Τραυματισμός οφθαλμού*

Οι τραυματισμοί των οφθαλμών, συνήθως, είναι πιο συχνοί στην παιδική ηλικία, όπου τα παιδιά εξερευνώντας το περιβάλλον ή αντικείμενα τραυματίζονται, αλλά και σε εργαζόμενους στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Επίσης, η απροσεξία, χωρίς ηλικιακούς περιορισμούς, οδηγεί σε τραυματισμούς των οφθαλμών. Οι τραυματισμοί θα μπορούσαν να διακριθούν σε τρείς κατηγορίες: σε αυτούς που προκαλούνται από σκόνη, χημικά, σε αυτούς που προκαλούνται από αμβλύ αντικείμενο και τέλος σε αυτούς που προκαλούνται από χτύπημα ή από σκληρό αντικείμενο. Όπως και σε άλλες περιπτώσεις έτσι και στους τραυματισμούς των οφθαλμών η πρόληψη είναι η καλύτερη μέθοδος αποφυγής τους. Για παράδειγμα, στα επαγγέλματα που έχουν αυξημένο κίνδυνο τραυματισμού η χρήση προστατευτικών μέσων μας απαλλάσσει από δυσάρεστες καταστάσεις.

Παρακάτω αναφέρεται η ορθή αντιμετώπιση των τραυματισμών στους οφθαλμούς ανάλογα με την αιτία πρόκλησής τους.

I. Τραυματισμός οφθαλμού από χημικά και σκόνες

1.Το κεφάλι πρέπει να τοποθετείται με την προσβεβλημένη πλευρά προς τα κάτω. Το τρεχούμενο νερό θα πρέπει να φεύγει προς τα κάτω αφού ξεπλύνει το μάτι. Βεβαιωθείτε ότι το μολυσμένο νερό δεν εισέρχεται στο άθικτο μάτι.

2. Η τεχνική άρδευσης χρησιμοποιείται για την αφαίρεση σωματιδίων σκόνης ή βρωμιάς, αν ο πάσχοντας, και ιδιαίτερα αν πρόκειται για παιδί, είναι συνεργάσιμος.
3. Σε περιπτώσεις διαβρωτικών υλικών θα πρέπει να εφαρμόζεται άμεση πλύση.Κρατάμε εμείς ή κάποιος άλλος το μάτι ανοιχτό τραβώντας τα βλέφαρα και ρίχνουμε άφθονο νερό.

4.Δεν τρίβουμε το μάτι.Τα σωματίδια σκόνης ή μια βλεφαρίδα που έρχονται σε επαφή με το μάτι, συνήθως παρασύρονται και καθαρίζονται από τα δάκρυα που προκαλούνται από τον έντονο ερεθισμό και τον πόνο. Συχνά το ανοιγοκλείσιμο των βλεφάρων απομακρύνει το ξένο σώμα.Η αίσθηση ότι το ξένο σώμα δεν έχει απομακρυνθεί από το μάτι παραμένει για αρκετή ώρα μετά τον τραυματισμό, ακόμη και αν όντως έχει απομακρυνθεί.

5. Αν ο πόνος, τα προβλήματα όρασης και το κοκκίνισμα δεν υποχωρούν, ζητάμε ιατρική βοήθεια.

6.Αποφεύγουμε τις “ηρωικές προσπάθειες” για τους επαγγελματίες υγείας.

II. Τραυματισμός οφθαλμού από αμβλύ αντικείμενο

1.Αξιολόγηση τραυματισμού και κλήση βοήθειας.

2.Τοποθετούμε αποστειρωμένη γάζα και στα δύο μάτια.

3.Δεν αφαιρούμε το αιχμηρό αντικείμενο από το τραυματισμένο οφθαλμό έστω και αν προεξέχει, αν το κάνουμε μπορεί να επιβαρύνουμε την τραυματισμένη περιοχή.

4.Τοποθετούμε ένα πλαστικό ή χάρτινο ποτήρι πάνω από το αιχμηρό αντικείμενο και το επιδένουμε με πολύ προσεκτικές κινήσεις.

5.Άμεση μεταφορά του πάσχοντα στο πλησιέστερο νοσοκομείο.

III. Τραυματισμός οφθαλμούμε σκληρό αντικείμενο ή γροθιά στο μάτι

1. Αξιολόγηση τραυματισμού και κλήση βοήθειας.
2. Έλεγχος του οφθαλμού για να διαπιστώσουμε την έκταση του τραυματισμού.
3. Τοποθετούμε κρύες κομπρέσες στο μάτι για να περιοριστεί ο μώλωπας και το οίδημα. Δεν εφαρμόζουμε απευθείας πάγο στο μάτι ή το δέρμα. Κίνδυνος πρόκλησης εγκαύματος από τον πάγο.

4.Προτρέπουμε τον πάσχοντα να επισκεφθεί οφθαλμίατρο.

Το παρόν άρθρο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν αντικαθιστά τη βιωματική εκπαίδευση. Πριν από οποιαδήποτε παρέμβασή μας ως πρώτοι βοηθοί, θα πρέπει να είμαστε κατάλληλα προετοιμασμένοι και εκπαιδευμένοι. Κύριος σκοπός του άρθρου είναι η ενημέρωση, η ευαισθητοποίηση και η παρότρυνση των αναγνωστών να συμμετάσχουν σε εγκεκριμένα προγράμματα εκπαίδευσης πρώτων βοηθειών από πιστοποιημένους επαγγελματίες εκπαιδευτές.

Ιωάννης Νικολάου

Πιστοποιημένος Εκπαιδευτής Πρώτων Βοηθειών RTI

Εισηγητής ΛΑΕΚ (ΟΑΕΔ)