ΓΕΝΙΚΑ: Η Περσεφόνη ήταν κόρη της θεάς Δήμητρας. Πατέρας της ήταν ο Δίας και σύζυγός της ο Άδης ή Πλούτων. Μαζί με το θεό του Κάτω Κόσμου γέννησε το Ζαγρέα, τον Ευβουλέα και τον Σαβάζιο. Ο Άδης, γοητευμένος από την ομορφιά της την άρπαξε στον Κάτω Κόσμο και την έκανε σύζυγό του. Η Θεά Δήμητρα όμως τη ζήτησε πίσω. Ο Άδης, μετά από μεσολάβηση του Δία, συμφώνησε να ανεβαίνει η Περσεφόνη έξι [ή οκτώ] μήνες στον πάνω κόσμο και να κατεβαίνει τους επόμενους έξι [ή τέσσερις] στον κάτω. Έτσι τους μήνες που η Περσεφόνη ήταν στον πάνω κόσμο η Θεά Δήμητρα χαιρόταν και υπήρχε καλοκαιρία, ενώ τους άλλους κακοκαιρία.
Η ΑΡΠΑΓΗ ΤΗΣ ΠΕΡΣΕΦΟΝΗΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΗΓΕΣ: Ο μύθος της αρπαγής πρωτοεμφανίστηκε στην ησιόδεια “Θεογονία”, όμως ο λεγόμενος Ομηρικός Ύμνος στη Δήμητρα είναι η σημαντικότερη πηγή. Ο Ύμνος αυτός περιγράφει πως συνέβη η αρπαγή της Περσεφόνης στο Νύσιον Πεδίον, όταν η Κόρη μάζευε άνθη σε ένα λιβάδι με συντροφιά παρθένων, των Ωκεανιδών νυμφών, της Αθηνάς και της Άρτεμης. Και ενώ έκοβε ένα νάρκισσο, άνοιξε η γη, ξεπήδησε ο Πλούτων πάνω στο άρμα του και την απήγαγε. Οι κραυγές για βοήθεια δεν ακούστηκαν από κανένα, εκτός από την Εκάτη και τον Ήλιο. Ο Δίας ήταν τότε μακριά.
ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ ΤΟΥ ΜΥΘΟΥ: Α΄ Η φυσιοκρατική ερμηνεία: Διατυπώθηκε πρώτη φορά στην αρχαιότητα από τους Στωικούς φιλοσόφους. Κατ΄αυτή την ερμηνεία, η Κόρη ταυτίζεται με τα δημητριακά και η απουσία της με τη φύλαξή τους στο υπέδαφος. Η απαγωγή της είναι η αλληγορική εικόνα του κύκλου της ευφορίας της φύσης. Έτσι, η κάθοδος της Κόρης στον Κάτω κόσμο κάθε φθινόπωρο ταυτίζεται με την απουσία των καρπών, οι οποίοι αναφύονται την άνοιξη με την άνοδό της. Μια τέτοια ερμηνεία κρίνεται όμως μάλλον αστήρικτη, διότι, όπως μας αναφέρει η κυριότερη πηγή μας, ο Ομηρικός Ύμνος, η Κόρη έμενε τέσσερις μήνες στον Κάτω Κόσμο και οκτώ μήνες στον Πάνω Κόσμο. Όμως τα δημητριακά βλασταίνουν μόλις έξι, το πολύ επτά, εβδομάδες μετά τη σπορά. Ακόμη, η συλλογή των λουλουδιών από την Κόρη η οι περιπλανήσεις της Δήμητρας, που επακολούθησαν σε αναζήτηση της κόρης της δεν μπορούν να συσχετιστούν με γεωργικές πράξεις.
Β΄ Η θεωρία της αναγέννησης και της αιωνιότητας της ζωής [μυστικιστική]: Είναι η ερμηνεία που εξηγεί την αναπαραγωγή των ανθρώπινων γενεών, όπως φαίνεται να ξεπηδούν η μία από την άλλη. Αυτή ήταν η ουσία του εορτασμού της «ανόδου» της Περσεφόνης στα Ελευσίνια Μυστήρια. Η επιστροφή (άνοδος) της Περσεφόνης γιορταζόταν με τη σπορά του φθινοπώρου.
Ο Πλούτος [>Πλούτων] συμβολίζει τον πλούτο του σιταριού που αποθηκευόταν σε υπόγεια κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών. Έτσι ο Πλούτος ταυτίζεται με τον Άδη, τον άρχοντα του κάτω κόσμου. Τους καλοκαιρινούς μήνες η «Κόρη» βρίσκεται μέσα στο σιτάρι των υπόγειων αποθηκών, στο βασίλειο του Άδη, και ταυτίζεται με την «Περσεφόνη», την βασίλισσα του Κάτω Κόσμου. Την αρχή του φθινοπώρου, όταν οι σπόροι της παλιάς συγκομιδής σπέρνονται στους αγρούς, η «Κόρη» ανεβαίνει (άνοδος), και ενώνεται πάλι με την μητέρα της, Δήμητρα, γιατί ο παλιός σπόρος ενώνεται με το νέο βλαστό.
Για τους μυημένους στα Ελευσίνια Μυστήρια, αυτή η ένωση ήταν το σύμβολο της αιωνιότητας της ανθρώπινης ζωής, που πηγάζει από τις γενεές που ξεπηδάν η μία απ΄την άλλη1. Γ΄ Η ανθρωπολογική-κοινωνική ερμηνεία: Αυτή επικεντρώνεται κυρίως στις ανθρώπινες διαστάσεις του μύθου: γάμος και θάνατος, που είναι κυρίαρχος μέσα στον μύθο, ο τραυματικός χωρισμός της μητέρας από τη νεαρή κόρη που “απογαλακτίζεται”, λύπη, θυμός και τελικά συμφιλίωση. Εδώ εντάσσεται και η άποψη που λέει πως ο Άδης, ο βασιλιάς των νεκρών, πρέπει να θεωρηθεί “στείρος, σεξουαλικά αδύναμος, ενώ η Περσεφόνη αντιπροσωπεύει τις σχετικά αθώες ερωτικές περιπέτειες της εφηβείας2».
ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΜΥΘΟΥ: Ο μύθος της αρπαγής της θεάς της βλάστησης είναι Προελληνικός. Φαίνεται πως προήλθε από τον αντίστοιχο Σουμεριακό μύθο της αρπαγής της θεάς της γονιμότητας και βλάστησης Ιννάνα [ή Ιστάρ ή Αστάρτης]. Το μέρος της αρπαγής είναι διαφορετικό σε κάθε τοπική λατρεία, και η τοποθεσία [ΝύσιονΠεδιον, δηλαδή πεδιάδα της Νύσας], μαρτυρά ότι κάποια μαγική μακρινή χώρα είχε επινοηθεί στο απώτατο παρελθόν. Στην Ελληνική Μυθολογία η «Νύσα» είναι ένα μυθικό βουνό με άγνωστη τοποθεσία της Ανατολής, το μέρος που γεννήθηκε ο θεός Διόνυσος.
Η παλαιότερη αναπαράσταση θεάς που μπορεί να ταυτιστεί με την Περσεφόνη που βγαίνει από το έδαφος, είναι ένα διακοσμημένο πιάτο από την Παλαιο-Παλατιακή περίοδο στη Φαιστό. Η θεά, που έχει μια μορφή που μοιάζει με φυτό, συνοδεύεται από κοπέλες που χορεύουν ανάμεσα σε ανθισμένα λουλούδια. Η Περσεφόνη, συνεπώς, ήταν μια αρχαία χθόνια θεότητα των αγροτικών κοινωνιών, που δεχόταν τις ψυχές των νεκρών μέσα στη γή [γι΄αυτό και συχνά ταυτίζεται με την Εκάτη], αλλά απέκτησε δύναμη για την γονιμότητα του εδάφους κάτω από το οποίο βασίλευε.
Σύντροφός της ήταν ο Πλούτων [Άδης], που ταυτίζεται με τον Πλούτο, γιατί σαν χθόνια θεότητα βασίλευε μέσα στη γη όπου σε υπόγεια αποθηκεύονταν οι σπόροι του σιταριού, αλλά και περιείχε τους σπόρους που ήταν απαραίτητοι για μια καλή συγκομιδή. Ο μύθος της αρπαγής της «Κόρης» προέρχεται από την ιδέα ότι ο Άδης αρπάζει τις ψυχές των νεκρών σαν λεία του, και μετά τις μεταφέρει στο βασίλειό του. Προϊόντος του χρόνου, σε νεότερες ελληνικές παραδόσεις, ο Άδης έχει πια τη μορφή του Χάροντα3, που εμφανίζεται με το άλογό του, και μεταφέρει τον νεκρό στον κάτω κόσμο [δημοτική ποίηση, λαογραφία, κ.ά].
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Αφροδίτη Αβαγιανού, «Ιέρός Γάμος» και σεξουαλικοί ρόλοι: Άδης και Περσεφόνη, Πλάτων, τομ.54 (2004-2005). Martin Nilsson, The Greek popular religion, The religion of Eleusis. Sacred-texts.com. 2005. Wiliam Hansen, Classical mythology, Nilsson, Vol I. Lidell-Scott: Greek-English Lexicon. WalterBurkert, Homonecans. Ανθρωπολογική προσέγγιση στη θυσιαστήρια τελετουργία και τους μύθους της αρχαίας Ελλάδας, μτφρ.ΒάιοςΛιαπής, εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ., Αθήνα, 2011, σελ.438-520.
- Martin Nilsson,The Greek popular religion, The religion of Eleusis, pp 51-54. Sacred-texts.com. 2005
- WalterBurkert, Homonecans. Ανθρωπολογική προσέγγιση στη θυσιαστήρια τελετουργία και τους μύθους της αρχαίας Ελλάδας, μτφρ.ΒάιοςΛιαπής, εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ., Αθήνα, 2011.
- Και με το Χάροντα έχουμε κατ΄ευφημισμόνονοματισμό: «Xάρων» = χαρωπός!
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
