Του π. Δημητρίου Τσιγάρα
Ὁ Πρωτοψάλτης ψάλλει κατά την παράδοση του Πατριαρχείου· ό,τι δηλαδή παρέλαβε από τους προκατόχους του, οι οποίοι και αυτοί παρέλαβαν από τούς προκατόχους των· και σε αυτό τηρείται διαδοχικώς μία κλασική ψαλμῳδία, την οποία ονομάζουμε «παράδοσιν της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας».
Ο Δανιήλ παρέλαβε την ψαλτική σκυτάλη από τον Ιωάννη τον Τραπεζούντιο και την παρέδωσε στον Ιάκωβο τον Πελοποννήσιο.
Ο πρωτοψάλτης Δανιήλ γεννήθηκε στις αρχές του 1700, όχι όμως αργότερα του 1710, και έζησε τα πρώτα χρόνια στον Τύρναβο. Εκείνη την περίοδο ο Τύρναβος, λόγω του εμπορίου και των βακουφίων, βρισκοταν σε υψηλό επίπεδο μόρφωσης, πνευματικό, θρησκευτικό, οικονομικό και καλλιτεχνικό, οι κάτοικοί του είχαν την δυνατότητα να μορφωθούν στην περίφημη Σχολή του Τυρνάβου, τη γνωστή ως «Ελληνομουσείο» και να ασχοληθούν με τις τέχνες. Αυτό αντικατοπτρίζεται στις μεγάλες και όμορφες εκκλησίες του Τυρνάβου και στα αρχοντικιά του, όπως μας τα περιγράφουν, ανά τους αιώνες, οι ξένοι περιηγητές. Στη σχολή δίδαξαν επιφανείς Τυρναβίτες όπως ο Αλέξανδρος Τυρναβίτης, ο Νεόφυτος Χρηστόπουλος, ο Ιωάννης Πέζαρος και διδάσκαλοι του Γένους όπως ο Κωνσταντίνος Κούμας. Ο Δανιήλ μαθήτευσε στη σχολή αυτή και αργότερα μετέβη στην Κωνσταντινούπολη, όπου απέκτησε σημαντική φήμη και συγκαταλέγεται μεταξύ των σημαντικότερων εκκλησιαστικών μουσικών και συνθετών του 18ου αιώνα.
Σε νεαρή ηλικία, όχι πάντως πριν από το 1730, φεύγοντας από μια επαρχιακή πόλη βρέθηκε στην κοσμοπολίτικη Κωνσταντινούπολη για να σπουδάσει την ψαλτική τέχνη στη Μεγάλη του Γένους Σχολή, αλλά και για βιοποριστικούς λόγους. Ο Δανιήλ, αρχικώς, μαθήτευσε κοντά στον φημισμένο πρωτοψάλτη Παναγιώτη Χαλάτζογλου τον Τραπεζούντιο (1748), ο οποίος ήταν από την επαρχία και, μολονότι βρέθηκε μόνος και άγνωστος στην Κωνσταντινούπολη, μπόρεσε με το τάλαντο που το χάρισε ο Θεός και την αγάπη για την εκκλησιαστική μουσική, να βρεθεί στον Πατριαρχικό ναό του Αγίου Γεωργίου ως μουσικός και ως διδάσκαλος. Όντως, ο Δανιήλ, όπως μας πληροφορεί ο αρχιδιάκονος της Αντιόχειας Νικηφόρος Καντουνιάρης ο Χίος υπήρξε άξιος μαθητής και συνέψαλαν με τον δάσκαλο του, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στους κώδικες των Βατοπεδίου, Ξηροποτάμου και Ιβήρων.
Ο Δανιήλ στα πρώτα χρόνια μαθήτευσε και διακόνησε, διαδοχικά, τη Μεγάλη τού Χριστού Εκκλησία ως δομέστικος (1734), ως λαμπαδάριος (1740) και στη συνέχεια ως Άρχων Πρωτοψάλτης τής Μ.τ.Χ.Ἐ. Ο Χρύσανθος ο εκ Μαδύτων αναφέρει ότι Δανιήλ ήταν «ο Πρωτοψάλτης, η μελωδική σάλπιγξ του ημετέρου αιώνος, κατήγετο από το Τούρναβον κατά την Λάρισσαν.
Ο Τύρναβος στη μουσική-εκκλησιαστική παράδοση σεμνύνεται για τους πολλούς επιφανείς αλλά και λιγότερους γνωστούς στο ευρύ κοινό ψαλμωδούς όπως είναι οι Αθανάσιος Τυρναβίτης, Σέργιος Τυρναβίτης, ο μητροπολίτης των Νέων Πατρών Γερμανός, ο Δανιήλ ο από Τυρνάβου και πολλοί άλλοι μεταγενέστεροι.
Συνέψαλλε με μεγάλους μουσικοδιδασκάλους της εποχής του, όπως είναι ο Ιωάννης ο Τραπεζούντιος, ο επίσκοπος πρώην Τήνου Κύριλλος ο Μαρμαρηνός, που υπήρξε ονομαστός μουσικός και καλλίφωνος. Ο Δανιήλ υπήρξε ο σημαντικότερος μελοποιός της εποχής του με αξεπέραστα μουσικά χαρίσματα και επηρέασε τους συγχρόνους και μεταγενέστερους μελοποιούς κυρίως στα αργά μέλη.
Δίδαξε στην Β΄ περίοδο της Πατριαρχικής Εκκλησιαστική Μουσική Σχολής αντί 400 γροσίων ετησίως. Ήταν εγκρατής της εξωτερικής μουσικής, την οποία διδάχθηκε από τον περίφημο Ζαχαρία Χανενδέ τον Βυζάντιο. Ο Δανιήλ δίδαξε στον Ζαχαρία την εκκλησιαστική μουσική.
Εμέλισε ύμνους, κρατήματα εκτεταμένα και έντεχνα, δοξολογία σε ήχο βαρύ, επτάφωνον, πολυέλεον, χερουβικά, κοινωνικά των Κυριακών και όλου του ενιαυτού σε διάφορους ήχους, και άλλα μουσουργήματα του παπαδικού μέλους. Στο όνομά του σώζονται μία Δοξολογία σε ήχο βαρύ, ακόμη πολυάριθμα Μαθήματα, Θεοτοκία, ο περίφημος Καλοφωνικός Ειρμός Μνήσθητι δέσποινα καμού ήχος πλ. β’ (κείμενο και μέλος του ίδιου), ορισμένα Κρατήματα σε Καλοφωνικούς ειρμούς, τα Δογματικά της Oκτωήχου, οκτώ Κεκραγάρια κατ’ ήχον, και άλλα. Φέρεται επίσης ότι μελοποίησε και πλήρες το Αναστασιματάριο.
O Δανιήλ διακρίνεται κυρίως για το «εμβριθές και πλούσιον της ευρέσεως» (κατά τον χαρακτηρισμό του Χρύσανθου), ενώ ταυτόχρονα η μουσική του έμπνευση φαίνεται ότι υπήρξε αρκετά ανοικτή στις εξωτερικές επιδράσεις του καιρού του, «ο μόνος ευδοκιμήσας εν τοις συμμείκτοις μαθήμασι» (κατά μίαν ενδιαφέρουσα χειρόγραφη μαρτυρία). Για το ίδιο θέμα ενδιαφέρουσα είναι, επίσης, και η άλλη μαρτυρία του Χρυσάνθου του εκ Μαδύτου, ότι δηλαδή «επειδή ούτος επεχείρησε να εισαγάγει εις τα εκκλησιαστικά μέλη και εξωτερικά, άτινα δεν ήτο δυνατόν να γράφωνται με τας παλαιάς της εκκλησιαστικής μουσικής θέσεις, ηναγκάσθη να νεωτερίζει».
Το Μεγάλυνον ψυχή μου ηχ α’ του Δανιήλ
Σύμφωνα με τον Χρύσανθο ο θάνατος του Δανιήλ επήλθε στις 23 Δεκεμβρίου 1789, ημέρα Σάββατο, κατά πάσα πιθανότητα στην Κωνσταντινούπολη. Έχει γραφεί ότι ο Δανιήλ. «ἦτο ὀνομαστός μουσικός, σεμνυνόμενος διά τε τήν καλλιφωνίαν καί τόν εὔσχημον τοῦ ψάλλειν τρόπον».
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
