«Στην χώρα μας η απόφαση αν το παιδί θα σπουδάσει ή όχι λαμβάνεται από τους γονείς μόλις πάει στη πρώτη Δημοτικού. Επομένως κοινωνία, πολιτεία και γονείς όχι μόνο δεν θέλουμε να φτιάξουμε ένα σύστημα σαν αυτό που περιέγραψα παραπάνω αλλά το θέλουμε να διευκολύνει ακόμα περισσότερο την είσοδο στο Πανεπιστήμιο»
Γράφει ο Γιώργος Σούλτης
Είναι πολύ ενδιαφέρον να αναζητήσουμε και να βρούμε κάπου γραμμένους του στόχους της εκπαίδευσης οι οποίοι τις περισσότερες φορές υπάρχουν και στα ίδια τα εκπαιδευτικά νομοσχέδια. Κάνω το εύκολο, να αναζητήσω στη βικιπέδια το λήμμα «εκπαίδευση» και εκεί που αναφέρει τους σκοπούς της εκπαίδευσης αντιγράφω: 1)Ο σχηματισμός του χαρακτήρα, που θα βοηθήσει τους νέους στις σχέσεις τους με τους συνανθρώπους τους. 2) Η ανάπτυξη της ευφυΐας. 3) Η μετάδοση και ίσως η βελτίωση της εθνικής κουλτούρας. 4) Ο εφοδιασμός των νέων με γνώσεις και δεξιότητες ανάλογα με τις ικανότητές τους, ώστε να κερδίσουν τα απαραίτητα για τη ζωή και να συμβάλλουν στην περαιτέρω ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας. 5) Η προσπάθεια να γίνουν οι νέοι ικανοί να προσαρμόζονται στις μεταβαλλόμενες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες. 6) Η μάθηση να εστιάζει στον τρόπο μάθησης για έναν κόσμο που συνέχεια αλλάζει και όχι σε αποστήθιση πληροφοριών. 7)Η εκπαίδευση να έχει μαθητοκεντρικό χαρακτήρα. 8)Η απόκτηση κριτικής σκέψης και λογικής κρίσης. 9)Η καλλιέργεια δεξιοτήτων. 10)Η κοινωνικοποίηση και η ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων, οι οποίες χαρακτηρίζονται από ευγένεια και αλληλοσεβασμό.
Αν προσέξουμε όλους αυτούς τους στόχους, μπορούμε να τους κατατάξουμε σε τρείς άξονες, στους οποίους πιστεύω ότι καταλήγουν όλες οι καταγραφές για τους στόχους της εκπαίδευσης που μπορούμε να βρούμε στη βιβλιογραφία: Ο πρώτος άξονας είναι ότι η εκπαίδευση πρέπει να δώσει στους νέους τα εφόδια να αντιμετωπίζουν την καθημερινότητά τους στον κόσμο που θα ζήσουν (γλώσσα, αριθμητική, φυσική, ιστορία κλπ). Παράλληλα πρέπει οι νέοι να αποκτήσουν σωστή κοινωνική συνείδηση και να μάθουν να ζουν σε μια ελεύθερη και δημοκρατική κοινωνία, με συνεργασία και σεβασμό στις διαφορετικότητες. Ο δεύτερος άξονας είναι να ετοιμάσει τους νέους για την επαγγελματική τους επιβίωση, ανακαλύπτοντας και αξιοποιώντας τις έμφυτες δεξιότητες και ταλέντα του κάθε παιδιού. Ο τρίτος άξονας και ο πιο σημαντικός , είναι να κάνει τα παιδιά να αγαπήσουν «το να μαθαίνουν» Να αγαπήσουν τη γνώση και να καταλάβουν ότι η μάθηση είναι χαρά αλλά και δύναμη .Να καταλάβουν ότι η μάθηση δεν έχει άλλο σκοπό από το να βελτιώσει τη ζωή τους και την ζωή του συνόλου.
Η εκπαίδευση επομένως δεν αξιολογείται από τους βαθμούς των μαθητών, ούτε από το πλήθος των ασκήσεων και το βαθμό αυστηρότητας που εφαρμόζει ο κάθε δάσκαλος. Η εκπαίδευση δεν αξιολογείται ούτε καν από τις επιτυχίες στις εξετάσεις για το πανεπιστήμιο, ούτε από το πλήθος των επιτυχόντων ούτε από τους βαθμούς της επιτυχίας τους. Η εκπαίδευση αξιολογείται από το βαθμό της επιτυχίας στους στόχους που υπαγορεύουν οι τρεις παραπάνω άξονες. Δεν θεωρείται επιτυχία του εκπαιδευτικού συστήματος όσους άριστους μαθητές και να έχει βγάλει, αν όλοι αυτοί διαβάζουν από υποχρέωση για να ευχαριστήσουν τους γονείς τους η να ικανοποιήσουν το εγώ τους. Το ζητούμενο είναι όλο και περισσότεροι μαθητές να αγαπούν το διάβασμα και να χαίρονται με τη μάθηση.
Και άριστος μαθητής να είναι κάποιος αν διαβάζει με «παπαγαλία», μόλις τελειώσει η χρονιά δε θα θυμάται τίποτα από όσα έμαθε. Έχει γίνει ποτέ καμία έρευνα η οποία να καταγράψει πόσοι είναι οι μαθητές που εισάγονται κάθε χρόνο σε μια πανεπιστημιακή σχολή και δεν γνωρίζουν καν το αντικείμενο που θα σπουδάσουν; (αν υπάρχει τέτοια έρευνα γιατί δεν δημοσιοποιείται); Τα αποτελέσματα της εκπαίδευσης φαίνονται στην κοινωνία και συμβάλουν στην συγκρότηση αυτού που με μια λέξη λέμε μόρφωση ή παιδεία μιας χώρας. Μορφωμένοι πολίτες σημαίνει καλύτερη κοινωνία, καλύτερη δημοκρατία, οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της χώρας.
Αλήθεια έχει αυτά τα χαρακτηριστικά το εκπαιδευτικό μας σύστημα τις τελευταίες δύο δεκαετίες; Έρευνες που βλέπουμε κατά καιρούς τονίζουν το χαμηλό επίπεδο μόρφωσης της κοινωνίας μας και κυρίως των νέων παιδιών, τόσο στη γλώσσα όσο και στις γενικές γνώσεις. Το ίδιο βλέπουμε και στην κοινωνική συμπεριφορά των νέων ανθρώπων. Η νεανική παραβατικότητα, οι μαθητικές συμμορίες, η ανησυχητική άνοδος των φασιστικών μορφωμάτων απασχολούν όλο και περισσότερο την δημοσιότητα. Αν σκεφτούμε ότι το 70% των νέων που αποφοιτούν κάθε χρόνο από τα λύκεια εισάγονται στο πανεπιστήμιο και ότι το μεγάλο ποσοστό αυτών (σχεδόν το 100%) παίρνει το πτυχίο του, το επίπεδο μόρφωσης που βλέπουμε στην κοινωνία μάλλον πρέπει να μας προβληματίσει. Στο σημείο αυτό σκέφτομαι και θέλω να αναφέρω το καλό παράδειγμα των Μουσικών Σχολείων τα οποία κατά τη γνώμη μου αποτελούν το μόνο ίσως καλό παράδειγμα σε όλο το «σύμπαν» της ελληνικής εκπαίδευσης.
Θεωρώ ότι η μουσική κουλτούρα της χώρας μας σήμερα είναι σε ένα από τα καλύτερα και υψηλότερα σημεία δημιουργίας της . Δείτε στο ιντερνέτ πόσα νέα παιδιά, όλα απόφοιτοι των μουσικών σχολείων, είναι εξαιρετικοί μουσικοί και δημιουργοί οι οποίοι είμαι σίγουρος ότι στο μέλλον θα παίξουν σοβαρό ρόλο και θα διαμορφώσουν τον σύγχρονο πολιτισμό της χώρας μας. Το παράδειγμα των μουσικών σχολείων καταδεικνύει κατά τη γνώμη μου πως πρέπει να είναι η εκπαίδευση και με ποιο τρόπο πρέπει να αξιολογείται. Αλήθεια οποιαδήποτε κυβέρνηση αξιολόγησε ποτέ το καλό παράδειγμα των Μουσικών Σχολείων για να βγάλει συμπεράσματα; Μήπως τελικά η επιτυχία τους οφείλεται στο γεγονός ότι οι κυβερνήσεις ποτέ δεν ασχολήθηκαν σοβαρά μαζί τους και τα άφησαν να αναπτυχθούν ελεύθερα;
Ο άλλος σημαντικός και βασικός στόχος της εκπαίδευσης είναι να προετοιμάσει τους νέους για την επαγγελματική τους ζωή. Αυτό κυρίως γίνεται στην Λυκειακή φάση της εκπαίδευσης. Σε όλο τον κόσμο στη ηλικία που αντιστοιχεί στο Λύκειο τα παιδιά ωθούνται να αποφασίσουν για το επάγγελμα με το οποίο θα αντιμετωπίσουν τη ζωή τους. Εκεί πρέπει να ληφθεί η απόφαση αν το παιδί θα ακολουθήσει την τεχνική-επαγγελματική εκπαίδευση ή θα ακολουθήσει ανώτατες σπουδές. Σε όλο τον κόσμο η τεχνική-επαγγελματική εκπαίδευση δίνει στα παιδιά τα εφόδια για εργασία (ειδικότητα με πιστοποίηση, επαγγελματικό δίπλωμα και τις κατάλληλες επαγγελματικές άδειες). Βέβαια σε όλη την διάρκεια της εκπαίδευσης στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο οι μαθητές πρέπει να μάθουν βασικές έννοιες για την εργασία και τα επαγγέλματα χωρίς καμία διάκριση σε επαγγέλματα καλά και κακά, επαγγέλματα υψηλού κοινωνικού κύρους και κατώτερα επαγγέλματα.
Αυτό μπορεί να γίνει μέσα από αναφορές σε όλα τα διδασκόμενα μαθήματα, αλλά και με έναν κατάλληλο επαγγελματικό προσανατολισμό που πρέπει να υπάρχει από το δημοτικό έως και το Λύκειο. Τα παιδιά σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης πρέπει να ασχολούνται με όλων των ειδών της ασχολίες από τις κατώτερες χειρονακτικές έως τις πιο προηγμένες τεχνολογικά. Όλα αυτά έχουν σαν στόχο το κάθε παιδί να φανερώσει τις έμφυτες δεξιότητες του και τις επιθυμίες του και όχι να τις καλύπτει και να μην της φανερώσει ποτέ κάτω από τις επιθυμίες των γονέων να τα κάνουν γιατρούς και δικηγόρους. Στο Λύκειο το παιδί πρέπει να έχει τη δυνατότητα με πλήρη γνώση και συνείδηση να επιλέξει τι του ταιριάζει και τι θέλει να κάνει στη ζωή του και να επιλέξει αν θα ακολουθήσει την τεχνική- επαγγελματική εκπαίδευση ή ανώτατες σπουδές.
Όλα αυτά που περιέγραψα παραπάνω ισχύουν περισσότερο η λιγότερο σε όλα τα εκπαιδευτικά συστήματα του κόσμου. Σε όλο τον κόσμο εκτός από την Ελλάδα! Στην χώρα μας η απόφαση αν το παιδί θα σπουδάσει ή όχι λαμβάνεται από τους γονείς μόλις πάει στη πρώτη Δημοτικού. Επομένως κοινωνία, πολιτεία και γονείς όχι μόνο δεν θέλουμε να φτιάξουμε ένα σύστημα σαν αυτό που περιέγραψα παραπάνω αλλά το θέλουμε να διευκολύνει ακόμα περισσότερο την είσοδο στο Πανεπιστήμιο. Στα δικά μας σχολεία αν τυχόν ένας δάσκαλος πει σε ένα γονιό ότι το παιδί του έχει τα φόντα να γίνει ένας άριστος αγρότης, ο γονιός αν δεν κάνει φασαρία που ξεμυαλίζει το παιδί του, θα πει: «ναι αλλά ας πάρει πρώτα ένα πτυχίο». Αυτή η τάση της κοινωνίας η οποία με διαλεκτικό τρόπο ενισχύεται και ενισχύει την στάση των κυβερνήσεων δημιουργεί την μεγάλη κρίση που υπάρχει στην ελληνική εκπαίδευση.
Πρώτα από όλα υποβάθμισε μέχρι εξαφάνισης την τεχνική-επαγγελματική εκπαίδευση και κατάργησε τα ΤΕΙ μετατρέποντας τα σε πανεπιστήμια, και με αυτό τον τρόπο δημιούργησε μεγάλα προβλήματα και στα Πανεπιστήμια. ‘Oλες οι βαθμίδες της εκπαίδευσης μετατράπηκαν σε μιας μορφής φροντιστήριο προετοιμασίας για την εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο. Τα αποτελέσματα όλης αυτής της κατάστασης ήδη φαίνονται στην αγορά εργασίας της χώρας μας, δεν υπάρχουν τεχνίτες, δεν υπάρχουν εξειδικευμένοι τεχνικοί, δεν υπάρχουν καν εργάτες και ήδη αναζητούμε να κάνουμε εισαγωγή από τον εξωτερικό. Από την άλλη διώχνουμε τα δικά μας παιδιά αφού τα σπουδάσουμε στο εξωτερικό για να βρουν δουλειά (brain drain). Παρακαλώ προσέξετε και παρακολουθήστε όλες τις συζητήσεις στα μέσα ενημέρωσης για το θέμα της έλλειψης τεχνιτών: «ΣΠΑΝΙΑ ΘΑ ΑΚΟΥΣΕΤΕ ΟΤΙ ΓΙΑ ΟΛΟ ΑΥΤΟ ΠΡΩΤΑ ΑΠΟ ΟΛΑ ΦΤΑΙΕΙ ΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΜΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑ».
Ακούω πολλές φορές το επιχείρημα: «όλοι έχουν δικαίωμα στη μόρφωση, όλοι πρέπει να έχουν πρόσβαση στο Πανεπιστήμιο, δεν μπορείς να ανακόψεις την πορεία οποιουδήποτε προς τη μόρφωση» (κυρίως αριστερή άποψή η οποία ακούγεται πλέον κυρίως από τους δεξιούς!!!). Αυτό θα ήταν σωστό αν λέγαμε ανοιχτά σε κάθε γονέα και κάθε φοιτητή ότι το πτυχίο του (και τα δυο-τρία μεταπτυχιακά του) δεν οδηγούν απαραίτητα σε επάγγελμα και εργασία, αλλά παρέχουν μεγάλη μόρφωση! Αυτή η άποψη και αν είναι ένα τεράστιο λάθος! Η μόρφωση δεν κατακτιέται λαμβάνοντας ένα πανεπιστημιακό δίπλωμα. Η μόρφωση έρχεται όταν η μάθηση σε κάθε μορφής εκπαίδευση μετουσιώνεται σε ουσιαστική γνώση, και αυτό γίνεται μόνο συνειδητά. Ας μη γελιόμαστε το κυνήγι των πτυχίων γίνεται κατά κανόνα μόνο για μια καλύτερη επαγγελματική αποκατάσταση.
Η νοοτροπία και η τάση των Ελλήνων προς το Πανεπιστήμιο δεν αντιμετωπίζεται με απαγορεύσεις παρά με ένα μόνο τρόπο. Να δώσουμε στα παιδιά διέξοδο προς μια επιτυχημένη και ελκυστική τεχνική-επαγγελματική εκπαίδευση η οποία θα τους δώσει μια καλή δουλειά μόλις στα 20 τους χρόνια. Παράλληλα πρέπει να αποτελέσει άμεση προτεραιότητα για το εκπαιδευτικό μας σύστημα η δημιουργία σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, ενός σωστού και αντικειμενικού επαγγελματικού προσανατολισμού ο οποίος θα ανιχνεύει τα ταλέντα και τις δεξιότητες του κάθε παιδιού.
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
