Ιωάννα Γκανέτσα: Η γραφή ως καθρέφτης της ανθρώπινης ψυχής

«Ως δημιουργός έχω επιλέξει έναν δρόμο όπου το συναίσθημα και η ψυχική ανατομία βρίσκονται στο προσκήνιο. Δεν γράφω για να σοκάρω, να εντυπωσιάσω ή να προσφέρω εύκολη διασκέδαση, αλλά για να αγγίξω την αλήθεια του ανθρώπου»

Συνέντευξη στον Λάμπρο Αναγνωστόπουλο

Η Ιωάννα Γκανέτσα τα τελευταία χρόνια έχει καθιερωθεί στο αναγνωστικό κοινό ως μια συγγραφέας που κατά βάση ασχολείται στα βιβλία της με τα συναισθήματα που μπορεί να βιώσει κάποιος, κάνοντας ουσιαστικά ψυχογραφήματα. Μετά την επιτυχημένη πορεία του “Θείου Δώρου”, πρόσφατα κυκλοφόρησε το δεύτερο βιβλίο της από τις Εκδόσεις “Bell” με τίτλο “Όπου κι αν είσαι”.

Ένα βιβλίο το οποίο συζητήθηκε αρκετά από την πρώτη στιγμή της έκδοσής του, καθώς από τη μια έγινε το προηγούμενο διάστημα παρουσίαση μέσα σε κρουαζιερόπλοιο, από την άλλη στο κλείσιμο της 24ης Έκθεσης Βιβλίου Λάρισας, μίλησαν μπροστά από το περίπτερο του βιβλιοπωλείου “Άνεμος” για το βιβλίο της και για την ίδια ο Δήμαρχος Λαρισαίων, Θανάσης Μαμάκος και ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας, Δημήτρης Κουρέτας. “Έχω μέσα μου δεσμευτεί σε έναν σκοπό: να γράφω ιστορίες που δεν είναι απλώς αφηγήσεις, αλλά καθρέφτες της ανθρώπινης ψυχής”, τονίζει μεταξύ άλλων η ίδια, μιλώντας στη larissanet.

Αναλυτικά η συνέντευξη:

Ο τίτλος του βιβλίου μοιάζει να είναι κάπως φορτισμένος συναισθηματικά. Ποιο είναι το νόημα πίσω από το «Όπου κι αν είσαι»;

Το νόημα πίσω από το «Όπου κι αν είσαι» δεν είναι απλώς γεωγραφικό. Είναι υπαρξιακό, συναισθηματικό και βαθιά συμβολικό. Ο τίτλος λειτουργεί σαν ψίθυρος αγάπης που διασχίζει χρόνο και απόσταση. Σαν υπόσχεση, σαν κάλεσμα, σαν ψυχή που ταξιδεύει και δεν ξεχνά. Ο ήρωάς μου, Νικόλας, πρώην καπετάνιος, επιστρέφει στο κρουαζιερόπλοιο «The World» ως επιβάτης για να εκπληρώσει την τελευταία επιθυμία του μεγάλου του έρωτα, της Ανδριάνας, να σκορπίσει τις στάχτες της σε μέρη που είχαν ταξιδέψει μαζί. Στο ταξίδι του πένθους, γνωρίζει τη Μόνικα, μια εσωστρεφή μα εκρηκτική καλλιτέχνιδα που κουβαλά τα δικά της φαντάσματα. Μαζί, ξεκινούν ένα απρόβλεπτο ταξίδι στις θάλασσες και στα εσωτερικά τοπία τους. Από την Ευρώπη και τη Λατινική Αμερική μέχρι την Άπω Ανατολή και τις πολικές χώρες, το «Όπου κι αν είσαι» εξερευνά με βαθιά ευαισθησία τη συνύπαρξη χαράς και λύπης, τα ίχνη που αφήνει η απώλεια, τις μνήμες που δεν ξεθωριάζουν και τις δυνάμεις που γεννιούνται όταν δύο ψυχές συναντηθούν στα πιο απίθανα μέρη. Είναι μια τρυφερή και στοχαστική αφήγηση για τη λύπη που μεταμορφώνεται και για τη βαθιά ανθρώπινη ανάγκη να μην ξεχάσουμε αλλά να προχωρήσουμε – όπου κι αν είμαστε. Ο τίτλος του βιβλίου είναι μια φράση που αφορά όλους μας. Γιατί όλοι έχουμε κάποιον «όπου κι αν είσαι» στη ζωή μας – κάποιον που χάσαμε, κάποιον που ψάχνουμε, κάποιον που δεν ξεχάσαμε.

Γνωρίζω πως για κάθε βιβλίο που γράφετε, υπάρχει και ένα διάστημα έρευνας που έχει προηγηθεί. Υπήρξαν δυσκολίες κατά την έρευνά σας;

Ναι, υπήρξαν αρκετές προκλήσεις κατά την έρευνα, κυρίως λόγω της ιδιαιτερότητας του ταξιδιού που κάνει ο ήρωάς μου: πρόκειται για μια τελετουργική διαδρομή με κρουαζιερόπλοιο, με στάσεις σε συγκεκριμένα λιμάνια του κόσμου όπου σκορπά τις στάχτες της αγαπημένης του. Έπρεπε να εντοπίσω ποια λιμάνια ήταν εφικτό να συμπεριληφθούν σε μια τέτοια διαδρομή, πώς θα μπορούσε ο ήρωας να μετακινηθεί στο εσωτερικό κάθε τόπου μετά την αποβίβαση, πόσος χρόνος θα απαιτούνταν σε κάθε στάση και ποιοι γεωγραφικοί, νομικοί ή συναισθηματικοί συμβολισμοί θα συνόδευαν αυτές τις πράξεις.

Η μεγαλύτερη δυσκολία, όμως, ήταν να συνδυάσω τον ρεαλισμό του ταξιδιού με το βάθος του συναισθηματικού φορτίου. Δεν ήθελα απλώς να είναι ένας χάρτης – ήθελα κάθε στάση να μιλά στην ψυχή του αναγνώστη. Η έρευνά μου δεν αφορούσε απλώς διαδρομές και λιμάνια· αφορούσε αποχαιρετισμούς, τόπους μνήμης. Έπρεπε να χαρτογραφήσω έναν χάρτη πένθους, να βρω πού θα μπορούσε να σταθεί ο ήρωάς μου για να σκορπίσει τις στάχτες της αγαπημένης του, όχι μόνο με σεβασμό, αλλά και με νόημα. Δεν ήταν, λοιπόν, απλώς μια έρευνα· ήταν ένα ταξίδι που έπρεπε πρώτα να κάνω εγώ, για να μπορέσει να το ζήσει ο ήρωάς μου.

Πώς θα περιγράφατε τη λογοτεχνία και τη γραφή στη ζωή σας; Αποτελεί καταφύγιο, εργαλείο έκφρασης, τρόπο αντίληψης των πραγμάτων; Όλα μαζί ίσως;

Η συγγραφή είναι κάτι παραπάνω από ένα επάγγελμα ή χόμπι. Είναι τρόπος ζωής και αναπνοής –άρα και καταφύγιο. Ως δημιουργός έχω επιλέξει έναν δρόμο όπου το συναίσθημα και η ψυχική ανατομία βρίσκονται στο προσκήνιο. Δεν γράφω για να σοκάρω, να εντυπωσιάσω ή να προσφέρω εύκολη διασκέδαση, αλλά για να αγγίξω την αλήθεια του ανθρώπου. Η θεματολογία μου επικεντρώνεται στην ανθρώπινη ψυχοσύνθεση και τις μεταβάσεις της ζωής – συνεπώς είναι και εργαλείο συναισθηματικής εξερεύνησης, ένα ταξίδι βαθύ, προσωπικό, αναζητητικό με μια δέσμευση στην αλήθεια του κόσμου και της ζωής: ρεαλιστική και ειλικρινής. Δεν γράφω για τον άνθρωπο «έξωθεν» — σαν παρατηρητής. Γράφω από μέσα, σχεδόν βιωματικά, και με τρόπο που υπηρετεί τη βαθύτερη κατανόηση του ποιοι είμαστε, ακόμη και στα πιο εύθραυστα κομμάτια μας.

Εκτός από τη βιωματική έρευνα, η συγγραφή κάθε βιβλίου μου συνοδεύεται από βιβλιογραφική. Όπως για παράδειγμα στο «Όπου κι αν είσαι» διάβασα πολλά βιβλία για τη διαχείριση του πένθους και συνεργάστηκα με την Luxury Cruise Specialist Χριστίνα Ιατροπούλου στο θέμα του ταξιδιού με ένα κρουαζιερόπλοιο. Μελέτησα πραγματικά δρομολόγια και λιμάνια ώστε να αποδώσω ρεαλιστικά τις στιγμές του ήρωα που σκόρπιζε τη στάχτη της αγαπημένης του μέσα στη θάλασσα και φυσικά επιβιβάστηκα σε δυο, το Crystal Symphony της Crystal Cruises αλλά και το ίδιο το The World το οποίο περιγράφω στο βιβλίο.

Αφοσιώνομαι σε κάθε λογοτεχνικό ταξίδι μου, από το πρώτο ως το τελευταίο, το πέμπτο πια βιβλίο μου. Η αντίληψη των πραγμάτων όπως με αφορά είναι στρατευμένη στη φιλοσοφία της ανθρώπινης φύσης. Έχω μέσα μου δεσμευτεί σε έναν σκοπό: να γράφω ιστορίες που δεν είναι απλώς αφηγήσεις, αλλά καθρέφτες της ανθρώπινης ψυχής. Ο πυρήνας της συγγραφικής μου πρόθεσης είναι να φωτίσω τις εσωτερικές διαδρομές του ανθρώπου — τα τραύματα, τις επιθυμίες, τις αντιφάσεις, τις ενοχές και τις λυτρώσεις του. Στόχος μου είναι να υπηρετώ με συναισθηματική εντιμότητα τη λογοτεχνία ως ένα μέσο ψυχολογικής και υπαρξιακής διερεύνησης.