«Οι ιδέες για κάποια ακόμα Μουσεία υπάρχουν στην πόλη μας και έχουν γίνει κάποιες σποραδικές και μεμονωμένες κινήσεις»
Γράφει ο Γιώργος Σούλτης
Αν πριν από δύο δεκαετίες κάποιος διάβαζε αυτόν τον τίτλο θα γελούσε. Ακόμα και σήμερα είναι πάρα πολλοί οι Λαρισαίοι που θα απορήσουν με αυτόν τον τίτλο. Η Λάρισα όμως σήμερα διαθέτει πέντε σημαντικά Μουσεία, τα οποία πιστεύω ότι είναι όχι μόνο πανελλήνιας αλλά διεθνούς εμβέλειας. Τα Μουσεία αυτά σχεδόν στο σύνολό τους είναι αποτέλεσμα του πάθους, της επιμονής, του αγώνα και της πραγματικής ανιδιοτελούς προσφοράς κάποιων μοναχικών Λαρισαίων. Οι μοναχικοί αυτοί Δον Κιχώτες κατάφεραν να μεταδώσουν την αγάπη τους για αυτό που έκαναν σε παρέες φίλων οι οποίοι στη συνέχεια με την μορφή συλλόγων αγωνίστηκαν με επιμονή και έτσι έκαναν το όραμα πραγματικότητα, προσφέροντας στην πόλη μέγιστη υπηρεσία.
Στην πορεία προς την υλοποίηση του κάθε έργου πολλοί βοήθησαν και έβαλαν το λιθαράκι τους προς την ολοκλήρωσή του: πολιτικοί, δήμαρχοι, συλλογικοί φορείς και μεμονωμένοι πολίτες. Είναι πολύ σημαντικό για το κάθε ένα από τα Μουσεία να καταγραφεί σε ένα βιβλίο η πορεία της δημιουργίας του, από την σύλληψη της πρώτης ιδέας έως και σήμερα και μέσα στο οποίο θα αποδίδεται φόρος τιμής σε όλους όσοι συνέβαλαν στην δημιουργία του. Οι σύλλογοι φίλων των Μουσείων ας μελετήσουν μια τέτοια ιδέα.
Ποια είναι λοιπόν αυτά τα Μουσεία; Ας δούμε πως τα παρουσιάζει η τεχνητή νοημοσύνη του Chat GPT:1) «Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας – Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα (η ονομασία με το όνομα του δωρητή, δεν αναφέρεται στο Chat GPT) : Ένα από τα σημαντικότερα μουσεία νεοελληνικής τέχνης στην Ελλάδα, με έδρα τη Λάρισα. 1981: Ο γνωστός Λαρισαίος ιατρός και συλλέκτης Γεώργιος Ι. Κατσίγρας (1914–1998) δωρίζει στο Δήμο Λάρισας τη μοναδική συλλογή του: 750 έργα Ελλήνων ζωγράφων από τον 19ο αιώνα έως τα μέσα του 20ού αιώνα. Η συλλογή Κατσίγρα θεωρείται μία από τις πιο αξιόλογες ιδιωτικές συλλογές νεοελληνικής τέχνης στην Ελλάδα. 1983: Ιδρύεται επίσημα η Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας. 2013: Εγκαινιάζεται το νέο σύγχρονο κτήριο της Πινακοθήκης.
2) Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας: Το σημαντικότερο αρχαιολογικό μουσείο της Θεσσαλίας και ένα από τα πιο σύγχρονα μουσεία στην Ελλάδα. 1970s: Η ιδέα για ένα νέο μουσείο γεννήθηκε λόγω του πλούσιου αρχαιολογικού αποθέματος της Λάρισας και της ανάγκης να αντικατασταθεί το παλαιό Αρχαιολογικό Μουσείο. 1984: Εκπονήθηκε η μελέτη ανέγερσης νέου μουσείου από το Υπουργείο Πολιτισμού. 1996: Καθορίστηκε οριστικά η θέση του νέου μουσείου στο Μεζούρλο, σε έκταση 54 στρεμμάτων. 2000–2014: Χρηματοδότηση και κατασκευή του μουσείου (Α’ & Β’ ΚΠΣ – ΕΣΠΑ). 28 Νοεμβρίου 2015: Επίσημα εγκαίνια και λειτουργία του Διαχρονικού Μουσείου Λάρισας.
3) Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο Λάρισας – Γεώργιος και Λένας Γουργιώτη (το όνομα των ιδρυτών δεν αναφέρεται στο GPT) : Ένα από τα σημαντικότερα λαογραφικά μουσεία της Ελλάδας, με έμφαση στην πολιτισμική κληρονομιά της Θεσσαλίας.1974: Ιδρύθηκε με πρωτοβουλία του Συλλόγου Φίλων Λαογραφικού Μουσείου Λάρισας. Στόχος: η συγκέντρωση, διαφύλαξη και προβολή των λαϊκών πολιτιστικών στοιχείων της περιοχής Θεσσαλίας. 2015: Μεταστεγάστηκε στο νέο, σύγχρονο κτίριο.
4) Μουσείο Εθνικής Αντίστασης Λάρισας :Ένα από τα σημαντικότερα ελληνικά μουσεία αφιερωμένα στην Εθνική Αντίσταση (1941–1944), με επίκεντρο τη δράση στη Θεσσαλία. 1997: Το μουσείο ιδρύθηκε με πρωτοβουλία του Δήμου Λάρισας και των Αντιστασιακών Οργανώσεων της πόλης. Σκοπός: Να διατηρηθεί ζωντανή η ιστορική μνήμη της Αντίστασης ενάντια στη ναζιστική-φασιστική κατοχή. Το μουσείο φιλοξενεί εκθέσεις, τεκμήρια και αρχεία που αφορούν την εθνικοαπελευθερωτική δράση των Ελλήνων κατά τη διάρκεια της Κατοχής.
5) Μουσείο Σιτηρών και Αλεύρων Λάρισας: Ένα μοναδικό μουσείο στην Ελλάδα αφιερωμένο στην αγροτική, βιομηχανική και πολιτιστική ιστορία της επεξεργασίας σιτηρών, στεγασμένο σε ιστορικό βιομηχανικό κτήριο. 2014: Το μουσείο εγκαινιάστηκε και άνοιξε για το κοινό. Στεγάζεται στον ανακαινισμένο Μύλο του Παππά (παλαιός αλευρόμυλος του 19ου αιώνα), ένα από τα πιο εμβληματικά βιομηχανικά κτήρια της Λάρισας. Ο Μύλος του Παππά ιδρύθηκε το 1893 από τον επιχειρηματία Αθανάσιο Παππά και λειτούργησε ως αλευρόμυλος και βιομηχανικό συγκρότημα μέχρι τη δεκαετία του 1980».
Σημειώνω ότι το Chat GBT στα περισσότερα Μουσεία είχε σοβαρά λάθη (όσα ανακάλυψα τα διέγραψα και πιθανόν να υπάρχουν και λάθη στις ημερομηνίες που δεν γνωρίζω). Αυτό σημαίνει ότι η πληροφόρηση που διαχέεται στο ιντερνέτ για το κάθε Μουσείο έχει σοβαρές ελλείψεις. Οι διοικήσεις των Μουσείων αλλά και οι «σύλλογοι φίλων του Μουσείου» και ο δήμος και η περιφέρεια πρέπει να ασχοληθούν σοβαρά και επιστημονικά με την προβολή των σπουδαίων και μοναδικών αυτών Μουσείων. Είναι αλήθεια ότι τόσο το Διαχρονικό όσο και η Πινακοθήκη έχουν αναπτύξει την τελευταία δεκαετία μια εξαιρετική δραστηριότητα η οποία «άνοιξε» τα μουσεία στην πόλη και προσελκύουν τους Λαρισαίους. Το Διαχρονικό Μουσείο ανήκει στο Υπουργείο Πολιτισμού αλλά η συγκυρία της ύπαρξης μιας «ανοιχτής» και εξαιρετικής διοίκησης έχει δώσει στο Μουσείο μια μοναδική δραστηριότητα και παρουσία.
Όλα τα άλλα Μουσεία ανήκουν στο Δήμο Λαρισαίων. Όλες οι δομές αυτές κουβαλούν τα προβλήματα που αντιμετωπίζει γενικά η πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση δηλαδή: έλλειψη προσωπικού, έλλειψη πόρων και την απερίγραπτη γραφειοκρατία του ελληνικού κράτους. Το Υπουργείο Πολιτισμού περηφανεύεται για μια επιτυχημένη πορεία και φωτογραφίζεται σε κάθε σημαντική εκδήλωση των Μουσείων μας αλλά τα παρατάει στην τύχη τους. Η έλλειψη προσωπικού είναι το κυρίαρχο πρόβλημα. Μόνο η συντήρηση των τεράστιων εγκαταστάσεων απαιτεί ένα σημαντικό προσωπικό «βάσης». Είναι πραγματικά άθλος το ότι τα Μουσεία μας καταφέρουν να έχουν αυτή την καλή εικόνα και να διοργανώνουν μοναδικές εκδηλώσεις προσελκύοντας πολύ κόσμο. Οι ελάχιστοι πόροι τόσο σε οικονομικά, όσο και σε προσωπικό καλύπτονται από ίδιους πόρους του Δήμου. Αν δε υπήρχε το μεράκι κάποιων ανθρώπων, τα Μουσεία αυτά θα έσβηναν στην αφάνεια.
Η Πινακοθήκη μετά την πιστοποίηση που πήρε πρόσφατα, έχει μπει πια στην επίσημη λίστα των Μουσείων. Παρά την επιτυχημένη πορεία τα τελευταία χρόνια οι ανάγκες είναι πολύ μεγάλες. Χρειάζεται συνεχής αγώνας κυρίως για την στελέχωση με μόνιμο προσωπικό και την εξασφάλιση μιας αξιόλογης κρατικής χρηματοδότησης για την λειτουργία της. Οι ανάγκες είναι πολύ μεγαλύτερες για το Λαογραφικό Μουσείο, κυρίως από πλευράς προσωπικού και οικονομικών πόρων. Η άμεση προτεραιότητα είναι να πάρει το Μουσείο την πιστοποίηση και να μπει και αυτό στη Λίστα των Εθνικών Μουσείων. Στο Λαογραφικό υπάρχει ανάγκη να γίνουν ακόμα έργα τόσο για την ολοκλήρωση των εκθεσιακών χώρων όσο και για τον περιβάλλοντα χώρο. Σε αυτό πρέπει να βοηθήσουν όχι μόνο ο δήμος αλλά και η περιφέρεια και στη συνέχεια το Υπουργείο Πολιτισμού, το οποίο πρέπει να νοιώσει την πίεση μιας ολόκληρης πόλης. Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα Λαογραφικά Μουσεία στην Ελλάδα και επιτέλους όλοι μας έχουμε υποχρέωση να τιμήσουμε το όραμα του ζεύγους Γουργιώτη. Άμεσα προσωπικό χρειάζονται σε μικρότερη κλίμακα και τα Μουσεία Εθνικής Αντίστασης και Σίτου και Αλεύρων.
Αν κάποιος το σκεφτεί, τα πέντε αυτά μουσεία (και μάλιστα τα τρία από αυτά σε τέτοιο μέγεθος) είναι πάρα πολλά για μια επαρχιακή πόλη της Ελλάδας και κατά τη γνώμη μου αποτελεί πραγματικά ένα κρυφό δυνατό σημείο για τη Λάρισα. Το δυνατό αυτό χαρτί γίνεται ακόμα ισχυρότερο, γιατί στη Λάρισα υπάρχει η δυνατότητα για την ίδρυση άλλων τόσων Μουσείων. Πιστέψτε με ότι αν η Λάρισα θελήσει να αναδειχθεί και επίσημα σε πόλη των Μουσείων είναι έτοιμη να τα δημιουργήσει, αρκεί κάποιος να καλλιεργήσει το σπόρο αυτόν που υπάρχει στην πόλη και να αρχίσουν να δημιουργούνται παρέες που να υποστηρίζουν την κάθε πρόταση. Οι πολιτικοί της τοπικής αυτοδιοίκησης πρέπει να καταλάβουν επιτέλους την αξία αυτού του σπουδαίου αναπτυξιακού εργαλείου και να το βάλουν στα προεκλογικά τους προγράμματα. Στην μακρόχρονη θητεία μου στο δήμο μίλησα με πολλούς Λαρισαίους και δέχτηκα προτάσεις οι οποίες πραγματικά αποτελούν μια σημαντική δημιουργική δυνατότητα. Θα αναφέρω παρακάτω επιγραμματικά μερικές από αυτές τις ιδέες για να καταγραφούν και να αρχίσουν έτσι κάποιες συζτήσεις. Μερικά από αυτά που προτείνονται δεν είναι ιδέες αλλά ώριμες προτάσεις και χρειάζεται απλά κάποιος να τις δει σοβαρά και αποφασίστηκα.
Το Μουσείο Πόλης: Είναι ένα ώριμο έργο για το οποίο έχουμε μιλήσει διεξοδικά. Νομίζω ότι έχει δρομολογηθεί και εάν δεν προχωρήσει σύντομα θα φταίει η δημοτική αρχή.
Το Μουσείο Κούκλας: Η Λάρισα έχει μια σημαντική παράδοση στο κουκλοθέατρο (την σημαντικότερη στην Ελλάδα, με παγκόσμια αναγνώριση). Η παράδοση αυτή είναι δημιούργημα των αείμνηστων «Κώστας Χατζηανδρέου – Σοφίας Φουτζοπούλου» τους δημιουργούς του γνωστού στη Λάρισα ΤΙΡΙΤΟΜΠΑ. Σήμερα υπάρχει αξιόλογη συνέχεια από τον δημοτικό κουκλοθίασο Τιριτόμπα υπό την διεύθυνση της Φωτεινής Καλούδη. Σίγουρα αυτή η πολύτιμη παρακαταθήκη για την πόλη δεν πρέπει να χαθεί. Μιλάμε για μια αξιόλογη δραστηριότητα σε κατασκευή κούκλας, σε συγγραφή έργων, σε μαθήματα κατασκευής κούκλας κλπ. Με πρωτοβουλία του πρώην αντιδημάρχου Πάνου Σάκπα το υλικό αυτό φιλοξενείται στο Μύλο όπου υπάρχει και το «Μουσείο Κούκλας». Είναι ένα ώριμο έργο αυτό το «Μουσείο» και πιστεύω ότι ο δήμος πρέπει να βάλει στα σχέδια του την δημιουργία ενός όμορφου μικρού Κτηρίου όπου θα φιλοξενήσει το Μουσείο Κούκλας αλλά και τις παραστάσεις, και όλες τις άλλες δραστηριότητες του κουκλοθεάτρου.
Το Μουσείο του Θεσσαλικού Θεάτρου. Το Θεσσαλικό Θέατρο από μόνο του αποτελεί brand name για την Λάρισα. Το πολύτιμο υλικό του (έργα, φωτογραφίες, video, βεστιάριο κλπ) πρέπει να διασωθεί και να εκτεθεί στους πολίτες μέσα από ένα Μουσείο. Το πρώτο βήμα έγινε με το πρόγραμμα ψηφιοποίησης του υλικού το οποίο εξελίχθηκε το 2023 και πρέπει άμεσα να εκτεθεί στους πολίτες. Το «Μουσείο Θεσσαλικού Θεάτρου» είναι και αυτό ώριμο σαν έργο και θα μπορούσε να φιλοξενηθεί στο «Προσκήνιο πολιτισμού». Η συζήτηση για το Μουσείο Κούκλας και το Μουσείο Θεσσαλικού Θεάτρου είναι μια πολύ μεγάλη συζήτηση στην οποία θα επανέλθουμε.
Μουσείο Εδαφών και Αγροτικό Μουσείο. Το Μουσείο Εδαφών περιλαμβάνεται στο σχέδιο για την διαμόρφωση του ΕΘΙΑΓΕ. Σίγουρα αποτελεί ένα μελλοντικό σχέδιο αλλά η δημιουργία ενός τέτοιου Μουσείου πρέπει να υιοθετηθεί άμεσα τόσο από το δήμο όσο και από σχετικούς φορείς (Συλλόγους, Πανεπιστήμιο, ΓΕΩΤΕΕ κλπ). Η Λάρισα δικαιούται και έχει την δυνατότητα πέραν του Μουσείου Εδαφών να δημιουργήσει ένα αξιόλογο Αγροτικό Μουσείο. Δυστυχώς τα σχέδια αξιοποίησης της μοναδικής και ιστορικής Γεωργικής Σχολής έχουν μείνει πριν λίγα χρόνια σε κάποιες πολύ πρώιμες συζητήσεις.
Η τεχνολογία σήμερα επιτρέπει την δημιουργία κάποιων Μουσείων με την μορφή των «ψηφιακών μουσείων». Θα μπορούσε η πόλη μας σε κάποιες περιπτώσεις να δημιουργήσει ψηφιακά ή υβριδικά μουσεία. Μιλάμε για μουσεία μικρής επένδυσης και μικρού λειτουργικού κόστους. Στη Λάρισα υπάρχουν δύο ώριμες τέτοιες ιδέες: 1) Με την μορφή αυτή μπορεί να λειτουργήσει το Μουσείο Ιπποκράτη (άμεσα στο χώρο του κενοταφίου που τώρα που συντηρείται ) 2)Πριν λίγα χρόνια είχα μιλήσει με ένα φίλο Λαρισαίο ό οποίος έχει εκπονήσει ένα μοναδικό έργο καταγράφοντας και αρχειοθετώντας όλες τις πεταλούδες της Ελλάδας, πρόκειται για τον συμπολίτη μας Λάζαρο Παμπέρη. Η συζήτηση ήταν για την δημιουργία ενός ψηφιακού Μουσείου Πεταλούδας. Δυστυχώς δεν μπορέσαμε να βρούμε κάποιο «θεματικό» χρηματοδοτικό εργαλείο, η καταπληκτική ιδέα όμως συνεχίζει να υπάρχει.
Οι ιδέες για κάποια ακόμα Μουσεία υπάρχουν στην πόλη μας και έχουν γίνει κάποιες σποραδικές και μεμονωμένες κινήσεις. 1) Η γνώμη μου είναι ότι η Λάρισα χρωστάει στους αδελφούς Τλούπα ένα Μουσείο Τάκη και Φιλόλαου Τλούπα και πρέπει σύντομα το θέμα να τεθεί για συζήτηση στις τοπικές αρχές. 2) Η μεγάλη κινητικότητα και οι συλλέκτες κόμικς που υπάρχουν στην πόλη (είμαι ένας από αυτούς) συζητάμε για το πώς αυτή η πολύτιμη παρακαταθήκη της Λάρισας δε θα χαθεί. Πολλές φορές έχουμε κάνει συζητήσεις για ένα Μουσείο Κόμικς και παραλογοτεχνίας. 3) Η Λάρισα είχε μια κρυφή πρωτοπορία στην πληροφορική (οι παλαιοί το ξέρουν), στα θέματα τεχνικής εκπαίδευσης (Γουμενόπουλος) και στον έντυπο τύπο (Ελευθερία, Κήρυκας) Γίνονται κινήσεις από τον σύλλογο καθηγητών πληροφορικής της Λάρισας για την δημιουργία ενός Μουσείου Τεχνολογίας (και ίσως εκπαιδευτικής τεχνολογίας και εκτύπωσης). Αλλά κάποια από αυτά απαιτούν ιδιαίτερα άρθρα.
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
