Η ομόνοια και σύμπνοια δεν είναι ίδιον της ελληνικής φυλής και σε κάποιες περιπτώσεις που αυτό συνέβη σε ανώτερο πολιτικό ή πάνδημο κοινωνικό επίπεδο, οι συνέπειες ήταν καταστροφικές. Ορισμένα παραδείγματα είναι τρανταχτά. Οι εμφύλιοι πόλεμοι κατά τη διάρκεια της ελληνικής επανάστασης διεύρυναν την υποτέλεια στις Μεγάλες Δυνάμεις, ενώ ο εθνικός διχασμός καλλιέργησε όλες εκείνες τις δυσμενείς συνθήκες που οδήγησαν στη Μικρασιατική Καταστροφή. Τη γερμανική κατοχή ακολούθησε ο αδελφοκτόνος πόλεμος, ενώ στη σύγχρονη ιστορία, η αποτυχία συνεννόησης των πολιτικών δυνάμεων επιτάχυνε τη διαδικασία της πτώχευσης και επιδείνωσε τις επιπτώσεις της.
Φυσικά, υπήρξαν και εξαιρέσεις. Η ομοψυχία στους Περσικούς και Βαλκανικούς Πολέμους και η μαζική απήχηση του (δικτατορικού πάντως) «ΟΧΙ» στους Ιταλούς το 1940, είναι τα πιο λαμπρά δείγματα, τέτοια που πυροδότησαν «θαύματα» από τους Έλληνες.
Ως κρούσμα ομοφωνίας, με άμεσα θετικά αποτελέσματα, έχουν μείνει στη συλλογική συνείδηση και οι χειρισμοί της ελληνικής πλευράς στο «ψυχρό» επεισόδιο με την Τουρκία το 1976.
Και έχουν μείνει ως τέτοιο εξαιτίας των υπαινιγμών και διαρροών του Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος εμμέσως πλην σαφώς είχε υποστηρίξει ότι η ιστορική φράση «Βυθίσατε το Χόρα» (που πάντως δεν διατυπώθηκε έτσι) ειπώθηκε κατόπιν συνεννόησης με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Ο ιδρυτής της ΝΔ ήταν τότε πρωθυπουργός και ο Παπανδρέου ηγέτης του τρίτου σε δύναμη κόμματος στη Βουλή, με 12 έδρες. Στις εκλογές του 1974 το νεοσύστατο ΠΑΣΟΚ είχε λάβει το 13,58% των ψήφων, η ΝΔ το 54,37% και η Ένωσις Κέντρου – Nέες Δυνάμεις το 20,42%.
Στις 6 Αυγούστου 1976, το τουρκικό ωκεανογραφικό σκάφος «MTA Sismik 1», γνωστό και ως «Χόρα», ξεκίνησε έρευνες για τον εντοπισμό πετρελαίου σε επίμαχες περιοχές της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου. Επρόκειτο για μια ευθεία αμφισβήτηση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Η ελληνική κυβέρνηση έθεσε σε αυξημένη ετοιμότητα τις ένοπλες – και δη ναυτικές – δυνάμεις και προσέφυγε στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και μονομερώς στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Προτού συμβούν αυτά, αντιπολιτευτικές δυνάμεις, μεταξύ των οποίων το ΠΑΣΟΚ, έκαναν λόγο για εθνική ταπείνωση και ο ίδιος ο Ανδρέας Παπανδρέου κατέφυγε στην εξής δήλωση:
«Εφόσον παραβιάζονται τα σύνορα μας, γιατί η κυβέρνηση δεν έδωσε την άμεση ελληνική απάντηση στην τουρκική επιβολή; Γιατί δεν εβύθισε το Χόρα;»
Φυσικά η Ελλάδα δεν χρειάστηκε να φτάσει στα άκρα, η κρίση εκτονώθηκε με την οικειοθελή, εκ μέρους των Τούρκων, αποχώρηση του ωκεανογραφικού από τα ελληνικά ύδατα.
Τέσσερα χρόνια αργότερα και ενώ το ΠΑΣΟΚ βρισκόταν στο κατώφλι της εξουσίας, έχοντας αναδειχθεί από τις εκλογές του 1977 αξιωματική αντιπολίτευση, ο Παπανδρέου υπονόησε στη Βουλή ότι η συγκεκριμένη δήλωση δεν ήταν προϊόν αμιγώς δικής του πρωτοβουλίας.
Όταν ο Ευάγγελος Αβέρωφ, που ήταν τότε υπουργός Εθνικής Άμυνας, υπεραμύνθηκε των χειρισμών της κυβέρνησης στα εθνικά θέματα με μια μορφή προς το ΠΑΟΚ («όποιος θέλει παραπάνω θέλει πολιτική του “Βυθίσατε το Χόρα”. Θέλει πολιτική καταρρίψεων»), ο Ανδρέας πήρε το λόγο και προειδοποίησε ότι αν συνεχιστούν οι επικρίσεις θα αναγκαστεί να μιλήσει.
«Σε ότι αφορά το περίφημο “Βυθίσατε το Χόρα”. Έχω δεχθεί πολλές φορές τα πυρά και της κυβέρνησης και του Τύπου πάνω σε αυτό το σύνθημα. Είμαι δυστυχώς δεσμευμένος και δεν είμαι σε θέση να μιλήσω, οποιαδήποτε φθορά κι αν αυτό επιφέρει, γιατί σέβομαι κοινές αποφάσεις σε κρίσιμα θέματα. Παραπέρα δεν είμαι σε θέση να πω, αλλά είμαι υποχρεωμένος, αν δεν σταματήσει αυτή η ιστορία, κάποτε να παραβιάσω τον λόγο μου και να μιλήσω».
Προφανώς ο Παπανδρέου εννοούσε ότι θα παραβιάσει το λόγο του απέναντι στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, με τον οποίο είναι γεγονός ότι είχε τηλεφωνική επικοινωνία λίγες ώρες προτού προβεί στην επίμαχη δήλωση το 1976. Η ιδέα ήταν να χρησιμοποιήσει ο πρωθυπουργός τη δήλωση ως μοχλό πίεσης από την αντιπολίτευση τόσο προς τους Τούρκους, όσο και προς τον διεθνή «διαιτητικό» παράγοντα, στέλνοντας το μήνυμα ότι δεν γινόταν να υποχωρήσει σπιθαμή από τις θέσεις του.
Ο εκ των στενότερων συνεργατών του Καραμανλή, Πέτρος Μολυβιάτης, είχε διαψεύσει ότι οι δύο πολιτικοί ηγέτες είχαν συνεννοηθεί αποσκοπώντας να τρομάξει η Τουρκία, διαφορετική όμως ήταν η μαρτυρία του Θεόδωρου Κατσανέβα. Επικαλούμενος ιδιωτική συζήτηση με τον Ανδρέα το 1982, το πρώην ιστορικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ έχει αναφέρει, χρόνια μετά, ότι ο ηγέτης της παράταξης του είχε εκμυστηρευτεί πως «ναι, υπήρχε συνεννόηση με τον Καραμανλή για το “Χόρα”, όπως και για άλλα εθνικά θέματα».
Συμπλήρωσε τότε πως δεσμεύτηκε στον συνομιλητή του ότι αυτό δεν θα έπρεπε να αναφερθεί, ούτε δημόσια, ούτε ιδιωτικά.
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής δεν αναφέρθηκε ποτέ στο παρασκήνιο της κρίσης του ’76 κι έτσι δεν υπάρχει επιβεβαίωση από τη δική του πλευρά. Μοιάζει όμως με τέτοια η μη διάψευση μετά τη σχετική αναφορά του Ανδρέα Παπανδρέου στη βουλή τον Μάιο του 1980.
Πηγή: menhouse.gr
Ακολουθήστε το στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.