Συγγραφέας: Χρυσάνθη Τσιαμπαλή
Εικονογράφος: Little Miss Grumpy (Mαρία Πάγκαλου)
Εκδόσεις: Ψυχογιός
Πρώτη έκδοση: 2022
Ηλικία: από 11 ετών
Ήταν 1η Δεκεμβρίου του 1955, στο Μοντγκόμερι της Αλαμπάμα, όταν η Αφροαμερικανίδα μοδίστρα η Ρόζα Παρκς ανέβηκε στο λεωφορείο της γραμμής Κλήβελαντ Άβενιου για να επιστρέψει στο σπίτι της. Αποκαμωμένη από τον μόχθο της ημέρας, κάθισε στο πίσω μέρος του λεωφορείου στις θέσεις που προορίζονταν για τους μαύρους. Όταν στο λεωφορείο ανέβηκαν λευκοί επιβάτες, η Ρόζα αρνήθηκε να σηκωθεί και παραχωρήσει τη θέση της. Η στάση της εξόργισε τον οδηγό του λεωφορείου που κάλεσε τις αρχές καθώς η Ρόζα δεν συμμορφωνόταν στο αίτημά του. Με συνοπτικές διαδικασίες η Ρόζα Πάρκς συνελήφθη από τους αστυνομικούς και οδηγήθηκε στη φυλακή.
Στη δίκη που ακολούθησε λίγες μέρες αργότερα, κρίθηκε ένοχη, απόφαση που της έδινε το δικαίωμα να κάνει ένσταση στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ. Η πράξη της πρόσφερε στους Αφροαμερικανούς κατοίκους του Μοντγκόμερι μια εξαιρετική ευκαιρία να συσπειρωθούν για να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους. Την ημέρα της δίκης ξεκίνησε το μποϊκοτάζ των συγκοινωνιών από τους Αφροαμερικανούς κατοίκους που σταμάτησαν να χρησιμοποιούν τα λεωφορεία για τη μετακίνησή τους. Η μακροχρόνια αποχή μείωσε τα έσοδα των λεωφορείων και αύξησε την τιμή των εισιτηρίων. Στις 20 Δεκεμβρίου του 1956, ενώ το μποϊκοτάζ συνεχιζόταν, το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ έκρινε αντισυνταγματικό τον φυλετικό διαχωρισμό στο Μοντγκόμερι. Ο αγώνας της γενναίας Ρόζας είχε δικαιωθεί.
Η Χρυσάνθη Τσιαμπαλή γράφει ένα μυθιστόρημα για τη Ρόζα Παρκς, τη γυναίκα που πρωτoστάτησε με γενναιότητα στο κίνημα των πολιτικών δικαιωμάτων στην Αμερική, βασισμένο στα γεγονότα και στην ατμόσφαιρα της εποχής της. Η συγγραφέας κρατά σφιχτά το χέρι των αναγνωστών και αναγνωστριών για να τους μεταφέρει στο κοινωνικοπολιτικό περιβάλλον των Νότιων Πολιτειών, εκεί που ο ρατσισμός καθόριζε τις ζωές των ανθρώπων καταργώντας τα ανθρώπινα δικαιώματα και καθορίζοντας τη μοίρα τους. Η συγγραφέας παρακολουθεί τα βήματα της Ρόζας από την παιδική της ηλικία περιγράφοντας με σαφήνεια τις συνθήκες και τους όρους ζωής για τους Αφροαμερικανούς κατοίκους του αμερικανικού νότου.
Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση που χρησιμοποιείται σε κάθε διακριτή ενότητα του βιβλίου λειτουργεί ως μεγεθυντικός φακός για να εστιάσουν οι αναγνώστες/αναγνώστριες στα γεγονότα που εξιστορούνται. Η συγγραφέας μεταπλάθει με δεξιοτεχνία το πρωτογενές υλικό που έχει επιμελώς συλλέξει στήνοντας με ζωντάνια το σκηνικό της εποχής και τους χαρακτήρες της ιστορίας. Με γλώσσα που γλιστρά, με σεβασμό στη ιστορική αλήθεια και απαράμιλλη ευαισθησία, η Χρυσάνθη Τσιαμπαλή αφηγείται την ιστορία της Ροζας Πάρκς, θέτοντας ταυτόχρονα προβληματισμούς που αφορούν στο γυναικείο ζήτημα, τα έμφυλα στερεότυπα, τον συστημικό ρατσισμό. Από την μυθιστορηματική μετάπλαση παρελαύνουν ιστορικά πρόσωπα που πρωταγωνιστούν στα συμβάντα όπως η εμβληματική μορφή του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, που η συγγραφέας φροντίζει στο επίμετρο του βιβλίου να συστήσει στα παιδιά μέσα από σύντομες βιογραφίες.
Το βιβλίο έχει ένα θαυμάσιο εξώφυλλο της Little Miss Grumpy που παραπέμπει στο χρώμα του λαδοκίτρινου λεωφορείο της γραμμής Κλήβελαντ Άβενιου και τη μορφή της Ρόζας με τα τεράστια μαύρα μάτια που ονειρεύονται έναν κόσμο ισότητας και ελευθερίας.
Ένα απολαυστικό βιβλίο για την ηρωίδα που «κράτησε τη θέση της στο λεωφορείο, μα περισσότερο κράτησε μια θέση για όλους στον κόσμο αυτόν» Ένα κόσμο που οφείλει να είναι δίκαιος και ισόνομος για άλλους και όλες. Τον κόσμο που κρατούν στα χέρια τα παιδιά. Με συγκίνησε βαθιά η λιτή και συνάμα χαϊδεμένη αφήγηση της Χρυσάνθης Τσιαμπαλή. Με μετέφερε πολλά χρόνια πριν όταν πρωτοδιάβασα την καλύβα του Μπάρμπα Θωμά και ένοιωσα την αδικία του ρατσισμού να κεντάει την καρδιά μου. Η μυθιστορηματική πλοκή της δίνει την ευκαιρία να γνωρίσουμε μια σπουδαία γυναικεία μορφή που δεν σταμάτησε ποτέ να αγωνίζεται για έναν δικαιότερο κόσμο. Και επειδή το φίδι του ρατσισμού ελλοχεύει, τα έμφυλα στερεότυπα καλά κρατούν και η ενδυνάμωση των κοριτσιών κρίνεται σήμερα αναγκαία όσο ποτέ άλλοτε, το βιβλίο Ρόζα Πάρκς: Για μια θέση στον κόσμο, κλείνει το μάτι στους/στις αναγνώστες και αναγνώστριες και τους κάνει να αναζητήσουν και να διεκδικήσουν τη δική τους θέση στον κόσμο.
Ακολουθήστε το στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.