις βάσεις ενός αποτελεσματικού wine pairing, δεν θα έχει και άδικο. Βέβαια, με 2.500 χιλιάδες χρόνια διαφορά, αλλά στην εποχή του τότε, οι τότε «αρμόδιοι», μέχρι και σήμερα, θεωρούνται ακόμη και τώρα, αδιαμφισβήτητα πρωτοπόροι. Εξάλλου, κάποιοι θα έπρεπε να θέσουν τις βάσεις εξ’ αρχής. Οι συνδυαστικές γεύσεις του τότε, όσο λιτές μπορούν να μας φαίνονται σήμερα, ήταν μια γαστρονομική επανάσταση από το μηδέν! Πέραν των γεύσεων ωστόσο, τα συμπόσια, μπορούν να θεωρηθούν ως μια επανάσταση στον τότε χώρο της εστίασης- διασκέδασης, συμπεριλαμβανομένου έναν εκπαιδευτικό χαρακτήρα, προσαρμοσμένο στα κοινωνικά δρώμενα της εποχής.
Στο βάθρο των προϊόντων, είχε σκαρφαλώσει το κρασί. Η οινοποσία κατείχε τα ινία, μέσα σ’ έναν κύκλο συζητήσεων που στόχευε σημαντικά θέματα της εποχής, όπως την ανάδειξη του ηθικού ανθρώπου αλλά και μιας ισορροπημένης κοινωνίας, βασισμένης στην παιδεία, στη τέχνη και στους νόμους. Ανάμεσα σε καλλιτεχνικές δημιουργίες, «λογοτεχνικές» για την τότε εποχή εμπνεύσεις, οι παραβρισκόμενοι, δρόσιζαν τα χείλη τους ξανά και ξανά, σερβίροντάς τους οι οινοχόοι, τα επιτρεπόμενα συνοδευτικά εδέσματα. Οι συμμετέχοντες λοιπόν, σ’ ένα κλίμα «μυσταγωγικό», ανθοστεφανωμένοι, υποδείκνυαν την αφθονία του πνεύματος και των πιάτων, σ’ έναν κύκλο από σοφούς άντρες που οι σκέψεις τους και οι προβληματισμοί τους, καθόριζαν τις βάσεις της παρούσας (για τότε) και μετέπειτα φιλοσοφίας. Αυτομάτως το κρασί, ήταν πρωταγωνιστής εντός των μεταρρυθμίσεων!
Ο οίνος υπήρξε έτσι κι αλλιώς αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής διατροφής αλλά με τα συμπόσια ανέβηκε το «image» του. Θυσίες στους θεούς, γάμοι, γιορτές, τελετές διαφόρου χαρακτήρα, όρκοι αφοσίωσης και οτιδήποτε άλλο γεγονός ή έθιμο, θεωρούνταν σημαντικό για τους αρχαίους, συνοδεύονταν από κρασί. Κάποιοι πονηροί θα μπορούσαν να σκεφτούν, πως η πολυμήχανη σκέψη του Έλληνα φύτευε νέες δικαιολογίες και δραστηριότητες, δίνοντάς του έτσι την ευκαιρία να το απολαύσει περισσότερο. Κάποιοι ακόμα περισσότερο πονηρεμένοι, μπορούσαν πλέον να σφραγίσουν τη νομιμότητα του «οίνου», δημιουργώντας τον θεό Διόνυσο για την πλήρη κάλυψη! Πρωτοπόροι ωστόσο και δημιουργικοί θα πω εγώ, αφού είχαν κατανοήσει τη μοναδικότητά του.
Στα συμπόσια από την άλλη, ο άκρατος οίνος, αποτελούσε ένα ακόμη στοιχείο καινοτομίας. Νερό στο κρασί, για να υπάρχει περισσότερη διάρκεια στην κατανάλωση. Η ποσότητα και η ποιότητα λοιπόν, είχαν σχέσης αλληλεγγύης! Τα είχαν βάλει όλα σε μια τάξη. Θα μπορούσαμε ωστόσο να δηλώσουμε, δίνοντας μια πικάντική και αποκαλυπτική πληροφορία, πως ο πατέρας του wine pairing θεωρείται ο Όμηρος! Η πρώτη αναφορά του οίνου γίνεται από τον Όμηρο και ήταν εκείνος πρώτος, όπου υποστήριξε πως, το κρασί θεωρείται απαραίτητο συστατικό για το κάθε γεύμα. Αυτό ήταν. Είχε πέσει η υπογραφή. Τον ευχαριστούμε από τα βάθη της καρδιάς μας και θα τον ευγνωμονούμε αιώνια!
Παρατηρούμε λοιπόν, πως το κρασί σαν προϊόν, δεν είχε τόσο τη «ρετσινιά» της αγοράς και της ζήτησης αλλά μια ισχύ, δομημένη στο φάσμα της κουλτούρας. Εξάλλου οι εξαγωγές τότε κατείχαν ένα εμπορικό δίκτυο που θα το χαρακτήριζε κανείς εύκολα μονόδρομο. Άλλη εποχή. Ένας οινικός χάρτης αλλαγμένος από τις συνθήκες της σημερινής εποχής (κάπως), αλλά ταυτισμένος σταθερά στο κοινωνικό υπόβαθρο και στα κοινωνικά στάτους των πολιτών.
Επομένως ο οίνος, υποστήριζε μια ατομική και ύστερα λόγω συνόλου, κοινωνική δύναμη. Μια διάκριση και μια κοινωνική συμμετοχή. Αυτό παραμένει ακλόνητο 2.500 χιλιάδες χρόνια μετά. Κατέχει έναν εθιμοτυπικό χαρακτήρα αλλά ταυτοχρόνως, σχετίζεται απαραίτητα με την καθημερινότητά μας. Με τις στιγμές μας. Δεν έπαψε ποτέ να αποτελεί δύναμη και να μονοπωλεί το ενδιαφέρον τόσο στην κουλτούρα όσο και στη δυναμική της αγοράς.
Αν η λατρεία του οίνου, από νωρίς υπήρξε δεδομένη, τότε τα συμπόσια της αρχαίας Αθήνας, μπορούμε να πούμε πως υπήρξαν οι βάσεις για την καθιέρωση του. Η βάση μιας κουλτούρας που στοχεύει τόσο το ατομικό όσο και το γενικό σύνολο. Υπήρξαν η αρχή του κοινωνικοί στάτους και μιας διαχωριστικής γραμμής παράλληλα, ανάμεσα στην απλή έννοια αλλά και τη φιλοσοφία του γύρω από αυτό.
Τι σημαίνει αυτό; Θα το διαβάσετε στο επόμενο κείμενο…
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
