Θα μοιάζει με Τραμ, αλλά δε θα είναι…*

Του Γιάννη Γιαλαμά (μεταπτυχιακός φοιτητής για τις Έξυπνες Πόλεις)

Ο αριθμός των αυτοκινήτων νομοτελειακά θα αυξάνεται, για ποικίλους λόγους (ευκολία αγοράς, αύξηση πληθυσμού, επέκταση του αστικού περιβάλλοντος, δημιουργία νέου οδικού δικτύου κλπ).

Ειδικά σε μία πόλη σαν τη Λάρισας που επιθυμεί και δείχνει να αυξάνει τον αριθμό των διερχόμενων οχημάτων από τουρίστες ή επισκέπτες, προβλέπεται πως το 2044 (το οποίο είναι όσο μακριά ήταν το 2004!), θα υπάρχουν 10πλάσια αυτοκίνητα που θα κυκλοφορούν στη πόλη (20 χρόνια πριν, κάποιες περιοχές που τώρα έχουν ενταχθεί πλήρως στο σύνολο της πόλης, δεν υπάγονταν σε αυτή, και το ίδιο θα γίνεται για πολλά χρόνια ακόμα, μέχρι να έρθει ένας καινούριος “Καλλικράτης”).

Αντιθέτως, τα parking στη πόλη μας (ομοίως με τις περισσότερες πόλεις) είναι ελλιπή. Όσες θέσεις και αν δημιουργηθούν τα επόμενα χρόνια, το πρόβλημα της αναζήτησης μίας θέσης στάθμευσης, θα παραμένει και ίσως να διογκώνεται, επιφέροντας είτε πολλές εργατοώρες χαμένες σε άσκοπους γύρους, συν την επιβάρυνση στη τσέπη μας και στο περιβάλλον από τα επιπλέον καύσιμα, είτε αυξημένο κόστος για όσους πληρώνουν για ιδιωτικές θέσεις.

Άρα, πρέπει καταφύγουμε στην επιλογή του να μη χρησιμοποιούμε τόσο πολύ τα αυτοκίνητα μας, ή να αποκεντρωθούμε. Ναι είναι θέμα νοοτροπίας, και όλα όσα συζητάμε σήμερα, έχουν αλυσιδωτή επίδραση. Και σύμφωνα με τη νοοτροπία μας, δε θεωρώ πολύ πιθανό να αποκεντρωνόμαστε σύντομα, εκτός αν δοθούν σημαντικά κίνητρα σε δημόσιους και ιδιωτικούς κυρίως οργανισμούς, να μεταφέρουν τα καταστήματα τους, σε γειτονιές και συνοικίες. Πιο πιθανό φαίνεται να προστεθεί στα τωρινά ΜΜΜ, ένας νέος παράγοντας, ο οποίος εκτός του ότι θα βολέψει αρκετούς κατοίκους, συγχρόνως θα πιέσει τα αστικά λεωφορεία να γίνουν πιο ανταγωνιστικά (αύξηση εμβέλειας και ωραρίου) ως προς τα αυτοκίνητα, είτε ι.χ. είτε ταξί (το μόνο ανταγωνιστή τους αυτή τη στιγμή)*.

Στη φωτογραφία, βλέπουμε το χώρο που απαιτείται για να μετακινηθούν 60 άτομα, με λεωφορείο, με ποδήλατο, και με αυτοκίνητο….

Έχει ανοίξει ήδη η συζήτηση για τη δημιουργία ενός δικτύου για tram, περιμετρικά της πόλης. Δεν είμαι συγκοινωνιολόγος, αλλά τα πλεονεκτήματα του Τραμ, κατά τη γνώμη μου, είναι πολλά, όπως το ότι είναι πιο εύκολη η πρόσβαση σε ΑΜΕΑ, η δυνατότητα μεταφοράς ποδηλάτου/πατινιού και άλλα πολλά. Δεν είναι απλά ένα “πιο ωραίο λεωφορείο”, όπως κάποιοι αναφέρουν.

Πολλοί το αντικρούουν ως λύση (αν και κατά βάθος θα το χρησιμοποιούσαν από τη πρώτη μέρα), αλλά μόνο ένα βρίσκω ως σοβαρό αντεπιχείρημα τους. Ως γνωστόν, ζούμε στη πόλη που οι εργολάβοι, ένα φτιάχνουν και δύο χαλάνε, για να έρθει μία επακόλουθη εργολαβία επιδιόρθωσης κ.ο.κ., με αποτέλεσμα, η πόλη να μοιάζει εδώ και χρόνια σαν ένα τεράστιο εργοτάξιο**, και όλο και συχνότερα συναντάμε μποτιλιαρίσματα, μία λέξη άγνωστη μέχρι πριν λίγα χρόνια. Η ανάγκη για ράγες και η κατασκευή του δικτύου θα φέρει μεγάλο “πόνο” στη συμφόρηση του οδικού δικτύου. Πως θα σας φαινόταν όμως αν υπήρχε λύση, δηλαδή η πόλη να αποκτήσει μεν ένα Tram, χωρίς να υπάρχει ανάγκη για ξήλωμα του οδοστρώματος και εγκατάσταση δικτύου από μεταλλικές ράγες? 

Σε δεκάδες πόλεις του κόσμου (Αυστραλία, Κίνα, Γαλλία, Κατάρ κ.α.), εδώ και μία δεκαετία εφαρμόζεται η λύση του Τραμ χωρίς Ράγες. Tα trackless trams, αποτελούν μια πολλά υποσχόμενη εναλλακτική λύση στα παραδοσιακά τραμ, αφού είναι οικονομικότερα (καθώς δεν απαιτούν εγκατάσταση ραγών). Χρησιμοποιούν ελαστικά και καθοδηγούνται από γραμμές ζωγραφισμένες στο δρόμο, με χρήση GPS και λέιζερ. Επίσης, είναι ηλεκτρικά, προσφέροντας μια πιο καθαρή λύση για τις αστικές συγκοινωνίες. Επιπλέον, επιτρέπουν στις πόλεις να ανασχεδιάζουν τα δρομολόγια τους μακροχρόνια, ανάλογα με την αστική κάλυψη, είτε βραχυχρόνια υπό συνθήκες. Για παράδειγμα, αν η Λάρισα αναλάβει την διοργάνωση ενός μεγάλου αθλητικού event σε κάποιο γήπεδο, ή κάποιο φεστιβάλ στο αισθητικό άλσος, μπορεί εύκολα να προστεθεί επιπλέον προσωρινό δρομολόγιο, η και διαδρομή κατ’ ανάγκη.

Επίσης…μπορούν να στρίβουν η να αλλάζουν πορεία, σε περιπτώσεις που προκύπτουν κατασκευαστικά έργα και άλλα εμπόδια στην πορεία τους. Έχουν δηλαδή όλα τα χαρακτηριστικά ώστε να τα καθιστούν μια ευέλικτη και βιώσιμη επιλογή για τις πόλεις. Στην ουσία δεν είναι ούτε λεωφορείο, αλλά ούτε και τραμ! Είναι ένας συνδυασμός τους, και για αυτό θεωρείται ως μία καινοτομία.

Και μάλιστα, μπορεί να χρησιμοποιήσει τεχνολογία Lidar, για να μην απαιτείται η ύπαρξη οδηγού (όπως τα αυτόνομα Tesla και άλλα αυτοκίνητα, τα οποία θέλοντας και μη, θα έρθουν στην Ελλάδα αργά η γρήγορα, αφού πρώτα θα έχουν δοκιμαστεί και βελτιωθεί σε ποικίλες συνθήκες ανά τον κόσμο).

4 καθηγητές αστικής βιωσιμότητας από το Πανεπιστήμιο του Περθ στην Αυστραλία, το 2019 συνέταξαν το επιστημονικό άρθρο “The Trackless Tram: Is It the Transit and City Shaping Catalyst We Have Been Waiting for?” το οποίο εξηγεί τα σημαντικά οικονομικά οφέλη έναντι των λεωφορείων και των τραμ που χρησιμοποιούν τις ράγες. Συνοπτικά, τα Λεωφορεία (Λ), τα Τραμ σε Ράγες (ΤΡ), και τα Αυτόνομα Τραμ (ΑΤ), μπορούν να συγκριθούν από το παρακάτω πίνακα:

Η αντίσταση στην αλλαγή είναι στη φύση μας, αλλά και όταν τελικά υιοθετούμε τις τεχνολογικές καινοτομίες, είναι ακόμα πιο απολαυστικό.

*Οι αστικές συγκοινωνίες της πόλης οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι έχουν βελτιωθεί αρκετά τα τελευταία χρόνια. Θεωρώ πως η αναβάθμιση του δικτύου ΜΜΜ, θα οφελήσει μακροοικονομικά τη τοπική κοινωνία, και μακροπρόθεσμα θα φέρει περισσότερη δουλειά στους οδηγούς ταξί., και λιγότερο εκνευρισμό λόγω της κοστοβόρας αναζήτησης πάρκινκ.

**Την ώρα που γράφεται το παρόν άρθρο, ένας εργολάβος, έχει κόψει την οπτική ίνα, ώστε μία μεγάλη περιοχή δεν έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο, και μάλιστα το κάλυψε με άσφαλτο για να μη γίνει κάποιο άλλο ατύχημα, κάτι τι οποίο αυξάνει το κόστος και το χρόνο επιδιόρθωσης…

Ακολουθήστε το στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.