Το έργο τελικά αφορά ακριβώς αυτό: την ελευθερία. Όπως και οι ήρωες του Σαίξπηρ, όλοι σήμερα παλεύουμε να βρούμε τον εαυτό μας, τα όριά μας, και – αν μπορούμε – να τα ξεπεράσουμε. Κι αυτό δεν είναι απλώς προσωπικό. Είναι βαθιά πολιτικό
Συνέντευξη στον Λάμπρο Αναγνωστόπουλο
Το «Θεσσαλικό Θέατρο» γιορτάζει 50 χρόνια λειτουργίας και παρουσιάζει τη νέα του καλοκαιρινή παραγωγή, την κλασική κωμωδία του William Shakespeare «Η στρίγγλα που έγινε αρνάκι», σε μετάφραση Κώστα Καρθαίου, σκηνοθεσία της Ελένης Μποζά, μουσική σύνθεση του Γιώργου Ανδρέου, σκηνικά κοστούμια της Ελένης Στρούλια και φωτισμούς της Μελίνας Μάσχα. Η πρεμιέρα θα γίνει στις 7 Ιουλίου, στις 9.15 το βράδυ, στην Αυλή του Μύλου. «Είναι η τρίτη φορά που συνεργάζομαι με το Θεσσαλικό Θέατρο και είμαι πολύ περήφανη γι’ αυτό», τονίζει μεταξύ άλλων μιλώντας στη larissanet η ηθοποιός που συμμετέχει στην παράσταση, Βάνα Σλέιμαν.
Αναλυτικά η συνέντευξη έχει ως εξής:
Θέλετε να μας μιλήσετε για το έργο «Η στρίγγλα που έγινε αρνάκι»;
Πρόκειται βασικά για τη γνωστή ιστορία μιας γυναίκας που είναι ατίθαση και απείθαρχη και έρχεται ένας τύπος που της φέρνει τα πάνω κάτω και την “ημερεύει”. Όμως μέσα από τον τρόπο που το προσεγγίσαμε εμείς, καταλάβαμε ότι το έργο είναι πολλά περισσότερα. Είναι μια κωμωδία με στοιχεία φάρσας, πανέξυπνα γραμμένη, που ενώ φαίνεται ελαφριά, κρύβει ερωτήματα βαθιά και διαχρονικά: Τι σημαίνει να είσαι γυναίκα μέσα σε μια κοινωνία που σε θέλει “φρόνιμη”; Πόση εξουσία κρατάει κανείς μέσα σε μια σχέση; Και τελικά, πόσο ελεύθερος μπορεί να είναι ο άνθρωπος όταν όλα γύρω του τον σπρώχνουν να προσαρμοστεί;
Οι χαρακτήρες του έργου δεν είναι μονοδιάστατοι. Τα δυο ζευγάρια, ο πατέρας, οι υπηρέτες, οι μνηστήρες — ο καθένας είναι ο πρωταγωνιστής της δικής του ιστορίας, είναι όλοι ένα έργο από μόνοι τους. Ο τρόπος που πλέκεται και ξεπλέκεται η πλοκή κρατάει το κοινό σε εγρήγορση – είσαι συνέχεια στην αγωνία του “και τώρα τι γίνεται;”. Και ενώ όλα φαντάζουν παιχνιδιάρικα, τίποτα δεν είναι τυχαίο. Η γραφή είναι ακριβής, γεμάτη υπονοούμενα και στιγμές που σε βάζουν να σκεφτείς, ακόμη και μέσα από το γέλιο.
Το ενδιαφέρον είναι πως ο ίδιος ο Σαίξπηρ ντύνει αυτή την ιστορία με μια θεατρική συνθήκη: στο έργο, ένας ευγενής βάζει ένα μπουλούκι θεατρίνων να στήσει μια παράσταση και να κάνει πλάκα σ’ έναν φτωχό μέθυσο (και το ταξικό ζήτημα εδώ). Έτσι μπαίνουμε στο “θέατρο μέσα στο θέατρο” — κι εκεί θολώνουν τα όρια: ποιος παίζει ποιον; Τι είναι ρόλος και τι αλήθεια; Και αυτή ακριβώς η συνθήκη μας δίνει την ελευθερία να πειραματιστούμε με το έργο, να το φέρουμε στο σήμερα χωρίς να το προδώσουμε. Γιατί, όσο κι αν αλλάζουν οι εποχές, κάποια πράγματα συνεχίζουν να μας αφορούν, με τον πιο κωμικοτραγικό τρόπο.
Πόσο εύκολη ή δύσκολη είναι η μεταφορά του κλασσικού αυτού έργου σήμερα στη σκηνή; Μπορεί το συγκεκριμένο έργο να αφορά στην σημερινή εποχή; Και αν ναι με ποιο τρόπο;
Εντάξει, το να φέρεις ένα τέτοιο έργο στο σήμερα ήταν πραγματικά πρόκληση, και για την Ελένη και για μας. Νομίζω αυτός είναι και ο λόγος που δεν ανεβαίνει και τόσο συχνά το συγκεκριμένο. Δεν είναι απλώς ότι είναι κλασικό – ο Σαίξπηρ παιζόταν, παίζεται και θα παίζεται. Το δύσκολο είναι το περιεχόμενο. Στην πρώτη ανάγνωση, έχεις μια ιστορία που σχεδόν αποθεώνει την πατριαρχία: μια γυναίκα που πρέπει να ημερέψει για να μπορέσει να την αντέξει ένας άντρας, συμφωνίες γάμου σαν εμπορικές συναλλαγές, μια κοινωνία που μιλάει για τις γυναίκες σαν να είναι εμπόρευμα. Μιλάμε και για τον 16ο αιώνα, έτσι; Τι να κάνεις μ’ αυτό το έργο, από πού να το πιάσεις; Και όμως, εμείς το πιάσαμε από αυτή ακριβώς την πλευρά και το γυρίσαμε ανάποδα. Χωρίς να του στερήσουμε το χιούμορ ή τη γοητεία του, του βάλαμε απέναντί του έναν καθρέφτη.
Γιατί αυτά τα θέματα σίγουρα μας αφορούν και σήμερα. Δεν χρειάζεται να κοιτάξει κανείς μακριά για να καταλάβει ότι οι γυναίκες και οι θηλυκότητες παραμένουν σε μεγάλο βαθμό παγιδευμένες σε αυτό το «να είσαι καλή», «να μην ενοχλείς», «να μη ζητάς πολλά», «να μην υψώνεις τη φωνή σου». Όλα παίζουν στο πάρε-δώσε: σώματα, σχέσεις, ταυτότητες, δουλειές – μια καθημερινή αγοραπωλησία που μοιάζει με τις σκηνές που βλέπουμε στο σπίτι του Μπατίστα. Όπως παντού είναι και το ταξικό στοιχείο. Όσο κι αν μας αρέσει να λέμε ότι «προοδεύουμε», εξακολουθεί να ισχύει ότι κάποιοι έχουν το προνόμιο να ζουν ελεύθερα και κάποιοι πρέπει να δώσουν αγώνα για τα αυτονόητα.
Το έργο τελικά αφορά ακριβώς αυτό: την ελευθερία. Όπως και οι ήρωες του Σαίξπηρ, όλοι σήμερα παλεύουμε να βρούμε τον εαυτό μας, τα όριά μας, και – αν μπορούμε – να τα ξεπεράσουμε. Κι αυτό δεν είναι απλώς προσωπικό. Είναι βαθιά πολιτικό. Δεν μπορούμε να παίζουμε ένα έργο για την καταπίεση και την επιβολή και να κάνουμε πως δεν βλέπουμε τι γίνεται γύρω μας. Η γενοκτονία στην Παλαιστίνη μάς καίει. Τη στιγμή που μιλάμε, υπάρχουν άνθρωποι που διεκδικούν όχι απλώς ελευθερία λόγου ή προσωπικής ταυτότητας – αλλά ελευθερία ύπαρξης. Να μπορούν να υπάρχουν. Να μην εξοντώνονται επειδή απλώς υπάρχουν. Και εκεί βλέπεις πόσο επίκαιρο είναι αυτό το έργο. Γιατί ο πυρήνας του είναι η σύγκρουση ανάμεσα σε αυτόν που έχει εξουσία και σε εκείνον που παλεύει να μείνει όρθιος.
Αν μπορούμε, με το εργαλείο της κωμωδίας, να κάνουμε το κοινό να νιώσει αυτά τα ερωτήματα (έστω και για λίγο) τότε ίσως κάτι έχουμε πετύχει.
Θέλετε να μας συστήσετε τον δικό σας ρόλο;
Η Κατερίνα είναι μια γυναίκα που θα ήθελα πολύ να της μοιάσω, θα ήθελα να είμαι σαν αυτή. Είναι μια γυναίκα που έχει πάντα αντιρρήσεις. Δεν βολεύεται με τίποτα στα καλούπια που της επιβάλλει η κοινωνία της εποχής της – και ασφυκτιά. Ασφυκτιά μέσα σε μια πατριαρχία που της λέει διαρκώς ποια πρέπει να είναι. Είναι σίγουρα πιο κοντά σε μια γυναίκα του σήμερα, παρά σε μια ελισαβετιανή ηρωίδα. Κάνει επανάσταση καθημερινά, και αυτό ενοχλεί. Της κολλάνε ετικέτες: στρίγγλα, αγρίμι, τρελή, μέχρι και “δαίμονα” και “κόλαση” την αποκαλούν.
Κουβαλάει και μια βαθιά απογοήτευση, κυρίως από την οικογένειά της. Ένας πατέρας που βιάζεται να την ξεφορτωθεί σαν να είναι εμπόρευμα, μια αδερφή που παίζει το παιχνίδι των αντρών, μένοντας σιωπηλή και γλυκιά για να είναι αποδεκτή. Κι η Κατερίνα δεν το αντέχει αυτό. Ξέρει πως κι η Μπιάνκα βασανίζεται απ’ την ίδια πατριαρχία, γι’ αυτό και νιώθει τόσο προδομένη. Χαρακτηριστική και αγαπημένη μου ατάκα που λέει η Κατερίνα για την αδερφή της: “Η σιωπή της με βρίζει.”
Κι ύστερα εμφανίζεται ο Πετρούκιος. Η σχέση της μαζί του είναι μια έκπληξη – και για το κοινό και για την ίδια. Νομίζω δεν είχε καμιά όρεξη να ερωτευτεί, άλλα όπως ξέρετε, αυτά τα πράγματα δεν σε ρωτάνε. Και ο Σαίξπηρ εδώ γράφει με τρομερή ακρίβεια πώς είναι να τα χάνεις από έρωτα. Ταράζεται, χάνει την ισορροπία της, μπερδεύεται, παθαίνει κάτι που δεν είχε προβλέψει. Ο Πετρούκιος ταρακουνάει το σύμπαν της, γιατί της μοιάζει. Είναι κι αυτός εκτός πλαισίου, λίγο «απέξω». Και για πρώτη φορά, κάποιος της μιλάει σαν ίσος προς ίση. Δεν την φοβάται, ούτε προσπαθεί να την αλλάξει. Την προκαλεί, παίζει μαζί της, κοντράρεται αλλά και συντονίζεται.
Όσο προχωράει η σχέση τους, η Κατερίνα μένει το ίδιο έντονη, δυνατή και επαναστάτρια, αλλά τώρα έχει και έναν σύμμαχο. Η σχέση τους δεν μοιάζει με τις άλλες σχέσεις, δεν μοιάζει καν με τις συνηθισμένες ερωτικές σχέσεις που συναντά κανείς στις μέρες μας. Και αυτό είναι που με ενθουσιάζει. Είναι όλα λίγο “δίπλα”, λίγο περίεργα, αντισυμβατικά, οι δυο τους είναι σαν κάτι αλλόκοτα ζευγάρια που συναντάς και λες: “Τώρα αυτοί πώς συνεννοούνται; Πώς τα βρίσκουν μεταξύ τους;”. Κι όμως καταλήγουν όχι απλά δυο ερωτευμένοι, αλλά δυο σύντροφοι.
Το πιο δυνατό σημείο του ρόλου της Κατερίνας είναι νομίζω ότι τελικά δεν ησυχάζει, δεν «ημερεύει» πραγματικά. Απλώς βρίσκει για πρώτη φορά έναν άνθρωπο που της ταιριάζει, που δεν θέλει να της κλείσει το στόμα, αλλά να την ακούσει – και να τσακωθεί μαζί της, χωρίς να θέλει να την αλλάξει. Και κάπως έτσι, μέσα απ’ αυτό το περίεργο ταίριασμα, η Κατερίνα γίνεται ακόμα πιο ελεύθερη.
Τελειώνοντας, πως σας φαίνεται η συνεργασία σας με το Θεσσαλικό Θέατρο;
Είναι η τρίτη φορά που συνεργάζομαι με το Θεσσαλικό Θέατρο και είμαι πολύ περήφανη γι’ αυτό. Δηλαδή χαίρομαι σαν μικρό παιδί, που παίζω σε ένα θέατρο με τέτοια ιστορία, στο θέατρο που είδα την πρώτη μου παράσταση όταν ήμουν πιτσιρίκι και το είχα όνειρο να είμαι κομμάτι του από τότε που αποφάσισα να ασχοληθώ επαγγελματικά με το “άθλημα”. Επίσης χαίρομαι πολύ που κάνουμε μια τέτοια παράσταση στη Λάρισα, με ενδιαφέρει πολύ αυτό, το να γίνονται αξιόλογες παραστάσεις και εκτός Αθήνας και κάθε φορά που βρίσκω ευκαιρία επιστρέφω εδώ.
Θέλω να πω και για την ομάδα που δημιουργήθηκε από το Θεσσαλικό Θέατρο γιατί νομίζω έγιναν πολύ καλές επιλογές εδώ, όχι μόνο ως προς το έργο αλλά και ως προς τους συντελεστές. Βασικά τι να πω; Περνάμε τέλεια. Εντάξει, τι θα έλεγα! Αλλά όντως, είναι από τις σπάνιες φορές που μια ομάδα «κουμπώνει» τόσο φυσικά. Απ’ την αρχή το βλέπαμε ότι κυλάει το πράγμα, είχαμε φοβερή χημεία, οι ηθοποιοί, η σκηνοθέτις, οι συντελεστές, όλοι οι συνεργάτες. Είμαι πολύ τυχερή που δουλεύω με τόσο έξυπνους, ικανούς και γενναιόδωρους ανθρώπους. Αλήθεια, δεν το βρίσκεις εύκολα αυτό.
Η Ελένη μάς καθοδήγησε απ’ την αρχή με συνέπεια και μέθοδο, φρόντισε για το ειλικρινές δέσιμο της ομάδας και δημιούργησε κλίμα εμπιστοσύνης. Ταυτόχρονα το έκανε όλο αυτό υπόθεση ομαδική, συναποφασίζαμε, ψάχναμε από κοινού, δουλεύαμε πραγματικά μαζί. Και όλα αυτά μέσα από απίστευτο γέλιο, δηλαδή είναι σκηνές που γελάω και εγώ η ίδια πάρα πολύ, κάνω προσπάθεια για να μείνω σοβαρή. Και τα παιδιά είναι τόσο καλοί ηθοποιοί, που στις σκηνές που δεν παίζω, κάθομαι και τους χαζεύω, σαν θεατής που έχει αγοράσει εισιτήριο για να δει καλό θέατρο.
Μετά θέλω να πω για το σκηνικό και κυρίως για τα κοστούμια, που είναι ένα αριστούργημα, χαίρομαι να υπάρχω μέσα σ’ αυτόν τον κόσμο, είναι μαγικά. Και η μουσική… είναι μια απρόσμενη έκπληξη. Έρχεται και δένει απόλυτα με τον παράξενο, παιχνιδιάρικο, αντισυμβατικό χαρακτήρα που έχει η παράσταση. Και φυσικά, δεν μπορώ να μην αναφερθώ στους αφανείς ήρωες της παραγωγής – όλους αυτούς τους ανθρώπους που δουλεύουν ακούραστα για να στηθεί η παράσταση. Χωρίς αυτούς, λίγα θα καταφέρναμε.
Νομίζω μας περιμένει ένα καλοκαίρι που θα έχει πολλή δουλειά αλλά και πολλή πλάκα!
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
