Γράφει ο Θεοφάνης Γέμτος
Γεωπόνος, ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, μέλος της Ε.Δ.Υ.ΘΕ.
Στη Καθημερινή της Κυριακής 27/4/25 δημοσιεύτηκε συνέντευξη του Καθηγητή του LSD (London School of Economics) και νομπελίστα (Νόμπελ Οικονομίας 2010) Χριστόφορου Πισσαρίδη στην Ειρήνη Χρυσολωρά. Μπορείτε να τη διαβάσετε στο σύνδεσμο: (https://www.kathimerini.gr/opinion/interviews/563581891/christoforos-pissaridis-stin-k-eginan-mono-ta-eykola/).
Από τον Καθηγητή Πισσαρίδη είχε ζητηθεί πριν πέντε χρόνια από την Ελληνική Κυβέρνηση να ηγηθεί ομάδας για σύνταξη μελέτης για την ανάπτυξη της Ελληνικής οικονομίας ώστε να γίνουμε η Καλιφόρνια της Ευρώπης. Στη συνέντευξη έγινε μια εκτίμηση του τι επετεύχθη και τι όχι. Ο τίτλος της συνέντευξης στην έντυπη Καθημερινή ήταν: «Μαζέψαμε τα φρούτα που ήταν χαμηλά» στο δέντρο που υπονοεί ότι έγιναν κάποιες μεταρρυθμίσεις αλλά όχι όλες που προτάθηκαν και κυρίως οι δυσκολότερες.
Το σχόλιο είναι ότι έγινε κάποια πρόοδος αλλά σε πολλά σημεία είμαστε ακόμα εκτός στόχων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον όμως, για εμάς τους Θεσσαλούς και αγρότες, είναι και η απάντηση στο ερώτημα: Είχατε πει ότι η Ελλάδα μπορεί να γίνει η «Καλιφόρνια της Ευρώπης». Τώρα, πού πιστεύετε ότι πρέπει να δώσουμε έμφαση για την ανάπτυξη;
Απάντηση: Όχι σε ένα πράγμα μόνο, σε πολλά. Εξακολουθώ να πιστεύω πως δεν έχουμε εκμεταλλευθεί ακόμη τη γεωργία όσο πρέπει, ενώ θα μπορούσαμε με τη μεσογειακή δίαιτα που έχει επικρατήσει. Δύο ελληνικά προϊόντα βλέπεις παντού, το γιαούρτι και τη φέτα. Κι όμως, μια μεγάλη εταιρεία παραγωγής γιαουρτιού έλεγε στους Δελφούς ότι απειλείται η παραγωγή της λόγω μη διευκόλυνσης από το κράτος. Επίσης, τα φρέσκα προϊόντα, το ελαιόλαδο, το οποίο δεν εκμεταλλευόμαστε όσο πρέπει, ακόμη εξάγουμε ελιές στην Ιταλία.
Είναι πραγματικά εντυπωσιακή η απάντηση. Τονίζει τις τεράστιες δυνατότητες του πρωτογενούς τομέα αλλά το πολιτικό σύστημα της χώρας αρνείται να εργαστεί ώστε να εκμεταλλευτούμε τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα και προτιμά αντί για την ανάπτυξη μιας παραγωγικής και υψηλού εισοδήματος Γεωργίας, την προσκόλληση στις επιδοτήσεις της ΚΑΠ και στις επιθυμίες των βιομηχανικών χωρών της Κεντρικής Ευρώπης. Αλλά και στη διανομή επιδοτήσεων και αποζημιώσεων που φαίνεται να αποδίδουν περισσότερες ψήφους από ένα σοβαρά μελετημένο πρόγραμμα ανάπτυξης του πρωτογενούς τομέα.
Αυτό που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι η λογική της παρούσας Κυβέρνησης. Ανάθεσε στην ομάδα Πισσαρίδη μια μελέτη για την Ελληνική οικονομία που τους προτείνει την ανάπτυξη μιας παραγωγικής γεωργίας και δεν ασχολείται μετά από πέντε χρόνια καθόλου με το θέμα. Μετά τις καταστροφικές πλημμύρες της Θεσσαλίας ανέθεσε στην Ολλανδική εταιρεία HVA μια μελέτη για την ανασυγκρότηση της Θεσσαλίας. Η μελέτη πρότεινε έργα ταμίευσης νερού στα γύρω ορεινά (Φράγματα Ενιπέα, Μουζακίου, Πύλης, Νεοχωρίτη και Αγιονερίου), μεταφορά 250 εκ κ.μ. νερού από τον Θεσσαλικό Αχελώο ώστε να εξασφαλιστεί η διατήρηση των αρδευόμενων σήμερα εκτάσεων αλλά και να περιοριστούν οι ζημιές από θεομηνίες τύπου Daniel – Elias.
Επί πλέον η μελέτη αναφέρθηκε στην ανάπτυξη της Θεσσαλικής Γεωργίας και πρότεινε αναδιάρθρωση καλλιεργειών προς οπωροκηπευτικά, ανάπτυξη κτηνοτροφίας αλλά και δράσεις για βελτίωση της εμπορίας των αγροτικών προϊόντων, καλύτερης οργάνωσης των αγροτών, ανάπτυξη συστήματος εκπαίδευσης των αγροτών (βασική και διαρκής) και ανάπτυξη συστήματος συμβουλών και καθοδήγησης των αγροτών. Στο ίδιο διάστημα ανέθεσε και ενέκρινε το ΣΔΛΑ Πηνειού (Σχέδιο Διαχείρισης Λεκάνης Απορροής Πηνειού) που προβλέπει μια σειρά από έργα (ανάλογα με τους Ολλανδούς) με στόχο την επίλυση του υδατικού προβλήματος της Θεσσαλίας, την εξασφάλιση νερού για τις ανάγκες ύδρευσης, άρδευσης και βιομηχανίας αλλά και εξασφάλιση σε περιόδους ξηρασίας. Προτείνει επίσης έργα ταμίευσης νερού περιφερειακά του κάμπου, έργα καλύτερης διαχείρισης της μεταφοράς, διανομής και εφαρμογής του νερού στο χωράφι.
Στις μέρες μας γίνεται διαβούλευση το ΣΔΚΠ (Σχέδιο Διαχείρισης Κινδύνων Πλημυρών) που προτείνει επίσης έργα ταμίευσης νερού για ανάσχεση των ροών του νερού σε περιπτώσεις βροχών μεγάλων εντάσεων. Πριν δύο χρόνια αποφασίστηκε να ενταχθεί στο ταμείο ανάκαμψης το Φράγμα του Ενιπέα με το αντίστοιχο αρδευτικό δίκτυο με ΣΔΙΤ. Ακόμα κάνουν προκηρύξεις για εύρεση τεχνικών συμβούλων για τη παρακολούθηση του έργου και το έργο δεν έχει ξεκινήσει με κίνδυνο να χαθούν οι πιστώσεις καθώς το ταμείο τελειώνει το 2027. Πριν ένα εξάμηνο ανατέθηκε στην HVA η επικαιροποίηση των μελετών για τα φράγματα Μουζακίου και Πύλης και της μελέτης για τη διώρυγα μεταφοράς νερού για τροφοδοσία του ταμιευτήρα Κάρλας από τον Πηνειό με βαρύτητα αλλά και η επικαιροποίηση των μελετών για την περιοχή της Κάρλας.
Ένα ερώτημα που μου έρχεται στο μυαλό είναι για ποιο λόγο γίνονται όλες αυτές οι μελέτες. Εκτός από τα ΣΔΛΑΠ και ΣΔΚΠ που γίνονται για να μην μας πάει η ΕΕ στο Ε. δικαστήριο αλλά και τον κίνδυνο να μην εγκριθούν δαπάνες για έργα άρδευσης όπως έγινε το 2010, οι άλλες γιατί γίνονται και δαπανώνται χρήματα εάν δεν υπάρχει διάθεση να προχωρήσουν τα έργα και οι πολιτικές που προτείνονται; Κάποιος φίλος μου είπε ότι το κάνουν για να φαίνεται ότι ενδιαφέρονται για τη Θεσσαλία ή για το πρωτογενή τομέα μέχρι τις επόμενες εκλογές και μετά το ξεχνούν. Είναι μια άποψη που δεν θέλω να αποδεχτώ εύκολα.
Τι τελευταίες μέρες (όπως και το καλοκαίρι) τα τηλεοπτικά δίκτυα της Αθήνας άρχισαν να ασχολούνται με το πρόβλημα της λειψυδρίας της χώρας με αφορμή βέβαια τους πιθανούς κινδύνους και μείνει η Αθήνα χωρίς νερό αν συνεχιστεί η ανομβρία τα επόμενα χρόνια. Μαζί με την Αθήνα ασχολήθηκαν και με τα πρόβλημα για όλη της χώρα με ανταποκρίσεις από τη Πελοπόννησο και τη Θεσσαλία (ΣΚΑΙ). Οι εικόνες του ξηρού Πηνειού και ενός ποταμού της Κορινθίας έκαναν το γύρω της χώρας. Αλλά και εικόνες έργων ταμίευσης νερού που άρχισαν και εγκαταλείφθηκαν βλέπουμε κάθε φορά που το θέμα της ξηρασίας και λειψυδρίας έρχεται στην επικαιρότητα.
Έργα στη Κορινθία, στη Καβάλα, στη Καστοριά αλλά και σε εμάς όπως το Αγιονέρι, που θα έλυναν σημαντικά τοπικά προβλήματα αλλά και μεγαλύτερα όπως τα φράγματα Μεσοχώρας και Συκιάς που θα έλυναν πολλά προβλήματα, δεν φαίνεται να ευαισθητοποιούν το πολιτικό σύστημα της χώρας (αναφέρομαι στο πολιτικό σύστημα γιατί η μεν κυβέρνηση δεν κάνει τίποτα, αλλά και τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν την πιέζουν να κάνει κάτι ή έστω να προκαλέσουν μια σχετική συζήτηση στο κοινοβούλιο της χώρας). Το μόνο που τους ενεργοποιεί είναι ο κίνδυνος να «διψάσει» η Αθήνα όπου προσπαθούν να συγκεντρώσουν όλο το πληθυσμό της χώρας. Οι αγρότες σε όλες τις περιοχές φαίνεται να εγκαταλείπουν καλλιέργειες και τις εστίες τους.
Και παραμένει το ερώτημα. Τι πρέπει να κάνουμε για να τους αναγκάσουμε να ασχοληθούν με τα προβλήματα της χώρας εκτός Αθηνών και Θεσσαλονίκης; Και τι πρέπει να κάνουμε όταν κανείς πολιτικός οργανισμός δεν ασχολείται με τα θέματα του πρωτογενούς τομέα; Απάντηση πρέπει να δώσουν οι τοπικοί φορείς που για την ώρα προσαρμόζονται στις απαιτήσεις των πολιτικών της Αθήνας.
Στις εικόνες: Εγκαταλειμμένα, ημιτελή Φράγματα Αγιονερίου, Μεσοχώρας και Συκιάς από το YPETHE.gr
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
