Πρόστιμα για ακαθάριστα οικόπεδα

Μετά τη λήξη της προθεσμίας που είχε δοθεί μέχρι τις 15 Ιουνίου 2025, από προχθές Δευτέρα 16 Ιουνίου τα Τμήματα Πρασίνου όλων των δήμων της χώρας έχουν ξεκινήσει σαφάρι ελέγχων και αυτοψίες σε οικόπεδα που δεν έχουν καθαριστεί.

Σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, από τη στιγμή που θα διαπιστωθεί ότι δεν έχει γίνει ο προβλεπόμενος καθαρισμός, η αρμόδια υπηρεσία του δήμου συντάσσει έκθεση παράβασης και ενημερώνει τον ιδιοκτήτη με ειδοποίηση, στην οποία επισημαίνεται ότι θα πρέπει εντός 5 ημερών να προβεί στον καθαρισμό. Αν δεν το πράξει, τα συνεργεία του δήμου καθαρίζουν αυτεπάγγελτα το οικόπεδο και επιβάλλεται πρόστιμο 0,50 λεπτά ανά τετραγωνικό μέτρο. Επίσης προβλέπεται ειδική χρέωση απομάκρυνσης των υλικών, ενώ υπάρχει και οριζόντιο διοικητικό πρόστιμο 1.000 ευρώ σε περιπτώσεις ψευδούς δήλωσης καθαρισμού ή παράλειψης υποβολής υπεύθυνης δήλωσης.

Με βάση την Υπουργική Απόφαση που εκδόθηκε στις 30 Μαΐου 2025, ελέγχους θα μπορεί να διενεργεί και η Πυροσβεστική Υπηρεσία, αξιοποιώντας τις καταγγελίες πολιτών μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας. Οι καταγγελίες αξιολογούνται ως «τυπικές», «σοβαρές» ή «επείγουσες» και προωθούνται στον δήμο για καθαρισμό και επιβολή προστίμων. Σύμφωνα με την Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) 1402/2025, η Πυροσβεστική έχει πλέον ενεργή συμμετοχή στους ελέγχους. Εκτός από τους δειγματοληπτικούς ελέγχους που θα διενεργούν οι δήμοι σε τουλάχιστον 5% των δηλωμένων ιδιοκτησιών, η Πυροσβεστική αναλαμβάνει να διερευνά τις καταγγελίες των πολιτών που υποβάλλονται στην ειδική ψηφιακή πλατφόρμα. Ανάλογα με τη σοβαρότητα, η Πυροσβεστική μπορεί να διενεργεί αυτοψίες και να επιβάλλει τα προβλεπόμενα πρόστιμα.

Ολες οι ενέργειες καταγράφονται ηλεκτρονικά στο Εθνικό Μητρώο, διασφαλίζοντας διαφάνεια και διευκολύνοντας τη διασταύρωση στοιχείων. Οπως επισημαίνεται από στελέχη της Αυτοδιοίκησης και της κεντρικής διοίκησης, η πρόληψη των πυρκαγιών αποτελεί συλλογική ευθύνη. Η καθαριότητα των ιδιωτικών χώρων είναι κρίσιμη για την προστασία των περιουσιών, των ανθρώπινων ζωών και του φυσικού περιβάλλοντος, ειδικά σε μια αντιπυρική περίοδο που προμηνύεται δύσκολη.

ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΡΑΓΜΕΝΑ

Ο νομοθέτης προβλέπει ότι μπορούν να καθαριστούν με εντολή της Πυροσβεστικής ακόμα και οικόπεδα που είναι περιφραγμένα. Τα ποσά που επιβάλλονται ως πρόστιμα, καθώς και ως κόστη απομάκρυνσης των φερτών υλικών βεβαιώνονται και εισπράττονται από τις οικονομικές υπηρεσίες των δήμων.

701.823 πολίτες δήλωσαν ότι καθάρισαν

Με μεγάλη συμμετοχή, αλλά μικρότερη αριθμητικά σε σχέση με πέρυσι, εξέπνευσε, στις 15 Ιουνίου, η προθεσμία των ιδιοκτητών να προχωρήσουν στον καθαρισμό των οικοπέδων τους, έπειτα να απομακρύνουν την καύσιμη ύλη και ακολούθως να τα δηλώσουν στη σχετική πλατφόρμα του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, μέχρι τις 15 Ιουνίου οι δηλώσεις ανήλθαν στις 701.823, ενώ ο συνολικός αριθμός που είχε υποβληθεί έως τις 15 Ιουλίου 2024 ήταν 833.722. Δεδομένου, όμως, ότι οι ιδιοκτήτες είχαν πέρσι έναν επιπλέον μήνα στη διάθεσή τους για να προβούν στις απαραίτητες ενέργειες, η συμμετοχή ήταν πράγματι μεγάλη και αποτιμάται θετικά από το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.

Εως τις 10 Ιουνίου οι δηλώσεις ανέρχονταν στις 381.078, αριθμός, δηλαδή, που σχεδόν διπλασιάστηκε τα τελευταία 24ωρα, πριν εκπνεύσει η προθεσμία. Μάλιστα, την τελευταία ημέρα υποβλήθηκαν στην ψηφιακή πλατφόρμα https://akatharista.apps.gov.gr σχεδόν 90.000 δηλώσεις. Από τα μέσα Μαΐου, που ξεκινούσε και επίσημα η αντίστροφη…. μέτρηση, ο ρυθμός δηλώσεων έδειχνε ότι γινόταν υποβολή αιτήσεων περί τις 9.000 με 10.000 ημερησίως.

Παράλληλα, οι δήμοι που έχουν εγγραφεί στην ψηφιακή πλατφόρμα αγγίζουν το 100%, καθώς, από τους 334, έχουν συνδεθεί μέχρι σήμερα οι 329, την στιγμή που πέρσι το ποσοστό ανερχόταν στο 55% (185 δήμοι).

Σε πρόσφατη συνέντευξή του, ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Γιάννης Κεφαλογιάννης, επεσήμανε ότι τα ακαθάριστα οικόπεδα είναι ένας από τους κύριους λόγους εξάπλωσης των πυρκαγιών, ενώ πολλές φορές είναι και το αρχικό σημείο εκδήλωσης πυρκαγιάς. Αντιθέτως, όπως τόνισε, τα καθαρισμένα οικόπεδα παρουσιάζουν μηδαμινές ή καθόλου ζημιές, ακόμα και όταν περάσει φωτιά από την περιοχή, όπως αποδείχθηκε και σε περιπτώσεις μεγάλων πυρκαγιών της περασμένης χρονιάς.

Τη σκυτάλη, από τις 16 Ιουνίου, έχουν πάρει οι δήμοι και το Πυροσβεστικό Σώμα, οι οποίοι καλούνται να προχωρήσουν σε συστηματικούς ελέγχους και να επιβάλουν πρόστιμα σε όσους έδειξαν ασυνέπεια και δεν προχώρησαν στον καθαρισμό των οικοπέδων τους ή έκαναν ψευδείς δηλώσεις.