Γράφει ο Θεοφάνης Γέμτος
Γεωπόνος, ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, μέλος της Ε.Δ.Υ.ΘΕ.
Στις εφημερίδες των τελευταίων εβδομάδων παρουσιάστηκε η θέση της χώρας στη παγκόσμια διαφθορά. Είμαστε αισίως 59οι στο Κόσμο μαζί με την Ιορδανία, τη Σλοβακία και τη Ναμίμπια. Πολύ χαμηλότερα από τις χώρες της ΕΕ. Πραγματικά πολλά δημοσιεύματα αναφέρονται σε επίορκους υπαλλήλους αλλά και σε πολλές περιπτώσεις παράνομων περιστατικών προστασίας χώρων, επιχειρήσεων κλπ.
Οι Έλληνες πολίτες φαίνεται να έχουν πολύ μικρή εμπιστοσύνη στους θεσμούς της χώρας σύμφωνα με δημοσκόπηση. Μόνο την οικογένεια (82%) και τις ένοπλες δυνάμεις (58%) εμπιστευόμαστε πάνω από 50 % με τα Πανεπιστήμια να πλησιάζουν με 45%. Όλα τα άλλα χαμηλά με τη Κυβέρνηση στο 15%, τα συνδικάτα στο 7% και τα κόμματα στο 6%. Τραγικό. Χρειάζεται να κάνουμε πολύ μεγάλη προσπάθεια για να μειώσουμε τη διαφθορά και να βελτιώσουμε τη λειτουργία των θεσμών ώστε να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς της χώρας. Δυστυχώς δημοκρατία χωρίς θεσμούς που λειτουργούν και τους εμπιστεύονται οι πολίτες δεν μπορεί να υπάρχει.
Προφανώς χρειαζόμαστε μεταρρυθμίσεις που θα βελτιώσουν τις λειτουργίες των θεσμών. Κρίσιμο στοιχείο κατά τη γνώμη μου είναι η έλλειψη αξιολόγησης των πάντων. Η ΝΔ όταν κέρδισε τις εκλογές το 2019 είχε κύριο σύνθημα την αξιολόγηση των πάντων. Θυμόμαστε όλοι τους φακέλους που έδωσε ο πρωθυπουργός στους υπουργούς της κυβέρνησης με το τι έπρεπε να κάνουν. Αυτό που δεν μάθαμε είναι τι έγραφαν οι φάκελοι και κυρίως τι από αυτά έγινε και τι όχι από τον κάθε Υπουργό και την Κυβέρνηση συνολικά. Έχει γίνει καμία αξιολόγηση, από την κορυφή ως τα νύχια έως τώρα; Μάλλον όχι από όσα γνωρίζω. Πως μπορούμε να βελτιωθούμε αν δεν αξιολογούμε τους θεσμούς και τους υπαλλήλους τους; Βέβαια αυτό δεν βολεύει γιατί καταργεί το πελατειακό σύστημα λειτουργίας του πολιτικού συστήματος της χώρας. Και για να μην αδικήσω την κυβερνώσα παράταξη να σημειώσω ότι κανείς από την αντιπολίτευση δεν αναφέρθηκε σε αυτή την ασυνέπεια της Κυβέρνησης. Μάλλον και αυτοί σκέφτονται να βολέψουν τους δικούς τους στο μέλλον. Θα ήταν χρήσιμο να γινόταν μια σχετική συζήτηση και να επισημαίναμε τα λάθη, τις παραλείψεις αλλά και μεθόδους και τρόπους βελτίωσης των συνθηκών λειτουργίας των θεσμών.
Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης δύο χρόνων από το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών μαθαίνουμε για τις δυσλειτουργίες του όλου συστήματος. Από την αρχή διερεύνησης ατυχημάτων, από το 2008 που συστάθηκε στελεχώθηκε μόλις το 2023 κάτω από την πίεση του δυστυχήματος των Τεμπών (από τότε πέρασαν μια κυβέρνηση ΝΔ, μια ΠΑΣΟΚ, μια ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, μια ΣΥΡΙΖΑ και μια ΝΔ). Συμβάσεις που δεν εκτελέστηκαν, πελατειακό σύστημα στους σταθμάρχες, έλλειψη εκπαίδευσης σταθμαρχών, μηχανοδηγών, συνεχείς βλάβες που δεν ελέγχονταν, ακόμα και κλοπές καλωδίων χωρίς σύλληψη των ενόχων κλπ. έδειξαν την τραγική εικόνα της χώρας.
Ο Γεωργικός Τομέας έχει και αυτός τα δικά του προβλήματα διαφθοράς και μη λειτουργίας των θεσμών με διάφορα περιστατικά. Από την παλιά ιστορία της διανομής των 500 εκ. € με το σύνθημα «όλα τα κιλά όλα τα λεφτά» που δεν μάθαμε ποιος πλήρωσε τελικά την επιστροφή των χρημάτων στην ΕΕ μέχρι το πρόσφατο σκάνδαλο με τα βοσκοτόπια που επιτήδειοι τα δήλωναν και καρπούνταν επιδοτήσεις φαίνεται ότι και ο Γεωργικός τομέας έχει το μερίδιό του στη διαφθορά. Άλλο σκάνδαλο που φουντώνει τις μέρες αυτές είναι οι επιδοτήσεις σε εικονικά πρόβατα. Μια ιστορία αρκετά παλιά που βγαίνει τώρα στην επιφάνεια.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η πολιτεία φροντίζει με διάφορους νόμιμους και μη τρόπους να ικανοποιεί κάποιους αγρότες με κριτήριο μάλλον την άγρα ψήφων και την αποφυγή εκδηλώσεων δυσαρέσκειας προς τη Κυβέρνηση. Ένα από τα θέματα που είναι και στο επίκεντρο των διαμαρτυριών των αγροτών είναι η επιστροφή του φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο. Ένα αίτημα κατ’ αρχήν σωστό καθώς οι τιμές του πετρελαίου στην υπόλοιπη Ευρώπη είναι χαμηλότερες από τις δικές μας και οι αγρότες αντιμετωπίζουν πρόβλημα ανταγωνιστικότητας στο κόστος παραγωγής. Βέβαια το ίδιο ισχύει και για άλλους τομείς της οικονομίας αλλά φαίνεται ότι η αδυναμία σύλληψης της φοροδιαφυγής για την άμεση φορολογία αφήνει κύριο έσοδο του κράτους την έμμεση. Λίγο ψάξιμο των επιδοτήσεων του πετρελαίου δείχνει περίεργα στοιχεία.
Η επιδότηση δεν δίνεται με βάση τα τιμολόγια αγοράς των καυσίμων κάθε αγροτικής επιχείρησης. Αλλά κατά καλλιέργεια χωρίς δικαιολογητικά. Έτσι το σκληρό σιτάρι καταναλώνει (και εισπράττει την αντίστοιχη επιστροφή φόρου) 16 λ/στρ, το βαμβάκι καταναλώνει 30 λίτρα/στρέμμα ,το καλαμπόκι 28, μηδική 16. Οι ροδακινιές προς μεταποίηση 29,5, αμπελώνες 13, καρποί με κέλυφος 3,6, (!!!!) Ροδακινιές, Αχλαδιές, Μηλιές μάλλον για παραγωγή νωπών 21, Κερασιές, ροδιές 11. Αδυνατώ να καταλάβω τι σημαίνουν όλα αυτά. ΟΙ ροδακινιές για μεταποίηση έχουν μεγαλύτερη κατανάλωση πετρελαίου από τις βρώσιμες ή τα αχλάδια; Και αυτά περισσότερο από το αμπέλι και οκτώ φορές πάνω από τους καρπούς με κέλυφος (αμύγδαλα, φυστίκια Αιγίνης κλπ). Ευνοημένη η μεγάλη καλλιέργεια. Περίεργα πράγματα. Ελέγχει κανείς και αξιολογεί αυτές τις διαφορές; Έχει κάπου τους υπολογισμούς το ΥΠΑΑΤ για να καταλάβουμε τι γίνεται; Στους λογαριασμούς που έκανα δεν υπάρχουν αυτές οι διαφορές.
Περίεργα στοιχεία παρουσίασαν οι εφαρμογές της νέας ΚΑΠ. Κατά περίεργο τρόπο συνολικά 9.248.520 στρέμματα καλλιεργήθηκαν με βιολογικές μεθόδους στη χώρα μας, ενώ περίπου 60.993 παραγωγοί είναι ενταγμένοι στη βιολογική γεωργία (σ. σ. στοιχεία για το 2022), παρουσιάζοντας μια ετήσια αύξηση της τάξης του 70% (σε σύγκριση με το 2021). Εκπληκτικό. Ήλεγξε κανείς τι συμβαίνει; Αξιολόγησε κανείς πως συνέβη αυτό και αν οι αγρότες αυτοί πούλησαν πιστοποιημένα βιολογικά προϊόντα; Πως φάνηκε στο ΥΠΑΑΤ αυτή η αύξηση; Είναι μάλλον προφανές ότι βρέθηκε τρόπος να δοθούν επιδοτήσεις κάτω από το τραπέζι. Σκάφτηκε κανείς στο ΥΠΑΑΤ τι ζημιά γίνεται στους πραγματικούς βιοκαλλιεργητές; Ποια δυσφήμηση γίνεται στα προϊόντα τους; Μάλλον είναι λιγότεροι και έχουν λιγότερους ψήφους επομένως δεν υπολογίζονται.
Ανάλογο θέμα και με τα προγράμματα νιτρορύπανσης που αγρότες επιδοτούνται για να εφαρμόζουν μειωμένες δόσεις νιτρικών λιπασμάτων χωρίς κανένα έλεγχο. Ακόμα και όταν γίνονταν έλεγχοι όσοι ελέγχονταν και βρίσκονταν να ρίχνουν κανονικά τα λιπάσματα οι ελεγκτές πιέζονταν για να μην προχωρήσουν σε καταγγελία για να μη χάσει ο φτωχός αγρότης τις επιδοτήσεις.
Είναι σε όλους γνωστό ότι το σύστημα των επιδοτήσεων βρίθει από παρανομίες. Το χειρότερο της ιστορίας είναι ο εθισμός των πολιτών από το πολιτικό σύστημα της χώρας σε απάτες και εξυπηρετήσεις. Αυτό είναι βέβαιο ότι δεν θα μας βγει σε καλό. Θα ανακαλύπτουμε κάθε φορά που έχουμε ένα μεγάλο δυστύχημα ή όταν ο κουτόφραγκοι θα μας ανακαλύπτουν και θα πληρώνουμε με πρόστιμα και δυσφήμηση. Μια προσπάθεια αποκατάστασης της λειτουργίας των θεσμών είναι κύριο στοιχείο για να πάμε μπροστά. Χωρίς αξιολόγηση των πάντων και συζήτηση των προβλημάτων δεν θα το πετύχουμε και αντί να προοδεύομε συνεχώς θα βρισκόμαστε μπροστά σε καταστροφές και οπισθοδρόμηση.
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
