Συγγραφέας: Ελένη Σβορώνου
Εικονογράφος: Χρήστος Κούρτογλου
Εκδόσεις: Μεταίχμιο
Πρώτη έκδοση: Απρίλιος 2022
Για παιδιά ηλικίας 6 +
«Πότε ελευθερώθηκε η Ελλάδα;»
«Ευκολάκι! Το 1821!»
«Όλοι αυτό θα απαντούσαμε, έχεις δίκιο. Αλλά δεν είναι αυτή όλη η αλήθεια. Στην πραγματικότητα, τότε ελευθερώθηκε ένα μικρό μέρος της σημερινής Ελλάδας».
«Εγώ είμαι από τα Γιάννενα. Πότε ελευθερωθήκαμε εμείς δηλαδή;»
«Α, αυτό θα το διαβάσεις σ’ αυτό το βιβλίο. Σημασία έχει ποιος και πώς σκέφτηκε να ελευθερώσει και τα Γιάννενα!»
«Τι λες; Εμείς δηλαδή δεν έπρεπε να ελευθερωθούμε;»
«Κι εσείς, οι πρόγονοι σου δηλαδή, και πολλοί άλλοι Έλληνες που ζούσαν ακόμη στα όρια της Οθωμανικής Aυτοκρατορίας. Αλλά το ως πού θα έφταναν τα σύνορα του ελεύθερου κράτους δεν ήταν καθόλου αυτονόητο».
«Ας έφταναν ως εκεί που είχαν αποικίες οι αρχαίοι Έλληνες! Όχι, όχι… ως την Κωνσταντινούπολη που ήταν η πρωτεύουσα του Βυζαντίου… Ή μήπως… Ε, δεν ξέρω».
«Αν το συζητήσουμε, θα βρούμε πολλούς τρόπους να απαντήσουμε. Το όνειρο της απελευθέρωσης των αλύτρωτων Ελλήνων ονομάστηκε Μεγάλη Ιδέα. Εδώ λοιπόν θα διαβάσεις τις περιπέτειες αυτής της ιδέας… Είναι λίγο σαν ποδοσφαιρικός αγώνας. Στο πρώτο ημίχρονο μετρήσαμε νίκες. Στο δεύτερο ήττες. Αλλά το αποτέλεσμα είναι η μεγάλη νίκη του ελεύθερου και σύγχρονου κράτους όπου ζούμε σήμερα».
Μετά τη θριαμβευτική επέτειο των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821 και το βιβλίο «Για να ζούμε ελεύθεροι», η Ελένη Σβορώνου επανέρχεται με το «Για να ζούμε ενωμένοι. Νίκες και ήττες μιας μεγάλης ιδέας», ένα βιβλίο που πραγματεύεται τη μεγαλύτερη πληγή της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, τη Μικρασιατική Καταστροφή.
Η συγγραφέας καταθέτει, με την ιδιαίτερη αφήγησή της, τα σημαντικότερα ιστορικά γεγονότα, πολιτικά πρόσωπα, εξελίξεις που σηματοδότησαν το διάστημα που μεσολάβησε ανάμεσα στην Επανάσταση του 1821 και τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, μεταφέροντας την τεταμένη ατμόσφαιρα και πολιτικά, κοινωνικοοικονομικά δεδομένα της περιόδου για να μπορέσουν τα παιδιά να κατανοήσουν πώς ο θρίαμβος της νίκης κατέληξε σε δραματική ήττα και πανωλεθρία.
Η Ελένη Σβορώνου παρουσιάζει το ιστορικό υλικό με νηφαλιότητα, αμεσότητα και φρεσκάδα θέασης, κεντρίζοντας και κρατώντας ενεργό το ενδιαφέρον των αναγνωστών και αναγνωστριών της. Η κεφαλαιοποίηση του βιβλίου χρησιμοποιεί ευρηματικά τις στοχευμένες ερωτήσεις ενώ ο παραλληλισμός του πεδίου ανταγωνισμών με ποδοσφαιρικό αγώνα μεταφέρει τα ιστορικά γεγονότα στα μέτρα των σημερινών αναγνωστών/αναγνωστριών καταφέρνοντας το ακατόρθωτο. Να διαβάσουν κριτικά την ιστορία, να προσπαθήσουν να την ερμηνεύσουν και κυρίως να κατανοήσουν πως αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της.
Η συγγραφέας χρησιμοποιεί γλώσσα σαφή, κατανοητή, άμεση χωρίς να αναλώνεται σε επιστημονικές συμβάσεις και να χάνεται πλημμυρίδες χρονολογιών και ιστορικών συμβάντων. Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, οι μικροί αναγνώστες/αναγνώστριες βρίσκουν απαντήσεις όχι μόνο σε εύλογα φανερά ερωτήματα αλλά και σε άλλα υπόκωφα και υποδόρια που κρίνουν τον ρου της Ιστορίας. Ενδεικτικά σημειώνω τα κεφάλαια – ερωτήσεις: Από τον θρίαμβο της Επανάστασης του 1821 πώς φτάσαμε σε μια καταστροφή, στη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922; Γιατί συνέχισαν οι Έλληνες να πολεμούν μετά το 1830, αφού είχαν πια το δικό τους ελεύθερο κράτος; Τι είδους καημός έκανε τους Έλληνες να συνεχίσουν τον αγώνα; Πώς έβλεπαν οι Οθωμανοί το δικό τους κράτος; Ήθελαν να μείνουν για πάντα μια πολυεθνική αυτοκρατορία; Τι συμβαίνει μετά τις νίκες του Α΄ παγκοσμίου πολέμου όταν απέμειναν μόνο αλύτρωτοι οι Έλληνες της Θράκης και της Μικράς Ασίας; Τι ήταν και πως έγινε τελικά η Μικρασιατική Καταστροφή;
Κρατώντας σφιχτά το χέρι του νεαρού αναγνωστικού κοινού της, η Ελένη Σβορώνου ενεργοποιεί με δεξιοτεχνία το ενδιαφέρον του και το κατευθύνει με σταθερότητα στη νέα γνώση, με κριτική και ψύχραιμη ματιά, χωρίς καμία πρόθεση να εκβιάσει το συναίσθημά του. Πολεμικά επεισόδια και σκηνές καταστροφής παρακάμπτονται συνειδητά. Ο αλυτρωτισμός και η Μεγάλη Ιδέα, ο ρόλος των Μεγάλων Δυνάμεων, η έκρηξη του εθνικισμού στα Βαλκάνια, οι εμβληματικές πολιτικές μορφές και οι επιλογές τους, ο εθνικός διχασμός, η τραγική ήττα και η τραυματική εμπειρία της προσφυγιάς παρουσιάζονται με αντικειμενική οπτική και σεβασμό στην ιστορική αλήθεια. Διαβάζοντας το βιβλίο ως ποδοσφαιρικό αγώνα, γίνεται σαφές πως η ανάδυση της νέας ελεύθερης Ελλάδας που απολαμβάνουμε σήμερα συνεχίζει να είναι η μεγαλύτερη νίκη του ελεύθερου ελληνικού κράτους. Το βιβλίο καταλήγει με αισιόδοξη ματιά στο ειρηνικό μέλλον που όλοι ονειρευόμαστε και ελπίζουμε.
Η εικονογράφηση του Χρήστου Κούρτογλου με τους απαλούς τόνους του κίτρινου και του γκρι που επικρατούν δημιουργεί ένα ήρεμο σκηνικό περιβάλλον για όλα τα σπουδαία και δραματικά γεγονότα που λαμβάνουν χώρα. Τα περιγράμματα των μορφών που διαλύονται αποκτούν μια συμβολική αφαιρετικότητα και τα σκηνικά τοπία που ζωντανεύουν προκαλούν τον αναγνώστη σε μια δεύτερη εικονογραφική πλέον ανάγνωση.
Ένα βιβλίο που διαχειρίζεται με απαράμιλλη δεξιότητα το μεγάλο τραύμα της Μικρασιατικής Καταστροφής δείχνοντας πως η γνώση της Ιστορίας οδηγεί στη γνώση και κατάκτηση της νεοελληνικής ταυτότητάς μας. Ένα βιβλίο που προκαλεί και ενθαρρύνει την κριτική σκέψη των παιδιών και τους αποκαλύπτει το μεγάλο κάδρο της Ιστορίας.
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
