Συνέντευξη στον Λάμπρο Αναγνωστόπουλο
Ο κ. Δημήτρης Καλογιάννης εργάστηκε ως δάσκαλος από το 1985 έως το 2021. Τα τελευταία χρόνια της υπηρεσιακής του διαδρομής υπηρέτησε στο Α’ Δημοτικό Σχολείο Λάρισας, απ’ όπου και συνταξιοδοτήθηκε. Ασχολείται με την τοπική ιστορία, αρθρογραφεί συχνά σχετικά με την ιστορία και έχει γράψει δυο βιβλία που αφορούν θέματα της ιστορίας της Σπηλιάς Κισσάβου.
Στο τελευταίο βιβλίο του με τίτλο «Η ιστορία του Α’ Δημοτικού Σχολείου Λάρισας», συνδέεται με μοναδικό τρόπο η ιστορία του συγκεκριμένου σχολείου με την ιστορία της νεοελληνικής εκπαίδευσης. «Μαθαίνοντας την ιστορία του πιο ιστορικού σχολείου της Λάρισας μπορεί κάποιος να μάθει και τη γενικότερη ιστορία της εκπαίδευσης στον τόπο», υποστηρίζει ο ίδιος και δεν έχει άδικο.
Το βιβλίο παρουσιάστηκε στη Λάρισα την Τετάρτη 31 Μαΐου 2023, στο Χατζηγιάννειο και εκτός από τον συγγραφέα μίλησαν οι εξής: Αικατερίνη Τσιούλκα, πτυχιούχος Ιστορίας Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Νικόλαος Κοσμάνος, πρώην σχολικός σύμβουλος Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, σημερινός Διευθυντής του 23ου Δημοτικού Σχολείου Λάρισας και ο Νικόλαος Παπαθεοδώρου, γιατρός και ιστοριοδίφης. Συνομιλήσαμε με τον κ. Καλογιάννη για το βιβλίο, για την ιστορία του Α’ Δημοτικού που είναι το πιο ιστορικό σχολείο της Λάρισας, αλλά και για την τοπική ιστορία.
Αναλυτικά η συνέντευξη:
Κύριε Καλογιάννη κρατώντας το βιβλίο στα χέρια μου παρατηρώ ότι έχει ένα εξαιρετικά εμπνευσμένο εξώφυλλο, ενώ και το «δέσιμό» του είναι πολύ καλό. Ένα πραγματικά καλαίσθητο βιβλίο. Γιατί επιλέξατε να το βγάλατε μόνος σας και δεν απευθυνθήκατε σε κάποιον εκδοτικό οίκο;
Το βιβλίο αυτό απευθύνεται σε ένα πολύ συγκεκριμένο κοινό. Είναι οι πρώην και νυν μαθητές του συγκεκριμένου σχολείου, πρώην και νυν δάσκαλοί του και ασφαλώς οι γονείς που πλαισίωναν τους Συλλόγους Γονέων και Κηδεμόνων, ή τις Σχολικές Επιτροπές και τις Σχολικές Εφορείες που υπήρχαν παλαιότερα. Από την άλλη μεριά έχει μεγάλο ιστορικό ενδιαφέρον γιατί αυτό το βιβλίο καταγράφει την ιστορία του αρχαιότερου Δημοτικού σχολείου μέσα στην πόλη.
Εμένα αυτό ήταν το κίνητρό μου και πιστεύω ότι μέσα από την ιστορία του πιο ιστορικού σχολείου της Λάρισας, μπορεί κάποιος να μάθει και τη γενικότερη ιστορία της εκπαίδευσης στον τόπο, όπως δηλώνει και ο υπότιτλος του βιβλίου. Αποφάσισα να το βγάλω μόνος μου, είχα όμως πολύ σημαντική βοήθεια από τον Χαράλαμπο Ρεβήσιο που ανέλαβε τη σελιδοποίηση και την εκτύπωση.
Ας περάσουμε όμως και στο περιεχόμενο του βιβλίου. Από πότε ξεκινάει η ιστορία του Α’ Δημοτικού;
H ιστορία ξεκινάει από την περίοδο της Τουρκοκρατίας και φτάνει έως τις μέρες μας. Ξέρετε, οι περισσότεροι νομίζουν ότι έγινε η επανάσταση του 1821 και ότι στη συνέχεια απελευθερώθηκε αμέσως η Ελλάδα.
Ξέρουμε όμως ότι η Λάρισα για παράδειγμα απελευθερώθηκε το 1881. Η ιστορία αυτού του σχολείου ξεκινάει κάπου στο 1882.
Στο βιβλίο έχει γίνει καταγραφή της ιστορίας των πρώτων σχολείων της Λάρισας γενικά αλλά υπάρχει και ειδικό πλαίσιο, έτσι ώστε να καταλάβει ο αναγνώστης τι συνέβαινε στην κάθε περίοδο πανελλαδικά κι έπειτα να μάθει και την ιστορία του συγκεκριμένου σχολείου.
«Κάποια στιγμή πριν λίγα χρόνια πηγαίνω στο παζάρι της Λάρισας και πέφτω πάνω σε ένα παλαιοπωλείο στο οποίο υπήρχαν παλιά βιβλία. Από καθαρή περιέργεια, όπως κάνω πάντα με παλιά αντικείμενα και βιβλία, βρίσκω ένα βιβλίο με τίτλο «Η ιστορία ενός σχολείου» και ξεφυλλίζοντάς το συνειδητοποιώ ότι γράφει το Α’ Δημοτικό. Είναι αυτό που λέμε ότι κάποιες φορές συνωμοτεί το σύμπαν!»
Πόσο καιρό σας πήρε η έρευνα; Φαντάζομαι ότι ήταν μια ιδιαιτέρως κοπιαστική δουλειά…
Για το συγκεκριμένο σχολείο δεν υπήρχαν πολλά στοιχεία. Μέχρι και ο Νίκος Παπαθεοδώρου που αρθρογραφούσε συχνά για ιστορικά θέματα αλλά και για κτίρια της Λάρισας και είναι ίσως ο καλύτερος σ’ αυτό τον τομέα, δυσκολεύτηκε πολύ να βρει κάτι να γράψει. Εγώ δούλευα καιρό μέσα μου την ιδέα αλλά δεν έβρισκα πολλά στοιχεία. Κάποια στιγμή πριν λίγα χρόνια πηγαίνω στο παζάρι της Λάρισας και πέφτω πάνω σε ένα παλαιοπωλείο στο οποίο υπήρχαν παλιά βιβλία. Από καθαρή περιέργεια, όπως κάνω πάντα με παλιά αντικείμενα και βιβλία, βρίσκω ένα βιβλίο με τίτλο «Η ιστορία ενός σχολείου» και ξεφυλλίζοντάς το συνειδητοποιώ ότι γράφει το Α’ Δημοτικό. Είναι αυτό που λέμε ότι κάποιες φορές συνωμοτεί το σύμπαν! Το αγόρασα και έφυγα άρον άρον για το σπίτι για να το διαβάσω.
Το έγραψε ένας δάσκαλος που υπηρέτησε στο Α’ Δημοτικό, με το όνομα Δημήτρης Στάμος. Αυτός βασίστηκε στα αρχεία του Σχολείου αλλά κυρίως σε προφορικές μαρτυρίες Λαρισαίων.
Η έκδοση αυτού του βιβλίου έγινε το 1971, μιλάμε για μισό αιώνα πριν. Αυτός λοιπόν με τον τρόπο του με «ξεκλείδωσε». Ακολούθησε κι ένα άρθρο του Παπαθεοδώρου για το Α’ Δημοτικό και έτσι αποφάσισα να το κάνω.
Τι σας εντυπωσίασε κατά τη διάρκεια της έρευνάς σας για την ιδιαίτερη ιστορία του Α’ Δημοτικού σχολείου Λάρισας;
Το σχολείο αυτό έχει αλλάξει συνολικά 22 μέρη. Αυτό από μόνο του λέει πολλά. Στην αρχή ήταν στο Οθωμανικό σχολείο, στην σημερινή οδό Παναγούλη, το οποίο ήταν σε πραγματικά άθλια κατάσταση. Φτάνοντας στο 1929 όπου Πρωθυπουργός είναι ο Ελευθέριος Βενιζέλος και Υπουργός Παιδείας ο Γεώργιος Παπανδρέου, έχουμε ίσως τη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση στον χώρο της Παιδείας. Έπρεπε να αλλάξει η δομή όλης της εκπαίδευσης και ο Βενιζέλος σύναψε δάνειο ενός εκατομμυρίου λιρών με μια σουηδική εταιρεία, κάτι δηλαδή σαν το σημερινό ΔΝΤ.
Μ’ αυτά θέλησε να φτιάξει σχολεία κυρίως στις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας. Εκείνη την εποχή, Δήμαρχος στη Λάρισα ήταν ο Μιχαήλ Σάπκας, ο οποίος πολιτεύτηκε αρκετά έξυπνα θα έλεγα. Αγόρασε οικόπεδα στους έξι μεγάλους μαχαλάδες της πόλης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το 5ο Δημοτικό σχολείο που είναι στον Άγιο Κωνσταντίνο. Ένας Τούρκος που έμενε εκεί, ο Χασάν Εφέντης Ετέμ, που ήταν και γνωστός φιλέλληνας, δώρισε όλο αυτόν τον χώρο στην Εκκλησία. Ο Σάπκας κατάφερε κερδίζοντας τη διαμάχη του με την Εκκλησία να πάρει αυτό το κομμάτι και να το κάνει σχολείο. Έτσι βρήκε τον Βενιζέλο ή τον Παπανδρέου στην Αθήνα και πήρε χρήματα για να φτιάξει επιπλέον κτίρια για σχολεία. Τα κατάφερε και έφτιαξε το 2ο στο Φρούριο, το 3ο, το 4ο κοντά στη Νομαρχία, το 5ο στον Άγιο Κωνσταντίνο, το 6ο στην 31ης Αυγούστου στο Γεν. Νοσοκομείο Λάρισας, το 7ο στον Άγιο Αθανάσιο, το 8ο που ήταν το ισραηλίτικο στο κέντρο, αλλά και το Γυμνάσιο, που ήταν το μοναδικό τότε και βρισκόταν εκεί που είναι τώρα τα Δικαστήρια. Έφτιαξε κι άλλα σχολεία.
Το Α΄ Δημοτικό βρισκόταν για πολύ καιρό στο Οθωμανικό σχολείο. Ποια ήταν η πορεία του στη συνέχεια;
Αφού έφυγε από το Οθωμανικό, πήγε και συστεγάστηκε στο 3ο Δημοτικό, που βρίσκεται κοντά στο πάρκο του Σιδηροδρομικού Σταθμού. Στη συνέχεια κατάφεραν και αγόρασαν ένα οικόπεδο δίπλα από το 3ο και το 1984 πια εγκαινιάστηκε το κτίριο το οποίο φτιάχτηκε σε χρόνο ρεκόρ. Ψάχνοντας στη Δημόσια και στη Δημοτική Βιβλιοθήκη βρήκα ένα βιβλιαράκι που είχαν γράψει οι μαθητές της Ράπτου για τα σχολεία της Λάρισας με έκδοση στη δεκαετία του 1980. Είχαν να κάνουν προφανώς μια σχετική εργασία και γράφτηκε αυτό το βιβλίο. Το γεγονός των εγκαινίων του Α’ Δημοτικού ήταν πρόσφατο φαίνεται και από εκεί βρήκα αυτή την πληροφορία. Ύστερα, ψάχνοντας μόνος μου σε αρχεία ανακάλυψα ότι τα εγκαίνια έγιναν στις 19 Νοεμβρίου 1984. Αυτή είναι πολύ συνοπτικά η ιστορία αυτού του σχολείου που στο βιβλίο μπορεί να διαβαστεί και ως ιστορία όλης της νεοελληνικής εκπαίδευσης στην περιοχή μας.
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
