Παροιμίες και στοχασμοί για τους μήνες Μάιο και Ιούνιο

Γράφει ο Ευάγγελος Μπαλντούνης
Καθηγητής φιλόλογος – συγγραφέας – ιστορικός ερευνητής

Λατινικά Maius. Θηλυκό: Maia, ονομασία αρχαίας ρωμαϊκής θεότητας που εθεωρείτο μητέρα του Ερμή. Στην ελληνική μυθολογία η Μαία ήταν μία από τις επτά Πλειάδες. Από τον Δία απέκτησε τον θεό Ερμή.

– «Ο Μάιος μας έφθασε·?
εμπρός! βήμα ταχύ!
να τον προϋπαντήσωμεν
παιδιά στην εξοχή».
(Άγγελος Βλάχος, ποιητής)

– Για δες καιρό που διάλεξε ο Χάρος να με πάρει,
τώρα που ανθίζουν τα κλαδιά και βγάζει η γη χορτάρι.
(Αθανάσιος Διάκος)

– «Η υπόσχεση της άνοιξης, είναι αρκετή για να κάνει τον καθένα να αντέξει έναν πικρό χειμώνα».

– Η μέρα που ο Θεός δημιούργησε την ελπίδα ήταν πιθανότατα η ίδια μέρα που δημιούργησε την Άνοιξη.

– Κείνο που σου προσάπτουνε τα χελιδόνια είναι η άνοιξη που δεν έφερες.
(Οδυσσέας Ελύτης)

– «Η άνοιξη είναι ο τρόπος του θεού να πει: «πάμε άλλη μια φορά»»

– Η άνοιξη είναι η εποχή για σχέδια και πλάνα.

– Η γη χαμογελάει με λουλούδια!

– Ο χειμώνας είναι νεκρός, η Άνοιξη είναι τρελή, το Καλοκαίρι είναι χαρούμενο και το φθινόπωρο είναι σοφό.

1. Μάης άβροχος, χρονιά ευτυχισμένη.
2. Άλλοι πουλούν τα λάχανα κι ο Μάης τα λουλούδια.
3. Αν βρέξει ο Απρίλης δυο νερά κι ο Μάης άλλο ένα, χαρά στον γεωργό που ‘χει πολλά σπαρμένα.
4. Ζήσε, Μάη μου, να φας τριφύλλι και τον Αύγουστο σταφύλι.
5. Μην πάρεις το Μάη άλογο, μήτε γυναίκα τη Λαμπρή. [δηλ. το Μάιο τα άλογα φαίνονται πιο γερά γιατί τρώνε περισσότερο κι έτσι ο αγοραστής μπορεί να ξεγελαστεί- επίσης οι γυναίκες τη Λαμπρή στολίζονται με τα καλά τους ρούχα και μπορεί κανείς να νομίσει ότι κάποια είναι όμορφη μόνο και μόνο επειδή είναι καλοντυμένη]
6. Ο Απρίλης έχει τ’ όνομα κι ο Μάης τα λουλούδια.
7. Ο Απρίλης με τα λούλουδα κι ο Μάης με τα ρόδα.
8. Οπού σπείρει ή δε σπείρει, το Μάη μετανοεί. [δηλ. τότε κάποιος καταλαβαίνει αν έκανε καλά που καλλιέργησε τη γη ή όχι]
9. Στο κακορίζικο χωριό το Μάη ρίχνει το νερό.
10. Στον καταραμένο τόπο Μάη μήνα βρέχει: για κάποιον που είναι πάρα πολύ άτυχος και συνεχίζει να υφίσταται συμφορές.
11. Τον Μάη κρασί μην πίνετε κι ύπνο μην αγαπάτε.
12. Ο Μάης φτιάχνει τα σπαρτά κι ο Μάης τα χαλάει.
13. Βαγενάδες και γαϊδάροι, ένα μήνα έχουν τη χάρη [επειδή οι βαγενάδες (βαρελάδες) έχουν ένα μήνα δουλειά και ο γάιδαρος ξεκουράζεται λίγο μόνο ένα μήνα].
14. Μαθημένο το πρόβατο να κουρεύεται τον Μάη.
15. Μη σε γελάσει ο Μάης το πρωί και χάσεις την ημέρα.
16. Τον Μάη κρασί μην πίνετε κι ύπνο μην αγαπάτε.
17. Τον Μάη εγεννήθηκα και μάγια δεν φοβούμαι.

ΙΟΥΝΙΟΣ (ΘΕΡΙΣΤΗΣ)
Junius, μήνας του ρωμαϊκού ημερολογίου αφιερωμένος στη θεά Ήρα (Juno).

– Αν μια νύχτα του Ιούνη μπορούσε να μιλήσει, θα καυχιόταν ότι επινόησε τον ρομαντικό έρωτα.

– «Καλοκαίρι, λίγες φλούδες στης κουζίνας το μαχαίρι»
(Διονύσης Σαββόπουλος)

– «Ω σώμα του καλοκαιριού γυμνό καμένο
Φαγωμένο από το λάδι και το αλάτι
Σώμα του βράχου και ρίγος της καρδιάς».
(Οδ. Ελύτης)

– Δεν έχει ο αγέρας του καλοκαιριού κανένα μυστικό για μας που περπατάμε ξυπόλυτοι στα χόρτα και μιλάμε στα τζιτζίκια τη γλώσσα του ήλιου.
(Ρίτσος)

– «Όλα τα καλοκαιρινά πρωινά στις ακρογιαλιές μοιάζουν με τα πρώτα πρωινά του κόσμου. Όλα τα καλοκαιρινά ηλιοβασιλέματα είναι εικόνες της οριστικής συντέλειας του κόσμου».
(Αλμπέρ Καμύ)

ΛΑΪΚΕΣ ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ και ΦΡΑΣΕΙΣ
1. Τζίτζικας ελάλησε, πάρτε τα δρεπάνια σας.
2. Απ’ το θέρο ως τις ελιές, δεν απολείπουν οι δουλειές.
3. Από την αρχή του θεριστή, του δρεπανιού μας η γιορτή.
4. Άλλοι σπέρνουν και θερίζουν κι άλλοι τρώνε και μακαρίζουν (ή μαγαρίζουν).
5. Γενάρη πίνουν το κρασί, το Θεριστή το ξίδι.   [δηλ. Το κρασί που μπαίνει στα βαρέλια τον Οκτώβρη, ωριμάζει το Γενάρη αλλά τον Ιούνιο έχει γίνει πια ξίδι]
6. Θέρος, τρύγος, πόλεμος:   για περιστάσεις στις οποίες απαιτείται έντονη προσπάθεια και αυξημένη δραστηριότητα.
7. Και συ κακό χερόβολο κι εγώ κακό δεμάτι.
8. Ό,τι σπείρεις θα θερίσεις. (τα αποτελέσματα είναι ανάλογα των προσπαθειών μας)
9. Χάρος είναι και θερίζει και κανέναν δεν γνωρίζει.
10. Μη σε γελάσει ο βάτραχος και το χελιδονάκι, αν δε λαλήσει ο τζίτζικας, δεν είν’ καλοκαιράκι.
11. Ήρθε το καλοκαιράκι στρίβει ο γέρος το μουστάκι.
12. Σκάει ο τζίτζικας:   κάνει πολύ μεγάλη ζέστη.
13. Η Αγία Τριάδα κρατά το χαλάζι στην ποδιά της.
14. Ο Ιούνης τρέφει κεράσια στ’ αμπέλι και ψάλτη το τζίτζικα στέλλει.
15. Καλώς τονε τον θεριστή, όπου μας εγλιτώνει και με τα στάρια τα πολλά, το σπίτι μας φορτώνει.
16. Τον Ιούνη αφήνουν το δρεπάνι και σπέρνουν το ρεπάνι.