Το δίχτυ τ΄ουρανού: Ο αστερισμός Δίκτυον (+ βίντεο)

Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου, συγγραφέα

ΓΕΝΙΚΑ: Το Δίκτυον [Λατ. Reticulum, συντ. Ret] είναι ένας αστερισμός που προτάθηκε από τον Lacaille το 1763. Είναι ένας μικρός νότιος αστερισμός με έκταση μόλις 113,9 τετ. μοίρες [82ος σε έκταση μεταξύ των 88 αναγνωρισμένων αστερισμών], που συνορεύει με τους αστερισμούς Ωρολόγιον, Ύδρος και Δοράς. Είναι αφανής από την Ελλάδα, εκτός από ένα ελάχιστο τμήμα του, που είναι ορατό στην Κρήτη. Πάντως είναι πλήρως ορατός σε γεωγραφικά πλάτη μεταξύ 23° Βόρεια και 90° Νότια. Είναι αλήθεια, χωρίς να αμφισβητείται η “πατρότητα” του αστερισμού από τον Lacaille, πως ο αστερισμός σημειώθηκε αρχικά από τον Isaak Habrecht του Αστεροσκοπείου του Στρασβούργου με το όνομα Ρόμβος [Rhombus]. Στο Δίκτυο αποδίδονται 23 ορατοί αστέρες [φ.μ.≤ 6,5].

ΟΙ ΦΩΤΕΙΝΟΤΕΡΟΙ ΑΣΤΕΡΕΣ: Επειδή όλοι οι αστέρες του Δικτύου είναι σχετικώς αμυδροί και ο αστερισμός πολύ νότιος, κανένας τους δεν έχει δικό του ιδιαίτερο όνομα. Ο α (άλφα) Δικτύου, με φαινόμενο μέγεθος 3,35, είναι ο φωτεινότερος όλων των αστέρων του Δικτύου. Πρόκειται για έναν αστέρα παρομοίου φάσματος με τον Ήλιο, αλλά λίγο ψυχρότερο απ’ αυτόν σε επιφανειακή θερμοκρασία. Ο β Δικτύου είναι ένας πορτοκαλί γίγαντας με φ.μ. 3,85. Οι γ και δ έχουν αντιστοίχως φαινόμενο μέγεθος 4,51 και 4,56. Ο ε [φ.μ. 4,44] είναι ένας πορτοκαλί υπογίγαντας που συνοδεύεται από ένα γιγάντιο πλανήτη με μάζα μεγαλύτερη από τη μάζα του Δία. Ο πλανήτης περιφέρεται γύρω από τον αστέρα μία φορά κάθε 424 ημέρες σε σχεδόν κυκλική τροχιά, σε μέση απόσταση από αυτόν 177 εκατομ. χιλιόμετρα. Η απόσταση του συστήματος από τη Γη ανέρχεται στα 59 έτη φωτός. Το ζεύγος ζ1 και ζ2 [φ.μ. 5,54 και 5,24], είναι κίτρινοι νάνοι σαν τον Ήλιο. Τέλος οι η και ι, έχουν αντιστοίχως φ.μ. 5,24 και 4,97.

ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΑ ΣΤΟΝ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟ: Επειδή ο αστερισμός βρίσκεται σε μία κατεύθυνση μακριά από το γαλαξιακό επίπεδο, είναι φυσικό να είναι πλούσιος σε μακρινούς γαλαξίες. Ο φωτεινότερος από αυτούς είναι ο ραβδωτός σπειροειδής NGC 1313 στο νοτιοδυτικό άκρο του αστερισμού, με φαινόμενο μέγεθος 8,70. Άλλοι σχετικώς φωτεινοί γαλαξίες είναι οι NGC 1574 (φ.μ 10,4), NGC 1543 (φ.μ 10,5) και NGC 1559 (φ.μ 10,6).