«Κύριοι είμαι σίγουρος ότι είναι αδύνατο να διαγράψετε 331.742 αιώνιους φοιτητές σε δυο χρόνια. Δεν θα μπορέσετε να το κάνετε και κακώς εκτίθεστε. Άλλωστε οι αιώνιοι φοιτητές δεν δημιουργούν κανένα πρακτικό πρόβλημα για τα πανεπιστήμια, απλά είναι ο καθρέφτης της μεγάλης κρίσης του εκπαιδευτικού μας συστήματος, την οποία αρνείστε να δείτε!»
Γράφει ο Γιώργος Σούλτης
Το θέμα της διαγραφής των «αιώνιων» φοιτητών αποτελεί ρύθμιση όλων των νόμων για τα πανεπιστήμια οι οποίες έγιναν μετά το 2005 μέχρι και σήμερα, όμως ποτέ δεν υλοποιήθηκε. Συγκεκριμένα εφέτος συμπληρώθηκαν 10 χρόνια από την τυπική ημερομηνία έναρξης των πρώτων διαγραφών των αιωνίων (για όσους είχαν εισαχθεί το 2006) σύμφωνα με τον νόμο 4009 του 2011. Για την εφαρμογή του μέτρου δόθηκε παράταση το 2014 και η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ το κατήργησε το 2015. Η σημερινή κυβέρνηση (με τον «τσαμπουκά» που τη διακρίνει) είναι αποφασισμένη να τελειώσει με το θέμα των αιωνίων φοιτητών.
Άρχισε λοιπόν το επικοινωνιακό παιχνίδι με δημοσιεύσεις στα ΜΜΕ και προειδοποιήσεις προς τους φοιτητές σε κάποια πανεπιστήμια, όπως στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της Κυριακής 20/10/2024 υπήρχε το θέμα πρωτοσέλιδο, περιέχοντας πάρα πολλά στοιχεία για τα ποσοστά των αιωνίων φοιτητών σε όλα τα ελληνικά πανεπιστήμια.
Σύμφωνα με τον νόμο του 2022 «αιώνιος» χαρακτηρίζεται ένας φοιτητής όταν ξεπερνάει το χρονικό όριο σπουδών, χωρίς να πάρει το πτυχίο του. Τα όρια αυτά σύμφωνα με το νόμο είναι για τις (κανονικά) τετραετής σπουδές άλλα δύο χρόνια επιπλέον, δηλαδή συνολικός χρόνος σπουδών 6 χρόνια. Για τις πενταετής σπουδές το όριο αυτό είναι 8 χρόνια. Για τους παλιούς φοιτητές ο πρόσφατος νόμος λέει: Οι φοιτητές που το ακαδημαϊκό έτος 2020-21 είχαν ξεπεράσει το κανονικό έτος σπουδών τους θα διαγραφούν αν δεν πάρουν πτυχίο μέχρι το ακαδημαϊκό έτος 2024-25 (για τις τετραετής σπουδές) και το 2025-26 για τις πενταετείς σπουδές. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ, σήμερα είναι εγγεγραμμένοι 695.678 φοιτητές και από αυτούς έχουν υπερβεί το όριο σπουδών (είναι αιώνιοι δηλαδή) οι 331.742 φοιτητές. Δηλαδή το ποσοστό 47,97% των εγγεγραμμένων φοιτητών στα ελληνικά πανεπιστήμια είναι αιώνιοι φοιτητές. Δηλαδή αγαπητοί κύριοι της κυβέρνησης φέτος και του χρόνου θα διαγράψετε από τα ελληνικά πανεπιστήμια 331.742 φοιτητές! Είστε καλά;
Κατά τη γνώμη μου όλο αυτό που συμβαίνει είναι από τα «τρελά» της ελληνικής πραγματικότητας. Σε όλη αυτή τη συζήτηση δεν έχω ακούσει μια κουβέντα από κάποιον πολιτικό (όλων των κομμάτων) και κυρίως από κάποιον ακαδημαϊκό- καθηγητή για αυτό το ίδιο το φαινόμενο των «αιωνίων φοιτητών», το οποίο σημειωτέον είναι καθαρά ελληνικό. Αλήθεια αγαπητοί συνάδελφοι στα πανεπιστήμια: Που οφείλεται το φαινόμενο των αιωνίων φοιτητών; Είναι κακοί οι έλληνες φοιτητές; Αλήθεια εσείς που περηφανεύεστε κάθε φορά που ένα ελληνικό πανεπιστήμιο βρίσκεται σε μια καλή θέση σε κάποια από τις (άπειρες) διεθνής λίστες αξιολόγησης, αξιολογείστε και για τους αιώνιους φοιτητές σας ή το αποκρύβετε; Που είναι οι μελέτες για τις αιτίες που δημιουργούν τους αιώνιους φοιτητές; Και μετά τις διαγραφές τι θα γίνει; θα εξαφανιστεί το φαινόμενο; Ή κάθε χρόνο θα διαγράφετε το 50% των φοιτητών σας; Αλήθεια αγαπητοί καθηγητές, πιστεύετε ότι με τις διαγραφές θα «τρομάξουν» οι φοιτητές και θα γίνουν καλοί μαθητές; Αυτό το πιστεύουν οι συντηρητικοί πολιτικοί της κυβέρνησης, το πιστεύετε και εσείς ή μήπως το «πολιτικώς ορθόν σας κλίνει στο στόμα;
Πριν από λίγο καιρό στην ίδια εφημερίδα ο καθηγητής στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων μηχανικών και μηχανικών Υπολογιστών στο ΜΙΤ, Γιάννης Τσιτσικλής έλεγε με σαφήνεια: «Η επιτυχία όμως ενός πανεπιστημίου κρίνεται από τη δουλειά που κάνει με τους μέτριους φοιτητές, όσους έχουν κάποιες δυνατότητες, αλλά χρειάζονται βοήθεια, λίγο σπρώξιμο, για να μην αποθαρρυνθούν και τα παρατήσουν στην πρώτη δυσκολία. Σε αυτό οι στατιστικές δείχνουν ότι δεν είμαστε τόσο καλοί: το 50% των φοιτητών μας δεν αποφοιτούν ποτέ ή καθυστερούν πάρα πολύ να πάρουν πτυχίο. Κάποιο πρόβλημα υπάρχει λοιπόν». Κάποιο πρόβλημα υπάρχει λοιπόν, και αυτό το πρόβλημα είναι πολύ μεγάλο, ξεπερνάει κατά πολύ και τα πανεπιστήμια και διαποτίζει όλο το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Το φαινόμενο παρουσιάζεται σαν ένα απλό πρόβλημα, το οποίο για να λυθεί αρκεί η αυστηροποίηση των νόμων και των κανονισμών. Ειλικρινά όποιος πιστεύει κάτι τέτοιο πιστεύω ότι είναι ανόητος ή κάνει τον ανόητο, αν δεν υπάρχουν βέβαια κάποιες ύποπτες σκέψεις πίσω από την επιμονή στις διαγραφές.
Πρέπει να τονίσουμε επίσης ότι το θέμα των αιώνιων φοιτητών δεν επιβαρύνει σε πόρους το πανεπιστήμιο, διότι μετά την συμπλήρωση της κανονικής διάρκειας σπουδών δεν δικαιούνται απολύτως τίποτα, ούτε καν πάσο. Το αιτιολογικό ότι επιβαρύνουν τις διοικητικές υπηρεσίες των πανεπιστημίων είναι αστείο, ειδικά σήμερα που όλα είναι μηχανογραφημένα. Βέβαια συνεχίζουν να έχουν την ιδιότητα του φοιτητή και άρα να ψηφίζουν στις φοιτητικές εκλογές. Παλιότερα η συμμετοχή στις εκλογές ενοχλούσε, σήμερα πια αυτά έχουν αμβλυνθεί τόσο πολύ που είναι ανόητο και να το σκεφτεί κάποιος σαν αιτία για τις διαγραφές.
Οι αιτιολογίες που μπορώ να σκεφτώ για την επιμονή της κυβέρνησης στις διαγραφές είναι δύο: 1)Η ιδεοληψία που έχει η νυν κυβέρνηση για την αυστηρότητα και τα αστυνομικά μέτρα. Πιστεύουν ότι με τα αυστηρά μέτρα θα επιβάλουν «το νόμο και την τάξη» στα πανεπιστήμια. Η ενέργεια αυτή εντάσσεται στην ίδια γραμμή με την κατάργηση του ασύλου, την πανεπιστημιακή αστυνομία, το κτύπημα των καταλήψεων, τα τουρνικέ κλπ. 2)Δεν θα ήθελα να το πιστέψω αλλά ίσως στο πίσω μέρος κάποιων μυαλών να υπάρχει το γεγονός ότι οι διαγραμμένοι αιώνιοι φοιτητές θα αναζητήσουν διέξοδο, ώστε να πάρουν ένα «χαρτί» από τα ιδιωτικά κολλέγια (πανεπιστήμια;).
Από την άλλη η αιτιολογία των πανεπιστημιακών καθηγητών για την σύμφωνη γνώμη τους στις διαγραφές μπορεί να είναι μόνο μία: το κύρος του πανεπιστημίου και η εξάλειψη ενός αρνητικού παράγοντα για τις ποικίλες αξιολογήσεις . Αλλά ειλικρινά είναι σαν να κρύβουμε το πρόβλημα κάτω από το χαλί, γιατί με τον τρόπο αυτό δεν εξαλείφουμε το φαινόμενο αφού δεν ψάχνουμε, δεν αγγίζουμε καν τις αιτίες! Οι διαγραφές θα γίνονται στα ίδια ποσοστά κάθε χρόνο.
Θα μπορούσε κάποιος γονιός ή κάποιος φίλος που δεν έχει σχέση με την εκπαίδευση να πει: «Μα είναι κατάσταση αυτή, δεν πρέπει επιτέλους να καταλάβουν όλοι ότι δεν πάμε στο πανεπιστήμιο για πλάκα; Στο εξωτερικό είναι ακόμα πιο αυστηρά, όταν δεν περάσεις όλα τα μαθήματα στο έτος σου, αμέσως σε διαγράφουν. Αν κάποιος κατάλαβε ότι δεν θέλει να σπουδάσει δεν έχει θέση στο πανεπιστήμιο! Ας σφίξουν λίγο τα πράγματα, έτσι ώστε όποιος θέλει να σπουδάσει να συμμαζευτεί». Είναι αλήθεια ότι όλο αυτό το περί διαγραφών στα πλαίσια της αυστηροποίησης είναι μια λαϊκίστικη τακτική η οποία πιάνει στον πολύ κόσμο. Όμως δε θα λύσει το πρόβλημα, μάλλον κοινωνικά προβλήματα και αναταραχή θα επιφέρει. Κατά τη γνώμη μας οι αιτίες του φαινομένου είναι ξεκάθαρες και απορώ πως δεν τι βλέπουν τουλάχιστον οι καθηγητές στο πανεπιστήμιο! Εκτός αν δεν θέλουν να τις δουν. Ας δούμε λοιπόν τις αιτίες:
1)Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα του κόσμου η οποία οδηγεί σχεδόν το σύνολο των αποφοίτων Λυκείου στο πανεπιστήμιο. Κάθε χρόνο αποφοιτούν από τα ελληνικά Γενικά Λύκεια και τα ΕΠΑΛ περίπου 70.000 μαθητές. Μετά την ανωτατοποίηση των ΤΕΙ και παρά την βάση του 10, εισέρχονται στα πανεπιστήμια οι 50.000. Όσοι δεν εισάγονται η θα ξανά επιχειρήσουν την επόμενη χρονιά ή θα αναζητήσουν λύση σε κάποιο ιδιωτικό κολέγιο στην Ελλάδα η κάποιο πανεπιστήμιο στο εξωτερικό. Αλήθεια υπάρχει λογικός άνθρωπος ο οποίος πιστεύει ότι όλα τα ελληνόπουλα θέλουν να σπουδάσουν;
Ότι όλα τα ελληνόπουλα έχουν τις δυνατότητες για ανώτατες σπουδές; Για την κατάσταση αυτή φταίνε διαχρονικά όλες οι κυβερνήσεις και όλος ο πολιτικός κόσμος. Οι νέοι με το που εισέρχονται στο δημοτικό κατευθύνονται προς τις πανεπιστημιακές σπουδές. Δεν φταίει η νοοτροπία των γονέων σε αυτό, αλλά το γεγονός ότι το εκπαιδευτικό σύστημα δεν δίνει άλλη επαγγελματική διέξοδο στα παιδιά, αφού η τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Τέλος η διέξοδος που είχαν τα παιδιά για είσοδο στην ανώτατη τεχνολογική εκπαίδευση στα ΤΕΙ καταργήθηκε. Μια κατάργηση χωρίς κανένας να εκτιμήσει την κατάσταση που θα διαμορφώνονταν στη συνέχεια (έλλειψη τεχνικών στελεχών στην αγορά εργασίας)
2) Όλο το εκπαιδευτικό μας σύστημα, από το Δημοτικό έως και το Λύκειο έχει μετατραπεί σε ένα διαρκές φροντιστήριο, με στόχο τις εισαγωγικές εξετάσεις για τα πανεπιστήμια. Το σχολείο δεν καλλιεργεί και δεν μεταδίδει πραγματικές γνώσεις στο παιδί, με αυτό τον τρόπο το παιδί δεν μπορεί να δει τι του ταιριάζει και τι το συγκινεί, ώστε να επιλέξει τι θέλει να κάνει στη ζωή του. Δεν μιλάμε για την καλλιέργεια δεξιοτήτων η οποία είναι ανύπαρκτη καθ όλη την διάρκεια της σχολικής ζωής. Με αυτό τον τρόπο στο παιδί δεν δίδεται καμία ευκαιρία να ανακαλύψει τα ταλέντα του. Έτσι το παιδί όταν ξεφύγει από αυτό το σχολείο «φυλακή» και βρεθεί σε μια ανεξάρτητη φοιτητική ζωή ανακαλύπτει ότι έχει ταλέντο και γίνεται ηθοποιός, ζωγράφος, επιχειρηματίας, ακόμα και τεχνίτης! Έτσι έχει γίνει κλασσική η φράση: «εγώ με αυτό ασχολήθηκα αλλά πήρα και το χαρτί της νομικής ( της ιατρικής, του μηχανικού κλπ) για τον πατέρα μου…»
3) Ο Επαγγελματικός προσανατολισμός στο ελληνικό σχολείο είναι ανύπαρκτος. Κάποια μαθήματα Επαγγελματικού προσανατολισμού που υπάρχουν, μέσα στην «ξύλινη» δομή του σχολείου θεωρούνται από τα παιδιά μαθήματα της πλάκας (έτσι γίνεται με κάθε μάθημα που δεν συμμετέχει στις εξετάσεις)! Άλλωστε ο ουσιαστικός επαγγελματικός προσανατολισμός δεν μπορεί να γίνεται στο Λύκειο. Ο επαγγελματικός προσανατολισμός πρέπει να ξεκινάει από την πρώτη δημοτικού και να είναι διαρκής σε όλες τις τάξεις. Όταν λέμε επαγγελματικό προσανατολισμό δεν εννοούμε απλά παράθεση τεχνοκρατικών στοιχείων και μια ξύλινη περιγραφή ενός επαγγέλματος, αλλά μια ουσιαστική και συναισθηματική παρουσίαση ενός επαγγέλματος, και αυτό μπορεί να γίνει στο Δημοτικό και το Γυμνάσιο κυρίως. Ο επαγγελματικός προσανατολισμός δεν μπορεί να κατατάσσει τα επαγγέλματα σε ανώτερα και κατώτερα, υποβαθμίζοντας τα χειρωνακτικά επαγγέλματα. Σήμερα ο υποτυπώδης αυτός επαγγελματικός προσανατολισμός που γίνεται στα σχολεία επικεντρώνεται μόνο στα πανεπιστημιακά επαγγέλματα.
4) Μια μεγάλη πλειοψηφία παιδιών φτάνει στη στιγμή της συμπλήρωσης του μηχανογραφικού δελτίου χωρίς να έχει κάποιο ειδικό ενδιαφέρον για τις σπουδές που θα επιλέξει. Το χειρότερο από όλα είναι ότι δεν έχει μελετήσει τα μαθήματα της σχολής αυτής. Δεν έχει καν σκεφτεί ότι από τον Νοέμβριο και για κάποια χρόνια θα κλιθεί να τα παρακολουθήσει και να τα διαβάσει με λεπτομέρεια. Ακόμα χειρότερο είναι το γεγονός ότι τι παιδί δεν γνωρίζει καν σε τι επαγγέλματα οδηγεί το πτυχίο της σχολής που θα επιλέξει και κυρίως τι δυνατότητες παρέχονται στην αγορά εργασίας. Και στο κάτω κάτω να σκεφτεί αν του αρέσει αυτό που θα κληθεί να κάνει στη ζωή του! Πως, ας πούμε, κάποιος που δεν ανέχεται τα ζώα θα γίνει κτηνίατρος; Πολλά παιδιά συμπληρώνουν το μηχανογραφικό δελτίο σύμφωνα με το τι αρέσει στους γονείς τους ή με κριτήριο την πόλη ή με το που θα πάνε οι φίλοι του, ή το χειρότερο με το ποια βάση έχει η σχολή! Τέλος μπορεί να περάσει σε μια σχολή που ήταν η τελευταία προτεραιότητα του και τελικά να την παρακολουθήσει αφού έτσι και αλλιώς ο στόχος του είναι μόνο το «χαρτί»!
5) Τα παιδιά μετά από μια δωδεκαετή πίεση σε ένα σχολείο που το νοιώθουν σαν αγγαρεία, και μετά από την πολύχρονη πίεση των εξωτερικών φροντιστηρίων και των χιλίων άλλων εξωσχολικών δραστηριοτήτων, μπαίνουν σε μια φάση ελεύθερων σπουδών με μη υποχρεωτικές παρακολουθήσεις και με την ανεξαρτησία από τους γονείς τους. Δυστυχώς σήμερα ελληνικά στα πανεπιστήμια δεν υπάρχει η έννοια της κοινότητας στη σχολή που υπήρχε παλιά, τα παιδιά δε μαζεύονται στο πανεπιστήμιο, δεν κάνουν ομάδες συμφοιτητών, ζουν εκτός πανεπιστημίου και μοναχικά. Στο παλιό ΤΕΙ Λάρισας μέχρι και το 2010 δεν χωρούσε να περάσεις στο διάδρομο. Για κάνετε μια βόλτα να δείτε την ερημία που επικρατεί σήμερα εκεί! Όλο αυτό απομακρύνει τα παιδιά από τον χώρο του πανεπιστημίου, δεν υπάρχει πια φοιτητική κοινότητα. Η απομάκρυνση του φοιτητή από τη σχολή σε συνδυασμό με την ανυπαρξία οποιασδήποτε έλξης για το αντικείμενο σπουδών και τα μαθήματα του, ο κίνδυνος να γίνει αιώνιος φοιτητής είναι πολύ μεγάλος.
6) Τι έχει κάνει το ίδιο το πανεπιστήμιο για τους αιώνιους φοιτητές, εκτός από την απειλή να τους διαγράψει; Πως προσπάθησε να τους προσεγγίσει; Ας αφήσουμε τους παλιούς «κακούς αιώνιους», τι κάνει για τους πρωτοετείς, έτσι ώστε να μην χαθούν από εδώ και πέρα; Υπάρχει κοινωνική υπηρεσία στα πανεπιστήμια που να καλεί όλους τους φοιτητές έναν προς έναν μόλις δουν ότι συνεχόμενα δεν πάει στις εξετάσεις; Για καινοτομίες μιλάμε κύριοι συνάδελφοι στα πανεπιστήμια, σκεφτείτε καινοτόμες ενέργειες για τη βοήθεια των φοιτητών που τα έχουν παρατήσει! Αν βέβαια σας ενδιαφέρει αυτό!
Το συμπέρασμα είναι ότι αν δεν αλλάξει ριζικά το εκπαιδευτικό σύστημα οι αιώνιοι φοιτητές θα συνεχίσουν να υπάρχουν και η ανεργία θα συνεχίζει να ανεβαίνει ενώ παράλληλα θα λείπουν τεχνίτες και τεχνολόγοι από την αγορά εργασίας. Όσοι από αυτούς τα παρατούν γιατί βρήκαν την κλίση και το ταλέντο τους, όλα καλά. Αλλά πολλοί από αυτούς καταλήγουν ανειδίκευτοι άνεργοι. Αλήθεια δεν απασχολεί αυτό την κυβέρνηση; Κύριοι είμαι σίγουρος ότι είναι αδύνατο να διαγράψετε 331.742 αιώνιους φοιτητές σε δυο χρόνια. Δεν θα μπορέσετε να το κάνετε και κακώς εκτίθεστε. Άλλωστε οι αιώνιοι φοιτητές δεν δημιουργούν κανένα πρακτικό πρόβλημα για τα πανεπιστήμια, απλά είναι ο καθρέφτης της μεγάλης κρίσης του εκπαιδευτικού μας συστήματος, την οποία αρνείστε να δείτε!
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
