Γράφει ο Θεοφάνης Γέμτος – Γεωπόνος, ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, μέλος της Ε.Δ.Υ.ΘΕ.
Στις 10/7/25, πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα εκδηλώσεων του Ινστιτούτου Βιομηχανικών και Κτηνοτροφικών Φυτών η μερίδα με θέμα «Έρευνα και Καινοτομία στην υπηρεσία του αγρότη». Στόχος η παρουσίαση αποτελεσμάτων ερευνητικών προγραμμάτων στους αγρότες. Τα θέματα της ημερίδας ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέροντα αλλά δυστυχώς δεν μπόρεσα να τα παρακολουθήσω εξαιτίας άλλων υποχρεώσεων που είχα. Βρέθηκα όμως στο τέλος της ημερίδας σε ένα στρογγυλό τραπέζι που συζητήθηκαν τα αποτελέσματα κάποιων ερευνητικών έργων αλλά η συζήτηση οδηγήθηκε στο θέμα της συνεργασίας έρευνας και αγροτών (παραγωγής) και στις δυνατότητες συνεργασίας για επίλυση προβλημάτων.
Στο στρογγυλό τραπέζι συμμετείχαν οι:
Ματούλα Αϋφαντή Πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Δημητριακών Φαρσάλων “Φαρσάλων Γη
Αποστόλης Μούσιος Πρόεδρος Συνεταιρισμού Κιλελέρ
Δημήτρης Βλαχοστέργιος, Διευθυντής Ερευνών, Ινστιτούτο Βιομηχανικών και Κτηνοτροφικών Φυτών, ΕΛΓΟ Δήμητρα
Η συζήτηση ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα καθώς το πρόβλημα της σύνδεσης έρευνας και παραγωγής είναι πολύ σημαντικό για τη χώρα μας. Φαίνεται ότι η ερευνητική κοινότητα ασχολείται με τα θέματα που την ενδιαφέρουν ώστε να παράγει υλικό με βάση το οποίο κρίνεται ενώ οι αγρότες από τη μια πλευρά έχουν τη λογική να συνεχίσουμε όπως τα βρήκαμε και από την άλλη να δυσπιστεί στις προτάσεις των ερευνητών για αλλαγές στις καλλιεργητικές πρακτικές.
Η συμμετοχή αγροτικών οργανώσεων σε ερευνητικά προγράμματα είναι ένας τρόπος σύνδεσης και αυτό ήταν ένα μέρος της συζήτησης. Μέχρι σήμερα οι αγροτικές οργανώσεις μετέχουν σε προγράμματα που προτείνουν οι ερευνητικοί φορείς. Υπάρχει αντίθετη φορά δηλαδή οι αγροτικοί οργανισμοί να προτείνουν θέματα ερευνητικών προγραμμάτων; Ή ακόμα πιο σημαντικό, που έθεσε ο κ. Βλαχοστέργιος, θα ήταν διατεθειμένοι οι αγροτικοί φορείς να χρηματοδοτήσουν άμεσα έρευνα για θέματα που ενδιαφέρουν τα μέλη τους; Βεβαίως εδώ υπάρχει ένα θέμα μεγέθους και δυναμικότητας των οργανισμών των αγροτών στη χώρα μας. Μπορούν να διαθέσουν πιστώσεις για να καλύψουν το κόστος της έρευνας όπως αυτό γίνεται στην Ολλανδία που οι αγροτικοί συνεταιρισμοί είναι ιδιαίτερα ισχυροί; Η συζήτηση ήταν ενδιαφέρουσα και καλά θα κάνουν οι αγρότες να παρακολουθήσουν το βίντεο που πιστεύω ότι οι οργανωτές θα αναρτήσουν στο διαδίκτυο.
Εγώ θα σταματήσω στα θέματα που ανέφερε ο Αποστόλης για το συνεταιρισμό Κιλελέρ που ηγείται. Αναφέρθηκε σε ένα πρόγραμμα προώθησης καλλιέργειας λεβάντας που απέτυχε όταν λόγω covid δεν μπόρεσαν να το διαθέσουν στην αγορά και σε ένα πρόγραμμα με τη ρίγανη που εξελίσσεται ικανοποιητικά. Αναφέρθηκε σε ένα πρόβλημα που προέκυψε από ένα έντομο που φαίνεται να κάνει ζημιά στα άνθη της ρίγανης. Δύο θέματα κυρίαρχα στις προσπάθειες των αγροτών να αναπτύξουν καλλιέργειες υψηλής αξίας και άλλων χαρακτηριστικών (πχ λιγότερο απαιτητικών σε νερό) για προσαρμογή στις συνθήκες. Το πρώτο η εμπορία των προϊόντων. Δυσκολία στην οργάνωση της εμπορίας υπάρχει σε όλο τον πρωτογενή τομέα της χώρας. Δυστυχώς ο Έλληνας αγρότης αποφασίζει να καλλιεργήσει χωρίς να έχει εξασφαλίσει τη διάθεση του προϊόντος που θα παράγει. Αυτό οδηγεί σε αποτυχίες που τον απογοητεύουν. Το πρόβλημα είναι ότι οι διεθνείς αγορές αλλά κα οι αγορές των Ελληνικών σούπερ μάρκετ ζητούν ποσότητες που δεν μπορούν να προσφέρουν ακόμα και οι μικροί συνεταιρισμοί ή οι μικρές μεταποιητικές μονάδες. Ένα πρόβλημα των μικρών μονάδων είναι ότι δεν μπορούν να μελετήσουν τις αγορές που θα τοποθετήσουν τα προϊόντα τους ώστε να προετοιμαστούν έγκαιρα για να καλύψουν τη ζήτηση. Προετοιμασία σημαίνει από επιλογή καλλιεργειών, ποικιλίας και τεχνικής καλλιέργειας που παράγει μια ζητούμενη ποιότητα, χρόνους παραγωγής, συσκευασία, μεταφορά κλπ. Εκεί ακριβώς χρειάζεται βοήθεια ο αγρότης από την εκάστοτε Κυβέρνηση.
Το Υπουργείο Εξωτερικών (τα κατά τόπους προξενεία) θα έπρεπε να μελετά τις διεθνείς αγορές και το ΥΠΑΑΤ την εσωτερική ώστε να βοηθούν στις επιλογές. Να μελετούν δηλαδή τι ζητούν οι αγορές όχι ως ποσότητες που υπάρχουν σε κάποια στατιστική υπηρεσία αλλά τα χαρακτηριστικά των προϊόντων (χρώμα, μέγεθος, γεύση, συσκευασία κλπ). Και φυσικά ο εκάστοτε ΥΠΕΞ όταν επισκέπτεται ξένες χώρες να ασχολείται κα με τη διάθεση Ελληνικών προϊόντων. Προφανώς απαιτείται συνεργασία των δύο Υπουργείων. Υπάρχει κάτι τέτοιο στη χώρα; Ύπνος βαθύς.
Το δεύτερο θέμα είναι τι γίνεται με το έντομο που δημιουργεί πρόβλημα στη ρίγανη. Μπορεί ο Συνεταιρισμός να απευθυνθεί κάπου για να πάρει συμβουλές; Θα μου πείτε στο γεωπόνο του καταστήματος που πουλάει τα φυτοπροστευτικά προϊόντα μια και μόνο αυτοί έχουν μείνει να κάνουν τους συμβούλους των αγροτών. Έχει το κατάστημα τα εφόδια να δώσει ικανοποιητικές απαντήσεις. Ίσως ναι ίσως όχι. Τι λείπει; Ένα σύστημα γεωργικών εφαρμογών που θα συνέδεε το παραγωγό με το ΥΠΑΑΤ και με την έρευνα της χώρας. Ατυχώς οι Γεωπόνοι που υπηρετούν στο Δημόσιο ασχολούνται με τις επιδοτήσεις και την εφαρμογή της ΚΑΠ. Όχι με τη γεωργική παραγωγή. Τι θα έπρεπε να γίνει;
Ο Γεωπόνος Εφαρμογών της περιοχής θα μάθαινε το πρόβλημα και θα το μετέφερε στο ΥΠΑΑΤ. Μπορούσαν να δοθούν απαντήσεις από τους ειδικούς του Υπουργείου (αν υπάρχει κανείς). Αν δεν υπήρχαν απαντήσεις το ΥΠΑΑΤ θα έπρεπε να απευθυνθεί στους ερευνητές της χώρας (ΑΕΙ, ερευνητικά Κέντρα) μέσω διαδικτύου είναι τώρα πολύ εύκολο και αν και εκεί δεν υπήρχε σχετική εμπειρία να προκηρυχθεί ερευνητικό πρόγραμμα που να μελετήσει το πρόβλημα και να δώσει απαντήσεις. Έτσι θα συνδέονταν η παραγωγή με την έρευνα αμφίδρομα.
Φυσικά τα ερευνητικά προγράμματα δεν θα προκηρύσσονταν όταν θυμόταν η ΓΓ Έρευνας και Τεχνολογίας αλλά θα προκηρύσσονταν συστηματικά κάθε χρόνο, θα αξιολογούνταν σε ένα μικρό χρονικό διάστημα 2-3 μηνών και όχι ετών για να απατούν σε πραγματικά προβλήματα των αγροτών. Μια τέτοια οργάνωση θα βοηθούσε την Ελληνική παραγωγή όχι μόνο των αγροτικών προϊόντων αλλά και γενικότερα τη παραγωγή ανταγωνιστικών προϊόντων.
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
