Aπό τον Γιάννη Γιαλαμά, φοιτητή στον Ψηφιακό Πολιτισμό, IoT και τις Εξυπνες Πόλεις.
Με (πολύ) λίγα λόγια, ως branding, ορίζεται η εντύπωση που έχει δημιουργήσει κάτι ή κάποιος, προς τους άλλους. Είναι αυτό που καταφέρνουν οι εταιρείες να εντυπώνουν στο μυαλό μας, όταν ακούμε το όνομα τους, βλέπουμε το λογότυπο τους ή τα χαρακτηριστικά χρώματα τους, μυρίζουμε το άρωμα τους, ακούμε ένα σλόγκαν τους κλπ. Πολλές φορές το ίδιο το branding μίας εταιρείας, αξίζει περισσότερο από το ίδιο το προιόν τους (πχ red bull, nike). Τελευταίο τρανταχτό παράδειγμα, είναι μία αμερικάνικη εταιρεία που εμφιαλώνει νερό σε τενεκεδάκια, και βασίζεται στο ότι οι νέαρές ηλικίες που δεν μπορούν να καταναλώσουν αλκοόλ, φαίνονται “cool”, κρατώντας το brand τους στο χέρι, στα club! Η κουβέντα αυτή μπορεί να διαρκεί ώρες, και είναι αντικείμενο πολλών σεμιναρίων και προγραμμάτων σπουδών. Υπάρχουν εκδοχές όπως το personal branding, αλλά εμείς θα αναλύσουμε το city branding.
Θα ρίξουμε μια ματιά στα βασικά στοιχεία του City Branding και στη συνέχεια ας εξετάσουμε πώς μια πόλη σαν τη Λάρισα μπορεί και πρέπει να επωφεληθεί από αυτή τη διαδικασία. Το City Branding αποτελεί μια σύγχρονη προσέγγιση που αποσκοπεί στο να διαμορφώσει την εικόνα μιας πόλης, προβάλλοντας τα μοναδικά της χαρακτηριστικά και ενισχύοντας τον τουρισμό, την επιχειρηματικότητα και την κοινωνική συνοχή.
Τι σκέφεστε όταν ακούτε για τη πόλη… “του φωτός” ή “που δεν κοιμάται ποτέ”, “του νερού”, “των ποιητών”, “του ποδήλατου”, ”της ειρήνης”, “του έρωτα”, “του ηλίου”, “των ιπποτών”, “του ονείρου”, και πολλά άλλα χαρακτηριστικά; Είμαι σίγουρός ότι κάθεμιά από τις προηγούμενες λέξεις, σας έφερε στο μυαλό κάποια συγκεκριμένη πόλη, και σε μερικές περιπτώσεις σας θύμισε ωραίες αναμνήσεις ή ακόμα και το αίσθημα της προσμονής του να ταξιδέψετε σε ένα μέρος, σωστά; Αν είστε κάτοικος Λάρισας, μάλλον θα περιμένατε να διαβάσετε και για την πόλη του καφέ, έναν τίτλο που τον κατέχει άτυπα και η Λάρισα, αλλά σε αντίθεση με τις δεκάδες άλλες πόλεις του κόσμου που έχουν αυτόν το τίτλο (προφανώς δε νομίζαμε ότι έχουνε κάποια παγκόσμια αποκλειστικότητα) η Λάρισα δεν παράγει καφέ, απλά τον καταναλώνει.
Σε διάφορες βαλκανικές πόλεις, υπάρχει μία κουλτούρα προώθησης της εικόνας της πόλης σε ανθρώπους που πηγαίνουν για επαγγελματικούς σκοπούς ή για λόγους αναψυχής. Από δωρεάν σουβενίρ και εδέσματα, μέχρι προωθητικό υλικό, που επικεντρώνονται στην προβολή του ονόματος και του λογότυπου της πόλης. Ειδικότερα με την έκρηξη των social media, ότι είναι selfie friendly, μπορεί να αξιοποιείται σαν δωρεάν διαφήμιση για τον τόπο (word of mouth). Τι θα συναντήσετε συχνότερα στο instagram θεωρείτε; Φωτογραφίες με το αγαλματένιο άλογο στο Αλκαζάρ, ή με τη φράση I LOVE VOLOS;
Αστικό Branding δεν είναι μόνο το λογότυπο μιας πόλης ή ένα σύνθημα, αλλά ένα ολοκληρωμένο σύστημα που περιλαμβάνει την αναδείξη των πολιτιστικών, ιστορικών, φυσικών και οικονομικών της πτυχών. Μέσω του συνόλου αυτού, διαμορφώνεται ένα συνολικό όραμα που εκπροσωπεί την ταυτότητα και τις αξίες της πόλης. Διάσημες ευρωπαϊκές πόλεις, η Βαρκελώνη και το Άμστερνταμ, έχουν επιτύχει τη δημιουργία ισχυρών brands. Η προσεκτική προβολή των μοναδικών τους χαρακτηριστικών, όπως η πολιτιστική κληρονομιά, ο σχεδιασμός της πόλης και η γαστρονομία, τις καθιστά προσιτές και αξέχαστες για τους επισκέπτες, και αντιμετωπίζουν το φαινόμενο του υπερτουρισμού
Αν δεν έχετε κάποια σχέση με τη Λάρισα, τι σκέφτεστε όταν ακούτε τη φράση “εκδρομή στον Πηνειό”, ή “μετακομίζω στη Λάρισα’’; Στο ίντερνετ μπορείτε να βρείτε διάφορες και αντίθετες απόψεις (βλ. εικόνες), αν ρωτήσετε “ποια είναι η καλύτερη πόλη”, ή “σε ποια πόλη δε θα θέλατε να μείνετε ποτε”. Η δύναμη του branding, είναι το ότι εκφέρουν άποψη άτομα, τα οποία δεν έχουν βρεθεί ποτέ στη πόλη μας, αλλά από κάπου έχουν ακούσει και έχουν δει, και έτσι έχουν σχηματίσει μία γνώμη (θετική η αρνητική).
Η διαδικασία του Branding πόλεως μπορεί να έχει πολλαπλά οφέλη για μια πόλη. Κοινωνικά, ενισχύει τη τοπική περηφάνια, και πολλές φορές δρα αντίστροφα στο city brain drain, ενώ οικονομικά, αυξάνει τον τουρισμό. Συγχρόνως, ενεργοποιεί την τοπική οικονομία αφού οδηγεί σε αυξημένη επενδυτική ελκυστικότητα και ενθαρρύνει την εγκατάσταση επιχειρήσεων.
Η Λάρισα όμως είναι μικρότερη πόλη από το Αμστερνταμ και τη Βαρκελώνη! Για να μπορεί να επωφελείται από το City Branding και να αναδείξει τη μοναδικότητα και την έλξη της, θα πρέπει συνεχώς να εντοπίζει τα μοναδικά χαρακτηριστικά που κάνουν την πόλη μας ξεχωριστή, όπως οι παραδοσιακές εκδηλώσεις, η φυσική ομορφιά και τοπικές γαστρονομικές ιδιαιτερότητες και άλλα. Ωστόσο, στη διαδικασία θα πρέπει να εμπλέκονται οι κάτοικοι, είτε συμμετέχουν είτε όχι, αφού επηρεάζονται άμεσα η έμμεσα, μιας και η συμμετοχή της κοινότητας δημιουργεί ένα αίσθημα κοινοτικής ταυτότητας. Πρέπει συνεχώς να αναδυκνείονται τα ντόπια προϊόντα και η τοπική γαστρονομία ως μέρος της φήμης της, από τους ίδιους τους κατοίκους, φορείς και παραγωγούς.
Σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης, πρέπει να αναπτύσσονται ποιοτικές υποδομές, υπηρεσίες και δραστηριότητες που θα προσελκύουν επισκέπτες, τουρίστες και επενδυτές. Από μεριάς marketing, το τοπόσημο του Αρχαίου θεάτρου (και σύντομα του νέου ρολογιού της πόλης), αλλά και το λογότυπο του αλόγου, πρέπει να είναι το επίκεντρο της στρατηγικής branding. Ο Βόλος με τον Κένταυρο κάνει το ίδιο. Ομοίως, σημαντικά πρόσωπα που έχουν ζήσει, μεγαλώσει, γεννηθεί στη πόλη μας, πρέπει πιο συχνά να αναδυκνείονται με ποικίλους τρόπους όπως εκδηλώσεις, εκθέσεις, μουσεία ακόμα και τοιχογραφίες (βλ. περίπτωση Τσιτσάνη στα Τρίκαλα). Ομολογουμένως, ήδη γίνονται τέτοιες ενέργειες και από τη Λάρισα. Είναι όμως αρκετές ώστε να “τραβήξουν” τουρίστες, επισκέπτες και εργαζόμενους;
Μέσω στρατηγικού σχεδιασμού, ο Δήμος μας οφείλει να συνδέσει τη πόλη με το brand της ιστορικής ομάδας μας. Καλό παράδειγμα προς μίμηση είναι το Παρίσι και η PSG, όπου αλληλοπροβάλλονται και αλληλοσυνδέονται στο μυαλό του επισκέπτη. Αν μη τι άλλο, η Λάρισα έχει γεννήσει πρωταθλητές, ολυμπιονίκες και θρύλους, που θα πρέπει να τους ενεργοποιήσει και να τους ενσωματώσει στην εικόνα της. Επίσης, συγκριτικά πλεονεκτήματα όπως ο Πηνειός πρέπει να αξιοποιηθούν περισσότερο, και να γίνουν γνωστά σε ευρωπαικό επίπεδο, με ισχυρότερη προβολή.
Τα παραπάνω είναι κάποιες από τις πολλές σκέψεις που είμαι σίγουρος πως η νέα Δημοτική αρχή τις έχει ήδη θέσει επί τάπιτος, και σύντομα θα δούμε αλλαγές που θα είναι οφέλιμες, ας ελπίσουμε σε σύντομο ορίζοντα. Σε επόμενο άρθρο θα μιλήσουμε για το πόσο σημαντικό είναι και το city re-branding.
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
