του Βάιου Κουτριντζέ, συγγραφέα
ΝΑΥΤΙΚΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ είναι εκείνο που περιγράφει τη ζωή των ναυτικών στα πλοία και στα λιμάνια όλης της οικουμένης και, γενικά, τις ναυτικές ασχολίες. Ο τίτλος είναι υποδιαίρεση των θαλασσινών ιστοριών, που είναι πιο ευρεία κατηγορία. Στη χώρα μας που βρέχεται από τρεις κατευθύνσεις από θάλασσα θα ήταν λογικό να έχει δαψιλή άνθηση αυτό το είδος. Μολαταύτα, τα ελληνικά ναυτικά μυθιστορήματα –επισημαίνω: τα μυθιστορήματα και όχι τα ομοθεματικά διηγήματα– είναι ολίγιστα. Αυτό συμβαίνει, διότι για να γράψει κάποιος συγγραφέας ένα τέτοιο μυθιστόρημα, πρέπει να έχει εργαστεί σε πλοίο ή να έχει μελετήσει άριστα τη ναυτική ορολογία, που είναι ειδική «διάλεκτος».
Ο θαλάσσιος χώρος, όπου μπορεί ν’ αναπτυχθεί η υπόθεση ενός ναυτικού μυθιστορήματος, χαρακτηρίζεται, απανταχού, από φυσική πολυμορφία και απαράμιλλη ομορφιά, και αποτελεί αστείρευτη πηγή λογοτεχνικής έμπνευσης για κάθε συγγραφέα. Οι ναυτίλοι είναι σκληραγωγημένοι άντρες, αναμένουν με προσμονή την πρόσκαιρη ηδονική ανάπαυλα των λιμανιών, αλλά και την επιστροφή στην εστία τους. Το παλαιότερο ναυτικό μυθιστόρημα είναι η «Οδύσσεια» του Ομήρου, που εξιστορεί τις περιπέτειες του Οδυσσέα και των συντρόφων του στα πελάγη, στα νησιά και στις ακτές της Μεσογείου, μετά την άλωση της Τροίας. Πολλά ναυτικά μυθιστορήματα έγραψε και ο Ιούλιος Βερν: «Ο δεκαπενταετής πλοίαρχος», «Το Αιγαίο στις φλόγες», κ.ά..
Μερικά ελληνικά ναυτικά μυθιστορήματα:
«Οι έμποροι των εθνών», Αλ. Παπαδιαμάντης, Πέλλα, μια ερωτική ιστορία στα χρόνια λίγο πριν την άλωση της Πόλης από τους Σταυροφόρους, α΄έκδοση 1922. Το βιβλίο έγινε τηλεταινία το 1973.
«Στο άλμπουρο», του Κώστα Παρορίτη, Κείμενα 1978, α΄ έκδοση 1910, ένα σφουγγαράδικο ρομάντζο, του οποίου η υπόθεση ξετυλίγεται στα Δωδεκάνησα.
«Ανεμώλια», του Ισίδωρου Ζουγρού, Πατάκης 2013, μια απόδραση πέντε φίλων στη θάλασσα.
«Πλωτά νησιά», του Δημήτρη Μίγγα, Μεταίχμιο 2012, ένα θαλασσινό ταξίδι τριών ανδρών κι ένα νησί που παλινδρομεί μεταξύ πραγματικότητας και ονείρου.
«Σκελετόβραχος», της Εύας Βλάμη, Εστία 1988, η ιστορία του καπετάν Θύμιου του Σκελετόβραχου, που δεν εννοούσε, ή μάλλον δεν ήθελε, να καταλάβει ότι τα βαπόρια χωρίς πανιά είχαν αντικαταστήσει τα ιστιοφόρα σαν το δικό του τον «Άη – Νικόλα».
«Κοντραμπατζήδες του Αιγαίου», Ελευθερουδάκης 1980, του Γιάννη Μαγκλή, για τη ζωή των σφουγγαράδων και των τολμηρών ναυτικών που αψηφούσαν το νόμο και έκαναν λαθρεμπόριο.
«Ο Ναύτης», του Θεόδωρου Γρηγοριάδη, Πατάκης 2013, η αγάπη για τη θάλασσα, μια ιστορία ενηλικίωσης ενός έφηβου.
«Βάρδια», του Νίκου Καββαδία, Άγρα 1996, για τη ζωή των ναυτικών στα πλοία και στα λιμάνια που προσεγγίζουν.
«Το γυμνό κορίτσι», του Νίκου Αθανασιάδη, Δωρικός 1982, η μυθιστορία ενός κοριτσιού που μεταμορφώθηκε σε δελφίνι· γυρίστηκε και τηλεοπτική ταινία.
«Η υστάτη», του Φαίδωνα Ταμβακάκη, Εστία 1995, μια περιπέτεια ενός μοναχικού ναυτικού, στη νήσο Σαπιέντζα του Αιγαίου.
Μερικά ξένα ναυτικά μυθιστορήματα:
«Η τρικυμία», του Ουΐλλιαμ Σαίξπηρ, Βιβλιοθήκη για όλους 1968, η ιστορία του Πρόσπερου, δούκα του Μιλάνου.
«Οι περιπέτειες του πλοιάρχου Χαττεράς», Ινστιτούτο Παιδαγωγικών Εκδόσεων 1965, του Ιουλίου Βερν, παιδική λογοτεχνία – η ιστορία του πλοιάρχου Χαττεράς.
«Με τους πειρατές του Αγίου Φραγκίσκου», του Τζακ Λόντον, Ζαχαρόπουλος 1982, ένα πλουσιόπαιδο φεύγοντας από το σπίτι ζει μια περιπέτεια με τους πειρατές του Κόλπου του Αγίου Φραγκίσκου.
«Θαλασσόλυκος», του Τζακ Λόντον, Ζαχαρόπουλος 1978, ανήκει στα μεγαλύτερα ναυτικά μυθιστορήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.
«Κερνόκ ο πειρατής», του Ευγένιου Σύη, Άγρα 1980, οι περιπέτειες στη θάλασσα του άγριου πειρατή Κερνόκ.
«Μόμπι Ντικ», του Χέρμαν Μέλβιλ, Gutenberg 1992 – η καλύτερη έκδοση στα ελληνικά. Το κυνήγι της άσπρης φάλαινας από τον καπετάνιο Αχαάβ. Είναι το σπουδαιότερο ναυτικό βιβλίο, που ταξινομείται στην παιδική λογοτεχνία.
«Ο γέρος και η θάλασσα», του Έρνεστ Χεμινγουέι, Στιγμή 2001, η ιστορία του άτυχου γέρου ψαρά που πιάνει ένα μεγάλο ξιφία, αλλά μέχρι να τον βγάλει στην ακτή, για ν’ αποδείξει την ικανότητά του στο ψάρεμα, τον τρώνε τα σκυλόψαρα και μένει μόνο ο σκελετός του δεμένος στη βάρκα.
«Οι εργάτες της θάλασσας», του Βίκτωρος Ουγκώ, Ζαχαρόπουλος 2021, η εμφάνιση των ατμόπλοιων στις θαλάσσιες συγκοινωνίες.
«Ο ναυτικός χάρτης», του Αρτούρο Πέρεθ – Ρεβέντ, Πατάκης 2002, ένα πλοίο βυθισμένο στη Μεσόγειο και η προσπάθεια εντοπισμού του θησαυρού που μετέφερε με τη χρήση ναυτικών χαρτών.
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
