Γράφει ο Eυάγγελος Μπαλντούνης
Καθηγητής φιλόλογος – συγγραφέας – ιστορικός ερευνητής
Κάθε χρόνο και κατά τον μήνα Σεπτέμβριο, διοργανώνεται στα Φάρσαλα η «Γιορτή Χαλβά». (φέτος η γιορτή θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 13 Σεπτεμβρίου 2025).
ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΑΠΟ ΠΟΙΟΥΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΖΕΤΑΙ Η ΓΙΟΡΤΗ: Πλήθος κόσμου δίνει το «παρών» σε όλες τις εκδηλώσεις αυτής της Γιορτής Χαλβά, έναν θεσμό που κάθε χρόνο αποτελεί σημαντικό γεγονός για την περιοχή. Προβάλλονται ταυτοχρόνως τα τοπικά παραδοσιακά προϊόντα, πραγματοποιούνται πολιτιστικές δράσεις, συναυλίες και φυσικά περίοπτη θέση κατέχει ο θρυλικός χαλβάς. Είναι το πιο περιλάλητο και αγαπητό προϊόν των Φαρσάλων, που συνδέεται στενά με την ιστορία και την παράδοση της πόλης. Είναι λοιπόν μια γιορτή αφιερωμένη στον χαλβά Φαρσάλων, ένα προϊόν που για πολλούς αιώνες παράγεται στον τόπο αυτό.
Ο σαπουνέ χαλβάς είναι ένα κομμάτι της ιστορίας της πόλης. Είναι από τα ισχυρότερα brand name στην Ελλάδα, και όχι μόνον. Αλήθεια υπάρχει Έλληνας εντός και εκτός των συνόρων μας που να μην γνωρίζει, να μην έχει ακουστά την φήμη του Χαλβά Φαρσάλων; Αυτή η φιέστα είναι το ελάχιστο που κάνει ο Δήμος κάθε χρόνο. Να αναδεικνύει την ονομαστή αυτή παραγωγή, αλλά και να προωθεί τα παραδοσιακά προϊόντα της περιοχής και να προσελκύει πλήθος επισκεπτών. Ο Δήμος Φαρσάλων, θέλοντας να αναδείξει την αξία του τοπικού προϊόντος το οποίο είναι συνυφασμένο στενά με την ιστορία του τόπου, εδώ και δεκαεννέα χρόνια, διοργανώνει αυτή τη δραστηριότητα. Φροντίζουν για τη διεξαγωγή της εκτός του δήμου Φαρσάλων, ο Σύλλογος Χαλβαδοποιών – Ζαχαροπλαστών, η Περιφέρεια Θεσσαλίας και το Επιμελητήριο Λάρισας, που όλοι τους κάθε χρόνο καταφέρνουν να δίνουν ζωή σε αυτή τη σπουδαία εκδήλωση. Από το 2005 η οργανωμένη αυτή ενέργεια έχει εξελιχθεί σε ένα σημείο αναφοράς για τα Φάρσαλα.
ΠΟΙΟΙ ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ «ΓΙΟΡΤΗΣ ΧΑΛΒΑ»: Ο χαλβάς είναι το διασημότερο τοπικό προϊόν της πόλης των Φαρσάλων και ταξιδεύει το όνομα της πολύ πιο μακριά από τα σύνορα της Ελλάδας. Σπάνια ένα προϊόν ταυτίζεται με την περιοχή, στην οποία παράγεται, κι αυτό συμβαίνει εδώ στα Φάρσαλα με τον χαλβά. Χαλβάς και Φάρσαλα είναι έννοιες ταυτόσημες και άρρηκτα συνενωμένες.
Οι συγκεκριμένες επιδιώξεις των εκδηλώσεων: 1) Η προβολή του φημισμένου χαλβά Φαρσάλων ως ένα τοπικό αγαθό το οποίο αποτελεί παραδοσιακό προϊόν της άυλης πολιτιστικής μας κληρονομιάς. 2) Η διατήρηση και η διάδοση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς μέσω των οργανωμένων δραστηριοτήτων που λαμβάνουν χώρα στις τρεις ημέρες που διαρκεί η γιορτή. Αυτές βοηθούν και στην ανάπτυξη εμπορικών και επαγγελματικών σχέσεων, όπως την προώθηση προϊόντων τοπικών παραγωγών και επιχειρήσεων.
ΟΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΠΟΙΚΙΛΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ: Στο πλαίσιο της εκάστοτε Γιορτής Χαλβά, λαμβάνει χώρα και η Έκθεση Τοπικών Προϊόντων από παραγωγούς σε περίπτερα που διαθέτει ο Δήμος. Στην εν λόγω έκθεση συμμετέχουν, επίσης επιχειρήσεις, σύλλογοι, φορείς και οργανώσεις. Σε όλη τη διάρκεια των εκδηλώσεων λειτουργούν:
α) εργαστήριο παρασκευής Χαλβά Φαρσάλων,
β) περίπτερο όπου θα προσφέρεται το φημισμένο προϊόν,
γ) περίπτερο πώλησης του παραδοσιακού προϊόντος,
δ) περίπτερα τοπικών παραγωγών και
ε) περίπτερα συλλόγων και φορέων.
ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΧΑΛΒΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ και ΚΟΙΝΩΝΙΑ: Ο σαπουνέ Χαλβάς Φαρσάλων είναι από τα ισχυρότερα διατροφικά «brand» (μάρκα, σήμα)πανελλαδικά και όχι μόνον. Είναι ένα προϊόν που όσο κι αν έχει επιχειρηθεί, είναι αδύνατο να αντιγραφεί. Βλέπετε ο τρόπος με τον οποίο οι Φαρσαλινοί χαλβαδοποιοί τον παρασκευάζουν, αλλά και τα αγνά προϊόντα, ήταν και παραμένει το μεγάλο μυστικό από τα βάθη των αιώνων, που έκαναν τον χαλβά Φαρσάλων ξακουστό μέχρι τις ημέρες μας. Πρόκειται για ένα γλύκισμα που έχει ταυτιστεί με τα Φάρσαλα, τόσο στη συνείδηση των Ελλήνων, όσο και στην παράδοση του τόπου μας. Ο χαλβάς Φαρσάλων αποτελεί κομμάτι της τοπικής πολιτιστικής κληρονομιάς συνδέοντας το παρελθόν με το παρόν μας, λειτουργώντας ως γέφυρα που ενώνει με την παράδοση και την κοινωνική ζωή.
Η περίφημη αυτή Γιορτή Χαλβά, μεταξύ άλλων περιλαμβάνει και ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις. Είναι δράσεις που ενισχύουν το αίσθημα της κοινωνικής αλληλεγγύης, κινητοποιούν και ενώνουν. Μεγάλη είναι η αξία των καθιερωμένων τριήμερων εκδηλώσεων, για την ανάδειξη του φημισμένου χαλβά, αφού μας φέρνουν κοντά, μας θυμίζουν την αξία της συνύπαρξης, της από κοινού δράσης , όπως και την αξία όλων όσων συνιστούν τον πολιτισμό μας. Το τοπικό αυτό προϊόν κατόρθωσε να έχει λοιπόν ένα ισχυρό brade name και μια αναγνωρισιμότητα ανά την Ελλάδα, που λίγα προϊόντα τέτοιου τύπου διαθέτουν. Οι παραγωγοί του που με κόπο και αγάπη συνεχίζουν αυτή την τέχνη, αξίζουν τον θαυμασμό και τη στήριξή μας, αφού αυτοί είναι που κρατούν ζωντανή τη σχετική παράδοση.
Η ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΚΑΙ ΕΠΩΦΕΛΗΣ ΠΙΣΤΟΠΟIΗΣH ΤΟΥ: Νέα δεδομένα για τον χαλβά Φαρσάλων έχει δημιουργήσει η πρωτοβουλία της Περιφέρειας Θεσσαλίας, να γίνει πλέον ο χαλβάς ένα πιστοποιημένο προϊόν αντίστοιχο του ΠΟΠ. Ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας Δημήτρης Κουρέτας κατά τον χαιρετισμό του στη 17η γιορτή χαλβά στα Φάρσαλα (Σεπτέμβριος 2024), παρέδωσε στον Δήμαρχο Μάκη Εσκίογλου τον ολοκληρωμένο φάκελο από την Περιφέρεια για την πιστοποίηση του προϊόντος. Η κύρωση της γνησιότητας αυτού του πολύτιμου και φημισμένου αγαθού, θα δώσει ώθηση και νέα πνοή στην τοπική οικονομία. Θα οδηγήσει στην αναβάθμιση αυτού του παραδοσιακού προϊόντος, που μετρά αιώνες παρασκευής και θα ενισχύσει την εξωστρέφεια και την προώθησή του στις αγορές. Το γεγονός της πιστοποίησης του πολύτιμου και φημισμένου χαλβά, θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα του προϊόντος, θα το προστατεύσει από απομιμήσεις, θα δώσει ώθηση και νέα πνοή στην τοπική οικονομία και θα του δώσει προστιθέμενη αξία στις διεθνείς αγορές. Έτσι ο Χαλβάς Φαρσάλων θα μπορέσει να αποκτήσει τη θέση που του αξίζει όχι μόνο στην ελληνική αγορά αλλά και στο εξωτερικό, προβάλλοντας τα Φάρσαλα ως κέντρο παραγωγής ενός προϊόντος υψηλής ποιότητας και γευστικής αξίας. Η πιστοποίηση προϊόντων ως Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης ή Προϊόντων Γεωγραφικής Ένδειξης, είναι ο μόνος δρόμος για να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα της τοπικής παραγωγής και να επιτευχθεί η ανάταση της οικονομίας της συγκεκριμένης γεωγραφικής περιοχής. Οι άνθρωποι του μόχθου το αξίζουν. Πλέον, το τοπικό αυτό προϊόν μεγάλης διατροφικής αξίας και «με τη βούλα», αφού θα διαθέτει ονομαστική προέλευση, μπορεί να ανοίξει ακόμη μεγαλύτερους δρόμους για την περαιτέρω καθιέρωσή του τόσο στην εγχώρια, όσο και στις διεθνείς αγορές, προσδίδοντας υπεραξίες στην τοπική κοινωνία και τους παραγωγούς μας.
ΧΑΛΒΑΣ ΦΑΡΣΑΛΩΝ, ΕΝΑΣ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΟΣ ΘΗΣΑΥΡΟΣ: Ο χαλβάς Φαρσάλων αναδεικνύεται ως ένα προϊόν με εξαιρετική διατροφική αξία. Ο χαλβάς δεν είναι απλά ένα γλυκό, αλλά ένα προϊόν με ιστορία που ξεπερνά τα 600 χρόνια. Μία πρόσφατη επιστημονική μελέτη αποκάλυψε ότι τα συστατικά του, όπως το γίδινο βούτυρο και το νισεστέ, τον καθιστούν έναν θρεπτικό θησαυρό. Τα λιπαρά από το γίδινο βούτυρο μοιάζουν με εκείνα του μητρικού γάλακτος του ανθρώπου, ενώ οι πρωτεΐνες του νισεστέ προσφέρουν υψηλή διατροφική αξία στον άνθρωπο. Επιπλέον ο χαλβάς έχει υποστηρικτές υγείας που συμβάλλουν στην προστασία του καρδιαγγειακού συστήματος και παρέχει σημαντικά ιχνοστοιχεία. Ο χαλβάς είναι ένα προϊόν που πρέπει να παραμείνει στα Φάρσαλα. Έχει σημασία η τοπικότητα και η παραδοσιακή μέθοδος παραγωγής. Η μοναδική υφή και γεύση του χαλβά οφείλεται σε ένα ειδικό πλέγμα που δημιουργείται κατά τη διάρκεια του ψησίματος και δεν μπορεί να αναπαραχθεί με άλλες μεθόδους, εκτός από τους τεχνίτες που γνωρίζουν τη συνταγή. Τον χαρακτηρίζει η μοναδικότητα της παραγωγικής διαδικασίας και των συστατικών του.
ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΕΙΕΣ: Η γιορτή χαλβά μπορεί και πρέπει να αναπτυχθεί ακόμη περισσότερο. Να »ταξιδέψει» και εκτός Φαρσάλων, στις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας, για να προβληθεί τόσο το ίδιο το προϊόν, όσο και οι παραδόσεις που το συνοδεύουν. Έτσι ο φαρσαλινός χαλβάς θα μπορέσει να αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερη φήμη και να συνεισφέρει ακόμα πιο δυναμικά στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής. Οι κάτοικοι και οι επισκέπτες της πόλης, θα έχουν την ευκαιρία, να δοκιμάσουν το φημισμένο τοπικό προϊόν που προσφέρεται δωρεάν, αλλά και ποικίλες παραγωγές από τοπικούς καλλιεργητές και επαγγελματίες. Επίσης θα υπάρχει η δυνατότητα να παρακολουθήσουν πληθώρα μουσικοχορευτικών εκδηλώσεων. Η «Γιορτή Χαλβά» έχει καταστεί θεσμός, για την επαρχία Φαρσάλων και τον Νομό Λάρισας, καθώς αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη απήχηση. Η Γιορτή Χαλβά είναι μια εκδήλωση η οποία φέρνει τα Φάρσαλα στο επίκεντρο, προάγει τα τοπικά προϊόντα και αυξάνει την επισκεψιμότητα της περιοχής. Αυτή η φιέστα αποτυπώνει την ταυτότητα της πόλης των Φαρσάλων. Οι γιορτές των τοπικών προϊόντων, στηρίζουν την τοπική οικονομία, ανοίγουν νέους ορίζοντες και προοπτικές για την ανάπτυξη της παραγωγικής δυνατότητας της περιοχής. Πρώτα ο Τόπος μας και οι Άνθρωποί μας.
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.