Γράφει ο Ευάγγελος Μπαλντούνης (Καθηγητής φιλόλογος)
Το 479 πΧ, ένα χρόνο μετά τη Σαλαμίνα, διεξήχθη στην πεδιάδα των Πλαταιών αυτή η λαμπρή για τους Έλληνες σύγκρουση. Ο Ξέρξης είχε αποχωρήσει με το μεγαλύτερο μέρος του στρατού, αλλά έμεινε ο γαμπρός του Μαρδόνιος. Πέρασε τον χειμώνα σε Βοιωτία και Θεσσαλία.
Η ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΔΕΛΕΑΣΜΟΥ ΤΩΝ ΑΘΗΝΑΙΩΝ: Οι Αθηναίοι επέστρεψαν στην Αθήνα που την είχαν εκκενώσει λόγω της επιδρομής του Ξέρξη τον προηγούμενο χρόνο, το 480πΧ. Ο Μαρδόνιος τους ζήτησε να γίνουν σύμμαχοί του. Αυτός θα αναλάμβανε όχι μόνο να ανοικοδομήσει την κατεστραμμένη πόλη και τους ναούς της, αλλά θα τους καθιστούσε ηγεμόνες της Ελλάδας. Επιχείρησε με την διπλωματία να διχάσει τους Έλληνες.
ΑΠΟΡΡΙΨΗ ΤΩΝ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ: Η απάντηση των Αθηναίων είναι ενδεικτική για το φρόνημά τους σε μια κρίσιμη στιγμή: «Όσο ο ήλιος ακολουθεί τον ίσιο δρόμο που ακολουθεί και τώρα, ποτέ δεν θα κλείσουμε συμμαχία με τον Ξέρξη. Αλλά με εμπιστοσύνη στους συμμάχους μας θεούς και τους ήρωες, των οποίων εκείνος χωρίς σεβασμό έκαψε τους ναούς και τα αγάλματα, θα εκστρατεύσουμε εναντίον του και θα τον αποκρούσουμε». Εγκατέλειψαν την Αθήνα για δεύτερη φορά. Ο Μαρδόνιος την κατέλαβε άδεια, συμπλήρωσε τις καταστροφές, υποχώρησε στη Θήβα και στρατοπέδευσε στη βόρεια όχθη του Ασωπού ποταμού. Η Θήβα ήταν φιλική στους Πέρσες και είχε πεδιάδα κατάλληλη για το ιππικό τους.
ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΑΨΙΜΑΧΙΕΣ: Τη διοίκηση του ελληνικού στρατού ανέλαβε ο Σπαρτιάτης Παυσανίας. Αρχηγός των Αθηναίων ήταν ο Αριστείδης. Οι περσικές δυνάμεις ανέρχονταν από 70 – 120 χιλ. διέθεταν όμως και ιππικό. Οι ελληνικές σε 40 χιλ. βαριά οπλισμένους (οπλίτες) και 40 χιλ. ελαφρά οπλισμένους και χωρίς καθόλου ιππικό. Η έλλειψη αυτή θα κάνει άνισο τον αγώνα. Στρατοπέδευσαν στους πρόποδες του Κιθαιρώνα. Πρώτα ο Μαρδόνιος έστειλε εκεί όλο του το ιππικό για να εξακριβώσει τις δυνατότητές του. Ακολούθησε μια πρώτη συμπλοκή και οι Πέρσες υποχώρησαν. Σκοτώθηκε όμως ο αρχηγός του ιππικού τους Μασίστιος. Ενθαρρύνθηκαν οι Έλληνες και ο στρατός προχώρησε πιο κοντά στις Πλαταιές. Μετακινήθηκαν και οι Πέρσες δυτικότερα, παράλληλα με τους Έλληνες.
Η ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΣ ΜΑΧΗΣ: Για 8 μέρες οι δύο στρατοί παρέμειναν αδρανείς. Μόνο με το ιππικό τους ενεργούσαν συνεχείς επιθέσεις για να εμποδίζουν τον ανεφοδιασμό των Ελλήνων. Στις επόμενες 4 μέρες οι ελληνικές δυνάμεις μετακινούνται συνεχώς και το μέτωπο δεν φαίνεται να παρουσιάζει συνοχή. Είχε διαιρεθεί σε τρία τμήματα. Την 13η μέρα δόθηκε ολοκληρωτικά η μάχη. Οι Πέρσες επιτέθηκαν με σφοδρότητα και στα τρία τμήματα. Πρώτα στο Σπαρτιατικό που ήταν πιο πίσω. Όμως ο οπλισμός των Περσών αποδείχτηκε και πάλι ανίσχυρος μπροστά στα δωρικά όπλα. Η συμπλοκή μεταβλήθηκε σε σφαγή. Ο Μαρδόνιος που μαχόταν περιστοιχιζόμενος από 1000 εκλεκτούς πολεμιστές, σκοτώθηκε. Οι Πέρσες εγκατέλειψαν τον αγώνα και κατέφυγαν στο περιχαρακωμένο στρατόπεδο που καιρό πριν είχαν κατασκευάσει. Εκεί Σπαρτιάτες και Αθηναίοι τους αποδεκάτισαν.
ΑΠΟΧΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΣΩΝ – ΤΑ ΕΠΙΝΙΚΙΑ: Τμήματα του περσικού στρατού με αρχηγό τον Αρτάβαζο, υποχώρησαν προς τη Φωκίδα και με άλλα υπολείμματα των δυνάμεων του Μαρδόνιου κατόρθωσαν να επιστρέψουν στην Ασία με κακουχίες και απώλειες. Οι ελληνικές πόλεις ανήγειραν τάφους για τους ηρωικούς νεκρούς τους, στην αρχή τού δρόμου των Πλαταιών προς τα Μέγαρα. Οι Έλληνες αφιέρωσαν το 1/10 των λαφύρων στους θεούς. Στο ιερό του Απόλλωνα στους Δελφούς αφιέρωσαν έναν χρυσό τρίποδα τοποθετημένο στην κορυφή χάλκινου κίονος, ο οποίος παριστάνει 3 φίδια που αλληλοσυμπλέκονται. Επάνω στους έλικες των φιδιών χάραξαν τα ονόματα των πόλεων που πολέμησαν στις Πλαταιές. Ο χρυσός τρίποδας λεηλατήθηκε από τους Φωκείς κατά τον Β’ Ιερό Πόλεμο. Ο χάλκινος κίονας μεταφέρθηκε στην Κων/πολη από τον Κων/νο και σώζεται ως σήμερα.
Η ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΝΙΚΗΣ: Η πόλη των Πλαταιών κηρύχθηκε ιερή, απαραβίαστη και ουδέτερη. Οι Πλαταιείς για την ανδρεία που έδειξαν τιμήθηκαν με βραβείο και πήραν χρηματική αμοιβή 50 τάλαντα. Ανέλαβαν να εορτάζουν κάθε 4 χρόνια τα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ». Οι Θηβαίοι που είχαν συμμαχήσει με τους Πέρσες τιμωρήθηκαν (οι αρχηγοί τους εκτελέστηκαν) και διαλύθηκε η Βοιωτική Ομοσπονδία στην οποία είχαν ηγετική θέση. Οι ελληνικές πόλεις εξασφάλισαν την ελευθερία τους, απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξή τους. Μπόρεσαν έτσι στα χρόνια που ακολούθησαν, να δημιουργήσουν έναν λαμπρό πολιτισμό, τα επιτεύγματα του οποίου έγιναν κτήμα ολόκληρης τής ανθρωπότητας. Έκτοτε δεν ακολούθησε καμία νέα περσική επιχείρηση κατά της Ελλάδας. Οι Πέρσες περιορίστηκαν στο να αναμειγνύονται μόνο παρασκηνιακά στα ελληνικά πράγματα….
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
