Του Δρ. Αλέξανδρου Μπρότη*
Η 5η Σεπτεμβρίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα για τις Κακώσεις Νωτιαίου Μυελού, μια σημαντική πρωτοβουλία με διπλό στόχο: να ευαισθητοποιήσει το κοινό για τη σοβαρότητα αυτών των νευρολογικών βλαβών και να προωθήσει την έρευνα, την πρόληψη και την αποκατάσταση. Οι κακώσεις αυτές αποτελούν μια ιδιαίτερα σύνθετη ιατρική κατάσταση με βαθιές επιπτώσεις στην καθημερινή λειτουργικότητα και την αυτονομία των πασχόντων, καθιστώντας τις ένα κρίσιμο ζήτημα δημόσιας υγείας.
Οι κακώσεις του νωτιαίου μυελού προκύπτουν συνήθως από εξωτερικούς τραυματισμούς. Οι κυριότερες αιτίες περιλαμβάνουν τα τροχαία ατυχήματα, τις πτώσεις, τους αθλητικούς τραυματισμούς και τις πράξεις βίας. Οι καταστάσεις αυτές προκαλούν πρωτογενείς και δευτερογενείς βλάβες. Η πρωτογενής βλάβη συμβαίνει ακαριαία, κατά τη στιγμή του τραυματισμού, και αφορά την καταστροφή των νευρικών κυττάρων και των ινών τους. Αντίθετα, η δευτερογενής βλάβη εκδηλώνεται τις επόμενες ώρες ή ημέρες, μέσω μιας σειράς βιοχημικών διεργασιών (ισχαιμία, φλεγμονή) που επιδεινώνουν την αρχική βλάβη, καθιστώντας την μη αναστρέψιμη. Η πλήρης κατανόηση αυτών των μηχανισμών είναι καθοριστική για την ανάπτυξη νέων θεραπευτικών προσεγγίσεων.
Η πρόληψη αποτελεί την πιο αποτελεσματική στρατηγική για τη μείωση της συχνότητας των κακώσεων. Αυτό περιλαμβάνει την υιοθέτηση συμπεριφορών ασφαλείας, όπως η χρήση ζώνης ασφαλείας, η αποφυγή ριψοκίνδυνων πρακτικών (π.χ. επικίνδυνη οδήγηση με δίτροχα οχήματα) και η λήψη μέτρων για την πρόληψη πτώσεων. Η εκπαίδευση του κοινού και η ευαισθητοποίηση για τους κινδύνους των τροχαίων και των πτώσεων, μέσω εκστρατειών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων, είναι εξίσου σημαντικές. Επιπλέον, η προώθηση ασφαλέστερου περιβάλλοντος σε σπίτια, χώρους εργασίας και δημόσιους χώρους μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο.
Η αντιμετώπιση μιας κάκωσης του νωτιαίου μυελού απαιτεί μια πολυδιάστατη προσέγγιση. Αρχικά, είναι απαραίτητη η άμεση σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης, συχνά με κηδεμόνα ή χειρουργική επέμβαση. Ακολουθεί το μακρύ ταξίδι της αποκατάστασης, με εντατική φυσικοθεραπεία, εργοθεραπεία και ψυχολογική υποστήριξη, με απώτερο στόχο τη μέγιστη λειτουργική ικανότητα και την κοινωνική επανένταξη.
Παράλληλα, η επιστημονική κοινότητα διερευνά συνεχώς καινοτόμες μεθόδους για την αποκατάσταση της νευρικής λειτουργίας. Η σύγχρονη έρευνα επικεντρώνεται σε προηγμένες θεραπείες, όπως η γονιδιακή θεραπεία και η νευροτροποποίηση, ή ακόμα τεχνικές οι οποίες αξιοποιούν προηγμένα τεχνολογικά συστήματα, όπως οι εξωσκελετοί.
Πέρα από την ιατρική τους διάσταση, οι κακώσεις νωτιαίου μυελού θέτουν σημαντικές κοινωνικές προκλήσεις. Η διασφάλιση της προσβασιμότητας, η ενσωμάτωση στην αγορά εργασίας και η εξάλειψη των κοινωνικών στερεοτύπων είναι απαραίτητες για την πλήρη συμμετοχή των ατόμων με κακώσεις νωτιαίου μυελού στην κοινωνία. Η Παγκόσμια Ημέρα, της 5ης Σεπτεμβρίου, μας υπενθυμίζει ετησίως ότι η πρόοδος στον τομέα αυτό απαιτεί μια συντονισμένη προσπάθεια από την ιατρική κοινότητα, τους φορείς χάραξης πολιτικής και την κοινωνία στο σύνολό της, με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πασχόντων και την επιτάχυνση της έρευνας για μια αποτελεσματική θεραπεία.
* Ο Αλέξανδρος Μπρότης είναι Νευροχειρουργός, Επίκουρος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, MD, MSc, PhD Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Σπονδυλικής Στήλης (2025)
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
