Η ουσιαστική αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ότι δεν κατάφερε να δημιουργήσει ένα άλλο πόλο πολιτικής στην Ελλάδα. Δεν κατάφερε να προτείνει ένα άλλο εναλλακτικό και ρεαλιστικό σχέδιο διακυβέρνησης, αυτό που σήμερα κάποιοι ακόμα το ονομάζουμε «αριστερό»
Γράφει ο Γιώργος Σούλτης
Είναι σίγουρο ότι η συγγραφή ενός πολιτικού άρθρου επηρεάζεται από την πολιτική τοποθέτηση του γράφοντος, όσο αντικειμενικός και αν προσπαθήσει αυτός να είναι. Οι απόψεις που παρουσιάζονται εδώ σίγουρα σηκώνουν μεγάλη συζήτηση και αντιρρήσεις και αυτός είναι ο στόχος, γιατί δυστυχώς ακριβώς αυτή η συζήτηση είναι που λείπει στην εποχή μας. Όσο και αν λάτρεψα και υπηρέτησα την τεχνολογία δεν μπορώ να δεχτώ ότι οι κραυγές και τα «τσιτάτα» στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης μπορούν να υποκαταστήσουν τις πολιτικές συζητήσεις.
Όσο και αν διαφωνεί κάποιος, όποια επιχειρήματα και να επικαλεστεί, όσο και αν αναζητήσει αιτίες και δικαιολογίες, δεν μπορεί να αμφισβητήσει το γεγονός ότι το κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ και η «πρώτη φορά αριστερά» απέτυχε στην διακυβέρνηση της χώρας. Δεν παραγνωρίζουμε τις δύσκολες και τις ειδικές συνθήκες μέσα στις οποίες ανέλαβε την διακυβέρνηση της χώρας το κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Μιλάμε για την εποχή της μεγαλύτερης οικονομικής κρίσης της χώρας μετά την μεταπολίτευση η οποία εξελίχθηκε μέσα σε ένα ρευστό και εκρηκτικό παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον. Επιπλέον δεν μιλάμε για ένα ελληνικό φαινόμενο, τα «αριστερά» και τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα παρουσιάζουν την ίδια πτωτική τάση παγκόσμια.
Κανένας όμως δεν μπορεί να αμφισβητήσει το γεγονός ότι στην διακυβέρνηση των 4 χρόνων ο ΣΥΡΙΖΑ: 1) Δεν έφερε καμία εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης, όχι μόνο για τα βασικά θέματα της οικονομίας αλλά ούτε καν σε επιμέρους σημαντικά θέματα όπως η Παιδεία, η Υγεία, η κοινωνική ασφάλεια, η δημόσια διοίκηση κλπ. Το χειρότερο δεν είναι ότι δεν κατάφερε να εφαρμόσει μια νέα πρόταση αλλά το γεγονός ότι δεν έθεσε μια εναλλακτική πρόταση στο πολιτικό τραπέζι.
2) Δεν έφερε «άρωμα» μια άλλης διακυβέρνησης, με άλλες πρακτικές και με μια άλλη ηθική που θα περίμενε κάποιος από ένα κόμμα της Αριστεράς που πρώτη φορά αναλαμβάνει την εξουσία.
3) Το χειρότερο είναι ότι δεν κατάφερε να αφήσει μια πολιτική παρακαταθήκη για το μέλλον και να επηρεάσει στο ελάχιστο την πορεία της πολιτικής κατάστασης στην Ελλάδα. Το κόμμα (ο Συνασπισμός των κομμάτων) όχι μόνο δεν κατάφερε να δυναμώσει και να ισχυροποιηθεί μετά από 4 χρόνια στην εξουσία αλλά μετά την απώλεια των εκλογών διαλύθηκε, αν και έλαβε ένα πολύ σημαντικό ποσοστό. Ο αντίλογος σε αυτές τις ενστάσεις είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κλήθηκε εν μέσω μνημονίων να ξαναστήσει μια χρεοκοπημένη χώρα στα πόδια της και σε αυτό το κατάφερε! Κανένας δεν αντιλέγει σε αυτό αλλά απέτυχε να δημιουργήσει ένα σταθερό και η ομογενοποιημένο κόμμα και να διατυπώσει ένα σχέδιο με μια άλλη πολιτική κατεύθυνση προσβλέποντας στο μέλλον.
Στον 20ο αιώνα όλα τα αριστερά και κεντροαριστερά κόμματα σε όλο τον κόσμο (σοσιαλιστικά, κομουνιστικά, και σοσιαλδημοκρατικά) έχουν μαρξιστική προέλευση. Η εξέλιξη και η πτώση των κομμουνιστικών καθεστώτων (με κυρίαρχη την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης το 1989) αλλά και η εξέλιξη της οικονομίας και της τεχνολογίας στον προηγούμενο αιώνα και κυρίως η παγκοσμιοποίηση στον παρόντα αιώνα, έχουν αλλάξει την παγκόσμια πολιτική σκηνή. Η μη ύπαρξη μιας ιδεολογίας και ενός σχεδίου το οποίο να ανταποκρίνεται στις σημερινές συνθήκες έχει δημιουργήσει παγκόσμια μια επικίνδυνη πολιτική κατάσταση. Νομίζουμε ότι η γνώση της ιστορικής εξέλιξη των κομμάτων της αριστεράς είναι πολύ σημαντικό για την εξαγωγή οποιουδήποτε συμπεράσματος.
Στην Ελλάδα μετά την νομιμοποίηση του ΚΚΕ το 1974, ήρθαν στη δημοσιότητα όλες οι παλιότερες διασπάσεις του ΚΚΕ. Στην Ελλάδα αυτή η διάσπαση έγινε αισθητή με την διάκριση ΚΚΕ και ΚΚΕ εσωτερικού. Βέβαια εμφανίστηκαν τότε και πάμπολλες άλλες κομμουνιστικές ομάδες και κόμματα των οποίων οι διαφορές επί της ουσίας στηρίζονταν σε «θεωρητικές λεπτομέρειες» (π.χ. ΕΚΚΕ, ΚΚΕμλ κλπ).
Στον κοινοβουλευτικό χάρτη της χώρας εισήλθαν τότε το ιστορικό κομμάτι του ΚΚΕ όπως και το κόμμα του ΚΚΕ εσωτερικού. Το κόμμα που κυριάρχησε στην πολιτική σκηνή της χώρας μετά την μεταπολίτευση ήταν το ΠΑΣΟΚ το οποίο ιδρύθηκε το 1974 από τον Ανδρέα Παπανδρέου και προέρχονταν κυρίως από αντιδικτατορικές οργανώσεις, με κυρίαρχη εκείνη του ΠΑΚ. Το ΠΑΣΟΚ εμφανίστηκε αρχικά σαν ένα καθαρά μαρξιστικό-σοσιαλιστικό κόμμα και είχε αριστερή-τροτσκιστική προέλευση. Μετά το 1981 όταν το ΠΑΣΟΚ ανέλαβε την εξουσία το κόμμα εξελίχθηκε σε ένα καθαρά σοσιαλδημοκρατικό κόμμα.
Το ΚΚΕ εσωτερικού σε γενικές γραμμές ακολούθησε τον «σοσιαλιστικό» δρόμο τον οποίο χάραξε η ευρωπαϊκή ανανεωτική αριστερά, με σημαντικότερο εκπρόσωπο το Ιταλικό Κομουνιστικό κόμμα. Ιστορικά το ΚΚΕ εσωτ. άλλαξε διάφορα ονόματα, πάντα όμως παρέμενε ένα κόμμα της ανανεωτικής αριστεράς και ακολουθούσε τις ευρωπαϊκές εξελίξεις της αριστεράς. Το ΚΚΕ παρέμεινε πιστό στην Σοβιετική Κομμουνιστική αριστερά και επί της ουσίας πίστευε (και ακόμα πιστεύει) ότι με τις εκλογές δεν μπορεί να αλλάξει κάτι στην κοινωνία και επομένως μέσω των εκλογών διεκδικεί απλά την ενδυνάμωση των κινηματικών του χαρακτηριστικών.
Το 1981 το ΠΑΣΟΚ ανέλαβε την διακυβέρνηση και πραγματικά στην Ελλάδα υπήρξε μια πραγματική πολιτική αλλαγή. Η ηγετική φυσιογνωμία του Α. Παπανδρέου επέβαλε με ένα μελετημένο και οργανωμένο σχέδιο σημαντικές και ιστορικές αλλαγές στην χώρα. Οι αλλαγές είχαν κατεύθυνση που έδειχναν τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της Ευρώπης και κυρίως τα κόμματα της Σκανδιναβίας. Κατά τη γνώμη μου η δύναμη του Ανδρέα ώστε να μπορέσει να ασκήσει την πολιτική του απέναντι σε ένα σκληρό κατεστημένο, ήταν ένα ισχυρό και μεγάλο κόμμα με έμπειρα πολιτικά στελέχη που γαλουχήθηκαν στους αγώνες ενάντια στην επταετή χούντα .
Όταν λέμε «ισχυρό» κόμμα δεν εννοούμε τα μεγάλα εκλογικά ποσοστά αλλά ένα κόμμα με μια εκτεταμένη βάση ενεργών μελών που όλα είχαν δράση σε συλλογικούς χώρους. Το ΠΑΣΟΚ ιστορικά παρ όλη την φθορά που είχε και την σταδιακή (συνειδητή κατά τη γνώμη μου) αποδυνάμωση της βάσης του κόμματος , κυριάρχησε για τέσσερες δεκαετίες στην πολιτική ζωή της χώρας και συνεχίζει να υπάρχει σαν κόμμα, παρά τις παγκόσμιες κοσμογονικές πολιτικές αλλαγές που συντελέστηκαν αυτό το διάστημα!
Στις εκλογές του 1989 και ενώ το ΠΑΣΟΚ βρίσκονταν στη δίνη του σκανδάλου Κοσκωτά το ΚΚΕ «σύρθηκε» στην κυριολεξία από κάποια στελέχη του, να κάνει το άνοιγμα σε μια συνεργασία κυρίως με την ανανεωτική αριστερά που τότε είχε την μορφή της ΕΑΡ (Ενωμένη Αριστερά). Πρωταγωνιστές σε αυτές τι συζητήσεις οι οποίες στο παρασκήνιο κράτησαν πολύ καιρό ήταν ο Χαρίλαος Φλωράκης και ο Λεωνίδας Κύρκος. Σίγουρα καταλύτης σε όλη αυτή τη προσπάθεια ήταν και η πτώση της Σοβιετικής Ένωσης το 1989. Το αποτέλεσμα αυτή της εκλογικής συνεργασίας ήταν η δημιουργία του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ και φαινόταν ότι για πρώτη φορά το ΚΚΕ συμμετείχε σε ένα σχήμα με κυβερνητική προοπτική. Μετά τις εκλογικές περιπέτειες της εποχής εκείνης (αποτυχία να επιτευχθεί πλειοψηφία στις εκλογές, κυβέρνηση Τζανετάκη κλπ) ο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ διασπάστηκε με την αποχώρηση του ΚΚΕ. Ήταν επόμενο η υπόθεση του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ να καταλήξει εκεί, αφού η συνεργασία αυτή δεν είχε καμία ουσιαστική πολιτική βάση, δεν υπήρχε καμία συμφωνία σε κάποιο κυβερνητικό πρόγραμμα και σε κάποιο εναλλακτικό σχέδιο διακυβέρνησης.
Η αποστολή του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ φάνηκε να έληξε με το τέλος της δίκης Κοσκωτά. Κατά τη γνώμη μου ήταν αναμενόμενο το ΚΚΕ σύντομα να επανέλθει στην πρότερη κατάσταση του αποχωρώντας από τον ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟ το 1991, και μιλώντας για τεράστιο λάθος του κόμματος, σκληραίνοντας μάλιστα την γραμμή του απομονωτισμού του. Ένας σημαντικός αριθμός στελεχών του ΚΚΕ, κυρίως αυτοί που πρωτοστάτησαν στην δημιουργία του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ, παρέμειναν στο κόμμα το οποίο στη αρχές της του 21 αιώνα συγκρότησε τον «πολυτασικό» ΣΥΡΙΖΑ με πυρήνα το κόμμα του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ. Το 2008 ο Αλέξης Τσίπρας εκλέχθηκε πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ. Βέβαια εν τη γενέσει του ο ΣΥΡΙΖΑ φυλλορροούσε με αποχωρήσεις και παρακλάδια μικρών κομμάτων (π.χ. Κουβέλης, Αλαβάνος).
Το 2009 το ΠΑΣΟΚ επανήλθε στην κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Γιώργο Παπανδρέου κερδίζοντας τις εκλογές με το σημαντικό ποσοστό 43,9% που του έδωσε μια άνετη αυτοδυναμία. Στη μεγάλη οικονομική κρίση η οποία ενέσκηψε τότε το ΠΑΣΟΚ δεν κατάφερε να ανταποκριθεί και η χώρα οδηγήθηκε στην οικουμενική κυβέρνηση Παπαδήμου το 2011 και στην συνέχεια μετά τις εκλογές του 2012 στην συγκυβέρνηση της ΝΔ του Αντώνη Σαμαρά με το ΠΑΣΟΚ του Ευάγγελου Βενιζέλου. Η κατάληξη όλων αυτών ήταν τα σκληρά μνημόνια και η επιτήρηση. Στις εκλογές του 2012 το ΠΑΣΟΚ καταποντίστηκε (13%) ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ ήρθε δεύτερο κόμμα (16,79%)
Η τραγική κατάσταση της χώρας και η απογοήτευση του κόσμου από τα κόμματα του διπολισμού (ΠΑΣΟΚ και ΝΔ) εκτός από την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ, δημιούργησε το λεγόμενο κίνημα των Αγανακτισμένων, ένα αυθόρμητο και εν πολλοίς απολιτίκ κίνημα. Πρόκειται για ένα «ψευτοκίνημα» σαν όλα εκείνα που οποία βλέπουμε τα τελευταία χρόνια να δημιουργούνται σε όλο τον κόσμο μέσω του Facebook. Μέσα σε όλο αυτό το κλίμα της παγκόσμια πολιτικής σύγχυσης και των «Αγανακτισμένων» , με τις δυνάμεις τις Αριστεράς να είναι κατακερματισμένες χωρίς να έχουν κανένα πολιτικό σχέδιο και καμία πυξίδα, χωρίς καν να περιμένουν να κυβερνήσουν, ο ΣΥΡΙΖΑ πρόβαλε σαν η μοναδική κυβερνητική λύση.
Το νέο αυτό αριστερό πολιτικό σχήμα με επικεφαλής τον χαρισματικό (επικοινωνιακά) Αλέξη Τσίπρα, κατέφερε να συγκεντρώσει κάτω από την ομπρέλα του μια σειρά από μικρές κινήσεις, ομάδες και μικρά κόμματα κυρίως εξωκοινοβουλευτικά, από τις κινήσεις της Οικολογίας μέχρι σκληρές κομουνιστικές τάσεις. Εν μέσω λοιπόν των σκληρών μνημονίων και της σκληρότερης οικονομικής κρίσης, αυτός ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε της εκλογές και ανέλαβε την διακυβέρνηση της χώρας σε συνεργασία με το κόμμα των ΑΝΕΛ, ένα καθαρά εθνικιστικό κόμμα! Για πρώτη φορά στην νεότερη ιστορία ένα αριστερό κόμμα, όπως και αν εννοούμε σήμερα τον όρο «αριστερό» ανέλαβε την διακυβέρνηση της χώρας.
Γιατί λοιπόν ισχυρίζομαι τόσο αφοριστικά ότι αυτό το πείραμα απέτυχε παντελώς; Κατά αρχήν να πω ότι δεν αναφέρομαι καθόλου στα κωμικοτραγικά γεγονότα του δημοψηφίσματος και την υπογραφή των μνημονίων. Θεωρώ την πορεία που ακολούθησε ο ΣΥΡΙΖΑ σε αυτά τα θέματα μονόδρομο. Όμως: 1) Ο ΣΥΡΙΖΑ ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας χωρίς κανένα σχέδιο όχι μόνο για τα κεντρικά οικονομικά θέματα, αλλά για οποιοδήποτε σημαντικό επιμέρους τομέα. Τέτοιο σχέδιο όχι μόνο δεν κατάφερε να υλοποιήσει στην διάρκεια της θητείας του, αλλά δεν κατάφερε ούτε καν να προτείνει ένα σχέδιο που θα αποτελούσε μια πυξίδα για το μέλλον.
Σε όποια θέματα θέλησαν να εμπλακούν νομοθετικά υπήρξε προχειρότητα, άγνοια εις βάθος του θέματος, απροθυμία να ακούσουν γνώμες πέραν «των δικών τους παιδιών», πλήρης ανυπαρξία ουσιαστικής διαβούλευσης με κατάληξη την αποτυχία των νομοθετημάτων. Σαν παραδείγματα αναφέρω το νόμο για την τοπική αυτοδιοίκηση, την κατάργηση των ΤΕΙ, την οικτρή αποτυχία να βάλουν τάξη στα ΜΜΕ, την αποτυχία στην δημόσια διοίκηση, την αποτυχία στην ψηφιακή διακυβέρνηση, στα ενεργειακά … και πολλά άλλα!
2) Ο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ ήταν ένα κλειστό κόμμα (παρέας) και όταν ανέλαβε την κυβέρνηση δεν έδειξε καμία πρόθεση να ανοίξει το κόμμα σε νέα ενεργά μέλη. Το ίδιο συνέβαινε σε μικρότερη κλίμακα και με όλες τις συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ (μικρές κλειστές παρέες). Έτσι ακόμα και η συγκρότηση των ψηφοδελτίων υπήρξε δύσκολη υπόθεση με αποτέλεσμα ο κυβερνητικός ΣΥΡΙΖΑ να βρεθεί με βουλευτές οι οποίοι δεν είχαν καμία πείρα από την πολιτική, μάλιστα πολλοί από αυτούς δεν είχαν ασχοληθεί ποτέ πριν με τα κοινά! Το ίδιο βέβαια συνέβαινε και με τα πολιτικά στελέχη αλλά και με τους απαραίτητους τεχνοκράτες. Ο ΣΥΡΙΖΑ δυστυχώς δεν άνοιξε τις πύλες του κόμματος μετά την ανάληψη της κυβέρνησης. Δεν εννοώ τις μεταγραφές εκείνων των στελεχών οι οποίοι όπου δουν εξουσία τρέχουν να χωθούν, αλλά απλούς και ανιδιοτελείς ενεργούς πολίτες και έμπειρα στελέχη που θα δημιουργούσαν μια στέρεα βάση του κόμματος σε όλη την Ελλάδα.
3) Ο ΣΥΡΙΖΑ και η «πρώτη φορά αριστερά» στην εξουσία δεν εφάρμοσε άλλες πρακτικές με μια νέα ηθική. Δυστυχώς με την ορμή του νεοφώτιστου ακολούθησαν τα χνάρια των πιο «πεπειραμένων» κυβερνήσεων στη νομή της εξουσίας και την στελέχωση της δημόσιας διοίκησης με «δικούς τους» γραμματείς, προέδρους, διοικητές κλπ χωρίς να αξιολογούν αν ο καθένας έχει τα προσόντα και την εμπειρία να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της θέσης αυτής. Αν προσθέσουμε και την απειρία των στελεχών τότε τα φαινόμενα αλαζονείας πήραν τραγελαφική μορφή!
4) Από κομματική άποψη πέραν του γεγονότος ότι το κόμμα δεν ανοίχτηκε σε νέα μέλη, δεν έγινε καμία προσπάθεια να γίνει μια πολιτική ομογενοποίηση των συνιστωσών που απάρτιζαν τον κόμμα. Δεν έγινε καμία προσπάθεια να συνταχθεί μια κοινή διακήρυξη αρχών και ένα βασικό κυβερνητικό σχέδιο. Αποτέλεσμα ήταν οι συνεχείς αποχωρήσεις ομάδων από το 2014 ακόμα (Λαφαζάνης, Βαρουφάκης, Κωνσταντοπούλου….)
5) Μετά την εκλογική ήττα του 2019, αν και ο ΣΥΡΙΖΑ συγκέντρωσε ένα σημαντικό ποσοστό, τα λάθη ήταν απανωτά. Πρώτον με απαράδεκτο τρόπο παραιτήθηκε ο Αλέξης Τσίπρας, στο απόγειο της δημοφιλίας του και στην πιο δημιουργική του ηλικία. Στο κόμμα αντί να αρχίσουν να συζητούν: 1) για τα λάθη στην διακυβέρνηση τους και το πώς θα συντάξουν ένα πραγματικά εναλλακτικό σχέδιο διακυβέρνησης. 2) για το πώς θα οργωνόσουν ένα κόμμα πραγματικά αριστερό με ενεργά μέλη, τοπικές οργανώσεις, πολιτικές συζητήσεις και πρόσβαση σε μαζικούς χώρους, αντί όλων αυτών αποφάσισαν να κάνουν εκλογές αρχηγού από τη βάση (όπως Αμερική!!!). Επόμενο ήταν να γίνουν όλα αυτά τα τραγελαφικά που είδαμε και βλέπουμε ακόμα!
Η ουσιαστική αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ότι δεν κατάφερε να δημιουργήσει ένα άλλο πόλο πολιτικής στην Ελλάδα. Δεν κατάφερε να προτείνει ένα άλλο εναλλακτικό και ρεαλιστικό σχέδιο διακυβέρνησης, αυτό που σήμερα κάποιοι ακόμα το ονομάζουμε «αριστερό». Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κατάφερε να δείξει μία άλλη πολιτική ηθική, να δείξει δηλαδή ότι «όλοι οι πολιτικοί δεν είναι ίδιοι» και ότι ακόμα υπάρχει ελπίδα στην πολιτική, και αυτό ήταν η μεγαλύτερη αποτυχία του!
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
