Γράφει ο Θεοφάνης Γέμτος (Γεωπόνος, ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, μέλος της Ε.Δ.Υ.ΘΕ.)
Στην εκδήλωση για τη χρηματοδότηση των Θερμοκηπίων που οργάνωσε η Τράπεζα Πειραιώς στο ξενοδοχείο Imperial, ο Υπουργός ΠΑΑΤ ανέφερε ότι ένα μειονέκτημα της χώρας είναι οι μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις. Ανέφερε συγκεκριμένα ότι η μέση εκμετάλλευση στην Ελλάδα είναι 65 στρέμματα (στη Θεσσαλία είμαστε λίγο πιο πάνω στα 80-90 στρέμματα ανά εκμετάλλευση) όταν ο μέσος όρος της ΕΕ είναι τα 170 στρέμματα. Θα μπορούσα σε αυτό να προσθέσω και τον πολύ-τεμαχισμό των εκμεταλλεύσεων στη χώρα χάρη στην αδυναμία του πολιτικού συστήματος της χώρας να τον αποτρέψει ιδιαίτερα στις περιοχές όπου έγινε αναδασμός. Εκεί έπρεπε να απαγορευτεί η κατάτμηση των ενοποιημένων ιδιοκτησιών (που είναι ο στόχος των αναδασμών) αλλά ο φόβος του πολιτικού κόστους δεν το επέτρεψε.
Ας δούμε όμως πόσο μειονεκτικό είναι το μικρό μέγεθος των εκμεταλλεύσεων. Για να διευκολύνουμε τη συζήτηση μπορούμε να χωρίσουμε τον πρωτογενή τομέα σε τρία κύρια τμήματα εκμεταλλεύσεων: σε αυτές που κυριαρχούν οι μεγάλες εκτατικές καλλιέργειες, αυτές με καλλιέργειες υψηλής αξίας και αυτές που έχουν και κτηνοτροφικές μονάδες.
Αν πάμε στη κατηγορία των μεγάλων εκστατικών καλλιεργειών (σιτηρά, βαμβάκι, καλαμπόκι μηδική) τότε ο Υπουργός έχει απόλυτο δίκιο. Ένας αγρότης των 65 στρεμμάτων δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του ακόμα και με τις επιδοτήσεις της ΚΑΠ και ότι άλλο κάνει το ΥΠΑΑΤ για χρήματα προς τους αγρότες νόμιμα ή στα όρια της νομιμότητας.
Αντίθετα ένας αγρότης των 170 στρεμμάτων μάλλον θα μπορούσε να επιβιώσει. Ένα ερώτημα που πρέπει να τεθεί είναι αν ο αγρότης των 65 στρεμμάτων θα έπρεπε να μπορεί να επιβιώσει μόνο με μεγάλες καλλιέργειες. Ο μέσος Έλληνας εργάζεται περισσότερες από 200 μέρες το χρόνο για να ζήσει. Πόσες ημέρες εργάζεται ένα παραγωγός των 65 στρεμμάτων με μεγάλες καλλιέργειες; Κάνει 30 – 35 ημερομίσθια το χρόνο; Συζητήσιμο. Όσο για το εισόδημα αμφιβάλλω αν φτάνει τα 10.000 €/χρόνο με όλες τις επιδοτήσεις, ενισχύσεις, αποζημιώσεις και ότι άλλο σκέφτεται το πολιτικό σύστημα της χώρας. Είναι προφανές ότι ο Υπουργός σε αυτή τη περίπτωση έχει δίκιο μόνο που θα έπρεπε να σκεφτεί μήπως αυτό είναι μια πολύ στενή αντιμετώπιση του προβλήματος.
Ας πάμε όμως στη δεύτερη κατηγορία, τη γεωργία των καλλιεργειών υψηλής αξίας. Οι καλλιέργειες αυτές (κυρίως οπωροκηπευτικά) έχουν υψηλές απαιτήσεις εργασίας αλλά και πολύ υψηλό εισόδημα. Μιλάμε για ακαθάριστο εισόδημα πάνω από 1.000 €/στρ που μπορούν να φτάσουν στις 2,5 ή 3.000 €/στρέμμα (δεν βάζω τα θερμοκήπια στο λογαριασμό). Εδώ τα πράγματα αλλάζουν.
Στις καλλιέργειες αυτές ο παραγωγός θα πρέπει να κάνει περισσότερα από 150 ημερομίσθια το χρόνο και ένα ακαθάριστο εισόδημα πάνω από 65.000 €. Με ένα καθαρό οικογενειακό εισόδημα (στο εισόδημα περιλαμβάνεται και η εργασία των μελών της οικογένειας ) που θα ξεπερνά τα 25.000 €/χρόνο, εισόδημα αρκετό για να ζήσει την οικογένεια, να σπουδάσει τα παιδιά του κλπ. Βέβαια αυτό δεν είναι τόσο απλό. Η μεταφορά από τη μεγάλη καλλιέργεια στις καλλιέργειες υψηλής αξίας πρέπει να γίνει σταδιακά. Π.χ. οι δενδρώδεις καλλιέργειες έχουν μια περίοδο 3-5 ετών χωρίς εισόδημα. Επομένως θα πρέπει να προβλέψει ο παραγωγός πως θα κάνει τη μετάβαση. Κυρίως όμως έχουμε το πρόβλημα της διαχείρισης τόσο των εισροών όσο και κυρίως της παραγωγής.
Το κόστος παραγωγής είναι αρκετά υψηλό επομένως κάθε βελτίωση της διαχείρισης των εισροών δίνει σημαντικά αποτελέσματα. Σήμερα οι αγορές των προϊόντων υψηλής αξίας είναι ελάχιστα οργανωμένες.
Οι αγρότες αρνούνται να συμμετέχουν σε συνεταιρισμούς, τους οποίους δεν καταφέραμε να οργανώσουμε σωστά και τους δυσφημίσαμε. Δεν έχουμε οργανισμούς (ιδιώτες ή συνεταιρισμούς) που να μπορούν να διαχειριστούν σωστά τα προϊόντα ικανοποιώντας την εσωτερική ζήτηση και κάνοντας εξαγωγές που θα φέρουν εισόδημα στη χώρα και θα βελτιώσουν το ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών. Εδώ είναι ένα κρίσιμο στοιχείο που θα έπρεπε να ασχοληθεί το ΥΠΑΑΤ και η Κυβέρνηση γενικότερα αλλά μάλλον είμαστε μακριά από την Αθήνα για να ασχοληθεί κανείς με το πρόβλημα.
Η διανομή επιδοτήσεων, αποζημιώσεων και ότι άλλο μπορεί να φανταστεί καείς φαίνεται να έχει καλύτερα αποτελέσματα στη συγκέντρωση ψήφων. Και αυτή την πολιτική ακολουθούμε. Κρυβόμαστε πίσω από τις επιδοτήσεις της ΚΑΠ και αρνούμαστε να αναπτύξουμε και εφαρμόσουμε μια Εθνική Αγροτική Πολιτική που θα οδηγούσε σε γεωργία υψηλού εισοδήματος για τους αγρότες αλλά και για την Εθνική οικονομία. Σκεφτείτε ότι οι επιδοτήσεις της ΚΑΠ είναι στο επίπεδο των 2 δις € κάθε χρόνο με τάση να μειώνονται. Αν μπορούσαμε να αυξήσουμε τον κύκλο εργασιών ανά στρέμμα από 200 €/στρ. σήμερα σε 300 θα αυξάναμε τα εισοδήματα κατά 3,5 δις €. Είναι προφανές ότι η μετάβαση από μια γεωργία μεγάλων καλλιεργειών και μικρής έντασης εργασίας σε καλλιέργειες υψηλής αξίας και εντάσεως εργασία θα είχε πολλαπλά οφέλη για τους αγρότες, τις τοπικές οικονομίες και η χώρα.
Η τρίτη λύση είναι η στροφή σε κτηνοτροφία κυρίως μηρυκαστικών. Υποθέτω (δεν είμαι ειδικός) ότι ο συνδυασμός προβατοτροφίας με καλλιέργειες κτηνοτροφικών φυτών, βόσκησής τους κλπ., θα οδηγούμε σε παραγωγή γάλακτος και φέτας που για την ώρα έχουν εξασφαλισμένες αγορές, ενώ θα έδινε σημαντικό εισόδημα στο αγρότη. Εδώ η απασχόληση φτάνει τις 365 μέρες το χρόνο και εξασφαλίζει εισόδημα στη γεωργική οικογένεια.
Όπως φαίνεται από τα όσα ανέπτυξα η άποψη του κ. Υπουργού ότι αποτελεί πρόβλημα ο μικρός κλήρος δεν είναι απόλυτα σωστή. Υπάρχουν λύσεις που μπορούν να δώσουν σημαντική αύξηση τόσο στα εισοδήματα των αγροτών όσο και στο ΑΕΠ της χώρας τόσο κρίσιμο στοιχείο για την επιβίωσή μας. Δυστυχώς τίποτα δεν γίνεται μόνο του. Χρειάζεται σκληρή και πολλή δουλειά τόσο από τους αγρότες όσο και από τη πολιτεία που πρέπει να καταστρώσει σχέδια και να τα εφαρμόσει. Τα σχέδια αυτά έχουν μεγάλο χρόνο εφαρμογής και πρέπει να εφαρμοστούν από διαδοχικές Κυβερνήσεις. Μπορεί το πολιτικό σύστημα της χώρας να πάρει αποφάσεις και να τις εφαρμόσει; Άλλο ένα κρίσιμο πρόβλημα και ερώτημα.
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
