Γράφει ο Αντώνης Ψάλτης
Παύλος Κόντος, «τα δύο ευ της ευτυχίας», εκδ. ΠΕΚ 2018.
Κατευθείαν στα πρωτότυπα κείμενα! Στην πηγή, καθώς λέμε. Αυτή ήταν πάντα η συμβουλή που μας έδινε ο καθηγητής φιλοσοφίας Γεράσιμος Βώκος, ο οποίος ωστόσο έχει γράψει μια εκ των καλύτερων εισαγωγών στην ελληνική γραμματεία για την «Πολιτική Πραγματεία» του Σπινόζα. Έπονται οι πολύ χρήσιμες ερμηνείες των καθηγητών. Κάπως έτσι, λοιπόν, θα σας συμβούλευα και εγώ πρώτα να διαβάσετε την πηγή, κι εν προκειμένω αναφέρομαι στα «Ηθικά Νικομάχεια» του Αριστοτέλη. Ένα από τα τέσσερα -ίσως- σημαντικότερα περί ηθικής βιβλία, μαζί με την «Ηθική» του Σπινόζα, την «Κριτική του Πρακτικού Λόγου» του Καντ και τον «Ωφελιμισμό» του Μιλ. (Αν διαβάσετε αυτά τα τέσσερα, τότε σίγουρα μπορείτε να κλείσετε ένα πρώτο κύκλο σπουδαίων αναγνωσμάτων προσθέτοντας την «Γενεαλογία της Ηθικής» του Νίτσε).
Ο λόγος, ωστόσο, στο παρόν άρθρο για την ανάλυση (στον Αριστοτέλη) του καθηγητή φιλοσοφίας του πανεπιστημίου Πατρών Παύλου Κόντου. Ο Κόντος, ειδικός στον Αριστοτέλη, μας προσφέρει με την ήρεμη, γλαφυρή, κατανοητή, αργή και σταθερή γραφή του μια «πεζοπορία» στο κείμενο του Σταγειρίτη. Ακολουθεί αυτή την τόσο σημαντική περί ηθικής πραγματεία κεφάλαιο το κεφάλαιο αναδεικνύοντας τα χαρισματικά μέρη, τα δύσβατα μέρη, τις απορίες που μπορεί να προκύψουν, αλλά και τις απαντήσεις που δίνει ο ίδιος ο φιλόσοφος. Μέγιστο ερώτημα: ποιο είναι το ύψιστο αγαθό;
Ο Αριστοτέλης απαντάει: η ευδαιμονία. Έτσι απλά όμως; Με επίκεντρο αυτή την απάντηση πλέκεται ένα φιλοσοφικό κασκόλ με έννοιες, όπως αρετές ηθικές και διανοητικές, φιλία, ηδονή, έξεις, δικαιοσύνη, εγκράτεια, αλλά και φαυλότητα και ακρασία, και κυρίως σοφία και φρόνηση. Δεν είναι άλλωστε καθόλου τυχαίο ότι ο Καντ με την εξίσου συγκλονιστική κριτική του που προαναφέραμε, αν πρωτίστως κάτι ήθελε να ανασκευάσει ή και να ακυρώσει (στοίχημα προφανώς τεράστιο), αυτό ήταν η ηθική του Αριστοτέλη.
Το παρουσιαζόμενο, λοιπόν, βιβλίο είναι μια υπέροχη «εισαγωγή» στην ηθική φιλοσοφία του Αριστοτέλη. Κλείνοντας να σημειώσω το συγκινητικό γεγονός ότι ο Κόντος αφιερώνει αυτό το πολύ δυνατό βιβλίο στους μαθητές του «mathesis» (https://mathesis.cup.gr/dashboard), της διαδικτυακής πύλης δωρεάν πανεπιστημιακών μαθημάτων, της οποίας μαθητής είμαι και εγώ.
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.