Γράφει Βάιος Κουτριντζές, πολιτικός μηχανικός-συγγραφέας
ΣΗΜΕΙΟΛΟΓΙΚΗ-ΚΡΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Οι τέλειοι αριθμοί κι ένα ατελείωτο, λοιπόν, ασίγαστο πάθος!
ΤΙΤΛΟΣ ΒΙΒΛΙΟΥ: …ΤΡΕΙΣ ΚΥΡΙΑΚΕΣ, ΔΕΥΤΕΡΑ ΜΙΑ…
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ
ΕΚΔΟΤΗΣ: ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ, 2024
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ του Θανάση Τριανταφύλλου μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο, σε είκοσι περίπου ώρες, διότι ανέτρεχα και στις υποσημειώσεις και στην ανεύρεση και πρόσθετων πληροφοριών στο google, λοξοκοιτούσα στη δική μου βιβλιοθήκη να βεβαιωθώ ότι εκεί βρίσκονταν κάποια από τα αναφερόμενα στο κείμενο βιβλία, όπως οι «Άγριοι αριθμοί» του Φίλιμπερτ, το δίτομο «Οι μαθηματικοί» του Μπελ, το «Υπόγειο» του Ντοστογιέφσκι, «Ο τροπικός του καρκίνου» του Χ. Μίλλερ, κ.ά.. Ως εραστής κι εγώ, των Μαθηματικών, προερχόμενος από το χώρο της θετικής κατεύθυνσης σπουδών, συγκινούμαι αφάνταστα με τα αριθμητικά εξαγόμενα που έχουν στοιχεία του παράδοξου, όπως η «εξίσωση της τρέλας» του Τζον Νας και τραγικές περιπτώσεις, όπως του Αμερικανού μαθηματικού Κουρτ Γκέντελ που πέθανε στο νοσοκομείο από ασιτία αρνούμενος να φάει, επειδή υποπτευόταν ότι θα τον δηλητηρίαζαν.
Ο συγγραφέας με προσχηματικό λόγο μια ενδιαφέρουσα πλοκή γεγονότων ξεδιπλώνει την πραγματική του πρόθεση να προσφέρει στον αναγνώστη έναν πλούτο γνώσεων που άπτονται του πεδίου των Τεχνών και των Επιστημών. Συγκεκριμένα παρέχονται πληροφορίες για θέματα Λογοτεχνίας, Κινηματογράφου, Μουσικής, Φιλοσοφίας, Ζωγραφικής, Γλυπτικής, Αρχιτεκτονικής, Μαθηματικών (κυρίως Άλγεβρας και Θεωρίας αριθμών), Ηλεκτρονικών Υπολογιστών, νεότερης πολιτικοστρατιωτικής ιστορίας (Η επανάσταση των γαριφάλων-Πορτογαλία, ο διαμελισμός της Γιουγκοσλαβίας από το ΝΑΤΟ), Τοπιογραφίας, κά.. Ο αναγνώστης θα ενθουσιαστεί διαβάζοντας για ταινίες (Οι εραστές του Λουί Μαλ), για ταινίες που βασίστηκαν σε λογοτεχνικά έργα (Ένας υπέροχος άνθρωπος από το ομώνυμο βιβλίο της Νασάρ, ταινίες από βιβλία των Κεσέλ, Κιρστ, κά.), για ηθοποιούς που άφησαν εποχή (Ντενέβ, Μορώ, Μονρόε), συγγραφείς (Μίλλερ, Ντοστογιέφσκι, Σαγκάν, κ.ά), βιβλία (Υπόγειο, Μαγικό βουνό, κ.ά), για αριθμητικά θεωρήματα (Φερμά), εικασίες (Γκόλντμπαχ, κά.), αξιώματα, προτάσεις και υποθέσεις και χαριτωμένα ή μη συμβάντα από τον κόσμο των μαθηματικών προσωπικοτήτων (Άλαν Τούρινγκ-ομοφυλοφιλία, κ.ά.). Όλες αυτές οι γνώσεις δίνονται μέσα από τους διαλόγους των χαρακτήρων του μυθιστορήματος, που και οι ίδιοι παρακολουθούν με μεγάλο ενδιαφέρον και ζέση τους συνταξιδιώτες τους να μιλούν και να αναπτύσσουν τα διάφορα ζητήματα στο άνετο καθιστικό του ξενοδοχείου στη χιονισμένη Πορταριά, όπου έκαναν ολιγοήμερες χειμερινές διακοπές. Ο Δημήτρης με την Ιόλη, ο Βίκτωρ με την Αννύ, ο Υβ με την Υβόννη και οι ομόφυλοι Έι και Μπι θα κερδίσουν τη συμπάθεια του αναγνώστη για την οικειότητα που αποπνέει η συγκατοίκησή τους, την ανιδιοτέλεια των συνομιλιών, την έλλειψη λεκτικών συγκρούσεων στο πλαίσιο των πολιτισμένων διαλόγων που λίγο απέχουν από το χαρακτήρα της διαλεκτικής φιλοσοφικής μεθόδου.
Στην αλληλουχία των δρώμενων που συνθέτουν την ιστορία δε θα αναφερθώ λεπτομερώς, παρά γενικά, επειδή οδηγούν στην έκπληξη, στο αφηγηματικό εύρημα της μυθιστορίας. Θα αποκαλύψω μόνο ότι σχετίζεται με τη θεωρία περί των τέλειων αριθμών, [όπου τέλειος αριθμός κάθε αριθμός που ισούται με το άθροισμα των γνήσιων διαιρετών του, π.χ. 6=1+2+3] και τις δύο άλυτες υποθέσεις, κατά τις οποίες πιστεύεται ότι δεν υπάρχουν περιττοί τέλειοι αριθμοί και ότι οι τέλειοι αριθμοί είναι μεν σπάνιοι αλλά άπειροι.
Η ένταξη των αριθμών στο ρεαλιστικό περιγραφικό ύφος του έργου αποτελεί κατόρθωμα συγγραφικό και το αποτέλεσμα καταπληκτικό. Στο σημείο αυτό εμπλέκονται και συμμετέχουν στην υπόθεση, καθένα με τον τρόπο του, και άλλα δύο πρόσωπα: ο Λουκάς και ο Τραϊανός, Λαρισαίοι στην καταγωγή.
Τυπικά, το θέμα του βιβλίου, κατά την άποψή μου, είναι η επιθυμία του συγγραφέα να παράσχει στον αναγνώστη όσο το δυνατόν περισσότερη γνώση δίχως βεβαίως να παραβλέπεται και το κομμάτι της ψυχαγωγίας, απαραίτητο συστατικό των μυθιστορημάτων.
Ωστόσο, στην πορεία, η όλη ευφορία και οι καλές, ανεπανάληπτες στιγμές πλήττονται ανεπανόρθωτα από δύο τραγικά γεγονότα που θα ανατρέψουν το εύχαρι κλίμα της διήγησης και θα στιγματίσουν για πάντα την παρέα και περισσότερο κάποιον απ’ αυτήν που η μοίρα επέλεξε να χτυπήσει αλύπητα και αμείλικτα.
Ένα αξιομνημόνευτο στοιχείο του έργου είναι οι πάμπολλες περίεργες συμπτώσεις που συνέβησαν στη ζωή των ηρώων και κάποιες καταλυτικές γνωριμίες που σχετίστηκαν, δυστυχώς, με την αρνητική εξέλιξη της υπόθεσης.
Εν κατακλείδι, ο Θ.Τ. κατάφερε, όπως ήταν και η επιδίωξή του άλλωστε, να δημιουργήσει ένα διαφορετικό τύπο μυθιστορήματος, όπου η πλοκή, η υπόθεση λειτουργεί επικουρικά στην απάρτιση του συνόλου του έργου, είναι ο φέρον σκελετός θα έλεγα ως πολιτικός μηχανικός, στον οποίο προσαρμόζεται το ευρύ πλαίσιο του διαλογικού μέρους της μυθιστορίας.
Το μυθιστόρημα δομείται σε δύο Μέρη, το Α΄ Μέρος, που κανονικά έπεται χρονικά του Β΄ Μέρους, προηγείται στο κείμενο (αναχρονία). Η επιλογή αυτή βοηθά το συγγραφέα να συμπεριλάβει στο κείμενό του μαθηματικές γνώσεις με κάποιο βαθμό δυσκολίας στην κατανόηση, που θα βάρυναν και θα δυσκόλευαν τη ροή της ανάγνωσης της ιστορίας. Στο σημείο αυτό πρέπει να λεχθεί ότι η ανάγνωση του πολυσέλιδου, πυκνογραμμένου αυτού μυθιστορήματος με σελίδες μεγάλου μεγέθους, προκειμένου να αποφευχθεί η ογκώδης ή δίτομη έκδοση, ρέει αβίαστα και είναι ένα από τα πολλά προτερήματα του συγγραφικού εγχειρήματος.
Στο Β΄ Μέρος το έργο μετατρέπεται εν μέρει σε ταξιδιωτικό λογοτεχνικό κείμενο. Ο Δημήτρης και η Ιόλη θα επισκεφτούν πολλές πόλεις της νότιας και κεντρικής Ευρώπης, όπου κάποια στιγμή θα γνωρίσουν τον Βίκτωρα και την Αννύ, (μία από τις πολλές τυχαίες; συγκυρίες κατά την ανάπτυξη της ιστορίας), με τους οποίους και με το τρίτο φιλικό ζευγάρι, τον Υβ με την Υβόννη θα πραγματοποιήσουν εκείνη την αξέχαστη εκδρομή στο Πήλιο. Έξι (6) άτομα, ένα τέλειο σύνολο, [το 6 είναι ο πρώτος τέλειος αριθμός]. Η αριθμητική αυτή αρμονία διαταράσσεται με την εμφιλοχώρηση στην παρέα δύο ακόμη ατόμων, του Έι και του Μπι, του ομόφυλου ζευγαριού*. Η παρέα ήταν οκταμελής όταν μαθεύτηκε ο θάνατος του Τραϊανού και τροχοδρομήθηκε η συνέχιση του έργου του για τους τέλειους αριθμούς. Πράγμα όμως που δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ εξαιτίας της ανείπωτης τραγωδίας που χτύπησε την ομάδα.
Τελειώνοντας το σημειολογικό-κριτικό άρθρο μου ομολογώ ότι, διαβάζοντας το βιβλίο θα ήθελα να παρευρισκόμουν στην παρέα των οκτώ να εκθέσω κι εγώ τις δικές μου γνώσεις, να νιώσω ενεργό μέλος της αξιόλογης συντροφιάς, διότι δυστυχώς στις σημερινές παρέες που σχηματίζονται στα café δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα ή όταν το επιχειρείς γίνεσαι γραφικός. Αδιανόητο να μιλήσεις για βιβλία και λογοτεχνία· ακόμη και τα άνοιγμα μιας εφημερίδας προκαλεί αρνητικά σχόλια. Κατά την ανάγνωση χάρηκα και λυπήθηκα για την έκβαση της ιστορίας και την κακή τύχη κάποιων φίλων της παρέας.
Πηλιορείτης ών, γνωρίζοντας το φυσικό και οικιστικό περιβάλλον, δε δυσκολεύτηκα να προσαρμοστώ στο σκηνικό της υπόθεσης του βιβλίου. Ο συγγραφέας μού θύμισε το ζήτημα των «Αθεϊκών» του Βόλου που οδήγησαν στο κλείσιμο του Παρθεναγωγείου, αλλά στην αθώωση του Δελμούζου και άλλων από τις κατηγορίες, την εμπλοκή του Βάρναλη που εκείνο τον καιρό (1910-1011) υπηρετούσε Σχολάρχης στην Αργαλαστή, το Σανατόριο στη Δράκεια.
Το βιβλίο του Θ.Τ., αν και δεν προσδιορίζεται από τον εκδότη ως τέτοιο, ανήκει στην κατηγορία των μαθηματικών μυθιστορημάτων, αφού η υπόθεση ερείδεται σε παραδεδεγμένες γνώσεις των Μαθηματικών και ειδικότερα στη θεωρία των τέλειων αριθμών, τους οποίους συναντάμε σε πολλά σημεία του κειμενικού υλικού.
Το βιβλίο του Θ.Τ. είναι απ’ αυτά που χαρακτηρίζουμε «καλά βιβλία» για το θέμα, την υπόθεση, το περιεχόμενο, το ύφος και τον τρόπο γραφής και διαβάζεται με ευχαρίστηση από τους φίλους τόσο των μυθιστορημάτων όσο και των πονημάτων εκλαϊκευμένων γνώσεων.
ΣΗΜ.: Επειδή τα ονόματα/ονομασίες των επιστημόνων, καλλιτεχνών, τίτλων λογοτεχνικών, κινηματογραφικών έργων, όρων μαθηματικών, φιλοσοφικών κλπ, είναι πολυάριθμα ίσως χρειάζεται να συνταχτεί ένα Ευρετήριο για τον εντοπισμό τους, σε μια μελλοντική ανατύπωση ή επανέκδοση του βιβλίου.
* «…συνέδεε [ο Τζον Νας] με ακατανόητο τρόπο ανθρώπους και αριθμούς» (βλ. Paul Hoffman «Ο άνθρωπος που αγαπούσε τους αριθμούς», Λιβάνης 2009, σ.344.
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
