“Χρειαζόμαστε επί πλέον ένα σύστημα εκπαίδευσης αγροτών (βασικής και συνεχούς) αλλά και δημιουργία πιλοτικών αγρών για να μπορούν να παρακολουθούν οι αγρότες την εφαρμογή νέων καλλιεργητικών πρακτικών και νέων τεχνολογιών καθώς οι αγρότες σε όλο τον κόσμο υιοθετούν μέτρα που βλέπουν άμεσα”
Γράφει ο Θεοφάνης Γέμτος
Γεωπόνος, ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, μέλος της Ε.Δ.Υ.ΘΕ.
Στις αρχές του έτους ξεκίνησε μια διαβούλευση για τη διαχείριση των υδάτων της Θεσσαλίας και την οργάνωση της Γεωργίας . Η συζήτηση ξεκίνησε με το ερευνητικό πρόγραμμα «Διακυβέρνηση Δίκαιων Κοινωνικο-τεχνικών Μεταβάσεων (Go-JuST)» που χρηματοδοτείται από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ) και υλοποιείται στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών με επιστημονικό υπεύθυνο τον Καθηγητή Αραποστάθη.
Ο πρωταρχικός στόχος του Go-JuST είναι να εντοπίσει και να αναλύσει τους δυνητικούς παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν στην επίτευξη «δίκαιων μεταβάσεων» στον τομέα της αγρο-διατροφής σε συνθήκες κλιματικής κρίσης μέσα στο πλαίσιο για βιώσιμες μεταβάσεις. Στόχος του προγράμματος είναι να γίνει μια διαβούλευση με τη βάση για διάφορα σενάρια εξέλιξης της διαχείρισης των υδάτων της Θεσσαλίας και τις επιπτώσεις που θα έχουν στο πρωτογενή τομέα.
Με αυτή την ευκαιρία η Περιφέρεια Θεσσαλίας ξεκίνησε μια γενικότερη διαβούλευση για το πρωτογενή τομέα της Θεσσαλίας με στόχο να συζητηθούν τα θέματα και να αποφασιστούν πολιτικές και δράσεις που θα προωθήσουν τις διεκδικήσεις για τη λύση του υδατικού της Θεσσαλίας αλλά και την ανάπτυξη της γεωργίας της. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει συναντήσεις με φορείς της Ανατολικής Θεσσαλίας (μια συνάντηση με τους ΤΟΕΒ και μια με τους συνεταιρισμούς), και στη Δυτική Θεσσαλία. Η ερευνητική ομάδα εκπόνησε τέσσερα σενάρια για τη διαχείριση των υδάτων της περιοχής και τις επιπτώσεις στη γεωργία:
Σενάριο 1ο: Διαχείριση υδάτων και καλλιεργειών χωρίς μεγάλες αλλαγές. Ουσιαστικά συνέχιση της σημερινής αδράνειας του πολιτικού συστήματος στην εκτέλεση έργων αλλά και προώθησης αλλαγών στο πρωτογενή τομέα. Κάτι μη βιώσιμο καθώς θα ερημοποιηθεί η Θεσσαλία από καταστροφή των υπόγειων υδροφορέων και διατάραξη των επιφανειακών υδάτων με το Πηνειό να μετατρέπεται σε χείμαρρο.
Σενάριο 2ο: Διαμοιρασμός άρδευσης και εξοικονόμηση πόρων με ριζική αναδιάρθρωση καλλιεργειών. Εδώ έχουμε τη εκτέλεση των έργων υποδομής για προστασία από πλημμύρες, εξασφάλιση αρδευτικού νερού με ταμιεύσεις νερού και μεταφορά νερού από Αχελώο που θα εξασφαλίσουν την άρδευση των 2.800.000 στρεμμάτων των ΣΔΛΑΠ. Αναδιάρθρωση των καλλιεργειών προς καλλιέργειες υψηλής αξίας.
Σενάριο 3ο: Εξοικονόμηση νερού άρδευσης και αύξηση υδατικών πόρων με συγκρότηση ζώνης καλλιεργειών. Συνδυασμός έργων ταμίευσης και εξοικονόμησης νερού με δημιουργία ζωνών καλλιεργειών με βάση τις κλιματικές και εδαφικές συνθήκες κάθε περιοχής. Διατήρηση των κύριων καλλιεργειών.
Σενάριο 4ο: Διαχείριση νερού στα αγρο-οικολογικά συστήματα. Εδώ περιγράφονται οι απόψεις των «οικολόγων» για μείωση των αρδευόμενων εκτάσεων κατά 1.000.000 στρέμματα και η προτεραιότητα στη προστασία του περιβάλλοντος χωρίς μεγάλες ταμιεύσεις νερού και μεταφορά από τον Αχελώο.
Τα σενάρια είναι ελαφρώς διαφοροποιημένα όταν αναφέρονται στη Δυτική και Ανατολική Θεσσαλία που έχουν αρκετές διαφορές κλίματος (μεγαλύτερη βροχόπτωση), εδάφους (υψηλή στάθμη νερού), διαθέσιμου νερού (υπάρχοντα και μελλοντικά φράγματα – ταμιευτήρες).
Η πρώτη συνάντηση, 9/1/25 έγινε με τους εκπροσώπους των ΤΟΕΒ της Θεσσαλίας . Μετά τη παρουσίαση των σεναρίων από τον κ Αραποστάθη οι συμμετέχοντας χωρίστηκαν σε ομάδες και συζήτησαν το θέμα της διαχείρισης των υδάτων και των επιπτώσεων στη γεωργία της περιοχής. Στο τέλος της εκδήλωσης ο νέος πρόεδρος του ΟΔΥΘ (Οργανισμός Διαχείρισης Υδάτων της Θεσσαλίας) , καθηγητής Δέρκας παρουσίασε το όραμα του για τη λειτουργεία του οργανισμού.
Ο κ Δέρκας έχει εργαστεί σε παρόμοιους οργανισμούς στη Γαλλία και μετέφερε τις εμπειρίες του και τις φιλοδοξίες του για τα καλύτερα αποτελέσματα. Στόχος του οργανισμού η ορθολογική διαχείριση των υδάτων με ανάπτυξη υποδομών ταμίευσης νερού και μεταφορά ποσότητας από Αχελώο για κάλυψη των αναγκών άρδευσης και προστασία από πλημμύρες.
Η δεύτερη συνάντηση στις 14/1/25 έγινε με τα στελέχη των γεωργικών συνεταιρισμών της περιοχής, κυρίως της Ανατολικής Θεσσαλίας. Η συνάντηση αυτή έδωσε μεγαλύτερη έμφαση στη γεωργική παραγωγή ως αποτέλεσμα καλύτερης διαχείρισης των υδάτων. Την εκδήλωση έκλεισαν δύο ομιλίες μια από τον υπογράφοντα και μια από το Δημήτρη Σοφολόγη. Ο Δημήτρης έθεσε το θέμα της ΚΑΠ και των προβλημάτων της. Επισήμανε την ανάγκη να αρχίσει έγκαιρα η συζήτηση για τη νέα ΚΑΠ ώστε να προωθήσουμε μέτρα που θα μας βοηθήσουν και τη διατήρηση δράσεων όπως πχ η νιτρορύπανση.
Από τη πλευρά μου έθεσα πρώτα το θέμα των βασικών ασφαλειών που θα κρατήσουν τους αγρότες στις θέσεις τους όπως: η ασφάλεια από πλημμύρες, η ασφάλεια από ξηρασίες, η ασφάλεια ενέργειας και η επισιτιστική ασφάλεια. Αυτά σχετίζονται με την εκτέλεση έργων διαχείρισης του νερού αλλά και αναδιάρθρωσης των καλλιεργειών για αύξηση των εισοδημάτων των παραγωγών. Για να πετύχουμε το τελευταίο πρέπει να καταλάβουμε ότι πρέπει να παράγουμε προϊόντα για τις αγορές και όχι απλώς να παράγουμε. Ανάγκη να μελετήσουμε τι ζητούν οι αγορές (είδη, ποσότητες και ποιότητες), να μελετήσουμε πως θα τα παράγουμε ανταγωνιστικά (παραγωγή, συντήρηση, μεταποίηση, συσκευασία, μεταφορά κλπ). Προφανώς οι αγρότες δεν μπορούν να το κάνουν μόνοι τους. Χρειαζόμαστε ένα σύστημα σύνδεσης έρευνας και παραγωγής (αμφίδρομο) και ταυτόχρονα γεωργικών εφαρμογών που θα συμβουλεύει και καθοδηγεί τους αγρότες.
Χρειαζόμαστε επί πλέον ένα σύστημα εκπαίδευσης αγροτών (βασικής και συνεχούς) αλλά και δημιουργία πιλοτικών αγρών για να μπορούν να παρακολουθούν οι αγρότες την εφαρμογή νέων καλλιεργητικών πρακτικών και νέων τεχνολογιών καθώς οι αγρότες σε όλο τον κόσμο υιοθετούν μέτρα που βλέπουν άμεσα. Όλα αυτά θα μπορούσε να προωθήσει ένα παρατηρητήριο για τη γεωργία και το περιβάλλον που θα μπορούσε να οργανώσει η Περιφέρεια μια και το ΥΠΑΑΤ ασχολείται μόνο με διανομή επιδοτήσεων, επιδομάτων και αποζημιώσεων. Το προσωπικό του παρατηρητηρίου θα έχει υποχρέωση να επισκέπτεται τα χωριά και τα χωράφια για να επαναφέρουμε τους γεωπόνους της πολιτείας άμεσα στο πλευρό των αγροτών.
Οι αγρότες τόσο μεμονωμένοι όσο και συνεταιρισμένοι καλοδέχθηκαν την διαδικασία της διαβούλευσης όχι ως ευκαιρία προώθησης συνδικαλιστικών αιτημάτων αλλά πραγματικά ως μία ευκαιρία να εκφράσουν το πως θέλουν τις μελλοντικές μεταβάσεις στον αγροτικό τομέα. Εξέφρασαν την ανάγκη τέτοιες διαδικασίας να γίνονται πιο συστηματικά είτε μέσω του ΓΕΩΤΕΕ είτε μέσω ενός Παρατηρητηρίου.
Η διαβούλευση θα συνεχιστεί στο επόμενο διάστημα και στο τέλος θα δούμε πως θα αξιοποιηθούν τα αποτελέσματα προς όφελος του πρωτογενούς τομέα της Θεσσαλίας και των αγροτών. Το σημαντικό είναι ότι ξεκίνησε μια συζήτηση που θα κινητοποιήσει τους Θεσσαλούς να διεκδικήσουν των εκτέλεση έργων υποδομών, την ανάπτυξη προγράμματος μακροχρόνιας ανάπτυξης του πρωτογενούς τομέα αλλά και να συμβάλλουν στη καλύτερη οργάνωσή τους για βελτίωση της παραγωγής και της εμπορίας των προϊόντων τους.
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
