Γράφει ο Μπαλντούνης Ευάγγελος, Καθηγητής φιλόλογος – συγγραφέας – ιστορικός ερευνητής
Ας γυρίσουμε χιλιάδες χρόνια πίσω, για να δούμε τον κόσμο της υγείας στην αρχαία Ελλάδα.
ΤΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΑ ΤΟΥ ΤΑΞΙΔΙΑ: Ο Ιπποκράτης γεννήθηκε περίπου το 460 πΧ στην Κω, όπου και σπούδασε ιατρική στο φημισμένο Ασκληπιείο (πέθανε στη Λάρισα το 377 πΧ). Ο παππούς του ήταν εξέχων γιατρός, όπως επίσης και ο πατέρας του. Στην Κω άσκησε το επάγγελμα του ιατρού, θεώρησε όμως χρέος του να ταξιδέψει και σε άλλα μέρη, επειδή ήθελε να συμπληρώσει τη μόρφωσή του. Έτσι πραγματοποίησε επιστημονικά ταξίδια σε: Δήλο, Θάσο, Θράκη, Μακεδονία, Σμύρνη, Άργος, Αθήνα, Θεσσαλία (όπου και πέθανε σχεδόν 90 ετών στη Λάρισα, όπου υπάρχει το κενοτάφιό του).
Η ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗ ΤΟΥ ΙΑΤΡΙΚΗ: Στη διάρκεια των ταξιδιών του θεράπευε και δίδασκε, έγραφε τις παρατηρήσεις του, τις θεωρίες του, τις ανακαλύψεις του και τα ιδανικά του. Ήταν καινοτόμος και πρωτοπόρος σ’ όλους τους τομείς, Παρατηρούσε το αντικείμενό του, έκανε έρευνα και κατέγραφε τα συμπεράσματά του μεθοδικά. Πίστευε ότι το παν είναι η πρόληψη κι όχι η διάγνωση. Αντιμετώπιζε την ασθένεια σαν πρόβλημα ολόκληρου του οργανισμού κι όχι σε ένα συγκεκριμένο σημείο Γι’ αυτό και η εξέταση έπρεπε να είναι εξονυχιστική, σε κάθε σημείο του ασθενούς.
Η ΕΜΦΑΣΉ ΤΟΥ ΣΤΑ ΥΓΡΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ και ΣΤΗ ΦΥΣΗ: Ιδιαίτερη βαρύτητα έδινε στα υδαρή συστατικά του οργανισμού: αίμα – φλέγμα – κίτρινη χολή – μαύρη χολή. Θεωρούσε πως η καλή υγεία ήταν αποτέλεσμα της σωστής αναλογίας των υγρών αυτών («Ευκρασία»), ενώ η διαταραχή της («Δυσκρασία») προκαλεί τις αρρώστιες. Ξεχωριστή θέση στην ιατρική του Ιπποκράτη κατέχει η φύση. Γι’ αυτό ερευνούσε το φυσικό περιβάλλον του ασθενή, τον τόπο διαμονής, το κλίμα στο οποίο ζούσε. Η σωστή διατροφή και η δίαιτα ήταν επίσης βασικές προϋποθέσεις για την καλή υγεία του ανθρώπου.
ΟΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΤΟΥΣ ΣΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΣΩΜΑ: Ο Ιπποκράτης υλοποιούσε δύσκολες χειρουργικές επεμβάσεις. Από τις χειρουργικές ειδικότητες πιο ανεπτυγμένη ήταν η ορθοπεδική. Οι Ιπποκρατικοί χειρουργοί μπορούσαν να ανατάξουν εξαρθρήματα και κατάγματα και να παροχετεύουν αποστήματα. Επίσης διενεργούσαν ανατρήσεις του κρανίου, παρακεντήσεις του θώρακος και της κοιλιάς, νεφροτομές σε νεφρολιθιάσεις και εκτελούσαν ακρωτηριασμούς σε περιπτώσεις γάγγραινας των άκρων.
ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΑΙΤΙΑ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ και Η ΤΥΠΙΚΌΤΗΤΆ ΤΟΥ: Απάλλαξε την ιατρική από τις προλήψεις, τις δαιμονολογίες και τις δεισιδαιμονίες. Απέρριψε τη δοξασία πως η προέλευση των νόσων είναι θεϊκή. Οι άνθρωποι τότε πίστευαν πως οι επιδημίες παρουσιάζονταν επειδή το ήθελαν οι θεοί. Τους είπε ότι τις δημιουργούν: το μολυσμένο νερό, η ακαθαρσία, τα ποντίκια, οι άρρωστοι που έρχονταν σε επαφή με την υπόλοιπη κοινωνία. Έδινε μεγάλη σημασία στην προετοιμασία του ασθενούς και του χειρουργείου πριν την επέμβαση. Πολύ σημαντικός για τον Ιπποκράτη ήταν και ο χαρακτήρας του γιατρού. Οι μαθητές του όφειλαν να είναι σοβαροί και σεμνοί, αφιλοκερδείς, δίκαιοι και να αναγνωρίζουν τα λάθη τους. Να είναι ταπεινοί και να μην αποκαλύπτουν ποτέ τα μυστικά των ασθενών τους…
Ο ΟΡΚΟΣ ΤΟΥ ΙΠΠΟΚΡΑΤΗ: Είναι ο όρκος των ιατρών και αναφέρεται στην ηθική διάσταση του λειτουργήματός τους. Αποτελεί ένα αθάνατο κλασικό κείμενο. Αποτελείται από μία μόνο σελίδα και είναι ο καταστατικός χάρτης της ιατρικής ηθικής και της επαγγελματικής δεοντολογίας. Θα παραθέσω δύο σημεία του: α) «Θα χρησιμοποιώ τη θεραπεία για να βοηθήσω τους ασθενείς κατά τη δύναμη και την κρίση μου, αλλά ποτέ για να βλάψω ή να αδικήσω. Ούτε θα δίνω θανατηφόρο φάρμακο σε κάποιον που θα μου το ζητήσει, ούτε θα του κάνω μια τέτοια υπόδειξη»… β) «Σε όσα σπίτια πηγαίνω θα μπαίνω για να βοηθήσω τους ασθενείς και θα απέχω από οποιαδήποτε εσκεμμένη βλάβη και φθορά και ιδίως από γενετήσιες πράξεις με άνδρες και γυναίκες, ελεύθερους και δούλους…. αυτά που δεν πρέπει να μαθευτούν παραέξω, δεν θα τα κοινοποιώ, θεωρώντας τα θέματα αυτά μυστικά
ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ και ΕΠΩΦΕΛΕΙΣ ΥΠΟΔΕΊΞΕΙΣ ΤΟΥ: 1)«Το ανθρώπινο σώμα είναι το καλύτερο έργο τέχνης». 2) «Ανάμεσα στη φιλοσοφία και την ιατρική δεν υπάρχει μεγάλη διαφορά«. 3) «Είναι αδύνατον να ξέρει την ιατρική, όποιος δεν ξέρει ακριβώς τι είναι ο άνθρωπος». 4) «Το σώμα μας έχει τάσεις αποθεραπείας. Ύψιστη σημασία έχουν: η διατροφή, η κίνηση, το περιβάλλον, ο τρόπος ζωής και ο τρόπος σκέψης». 5) «Πριν θεραπεύσεις κάποιον, ρώτα τον αν είναι πρόθυμος ν’ αφήσει όλα όσα τον έκαναν πριν να αρρωστήσει». 6) «Η τροφή σου ας είναι το φάρμακό σου και φάρμακό σου ας είναι η τροφή σου». 7) «Kάλλιον το προλαμβάνειν ή το θεραπεύειν». 8) «Καρτερία είναι να υπομένεις πόνους και λύπες για κάτι καλό». 9) «Οπόσα φάρμακα ουκ ιήται, σίδηρος ιήται» (όποια νοσήματα δεν τα γιατρεύουν τα φάρμακα, τα γιατρεύει το χειρουργικό νυστέρι)……
ΤΟ ΓΝΩΜΙΚΟ ΠΟΥ ΣΥΝΟΨΙΖΕΙ ΤΗΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΙΠΠΟΚΡΑΤΗ: «Ο βίος βραχύς, η τέχνη μακρά, ο καιρός οξύς, η πείρα σφαλερή, η κρίσης χαλεπή» = «η ανθρώπινη ζωή είναι σύντομη, η επιστήμη της ιατρικής ατελείωτη, ο χρόνος λίγος, η πείρα λαθεμένη, η απόφαση γεμάτη ευθύνες». Το χρονικό διάστημα του ανθρώπου πάνω στη γη κρατά λίγο. Ο Ιπποκράτης προσπαθούσε να κάνει την παραμονή αυτή πιο υποφερτή ανακουφίζοντας τον άνθρωπο από τον πόνο, την αρρώστια και τον φόβο….
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
